l.spr Łódź Modern.Of.Kszt. Zawod.IIIwersja09.07
Transkrypt
l.spr Łódź Modern.Of.Kszt. Zawod.IIIwersja09.07
Lista sprawdzająca oceny strategii wdraŜania projektu innowacyjnego testującego Temat innowacyjny: Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego rynku pracy Nazwa projektodawcy: Miasto Łódź jako organ prowadzący dla Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego Tytuł projektu:” Kształtowanie kompetencji personalnych i społecznych w szkole zawodowej droga do sukcesu na rynku pracy ” Numer umowy: POKL.09.02.00 -10-136/11-00 Ekspert (imię i nazwisko): Data wypełnienia listy: 1. Czy uzasadnienie realizacji projektu zostało poparte wynikami analiz i badań, zrealizowanych w I etapie? Czy wyniki analiz i badań, zrealizowanych w I etapie potwierdzają potrzebę realizacji projektu? TAK Przedstawione przez Wnioskodawcę uzasadnienie realizacji projektu zostało poparte wynikami analiz i badań, zrealizowanych w I etapie a wyniki analiz i badań, zrealizowanych w I etapie potwierdziły potrzebę realizacji projektu i jest to niewątpliwy pozytyw tej fazy realizacji projektu . Wyczerpująco przeanalizowano w istniejących źródłach zastanych(a wśród nich zidentyfikowany w analizach WUP w Łodzi brak badań doradztwa zawodowego w szkole) i własnych badaniach wykonanych w ramach I etapu podjęty w projekcie problem niedopasowania doskonalenia kwalifikacji absolwentów ,które są osiągane w procesie kształcenia do wymogów regionalnego i krajowego rynku pracy ,co wpływa na niską konkurencyjność absolwentów szkół zawodowych i powoduje zwiększenie stopy bezrobocia wśród grupy osób młodych (do 25 rŜ.) . Przeprowadzone badania wykazały ,Ŝe w istniejącym obecnie stanie nie prowadzone są w szkołach ponadgimnazjalnych działania doradztwa zawodowego ,co moŜe powodować, Ŝe uczniowie mają ograniczone moŜliwości odkrywania swoich talentów, wybierają kierunki kształcenia w sposób przypadkowy i nieprzemyślany ,przez co nie mogą skutecznie konkurować na otwartych rynkach pracy z osobami lepiej predestynowanymi .W szczególności zauwaŜono znaczenie i obecny deficyt u absolwentów kompetencji „miękkich” -opartych na czynnikach psychospołecznych .W konsekwencji tych braków absolwenci mają brak odpowiedniego wsparcia przed wejściem na rynek pracy .Braku tego wsparcia ze strony szkoły nie rekompensują działania innych instytucji –np. Poradni PsychologicznoPedagogicznych –dla których doradztwo zawodowe jest tylko jednym z wielu obszarów działalności . Za badaniami KOWEZiU wskazano, Ŝe głównym problemem systemu doradztwa zawodowego jest fakt, Ŝe funkcjonuje on poza systemem szkół ,co potwierdza ,Ŝe doradztwo zawodowe w szkołach jest dziedziną niedowartościowaną i traktowana w sposób marginalny . Wpływ na ta złą sytuację mają obecne rozwiązania prawne (Rozporządzenie MEN z 2001 r.) ,które nie nakładają obowiązku na prowadzenie doradztwa zawodowego w technikach ,przez co doradztwo zawodowe w tych szkołach ma charakter incydentalny ,a takŜe zbyt mała liczba doradców zawodowych w stosunku do liczby uczniów . Kolejnym potwierdzeniem zidentyfikowanych deficytów są wyniki wywiadów z pracodawcami ,których krytyczne opinie wskazują na przepaść pomiędzy kształceniem w szkole a wymaganiami współczesnego rynku pracy .Konfrontacja z pracodawcami pozwoliła określić zakres koniecznych