Sytuacja gospodarcza Uzbekistanu po III kwartale 2013 roku

Sytuacja gospodarcza Uzbekistanu
po III kwartale 2013 roku
2015-12-21 20:32:00
2
1. Produkt Krajowy Brutto Według oficjalnych danych, na koniec III kwartału br. PKB Uzbekistanu w cenach
bieżących osiągnął wartość 82.826,3 mld UZS (w okresie I-IX 2012 r. - 66.044,5 mld UZS) i wzrósł, w stosunku do
analogicznego okresu 2012 r. roku o 8,1%. Udział sektora niepaństwowego w PKB wyniósł 82,4% (w okresie 9
miesięcy 2012 r. – 82,5%).
Struktura PKB w okresie I-IX 2013 r. przedstawiała się następująco: usługi – 49,9%, produkcja towarów – 39,2%,
dochody z podatków i operacji eksportowo-importowych – 10,9%. Największy wzrost PKB odnotowano w
Karakałpacji (112,4% - 2.003 mld UZS) i w obwodach: Surchandarińskim (112,2% - 3.340,9 mld UZS),
Namangańskim (110,8% - 2.937,8 mld UZS), Samarkandskim (110,3% - 5.394,5 mld UZS) i Andiżańskim (110,1%
- 5.078,4 mld UZS). Wzrost PKB w Taszkencie wynosił 108% (12.609,3 mld UZS). Wzrost PKB per capita osiągnął
106,5%, z czego najwyższy był w Karakałpacji (111%) i obwodzie Surchandarińskim (110,1%), najniższy – w
obwodzie Nawoijskim (102,9%).
2. Deficyt budżetowy
Jak poinformował rządowy portal internetowy Republiki Uzbekistanu www.gov.uz budżet państwa w okresie
styczeń – wrzesień 2013 r. zrealizowano z proficytem w wysokości 0,2% wielkości PKB
3. Inflacja
Wg oficjalnych danych w okresie od grudnia 2012 r. do września 2013 r. indeks cen konsumpcyjnych (CPI)
wyniósł podobnie jak przed rokiem – 3,3%. Średniomiesięczny poziom inflacji w tym okresie wynosił 0,4%. W tym
samym okresie indeks cen producentów produkcji przemysłowej wzrósł o 9,6% (2012 r. – 6,9%), indeks cen na
przewozy towarowe – o 12,4% (2012 r. – 9,8%), a na usługi łączności dla osób prawnych – o 15,5% (2012 r. –
3,6%). Najwyższą dynamikę wzrostu cen produkcji przemysłowej odnotowano w branżach: produkcji materiałów
budowlanych (128,6%), w elektroenergetyce (117,2%), przemyśle chemicznym i petrochemicznym (115,7%),
metalurgii metali żelaznych (112,5%), przemyśle młynarskim (112%), przemyśle maszynowym (109,9%) i
przemyśle paliwowym (109,3%). W transporcie indeks cen na przewozy kolejowe wzrósł o 13,4%, przewozy
transportem drogowym – o 12,9%, przewozy lotnicze – o 9,1% i transport rurociągami – o 12%. Wpływ na wzrost
cen usług łączności miał wzrost cen łączności komórkowej (dynamika 151,9%), indeksy cen na pozostałe rodzaje
usług łączności pozostały bez zmian.
4. Bezrobocie i rynek pracy. Płace
a/ Na koniec września br. liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy, jako osoby poszukujące pracy
wyniosła 14,6 tys. (w tym samym okresie 2012 roku – 18 tys. osób). W okresie styczeń – wrzesień 2013 r. ilość
bezrobotnych liczona zgodnie z metodyką zatwierdzoną przez Rząd RU wyniosła 633,6 tys. osób (2012 r. - 621,7
tys. osób), tj. 4,8% aktywnej zawodowo ludności. Jednocześnie, wg wstępnych danych, ilość osób zatrudnionych
w gospodarce kraju w okresie styczeń wrzesień 2013 r. wynosiła 12.516,7 tys. osób, czyli o 2,5% więcej niż w
analogicznym okresie 2012 roku.
