Buddyzm – filozofia czy religia?

KARTA KURSU
Nazwa
Buddyzm – filozofia czy religia?
Nazwa w j. ang.
Buddhism: philosophy or religion?
Kod
Koordynator
Punktacja ECTS*
1
Zespół dydaktyczny
Dr hab. prof. UP Marzenna Jakubczak
Opis kursu (cele kształcenia)
Podczas zajęć omówione zostaną następujące zagadnienia: indyjski kontekst buddyzmu – tło społeczne i
religijne; Budda – historia i legenda; buddyzm pierwotny; kanon a buddyjska literatura; problem buddyjskiej
ortodoksji; podstawowe pojęcia buddyjskiego światopoglądu; buddyjska wizja człowieka oraz jego miejsca
w kosmosie, buddyjska etyka; specyfika buddyjskiej koncepcji wyzwolenia, buddyjskie ideały
soteriologiczne hinajany i mahajany, buddyjskie szkoły filozoficzne: sarwastiwada, sautrantika, therawada,
madhjamaka i jogaczara; rodzaje i techniki buddyjskiej medytacji; elementy buddyjskiego rytuału;
buddyjska symbolika oraz elementy buddyjskiej sztuki i kultury materialnej, sangha – rodzaje buddyjskiej
wspólnoty; kobieta w społeczności buddyjskiej; historia rozprzestrzeniania się buddyzmu; kultura grekobuddyjska, charakterystyka buddyzmu tybetańskiego, chińskiego, japońskiego i buddyzmu Azji
Południowo-Wschodniej; buddyzm na Zachodzie.
Warunki wstępne
Wiedza
-
Umiejętności
-
Kursy
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Wiedza
Odniesienie do efektów
kierunkowych
W01: Ma podstawową wiedzę o buddyjskiej idei
człowieka, rozumie, na czym polega specyfika
buddyjskiego poglądu na temat miejsca człowieka w
kosmosie, człowieka jako istoty społecznej i człowieka
jako istoty czującej.
W02: Ma świadomość złożonego i wieloaspektowego
charakteru buddyjskiej kultury symbolicznej w jej
historycznych kontekstach. Identyfikuje wytwory kultury
swoiste dla różnych obszarów kultury buddyjskiej w Azji.
1
Odniesienie do efektów
kierunkowych
Efekt kształcenia dla kursu
Kompetencje
społeczne
K 01: Potrafi poszukiwać i poszerzać wiedzę oraz ma
nawyk uczenia się przez całe życie.
K02: Zdaje sobie sprawę z wielości kultur oraz
dylematów wynikających z globalizacji, etnocentryzmu i
relatywizmu kulturowego. Wykazuje otwartość i gotowość
do prowadzenia dialogu z jednostkami oraz grupami
społecznymi akceptującymi odmienne normy i wartości.
Organizacja
Forma zajęć
Ćwiczenia w grupach
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
K
L
S
P
E
15
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykłady problemowe, poświęcone omówieniu zagadnień teoretycznych, uzupełniane są prezentacją PPT.
Wiedza teoretyczna i refleksja krytyczna uczestników kursu rozwijana jest m.in. podczas dyskusji
toczonych na zajęciach, odnoszących się do wybranych zagadnień etycznych, a także wskazanych przez
prowadzącego lektur.
W01
W02
K01
K02
Kryteria oceny
Uwagi
x
x
x
x
Inne
Egzamin
pisemny
Egzamin ustny
Praca pisemna
Referat
Udział w
dyskusji
Projekt
grupowy
Projekt
indywidualny
Praca
laboratoryjna
Zajęcia
terenowe
Ćwiczenia w
szkole
Gry
dydaktyczne
E – learning
Formy sprawdzania efektów kształcenia
x
x
(1) 80% kolokwium zaliczeniowe (2 pytania dotyczące problematyki omawianej
podczas wykładów)
(2) 20% aktywność podczas zajęć
Jedna nieobecność w trakcie kursu – bez konsekwencji. Większa absencja skutkuje
koniecznością przygotowania dodatkowych zadań, wyznaczonych przez
prowadzącego.
2
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Wprowadzenie w kontekst problematyki filozoficzno-religijnej. Podstawowe definicje i rozróżnienia metodologiczne.
Indyjski kontekst buddyzmu – tło społeczne i religijne. Budda Śakjamuni – historia i legenda.
Buddyzm pierwotny; kanon a buddyjska literatura; problem buddyjskiej ortodoksji.
Podstawy buddyjskiego światopoglądu. Cztery Szlachetne Prawdy. Buddyjska wizja człowieka oraz jego miejsca w kosmosie,
buddyjska etyka; specyfika buddyjskiej koncepcji wyzwolenia.
Buddyjskie ideały soteriologiczne hinajany i mahajany, buddyjskie szkoły filozoficzne: sarwastiwada, sautrantika, therawada,
madhjamaka i jogaczara.
Medytacja buddyjska – rodzaje i techniki medytacyjne; elementy buddyjskiego rytuału; buddyjska symbolika oraz elementy
buddyjskiej sztuki i kultury materialnej.
Wspólnota buddystów – sangha; rodzaje buddyjskiej wspólnoty; kobieta w społeczności buddyjskiej; historia rozprzestrzeniania
się buddyzmu (kultura greko-buddyjska, charakterystyka buddyzmu tybetańskiego, chińskiego, japońskiego i buddyzmu Azji
Południowo-Wschodniej; buddyzm na Zachodzie).
Wykaz literatury podstawowej
1.
2.
3.
Gethin R., Podstawy buddyzmu, tłum. T. Macios; A. Stępień, Kraków 2010.
Keown D., Buddyzm, tłum. T. Jurewicz, Warszawa 1997.
Williams P., Buddyzm mahajana, tłum. H. Smagacz, Kraków 2000.
Wykaz literatury uzupełniającej
1.
2.
3.
4.
5.
Jakubczak K., Buddyjskie ideały soteriologiczne, [w:] Między wiarą a gnozą. Doświadczenie mistyczne w tradycjach Orientu.
Red. M. Jakubczak i M. Sacha-Piekło, Kraków 2005.
Jakubczak K., Filozoficzne szkoły buddyzmu mahajany - madhjamaka i jogaczara [w:] Filozofia Wschodu, red. B. Szymańska,
Kraków 2001, s. 207-244.
Kosior K., Budda, Kraków 2007.
Mejor M., Buddyzm. Zarys historii buddyzmu w Indiach, Warszawa 2001 (wyd II).
Powers J., Wprowadzenie do buddyzmu tybetańskiego, tłum. J. Janiszewska, Kraków 1999.
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Wykład
Ilość godzin w kontakcie z
prowadzącymi
Ilość godzin pracy studenta
bez kontaktu z
prowadzącymi
15
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
2
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
8
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat
(praca w grupie)
Przygotowanie do zaliczenia
5
Ogółem bilans czasu pracy
30
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
1
3