Zarządzanie Produkcją

Zarządzanie Produkcją
Dr Janusz Sasak
janusz.
janusz.sasak@
sasak@uj.
uj.edu.
edu.pl
Kontakt
Katedra Zarządzania Publicznego UJ
Mickiewicza 3 sala 21
czwartek 14:45 – 15:45
janusz.
janusz.sasak@
sasak@uj.
uj.edu.
edu.pl
Przedmiot i Zaliczenie
30
godzin
zaliczenie pisemne – test
istnieje moŜliwość przepisania
oceny
1
Zakres tematyczny
Wprowadzenie do zarządzania produkcją –
rys historyczny.
Strategiczne i taktyczne aspekty zarządzania
produkcją.
Normatywy planowania i operatywnego
zarządzania produkcją. Planowanie
produkcji.
Sterowanie procesem produkcyjnym.
Japońska szkoła zarządzania produkcją.
Zakres tematyczny
Amerykańskie metody zarządzania
produkcją.
Elastyczne systemy produkcyjne.
Standardy jakości – Normy ISO.
Informatyczne wspomaganie produkcji.
Organizacja zarządzania produkcją w
przedsiębiorstwie.
Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie
produkcyjnym.
Literatura
GłowackaGłowacka-Fertsch D., Fertsch M.:
Zarządzanie produkcją, WyŜsza Szkoła
Logistyki, Poznań 2004.
Pająk E.: Zarządzanie produkcją. Produkt,
technologia, organizacja, PWN, Warszawa
2006.
Durlik I.: InŜynieria zarządzania - część 1.
Strategie organizacji produkcji, nowe
koncepcje zarządzania, Placet, Warszawa
2004.
2
Literatura
Martyniak Z.: Nowoczesne metody
zarządzania produkcją, Wydział
Zarządzania AGH, Kraków 1996
Martyniak Z.: Organizacja i zarządzanie 60
problemów teorii i praktyki, Oficyna
Wydawnicza Antykwa s.c., Kluczbork 1996
Literatura
Kachniewska M.: ISO 9001 w
przedsiębiorstwie turystycznym, WyŜsza
Szkoła Handlu i Prawa, Warszawa 2004.
Liker J. K.: Droga Toyoty - 14 zasad
zarządzania wiodącej firmy produkcyjnej
świata, MT Biznes, Warszawa 2005.
Pasternak K.: Zarys zarządzania produkcją,
PWE, Warszawa 2005.
Definicja
Zarządzanie produkcją – dyscyplina nauk o
zarządzaniu i praktyczna działalność
związana z planowaniem, bieŜącym
sterowaniem i kontrolą ilości wyrobów
gotowych, robót w toku i surowców oraz
rozmiarów wykorzystywanych zasobów dla
pokrycia zapotrzebowania klientów,
minimalizacji kosztów, maksymalizacji
produktywności i pośrednio maksymalizacji
zysku i zwrotu kapitału
3
Zarządzanie produkcją
Ekonomika
i organizacja produkcji
Organizacja produkcji
InŜynieria produkcji
Rys historyczny
I
połowa XIX wieku „Amerykański
sposób produkcji”
- interpretacja i rozwój procesów
produkcji
- praktyczne doświadczenia
Praktyczne doświadczenia I fazy
zarządzania produkcją
S.
Colt – wytwarzanie identycznych
złoŜonych wyrobów z identycznych
części z wykorzystaniem
powtarzalnych procesów
technologicznych
4
Praktyczne doświadczenia I fazy
zarządzania produkcją
F.
W. Tylor – zastosowanie metod
naukowych do analizy, interpretacji
i projektowania procesów produkcji
(w Polsce K. Adamiecki)
Praktyczne doświadczenia I fazy
zarządzania produkcją
H.
Ford – masowe wytwarzanie w
sposób rytmiczny i powtarzalny
złoŜonych wyrobów w linii
produkcyjnej.