b/ W okresie I-IX br. w Uzbekistanie powstało 833,4 tys. nowych miejsc pracy, z czego 58,6% na terenach
wiejskich.
c/ Na koniec września br. minimalna płaca w gospodarce narodowej wynosiła 91.530,00 UZS (na koniec września
2012 r. - 72.355,00) tj. około 42,6 USD (przy kursie na koniec września br. 1 USD = 2.146,70), a minimalna
emerytura – 179.020,00 UZS tj. około 83,4 USD.
5. Przemysł
a/ Wartość produkcji przemysłowej na koniec września br. wyniosła ogółem 43.883,2 mld UZS (dynamika
109,4%). Towarów konsumpcyjnych wyprodukowano na sumę 16.183,2 mld UZS (115,9%), z czego spożywczych
3
na sumę 6.714,7 mld UZS (109%), przemysłowych na sumę 9.468,5 mld UZS (121,3%). Struktura produkcji
przemysłowej przedstawia się w następujący sposób: elektroenergetyka – 3.386 mld UZS (dynamika 100,7%),
przemysł paliwowy – 7.343,3 mld UZS (101,4%), metalurgia żelaza – 1.040,9 mld UZS (105,6%), metalurgia
metali kolorowych – 4.228,2 mld UZS (101,1%), przemysł chemiczny i petrochemiczny – 2.233,2 mld UZS
(101%), produkcja maszyn i obróbka metali – 8.638 mld UZS (124,7%), przemysł drzewny i celulozowopapierniczy – 522,8 mld UZS (115,5%), produkcja materiałów budowlanych – 2.899,6 mld UZS (112,1%),
przemysł lekki – 5.254,8 mld UZS (115,3%), przemysł spożywczy – 5.779,4 mld UZS (108,6%). We wszystkich
dziedzinach produkcji przemysłowej spadek produkcji w produkcji nawozów wapiennych (dynamika 85%),
akumulatorów (dynamika 86,7%), mąki (dynamika 95,9%), celulozy (dynamika 95,1%) i energii cieplnej
(dynamika 97,6%).
b/ Na dzień 1.10.2013 r. w Uzbekistanie było zarejestrowanych 266.261 osób prawnych, z czego w omawianym
okresie powstało 22.395 podmiotów i zlikwidowano 16.060 podmiotów. 14,8% osób prawnych stanowiło
własność państwową, 85,2% - inną niż państwową, z czego 36,6% - prywatną. 44.093 osób prawnych działało w
przemyśle. Jednocześnie, na dzień 1.10.2013 r. w Uzbekistanie było zarejestrowanych 213.516 tzw. małych
przedsiębiorstw i mikrofirm (bez uwzględnienia gospodarstw rolnych i farmerskich), z czego w omawianym
okresie powstało 21.199 i zlikwidowano 15.309 podmiotów. Ich udział w produkcji przemysłowej wynosił 23,3%.
W okresie styczeń-sierpień 2013 r. przedsiębiorstwa i instytucje działające w przemyśle przyniosły dochód w
wysokości 3.044,4 mld UZS, czyli o 14,5% więcej niż w analogicznym okresie 2012 roku.