zmian w programach nauczania i przygotowania absolwentów techników do wejścia na rynek pracy ,głównie poprzez wzmocnienie predyspozycji zawodowych związanych z poruszaniem się na rynku pracy ,co wiąŜe się z rozwijaniem tzw. kompetencji miękkich –systematyczność ,samodyscyplina ,elastyczność ,kreatywność i innowacyjność . Przedstawiony opis wyników I etapu realizacji projektu –dzięki racjonalnemu wykorzystaniu uzyskanych wyników badań i adekwatności zastosowanych metod (Diagnozy : I – nauczycieli i II –uczniów ) - wskazuje na wysoki poziom fachowości i solidności w zastosowanym przez Wnioskodawcę podejściu analityczno- badawczym odzwierciedlający naleŜytą troskę o uzyskanie zadawalającego poziomu zakładanych rezultatów projektu . Dobór metod i technik badawczych –badania opinii i stanu wiedzy nauczycieli ,uczniów i pracodawców jest odpowiedni dla uzyskania wiarygodności i miarodajności uzyskanych wyników .Jest on takŜe zgodny z zamierzeniami opisanymi we wniosku o dofinansowanie . 2. Czy cel projektu jest taki sam, jak zadeklarowane przez beneficjenta w strategii brzmienie celu cytowanego z wniosku o dofinansowanie? TAK W treści strategii wdraŜania cel projektu występujący jako „Wypracowanie, upowszechnienie i włączenie do głównego nurtu polityki edukacyjnej nowego rozwiązania w postaci Innowacyjnego Programu Szkolnego Doradztwa Zawodowego słuŜącego modernizacji oferty szkół kształcenia zawodowego w terminie 1. XII 201130.VI.2014”- jest toŜsamy z celem głównym projektu sformułowanym we wniosku o dofinansowanie i został pozytywnie zweryfikowany w I etapie projektu. W strategii wdraŜania dokonano uszczegółowienia celów projektu przez ustanowienie wskaźników wykonania ,określenia ich wartości docelowych ,wskazania źródeł weryfikacji i sposobów pomiaru wskaźnika wraz z terminami tych pomiarów .Na uznanie zasługuje osiągnięty w tym uszczegółowieniu stopień konkretności i wymierności oraz przypisanie wskaźników do konkretnych celów szczegółowych i celu głównego .Uszczegółowienie celów przedstawiono w czytelny i przejrzysty sposób w formie tabelarycznej . W stosunku do stanu opisanego we wniosku o dofinansowanie wprowadzono w strategii opis stanu poŜądanego po wprowadzeniu innowacji ,przedstawiony w postaci 4 następujących sytuacji : 1.w technikach jest wdroŜony i realizowany szkolny program doradztwa zawodowego o charakterze powszechnym i obowiązkowym w wymiarze 27 godzin dydaktycznych w podziale na 25 godzin warsztatów i 2 godzin indywidualnych konsultacji , 2.nauczyciele technikach stają się ekspertami szkolnego programu doradztwa zawodowego i potrafią skutecznie diagnozować potrzeby uczniów ,ich predyspozycje ,słabe i mocne strony w zakresie kształtowania ścieŜki kariery zawodowej 3.uczniowie są świadomymi uczestnikami procesu edukacyjnego w zakresie planowania kariery zawodowej zapewniającego uzyskanie umiejętności potrzebnych na rynku pracy 4.wypracowane rozwiązania są wykorzystywane przez inne szkoły prowadzące kształcenie na poziomie technikum . Oceniając tak przedstawioną wizję trzeba uznać ,Ŝe w punkcie nr.1 jest ona realna i w pełni moŜliwa do uzyskania ,natomiast w punktach 2-4 wyraŜa ona raczej Ŝyczeniowo stan poŜądany – nie wiadomo bowiem kiedy we wszystkich szkołach i w jakim stopniu uda się osiągnąć tak ambitnie zakreślonych celów –jednak słuszne jest chociaŜ wyznaczenie celów ,które powinny być osiągane . . 