Stanowisko PTD - Rynekzdrowia.pl

Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
w sprawie wykazu leków refundowanych ogłoszonego w dn. 23.12.2011 r.
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne z ogromnym niepokojem i zaskoczeniem przyjęło ogłoszony w dn. 23 grudnia
br., z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2012 r. wykaz leków refundowanych. Dla chorych na cukrzycę wykaz ten
zawiera niemal same bardzo złe wiadomości.
Po pierwsze, w wykazie tym nie umieszczono pasków testowych do oznaczania stężenia glukozy stosowanych od
wielu lat przez ok. 70% chorych na cukrzycę (w sumie produkowanych przez trzy firmy), po drugie – znacznie
podrożały szybkodziałające insuliny analogowe, które są podstawowymi lekami w terapii cukrzycy typu 1, po trzecie –
wbrew zapowiedziom i przedstawianemu w listopadzie br. projektowi i wbrew naszym postulatom przedstawionym w
Stanowisku PTD z dn. 17.11 br. – nie umieszczono w wykazie ani jednego leku z grupy preparatów inkretynowych,
nowoczesnych i bardzo korzystnie działających leków w cukrzycy typu 2. Jeżeli wspomnimy jeszcze o ciągle
niezrealizowanej obietnicy Ministerstwa Zdrowia o poprawie dostępności chorych do długodziałających analogów
insuliny, dla chorych na cukrzycę Polek i Polaków, zwłaszcza cierpiących na cukrzycę typu 1, nadchodzący rok rysuje się
bardzo ponuro. Szczegółowe konsekwencje wprowadzenia w życie opublikowanego 23.12 br. wykazu przedstawiamy
poniżej, wraz z propozycjami rozwiązao powstałych problemów:
1. Nieumieszczenie w wykazie pasków do glukometrów używanych przez 3 z 4 chorych na cukrzycę pacjentów w
naszym kraju oznacza, że od 1 stycznia będą oni zmuszeni albo ponieśd bardzo wysokie koszty związane z
samokontrolą glikemii, albo nabyd nowy glukometr, do którego paski testowe będą refundowane. Oba
rozwiązania prowadzą do katastrofy – chorzy albo zmniejszą częstośd samokontroli, albo nie będą jej
wykonywad w ogóle, bo nie ma możliwości, aby jakikolwiek producent, którego paski znalazły się w wykazie,
dostarczył glukometry dla co najmniej miliona chorych w ciągu kilku pierwszych kilku dni 2012 roku. Problem
związany z nierefundowaniem najpopularniejszych w naszym kraju pasków jest szczególnie ważny dla chorych
na cukrzycę typu 1, bardzo często dzieci i osób młodych, leczonych metodą wielokrotnych wstrzyknięd
insuliny lub ciągłym podskórnym wlewem insuliny przy użyciu pompy osobistej. Grupą szczególnie zagrożoną
wprowadzeniem nowych zasad refundacji są ciężarne chore na cukrzycę – do dobrego wyrównania cukrzycy
gwarantującego urodzenie zdrowego dziecka jest bowiem niezbędna częsta samokontrola glikemii. Polskie
Towarzystwo Diabetologiczne, a także chorzy i ich rodziny stale podkreślają w swoich wypowiedziach, że dla
wszystkich chorych z cukrzycą typu 1 i dla chorych z cukrzycą typu 2 leczonych wielokrotnymi
wstrzyknięciami insuliny samokontrola glikemii odgrywa rolę lekarstwa – pacjenci, którzy częściej
kontrolują stężenie glukozy w swojej krwi, podejmują trafniejsze decyzje jaką dawkę insuliny powinni sobie
podad i w efekcie kontrola metaboliczna ich choroby jest dużo lepsza niż gdy samokontrola prowadzona jest
sporadycznie. Uniemożliwienie tej grupie pacjentów korzystania z glukometrów (a w ich przypadku po 1
stycznia jej koszt wyniesie kilkaset złotych) spowoduje na pewno w krótkim czasie wzrost częstości ostrych
powikłao cukrzycy (śpiączki hipoglikemiczne, śpiączki kwasicze) wymagających hospitalizacji, a w dłuższej
perspektywie – powikłao przewlekłych spowodowanych pogorszeniem kontroli metabolicznej choroby.
Decyzje MZ dotyczące refundacji pasków są dla pacjentów nie tylko całkowicie niezrozumiałe, ale po prostu
groźne, jeśli nie wręcz wrogie.
Akceptując, że byd może z punktu widzenia budżetu MZ istnieje potrzeba zmiany zasad refundacji
pasków testowych, apelujemy, aby dla osób z cukrzycą typu 1 i chorych na cukrzycę typu 2 leczonych
insuliną wszystkie dostępne w Polsce paski nadal były dostępne w wysokości opłaty ryczałtowej.
Odpłatnośd 30-procentowa może dotyczyd jedynie osób stosujących samokontrolę dużo rzadziej, np. chorych
z cukrzycą typu 2 leczonych dietą lub lekami doustnymi.