6. Działalność inwestycyjna i budownictwo
a/ Wartość zrealizowanych inwestycji wyniosła ogółem w ekwiwalencie walutowym 9,3 mld USD (dynamika
113,6%). Z ogólnej kwoty 19.300 mld UZS nakładów inwestycyjnych wyrażonych w walucie uzbekistańskiej
(dynamika 112,5%), 12.161,8 mld UZS, czyli 63% miało charakter produkcyjny. 6.662,6 mld UZS nakładów
zrealizowano w przemyśle (z tego 3.935,3 mld UZS w przemyśle paliwowo-energetycznym, 585,1 mld UZS – w
metalurgii, 318,5 mld UZS – w przemyśle chemicznym i petrochemicznym, 550,2 mld UZS – w budowie maszyn,
452,7 mld UZS – w przemyśle lekkim, 240,6 mld UZS – w przemyśle spożywczym oraz 355,1 mld UZS w produkcji
materiałów budowlanych), 781,3 mld UZS zrealizowano w rolnictwie, 441,7 mld UZS – w budownictwie, 2.855,9
mld UZS – w transporcie i łączności, 820,2 mld UZS w handlu i żywieniu zbiorowym, 316,8 mld UZS – w pracach
poszukiwawczo-wydobywczych oraz 283,3 mld UZS – w innych dziedzinach. Z 7.138,2 mld UZS nakładów
inwestycyjnych o charakterze nie produkcyjnym, 4.604,6 mld UZS zrealizowano w budownictwie
mieszkaniowym, 417,7 mld UZS w gospodarce komunalnej, 599,6 mld UZS – przeznaczono na ochronę zdrowia,
630,3 mld UZS – na edukację, 130,3 mld UZS – na kulturę i sztukę. Z 19.300 mld UZS nakładów inwestycyjnych
55,4% stanowiły środki przedsiębiorstw i ludności, 19,4% - inwestycje zagraniczne i kredyty, 9,4% - środki z
funduszów pozabudżetowych, w tym z Funduszu Odbudowy i Rozwoju, 9,7% - środki kredytowe, 5,7% - z
Budżetu Państwa oraz 0,4% - z Funduszu Melioracyjnego. W omawianym okresie oddano do eksploatacji 2,2 tys.
nowych obiektów produkcyjnych i zakończono realizację 60 projektów inwestycyjnych.
b/ Wartość robót budowlano-montażowych wyniosła 10.638,6 mld UZS (dynamika – 119,2%). 81,4% stanowiły
wydatki na budowę nowych obiektów i modernizację istniejących obiektów przemysłowych, 16,9% - wydatki na
remonty i 1,7% - na inne prace. 4.604,6 mld UZS środków na działalność nie produkcyjną zrealizowano w
budownictwie mieszkaniowym (23,8% tych środków). Wybudowano i oddano do użytku 64,6 tys. domów (66,1
tys. mieszkań) o łącznej powierzchni 8.374,1 tys. m2 (dynamika 115,1%).
7. Transport
a/ W omawianym okresie wszystkimi rodzajami transportu przewieziono ogółem 1.025 mln ton ładunków
(dynamika 104,4%), w tym: transportem samochodowym – 929,3 mln ton (104,6%), koleją – 47,6 mln ton
(103,6%), transportem rurociągowym – 48 mln ton (102%) i powietrznym – 16,8 tys. ton (92,7%). W strukturze
przewozów towarowych dominował transport samochodowy, który stanowił 90,7% wszystkich przewozów.
Największy udział w przewozach towarowych miały: ropa naftowa i produkty naftowe (8.829,4 tys. ton, dynamika
86,4%), materiały budowlane (5.694,6 tys. ton, dynamika 117,2%), węgiel kamienny (3.877,3 tys. ton, dynamika
4
179,7%), cement (3.824,6 tys. ton, dynamika 106,5%), produkty przemysłu chemicznego i nawozy sztuczne
(3.091,2 tys. ton, dynamika 95,3%).
b/ Przewieziono ogółem 5.058 mln pasażerów (dynamika 104%), w tym: 4.987,8 mln osób transportem
samochodowym (104,1%), 55,2 mln osób – tzw. elektrycznymi środkami komunikacji miejskiej (92,9%), 13,1 mln
osób – koleją (109,7%) oraz 1,9 mln osób – transportem powietrznym (98,1%).
8. Handel i usługi
a/ Obroty handlu detalicznego wyniosły 33.322,9 mld UZS i były wyższe o 14,7%, niż w analogicznym okresie
roku 2012. W strukturze obrotów, udział artykułów spożywczych stanowił 51,2%, a przemysłowych – 48,8%.