3. Czy wskaźniki są właściwie zdefiniowane? TAK W wymierny ilościowo i przejrzysty sposób określono aŜ 31 wskaźników wykonania moŜna uznać poprawność zdefiniowania wskaźników oddzielnie dla kaŜdej z 3 faz projektu: testowania, upowszechniania i włączania do polityki. Dokonano w nich bowiem jasnego określenia co konkretnie będzie dowodem ,Ŝe: a/ wynik testowania -tj. uzyskanie podwyŜszenia o 60 % kompetencji nauczycieli i uczniów potwierdził zakładane cele , b/efekt upowszechniania w postaci wzrostu o 30 % kompetencji nauczycieli objętych strategią upowszechnienia odpowiada zakładanym planom ilościowym c/nastąpiło włączenie produktu finalnego do polityki –wyraŜone przedstawieniem dość ogólnie określonej wizji poŜądanego stanu docelowego. Daje się tu odczuć brak wśród wskaźników wykonania określenia konkretnego –tj. mierzonego liczba szkół ,które rzeczywiście (a nie tylko deklaratywnie) wdroŜą innowację - zakresu zakładanego włączenia produktu finalnego do polityki edukacyjnej szkół zawodowych w woj. łódzkim . Charakter ustanowionych wskaźników oraz źródła i częstotliwości ich pomiaru a takŜe opis stanu poŜądanego po wprowadzeniu innowacji dowodzą ,Ŝe Beneficjent ma na uwadze troskę o to, jakie konkretnie cele zamierza osiągnąć a opis wskaźników jest usystematyzowany i czytelnie odzwierciedlający jak weryfikowane będzie osiąganie załoŜonych celów projektu na kolejnych etapach wdraŜania projektu. Podkreślić naleŜy ,Ŝe ustanowione wskaźniki są właściwą formą uszczegółowienia celów projektu określonych we wniosku o dofinansowanie . Ogólnym zarzutem ,jaki jednak naleŜy postawić zabiegom Wnioskodawcy w zakresie pomiaru stopnia osiągania zakładanych celów jest nadmierny subiektywizm – oparcie pomiarów głównie na opiniach odbiorców i uŜytkowników ze środowiska szkolnego .Warto rozwaŜyć wprowadzenie pomiaru opinii pracodawców ,którzy ocenić mogą skuteczność wprowadzonych zmian w programach szkół ,takŜe i samych absolwentów ,którzy uzyskali wsparcie w postaci doradztwa zawodowego jeszcze w okresie nauczania w szkole a czego weryfikacją były ich działania na rynku pracy w ciągu 1 roku od ukończenia szkoły. Nowością strategii wobec wniosku o dofinansowanie jest ustanowienie konkretnych i wymiernych ilościowo i terminowo wskaźników oraz przedstawienie wizji poŜądanego stanu docelowego .Podkreślić naleŜy poprawność ”owskaźnikowania” celów ,gdyŜ uniknięto pokusy określania wskaźników produktu, skupiając się tylko na wskaźnikach rezultatów, nadto na uznanie zasługuje wysoki stopień precyzji Wnioskodawcy w określeniu wskaźników ,z których większość ma” miękki „charakter . 4. Czy wartości docelowe wskaźników celu i sposób ich pomiaru oraz źródła weryfikacji zostały określone prawidłowo (odpowiednio do celu)? TAK Ustanowione wartości docelowe wskaźników celu i sposób ich pomiaru oraz źródła weryfikacji zostały określone osobno dla kaŜdej z 3 faz wdraŜania projektu ,przy czym poprawność dotyczy tylko fazy badawczej ,testowania i upowszechniania .Natomiast w mniejszym stopniu (uznanym za niezadawalający) zapewniono pomiar stopnia włączenia produktu finalnego do głównego nurtu polityki edukacyjnej –gdyŜ nie moŜna z góry zakładać ,Ŝe samo wdroŜenie doradztwa zawodowego w programach dydaktycznych