2. Wzrost cen szybkodziałających analogów insuliny, leków pierwszego wyboru w cukrzycy typu 1 spowoduje
wzrost i tak już wysokiego (wynikającego z całkowitego nierefundowania analogów długodziałających
insuliny) kosztu leczenia. Jeżeli dodatkowo chorzy będą musieli płacid 100 procent ceny za paski do
samokontroli, możliwości skutecznego leczenia tej choroby w Polsce katastrofalnie się pogorszą, a polska
diabetologia – w zakresie opieki nad chorymi z cukrzycą typu 1 stojąca obecnie na światowym poziomie –
zostanie cofnięta w swoim rozwoju o co najmniej 20 lat. Decyzja władz MZ o podniesieniu kosztów leczenia
insulinami analogowymi jest zapewne – podobnie jak w przypadku nierefundowania analogów
długodziałających – podyktowana dążeniem do wspierania wiodącego krajowego producenta insuliny, a
obecnie także dystrybutora glukometrów, do których paski trafiły do omawianego wykazu środków
refundowanych. Działanie to, skądinąd zrozumiałe z punktu widzenia Ministerstwa Gospodarki, jest
niedopuszczalne oraz głęboko niemoralne i niehumanitarne, jeżeli odbywa się kosztem pogorszenia stanu
zdrowia chorych na cukrzycę dzieci i młodzieży.
Szybkodziałające insuliny analogowe – podobnie jak i długodziałające analogi – jako leki pierwszego
wyboru powinny byd dostępne dla chorych na cukrzycę typu 1 w wysokości opłaty ryczałtowej, a dla
wszystkich innych chorych w cenie insuliny ludzkiej. Podobne rozwiązania są stosowane w niemal wszystkich
krajach Unii Europejskiej – poza Polską.
3. Bardzo wielkim rozczarowaniem dla chorych na cukrzycę typu 2 jest usunięcie z wykazu (w porównaniu do
opublikowanego 7.11 br. projektu) leków inkretynowych. Zapowiedź i obietnica – złożona przez obecnie
piastującą funkcję Marszałka Sejmu Ewę Kopacz – refundowania przynajmniej niektórych z tych preparatów,
pozwalających leczyd skutecznie cukrzycę typu 2 bez zwiększania ryzyka hipoglikemii i wywoływania
przyrostu masy ciała, obudziła wielkie nadzieje wśród chorych. I ponownie, jak wiele razy w przeszłości,
obietnice złożone przez władze MZ chorym na cukrzycę nie zostały dotrzymane. Leki inkretynowe są w
różnym stopniu refundowane w krajach UE, ich korzystne i bezpieczne działanie jest powszechnie
akceptowane, w rekomendacjach wielu towarzystwa naukowych, w tym i PTD, są lekami drugiego rzutu w
terapii cukrzycy typu 2, a w wypadkach, gdy chorzy np. nie tolerują metforminy, leku pierwszego rzutu, lub
jest ona u nich przeciwwskazana, wówczas leki inkretynowe z grupy gliptyn (tzw. inhibitory DPP-4), stają się
lekami podstawowymi w terapii tego typu cukrzycy. Stworzenie możliwości do produkcji jednego z leków z tej
grupy przez krajowy podmiot (18.09 br. w obecności i pod patronatem wicepremiera Waldemara Pawlaka
podpisano porozumienie pomiędzy firmą MSD, producentem sitagliptyny, a Polpharmą) powinno
gwarantowad zwiększoną dostępnośd tych preparatów za niższą cenę – apelujemy o przywrócenia obecności
gliptyn w wykazie leków refundowanych zgodnie z wcześniejszym projektem.
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne po raz kolejny zabiera głos i z całą mocą prezentuje swoje krytyczne, chod
zarazem konstruktywne stanowisko dotyczące sytuacji chorych na cukrzycę w naszym kraju w zakresie dostępu do
refundowanych produktów leczniczych. Widzimy potrzebę znacznie ściślejszej współpracy naszego środowiska z
Ministerstwem Zdrowia, m.in. aby przekonad władze, że w obecnej sytuacji korzystne może byd rozróżnienie cukrzycy
leczonej insuliną i leczonej tylko lekami doustnymi w zakresie refundacji leków. W szerszej perspektywie niezbędne
jest w naszym odczuciu merytoryczne wzmocnienie Ministerstwa Zdrowia w zakresie planowania ochrony zdrowia
chorych na cukrzycę w naszym kraju. Liczymy, że tym razem nasze zdecydowane stanowisko, bardzo silnie
uzasadnione naukowo, zostanie wzięte przez władze Ministerstwa Zdrowia w procesie rewizji i korygowania
ogłoszonego 23.12 br. wykazu leków refundowanych.
w imieniu Zarządu Głównego
prof. nadzw. dr hab. med. Leszek Czupryniak
Prezes
Łódź, 27 grudnia 2011 r.