62,6% obrotu towarami zrealizowano za pośrednictwem bazarów (41,3% - spożywczych oraz 21,3% odzieżowych i specjalistycznych), a 37,4% - za pośrednictwem przedsiębiorstw handlowych.
b/ Wartość zrealizowanych płatnych usług dla ludności wyniosła 12.533,3 mld UZS (dynamika 113%). 64,1% tych
usług świadczyły oficjalne podmioty gospodarcze (dynamika 112,3%). Z 12.533,3 mld UZS płatnych usług na
rzecz ludności, 18,1% zrealizowały podmioty państwowe, 81,9% - nie państwowe, z których 38% stanowiły
prywatną własność obywateli. Natomiast, ogólna wartość usług rynkowych wyniosła 44.624,9 mld UZS
(dynamika 112,4%). 29% ogółu usług stanowiły usługi transportowe, 21,5% - usługi handlu i gastronomii
(dynamika 115,4%), 8,9%- finansowe (128,2%), 5,9, - telekomunikacyjne (123,2%), 4,3% - budowlane (126,3%),
2,9% - edukacyjne, 2,6% - socjalno-bytowe (119,4%), 1,1% - ochrony zdrowia (126%). Poza powyższymi,
największą dynamiką charakteryzowały się usługi informatyczne (130,2%), remontowo-serwisowe urządzeń
technologicznych (122%).
9. Rolnictwo
a/ Ogólna wartość produkcji rolnej wyniosła 23.512,5 mld UZS (dynamika 106,8%), w tym: produkcji roślinnej –
13.986,1 mld UZS (106,1%) i zwierzęcej – 9.526,4 mld UZS (107,7%). 65,8% produkcji rolnej wyprodukowano w
gospodarstwach indywidualnych, 32,3% - w gospodarstwach farmerskich i 1,9% w przedsiębiorstwach rolnych.
b/ Udział produkcji roślinnej w produkcji rolnej ogółem wyniósł 59,5%. Na dzień 1 października 2013 r. we
wszystkich rodzajach gospodarstw rolnych wyprodukowano: 7.135 tys. ton ziarna, z czego 6.610,1 stanowiła
pszenica, 1.677,8 tys. ton ziemniaków (dynamika 110,6%), 6.027,8 tys. ton warzyw (111,3%), 1.111,2 tys. ton
basztanowych (109,3%), 1.536,2 tys. ton owoców (110,8%) oraz 906,9 tys. ton winogron (111,9%).
c/ Udział produkcji zwierzęcej w produkcji rolnej wynosił 40,5%. Pogłowie bydła rogatego wynosiło na koniec
września 2013 r. 10.447,5 tys. szt. (dynamika 104,8%), w tym krów – 4.084 tys. szt. (101,7%); pogłowie owiec i
kóz – 17.534,6 tys. szt. (104,6%), świń – b/d., koni – 203,9 tys. szt. (102,3%), drobiu – 50.759,8 tys. szt. (109%).