szkół spowoduje automatyczne uzyskanie celów w zakresie poprawy jakości ról nauczycieli i zwiększenia skuteczności wchodzenia absolwentów na rynki pracy. TakŜe nie wiadomo ile szkół w woj. łódzkim faktycznie wdroŜy proponowaną innowacje w swoich programach .Nie wystarczy bowiem określić stopień samego wzrostu przygotowania nauczycieli oraz uzyskanie wiedzy przez 40 decydentów nt. produktu podczas konferencji upowszechniającej i podsumowującej projekt –są to bowiem przejawy potwierdzające tylko „gotowość produktową do wdraŜania zmian ,natomiast niewątpliwie brak jest jasnych deklaracji decydentów ,Ŝe wykorzystają tą gotowość przeszkolonych nauczycieli i wdroŜą innowację w swoich szkołach Zgodnie z wymogami „Instrukcji dla projektodawców” wskazano wartości docelowe dla wszystkich wskaźników, jednakŜe brak –zgodnie z tymi wymogami określenia wartości początkowych . Nie budzą zastrzeŜeń – określone zgodnie z wymaganiami Instrukcji terminy osiągania zakładanych wskaźników oraz częstotliwości pomiarów stanu realizacji . Wskazane mankamenty dotyczące pomiaru finalnej efektywności wdroŜenia innowacji oraz braku liczby szkół ,które wdroŜą proponowane rozwiązanie - mają charakter łatwo poprawialny i Wnioskodawca nie powinien mieć problemów z uzupełnieniem pomiaru stopnia włączenia proponowanej innowacji do polityki edukacyjnej . 5. Czy przedstawiona innowacja została opisana kompleksowo, z uwzględnieniem wszystkich wymaganych elementów, w tym ,czy wstępna wersja produktu finalnego jest innowacyjna w kontekście działań realizowanych /niezrealizowanych w Polsce? TAK Opisy innowacji są wyczerpujące i mają charakter kompleksowo ,z uwzględnieniem wymaganych elementów .tj wyjaśnienia na czym polega innowacja(głównie indywidualizacja form wsparcia) ,komu ona słuŜy (uczniowie techników) i kto będzie ją mógł wykorzystywać w przyszłości (nauczyciele i uczniowie) ,jakie warunki muszą być spełnione by innowacja działała właściwie ,oraz jakie elementy obejmować będzie innowacja i jakie efekty przynieść moŜe jej zastosowanie .TakŜe określono koszty zaniechania proponowanych w innowacji działań w postaci dalszego utrzymywania się stanu niedopasowania do zmieniających się wymogów rynku pracy . Innowacyjność modelu określono we wszystkich 3 ściśle ze sobą powiązanych wymiarach : *wymiarze problemu (I poziom innowacyjności) –jeden usystematyzowany program program realizowany w ściśle okreslonych warunkach *uczestnika (II poziom innowacyjności)– uczniowie techników ,którzy wchodzą na rynek pracy z uwzględnieniem zmian systemowych jakie wejdą do szkolnictwa zawodowego Polsce od 1.IX 2012 r. *formy wsparcia (III poziom innowacyjności) –opracowanie i wdroŜenie usystematyzowanego programu z oprzyrządowaniem ,czyli pakietem edukacyjnym w postaci przewodnika dla ucznia i poradnika dla nauczyciela . Wymiarem wiodącym jest wymiar problemu w powiązaniu z formą wsparcia – jako propozycja Innowacyjnego Programu Szkolnego Doradztwa Zawodowego „Kim chciałbym być – kim będę”. Program ma być realizowany w ujęciu modułowym wymiarze 25 godzin konsultacji grupowych i 2 godzin konsultacji indywidualnych dla ucznia, najlepiej w II lub III klasie technikum .Takie ujęcie determinuje pracę w małych grupach .Program składa się z 5 modułów : 1/poznaję siebie 2/kompetencje personalne i społeczne w