Bocian czarny (Ciconia nigra)

Bocian czarny (Ciconia nigra)
Systematyka
Domena
eukarioty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ptaki
Podgromada
Neornithes
Nadrząd
neognatyczne
Rząd
brodzące
Rodzina
bocianowate
Gatunek
bocian czarny
Nazwa systematyczna Ciconia nigra
(Linnaeus, 1758)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ)
EX EW CR EN VU NT LC
Kategoria: niższego ryzyka
Bocian czarny (hajstra) (Ciconia nigra) - duży ptak brodzący z rodziny bocianowatych, zamieszkujący
Eurazję między 60°N a 35°N (poza pustyniami Azji Środkowej). Izolowane populacje również na
Półwyspie Iberyjskim oraz w środkowej i południowej Afryce. Zimuje w południowej i wschodniej Afryce
i południowej Azji.
Cechy gatunku
Upierzenie czarne z metalicznym, zielonkawym i purpurowym połyskiem. Brzuch i pierś białe.
Dorosłe ptaki mają dziób i nogi czerwone, natomiast u ptaków młodocianych te części ciała są
zielonoszare i bladoróżowe. Z uwagi na słabo rozwinięte mięśnie piersiowe częściej posługuje
się lotem szybowcowym. W locie szyja wyciągnięta naprzód. W przeciwieństwie do bociana
białego unika sąsiedztwa siedzib ludzkich i jest ptakiem bardzo płochliwym.
Wymiary średnie
dł. ciała ok. 87 cm
rozpiętość skrzydeł 190 cm
waga ok. 3 kg
Biotop
Rozległe, stare, podmokłe drzewostany w pobliżu wód i bagien. Otwartych przestrzeni unika.
Gniazdo
Zawsze na wysokim drzewie, przeważnie liściastym, w pobliżu rozlewiska wodnego lub bagna,
w głębi drzewostanu. Średnica zewnętrzna od 1-1,5 m.
Jaja
Różnobiegunowe, bardzo mało wydłużone, raczej pękate o barwie białej z lekkim odcieniem
niebieskawym, składane pod koniec kwietnia lub na początku maja w liczbie od 3-4 o średnich
wymiarach 66x49 mm.
Wysiadywanie
Jaja składane w odstępach dwudniowych wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez
okres 35-45 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo po 60-75 dniach.
Pożywienie
Głównie żaby i drobne ryby jak piskorze, ślizy i karasie.
Ochrona
Z uwagi na nieliczne występowanie objęty ścisłą ochroną gatunkową. W ramach działań OTOP
objęty projektem "Aktywna ochrona bociana czarnego w Południowej Wielkopolsce". Znaczącą
rolę w projekcie odegrał Przemysław Czajkowski, łącząc potrzeby przyrody z potrzebami ludzi.
Ochronie bociana służy także program edukacyjny, w którym uczestniczyło około 2,5 tys. szkół z całej
Polski, a w oparciu o zdobyte doświadczenia prowadzono podobne programy na Słowacji, Ukrainie, w
Turcji i Szwajcarii. Wynikiem tego było tworzenie siedlisk i żerowisk dla bocianów.