W okresie 9 miesięcy 2013 r. wyprodukowano 1.296,9 tys. ton mięsa w żywej wadze (dynamika 107%), 5.637,6
tys. ton mleka (107,1%), 3.339 mln szt. jaj (114,3%), 25.364 ton wełny (105,5%), 977,6 tys. szt. skór
karakułowych (94,8%),
10. Handel zagraniczny
Obroty handlu zagranicznego wyniosły ogółem 21.071,6 mln USD, w tym: eksport – 11.082,2 mln USD (I-IX 2012
r. - 10.665 mln USD), a import – 9.989,4 mln USD (8.709,1 mln USD). Obroty handlowe z krajami WNP wyniosły
9.432,4 mln USD (w analogicznym okresie 2012 r. - 8.868,5 mln USD), w tym: eksport – 5.731,8 mln USD, import
– 3.700,6 mln USD. Obroty handlowe z pozostałymi krajami wyniosły 11.639,2 (w analogicznym okresie 2012 r. 10.505,6 mln USD), w tym: eksport – 5.350,4 mln USD oraz import – 6.288,8 mln USD. Udział krajów WNP w
łącznych obrotach handlowych wyniósł 44,8%, w tym: w eksporcie – 51,7%, w imporcie – 37%. Podstawowymi
towarami w uzbekistańskim eksporcie były: surowce energetyczne i produkty naftowe – 34%, usługi – 16,6%,
artykuły rolno – spożywcze – 11% (w tym konsumpcyjne 8,6%) bawełna – 6,7%, metale żelazne i kolorowe –
6,4%, maszyny i urządzenia – 5,4%, i wyroby przemysłu chemicznego – 4,2%, a w imporcie: maszyny i
5
urządzenia – 44,6%, wyroby przemysłu chemicznego – 14,4%, artykuły rolno – spożywcze – 9,7%, metale żelazne
i kolorowe – 7,7%, surowce energetyczne i produkty naftowe – 7,2%, usługi – 5,7% oraz 7zw. pozostałe towary –
10,7%. Najważniejszymi partnerami handlowymi Uzbekistanu w eksporcie były: Rosja – 3.180,4 mln USD, Chiny –
1.932,9 mln USD, Kazachstan – 1.758 mln USD, Turcja – 658,4 mln USD, Afganistan – 481,4 mln USD, Ukraina –
369 mln USD, Iran – 148,1 mln USD, Turkmenistan – 129,9 mln USD, Kirgizja – 129,8 mln USD, Francja – 113,3
mln USD. W tym samym okresie Uzbekistan importował najwięcej towarów z następujących krajów: Rosja –
2.264,4 mln USD, Chiny – 1.628,8 mln USD, Korea – 1.583,8 mln USD, Kazachstan – 765,5 mln USD, Niemcy –
390 mln USD, Ukraina – 344,8 mln USD, Turcja – 323,3 mln USD, USA – 288,8 mln USD, Brazylia – 199 mln USD,
Indie – 162,8 mln USD, Japonia – 160,4 mln USD, Francja – 141 mln USD, Turkmenistan – 140,7 mln USD, Białoruś
– 134,9 mln USD, Łotwa – 115,5 mln USD i Polska – 111,1 mln USD.
11. Wymiana handlowa z Polską
a/ Według danych Państwowego Komitetu Republiki Uzbekistanu ds. Statystyki, w okresie styczeń – wrzesień
2013 r. obroty handlowe z Uzbekistanem wynosiły 127,6 mln USD, w tym eksport do Polski - 16,5 mln USD,
import – 111,1 mln USD.
b/ Według danych polskich w okresie styczeń – wrzesień 2013 r. obroty handlowe Polski z Uzbekistanem
osiągnęły wartość 131,2 mln USD (dynamika 124%), w tym: polski eksport – 111,6 mln USD (137%), a import –
19,6 mln USD (82%). Saldo bilansu handlowego było dla Polski dodatnie i wyniosło 92 mln USD. W strukturze
polskiego eksportu prawie 32% stanowią dostawy zwierząt żywych i produktów pochodzenia zwierzęcego
(dynamika 259%), 18% - dostawy produktów przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych (dynamika
155%), 13% - dostawy środków transportu (dynamika 133%), 12% - urządzeń mechanicznych i elektrycznych
(dynamika 70%), 7% - artykułów spożywczych (dynamika 85%), 6% - produktów pochodzenia roślinnego
(dynamika 150%); w imporcie: produktów mineralnych – 37% (dynamika 57%), materiałów i wyrobów
włókienniczych – 30% (dynamika 128%), produktów przemysłu chemicznego - 21% (dynamika 82%), gotowych
artykułów spożywczych – 9% (dynamika 271%).
Ostatnia aktualizacja: 04.12.2013
6