mgr Agnieszka Wójcik-Czerniawska

Prof. zw. dr hab. Krzysztof Marecki
Warszawa, 2016.11.15
Biały Kamień 8a m. 1
0 2-595 Warszawa
Recenzja
pracy doktorskiej
Autor: mgr Wójcik- Czerniawska
Tytuł: Strategie rozwoju przedsiębiorstw sektora biopaliw
Development strategies of companies in the sector of biofuels
Promotor: dr hab. Izabela Krawczyk- Sokołowska, prof. P.Cz.
Promotor pomocniczy: dr Marta Starostka-Patyk
Uczelnia : Politechnika Częstochowska
Wydział Zarządzania
I.
Uwagi ogólne
Recenzowane
opracowanie
zawiera
268
stron,
29
rysunków
i
66
tabel, 210 pozycji bibliografii w postaci opracowań zwartych i artykułów w języku
polskim, angielskim i portugalskim oraz źródła internetowe. Zostało podzielone na wstęp,
pięć rozdziałów, podsumowanie, spis literatury, spis rysunków, spis tabel, streszczenie
w języku polskim i angielskim i załączniki. Zapoznając się z treścią pracy o charakterze
naukowym
czytelnik oczekuje, że podjęty problem badawczy oraz układ rozważań
powinien być wyznaczony przez jej tytuł związany z problemem naukowym, zaś w treści
w sposób wyczerpujący wyjaśniono wszelkie związki pomiędzy elementami, pojęciami i
kategoriami należącymi do zakresu badań. Tak jest w przypadku recenzowanej pracy
w
której u podstaw spójności metodycznej prowadzenia badań naukowych leży
poszukiwanie rozwiązań związanych
z : „ 1. Rozpoznaniem i oceną zależności
występujących pomiędzy strategiami realizowanymi w przedsiębiorstwach sektora
biopaliw a rozwojem tego sektora. 2. Przeprowadzeniem analizy strategicznej
w wybranych przedsiębiorstwach sektora biopaliw w Brazylii. 3. Opracowanie
strategicznych kierunków rozwoju przedsiębiorstw biopaliw” ( s.4) . Opracowanie Pani
mgr Agnieszki Wójcik- Czerniawskiej , zgodnie z zamierzeniami Autorki, z jednej strony
ma charakter teoretyczny, ale wykorzystanie podejścia systemowego do prowadzonej
analizy umożliwia powiązanie elementów teorii zarządzania z teorią ekonomii i teorią
finansów wraz z praktycznym wymiarem analizy wzajemnego sprzężenia zwrotnego
wpływu
dynamiki
rozwoju
sektora
biopaliw
na
strategię
realizowana
w przedsiębiorstwach tego sektora, synergią zasobów przedsiębiorstwa a przyjętą
strategią rozwoju zwłaszcza w kontekście strategii agresywnych ( s. 5). Tak więc
przeprowadzone rozważania stanowią
wnikliwych badań i analiz
cenne źródło informacji, są przedmiotem
Autorki oraz umożliwiają odniesienie uogólnień
teoretycznych do praktyki gospodarczej funkcjonowania przedsiębiorstw w sektorze
biopaliw.
Przyjęty tytuł
jest poprawny i precyzyjnie sformułowany. Zdaniem recenzenta
widoczny jest bezpośredni związek tytułu z postawionymi problemami badawczymi
i celem badań. Znajduje on rozwiniecie w układzie pracy i jej zawartości. Szerszego
komentarza wymaga przyjęta koncepcja metodyki badań. Przedmiot rozważań rozumiany
jest jako studium poznawcze potencjału rozwojowego wraz z rozpoznaniem strategii
przedsiębiorstw i wskazaniem kierunków doskonalenia strategii rozwojowej w sektorze
biopaliw. Autorka stara się traktować podjętą tematykę możliwie szeroko, dzięki czemu
odkrywa współzależność teoretyczną zarządczą i organizacyjno-prawną związaną
z formułowaniem i realizacją strategii zarzadzania przedsiębiorstwami w tym sektorze
a
nie koncentruje
się wyłącznie na aspektach technologicznych i ekologicznych.