Japońska szkoła zarządzania
System
produkcyjny Toyoty –
2 odmienne rozwiązania
- linia produkcyjna o stałym takcie
- praca zespołowa
5
Cechy systemu Toyoty
proces produkcji w formie liniowej
(długotrwałość zadań segmentu równa jest
taktowi linii)
segmenty linii rozdzielone buforami
(magazynami)
poszczególne segmenty wyposaŜone w
maszyny uniwersalne o prostej konstrukcji i
obsłudze
komunikacja pomiędzy segmentami
ograniczona do minimum (sformalizowana
dokumentacją)
Cechy systemu Toyoty
W kaŜdym segmencie pracuje stały
personel wzajemnie zastępowalny
Elastyczność czasowa – praca trwa tyle ile
potrzeba do wykonania zadań na dany
dzień
Zdolność produkcyjna przekracza
przeciętne zapotrzebowanie
Elastyczność jakościowa – moŜliwość
wykonywania odmiennych wyrobów w
róŜnych taktach linii
Cechy systemu Toyoty
Elastyczne reagowanie na zmiany
zapotrzebowania na produkty
Wynagrodzenie za gotowość do pracy a
nie za pracę
System pozwala na produkcję przy
relatywnie niskich kosztach
Przeznaczony do masowego wytwarzania
jednorodnych wyrobów (konstrukcyjnie
mogą być bardzo złoŜone)
6
Kierunki rozwoju systemu
Toyoty Just-in-Time
Produkcja o duŜej zmienności
Długość serii zbliŜona do jedności
Bariery mentalnościowe w Europie i
Ameryce
Czynniki determinujące amerykańskie i
europejskie systemy zarządzania produkcją
Siła robocza o wysokich kwalifikacjach
i wysokich wymaganiach socjalnych
Postęp techniczny od prostych narzędzi
do robotów przemysłowych
Konkurencja między producentami
Specjalizacja
Kryteria wydzielania jednostek
produkcyjnych I stopnia
Maksymalizacja wykorzystania zdolności
produkcyjnej w kaŜdej jednostce
Maksymalizacja podobieństwa wytwarzanych
obiektów w jednostce
Minimalizacja ilości pozycji asortymentowych
Minimalizacja róŜnorodności maszyn i narzędzi w
jednostce
„Domykanie” procesu produkcyjnego –
ograniczanie kooperacji pomiędzy jednostkami,
wykonywanie pozycji asortymentowej w jednej
jednostce produkcyjnej
7
Konsekwencje wydzielania jednostek
produkcyjnych I stopnia
Konieczność rozbudowywania struktur
Obsługa konserwacyjno – remontowa,
narzędziowa, transportowa,
magazynowa – wykonywana przez
odrębne jednostki
Problemy planowania i sterowania
produkcją
Systemy wspomagające zarządzanie
produkcją
MRP - material requirements planning planowanie zapotrzebowania materiałowego
MRP II - manufacturing resource planing planowanie zasobów wytwórczych
ERP - enterprise resource planing planowanie zasobów przedsiębiorstwa
Czynniki kształtujące współczesne
systemy zarządzania produkcją
Zmiany na rynku – róŜnicowanie potrzeb
klientów, długość serii zbliŜona do jedności,
wzrost unifikacji i typizacji na poziomie
surowców i półproduktów
Rozwój narzędzi wytwarzania – centra
obróbcze, robotyzacja, informatyzacja.
Elastyczna automatyzacja – poziom
elastyczności jak JJ-i-T
8
Czynniki kształtujące współczesne
systemy zarządzania produkcją
Wzrost cen surowców (w latach 1960 -1990
ceny surowców wzrosły średnio 16 krotnie a
ceny wyrobów 4 krotnie)
Redukcja kosztów produkcji – zmniejszenie
zapasów, skrócenie cykli, redukcja strat
Współczesne systemy zarządzania
produkcją
Systemy zapewniania jakości
Systemy hybrydowe
Procesowe systemy zarządzania
– logistyka
- reengineering
Cechy podejścia logistycznego
Ujednolicenie rozwiązań stosowanych w
łańcuchu przepływu dóbr
Dopasowane do rozwiązań JiT
Maksymalizacja i równomierność
przepływów (nie dla systemów złoŜonych z
jednostek I go stopnia)
Do 1999 roku 26% przedsiębiorstw
zreorganizowało swoje systemy zarządzania
zgodnie z zasadami logistyki i JiT
9
Cechy podejścia reengineeringowego
Szybkie osiąganie wysokich efektów przy uŜyciu
technik optymalizacji i informatyzacji
Krótki cykl realizacji
Opracowywane przez zespoły zewnętrznych
fachowców
Wysoki odsetek nieudanych przedsięwzięć
Popularność zawdzięcza redukcji kosztów
Efekt znaczący ale jednorazowy
Proces reengineeringu daje się przeprowadzić
tylko raz
Współczesne koncepcje zarządzania
produkcją
Lean production – szczupła (odchudzona)
produkcja
Agile production – zwinna produkcja
Lean production
Wytwarzanie standardowych produktów w
zoptymalizowanych procesch projektowania
i wytwarzania za pomocą specjalistycznych
narzędzi zorganizowana wg koncepcji Just
in Time
10
Agile production
Wytwarzanie jednostkowych wyrobów
projektowanych na zamówienie klienta (z
ich udziałem), produkty często prototypowe.
Produkcja oparta na uniwersalnych
maszynach i wysoko wykwalifikowanym
personelu
Zarządzanie Produkcją
Dr Janusz Sasak
11