Stwierdzenia te są tym bardziej istotne, im bardziej polskie przedsiębiorstwa z tego
sektora, biorąc pod uwagę założenia przyjęte w „ Palnie Morawieckiego) będą starały się
być bardziej konkurencyjne z punktu widzenia efektywności / zyskowności działania niż
inne podmioty na różnych rynkach ( praktyka ). Przedmiotem badań prowadzonych przez
Autorkę jest w istocie perspektywa możliwości wykorzystania analizy dedukcyjnej
w badaniu występowania relacji między wymienionymi elementami a strategiami
przedsiębiorstw oraz analizy indukcyjnej w analizie wyników badań ( zwłaszcza
w kontekście Polski w odniesieniu do przedsiębiorstw w Brazylii) z punktu widzenia ich
dynamizującego oddziaływania na
rozwój przedsiębiorstw oraz nowego podejścia do
procesów podejmowania strategicznych decyzji zarządczych. Autorka omawia te
zagadnienia w swoim opracowaniu w szerokim kontekście uwarunkowań.
II. Ważność i aktualność podjętego tematu badań
Celem głównym prowadzonych rozważań w opracowaniu jest wskazanie na
istotę oceny własnej sytuacji oraz umiejętność sformułowania strategii rozwoju wraz
z jej realizacją w odniesieniu do przedsiębiorstw w sektorze biopaliw, ich
zdefiniowanie, wskazanie na system powiązań tych kategorii jak również odniesienie
teorii zarządzania przedsiębiorstwem do rzeczywistych warunków funkcjonowania
podmiotów gospodarczych z sektora biopaliw ( w tym w Polsce) z punktu widzenia
odniesienia do systemu w Brazylii, Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i UE.
Autorka sformułowała prawidłową hipotezę badawczą o synergii wypadkowej
strategii realizowanych w przedsiębiorstwach sektora biopaliw ze strategią tego
sektora. Poprawnie sformułowanie podstaw prowadzonej analizy umożliwia Autorce
bardzo trafne prowadzenie analizy. Tak zarysowana problematyka prowadzonych
rozważań jest, moim zadaniem, trafnie ukierunkowana, ważna i istotna z punktu
widzenia
bieżącego
okresu
jak
i
przyszłych
innowacyjnych
zdarzeń
w gospodarce polskiej ( np. takie zagadnienia jak samochody o napędzie
elektrycznym, bezpieczeństwo w dywersyfikacji źródeł zasilania, konkurencyjność
itp)-
III.
Konstrukcja i treść rozważań
Konstrukcja pracy ( przyjmując założenia Autora) jest poprawna.
W rozdziale
pierwszym ( ss. 7 - 40 ) Autorka, zgodnie ze starą, dobrą szkołą
naukową, umawia się z czytelnikiem, co będzie rozumiała pod pojęciem zarządzania
strategicznego rozwojem przedsiębiorstw sektora biopaliw. Zwróciła uwagę na istotę
zarzadzania strategicznego w gospodarce, planowania strategicznego w przedsiębiorstwie,
przyjęcia strategii rozwoju jako elementu zarzadzania strategicznego w przedsiębiorstwie
oraz determinanty wpływające na zarządzanie rozwojem przedsiębiorstw sektora biopaliw.
Biopaliwa w bilansie sektora energetycznego ( ss. 41 - 71) omówione zostały
w rozdziale drugim, ze szczególnym uwzględnieniem takich zagadnień jak : biopaliwa
jako źródła energii, legislacyjno - prawne uwarunkowania funkcjonowania sektora
biopaliw oraz kierunków wykorzystania biopaliw w gospodarce .
W rozdziale trzecim scharakteryzowano produkcję i handel biopaliwami / ss. 72 115/ w tym uwarunkowania naturalne produkcji biopaliw i biokomponentów, strukturę
towarowej światowej produkcji, eksportu i importu biopaliw oraz bariery i ograniczenia
w międzynarodowej produkcji i wymianie handlowej biopaliwami.
Analizę rozwoju sektora biopaliw w strategii przedsiębiorstw przeprowadzano
w rozdziale czwartym ( ss. 116 - 157) uwzględniając rozwój sektora na świecie, w Polsce
i Brazylii oraz we wspólnej polityce międzynarodowej przedsiębiorstw w obszarze sektora
biopaliw.
W rozdziale piątym ( ss. 158-226 ) zaprezentowano ocenę wpływu strategii
zarządzania przedsiębiorstw a rozwojem sektora biopaliw na podstawie badań własnych
w których Autorka wykorzystała m.in. metodę SWOT/TOWS.
I. Uwagi szczegółowe
1. Wartość naukowa opracowania
Autorka dąży do celu w swoich badaniach w sposób usystematyzowany
i wszechstronny. Sądzę, że rozważania mają charakter teoretyczny, poznawczy
i aplikacyjny. Te stwierdzenia upoważniają recenzenta do oceny wartości naukowej
rozprawy. Po zapoznaniu się z jej treścią jest bardzo łatwo określić proporcje w zakresie
wartości merytorycznej, poznawczej i aplikacyjnej. Moim zdaniem Autorka równomiernie
rozłożyła wysiłki w kreowaniu wszystkich tych wartości. W wymiarze teoretycznym
wartość rozprawy polega na uporządkowaniu i uogólnianiu wiedzy o związkach
synergetycznych
czynników
związanych
z
wyborem
strategii
zarządzania
przedsiębiorstwem w sektorze biopaliw w odniesieniu do strategii sektora oraz
uwarunkowań ekologiczno-politycznych. Synteza wiedzy o wykorzystaniu takiej synergii,
jako efektywnej drogi przetrwania i rozwoju przedsiębiorstwa
z tego sektora w warstwie
zarządczej i ekonomicznej, realizowana jest przez Autorkę z dużą dyscypliną.
Dotychczasowe osiągnięcia naukowe różnych autorów zostały w sposób umiejętny
uporządkowane w wymiarze naukowym i aplikacyjno - decyzyjnym. W prowadzonych
rozważaniach Autorka w wymiarze poznawczym konfrontuje teorię z praktyką
w odniesieniu do rozwiązań związanych z normami organizacyjno-prawnymi. W warstwie
aplikacyjnej wyniki analizy Autorki stają się istotnym głosem w dyskusji nad strategiami
rozwoju przedsiębiorstw sektora biopaliw. Możliwość wykorzystania wyników analizy,
prowadzonej w rozprawie, w praktyce podejmowania taktycznych i strategicznych decyzji
zarządczych przez aktualnych lub też potencjalnych właścicieli przedsiębiorstw wynika
z zamierzonego przez Autorkę stopnia konkretyzacji podejmowanych problemów.
2. Praca, moim zdaniem, zawiera niewiele istotnych błędów redakcyjnych.
a) należy rozważyć, przeniesienie tabel cząstkowych (32 tabele) analizy strategicznej
SWOT/TOWS do aneksu pracy i pozostawienie w tekście wyłącznie tabel
obejmujących zestawienia wyjściowe lub końcowe (12 tabel),
b) w tekście zdarzają się błędy edytorskie:
-
literówki w zawartości tabeli 1.1 i 4.1. oraz nieścisłości w rysunku 3.3., gdyż tytuł
wskazuje na lata 2004-2011 a zawartość rysunku obejmuje lata 2006-2014,
-
zdarzają się w przypisach braki numerów stron np. przypis 34, 64, 130, 146,
-
w pracy dominują odsyłacze po znakach interpunkcyjnych, ale zdarzają się także
przed np. przypis 107,
-
zdarza się także zróżnicowanie wielkości odstępów przy paragrafach.
3. Do najważniejszych osiągnięć, prowadzonych w omawianych rozważaniach należy, moim
zdaniem, zaliczyć :
-
teoretyczno-systemowy charakter rozważań,
-
dobrą znajomością zagadnień z zakresu istoty nauki o zarządzaniu i ekonomii,
-
połączenie idee teorii zarządzania z analizą obowiązujących rozwiązań z zakresu
zachowania się przedsiębiorstw sektora biopaliw.
II. Moim zdaniem, Autorka :
-
wykorzystując teoretyczno -
logiczne wnioskowanie, wzbogacone zebranym
materiałem faktograficznym, potwierdziła w przedstawionych rozważaniach założenia
badawcze,
-
przedstawiła autorski model analizy strategii decyzyjnej rozwoju przedsiębiorstw
w sektorze biopaliw jako nowoczesnej i innowacyjnej koncepcji zarządzania
efektywnościowym rozwojem przedsiębiorstw w tym sektorze,
-
w prowadzonych rozważaniach :
a/ na podstawie stwierdzonych zjawisk w obszarze analizowanych kategorii wyprowadziła
interesujące wnioski ogólne,
b/ wykorzystała koncepcje, doświadczenia i poglądy wynikające z nauk o zarządzaniu
ekonomicznych i nauk prawnych.
III. Sformułowana opinia upoważniają mnie do rekomendacji przyjęcia przestawionych
rozważań
jako rozprawy doktorskiej, a w odniesieniu do Autorki rekomendacji
dopuszczenia do publicznej obrony pracy doktorskiej, jako spełniającej wymogi
ustawowe.