kontekscie rozwoju zawodowego 3/regionalny i ponadregionalny rynek pracy 4/kwalifikacje zawodowe- Polska i Europejskie Ramy Kwalifikacji 5/Indywidualny Plan Działania . Program ten łączy tradycyjne podejście do doradztwa zawodowego z nastawieniem na aspekty psychologiczne ,z kształtowaniem kompetencji personalnych i spolecznych, uwzględnieniem aspektów administracyjno- prawnych oraz nowym podejściem do potwierdzania kwalifikacji zawodowych w aspekcie standardów Kwalifikacji Zawodowych i Polskiej i Europejskich Ram Kwalifikacji – co ukazuje całościowe podejście do świadomego planowania ścieŜki kariery zawodowej i wdroŜenie do uczenia się przez całe Ŝycie .Program ten odpowiada takŜe na potrzeby pracodawców oczekujących bardziej znacznie wyŜszego wyposaŜenia absolwentów w kompetencje i umiejętności niŜ w samą wiedzę . Przeniesienie cięŜaru treści na standardy kwalifikacji zawodowych umoŜliwiło precyzyjne określenie 10 celów proponowanego w innowacji programu .Dobrym rozwiązaniem jest tez zaproponowanie realizacji zajęć z pracodawcą i części ćwiczeń w postaci samodzielnej pracy ucznia . Opis programu stanowi składnik nr.1 produktu finalnego. Pozostałe elementy to pakiet edukacyjny składający się z poradnika dla nauczyciela i przewodnika dla uczącego się. Przedstawione podejście Wnioskodawcy –sposób rozwiązania problemu świadomego wejścia na rynek pracy absolwentów techników oraz elastycznego dostosowania się do zmian poprzez wdroŜenie innowacyjnego programu „Kim chciałbym być – kim będę „ jest odzwierciedlone w treściach składników wstępnej wersji produktu finalnego (o wysokim stopniu dojrzałości produktowej) i stanowi niewątpliwą innowację ,gdyŜ w takiej formie i w tych rozmiarach nowości proponowane rozwiązania nie były jeszcze w Polsce stosowane . Docelową ideą przyszłości jest rekomendowanie przez Wnioskodawcę wprowadzenia do podstawy programowej kształcenia ponadgimnazjalnego nowego przedmiotu nauczania o nazwie :planowanie kariery. Stanem idealnym w przyszłości byłaby takŜe realizacja programów nauczania w tych szkołach przez nauczycieli/pedagogów z uprawnieniami doradcy zawodowego . Poprawnie określono grupy docelowe i sposoby ich doboru w podziale na kategorie odbiorców i uŜytkowników oraz w wymiarach testowania i docelowych . Zaletą podejścia jest spełnienie wymogów empowerment – zaangaŜowanie do projektu juŜ na I etapie przedstawicieli róŜnych grup uŜytkowników . Zawarte w rozdz.3 opisy innowacyjności proponowanego modelu są przedstawione wyczerpująco a dzięki temu naleŜycie przekonywujące uzasadniając w zadawalającym stopniu celowość dalszej realizacji projektu . 6. Czy przedstawiony sposób testowania gwarantuje rzetelność testu produktu finalnego i odpowiada specyfice projektów innowacyjnych w odniesieniu do liczebności grup docelowych? TAK Wnioskodawca w rozdz .IV i V strategii opisał wyczerpująco sposób testowania – w tym - sposoby doboru docelowych odbiorców i uŜytkowników ,etapy testowania ,zasady i formy monitorowania oraz sprawdzania ,czy innowacja działa. Liczebności grup docelowych w obu kategoriach są wystarczające dla procesu testowania .Harmonogram testowania obejmujący rekrutację 120 uczniów klas II,III i IV techników (z preferencjami dla osób pochodzących z grup defaworyzowanych i zagroŜonych wykluczeniem społecznym), którzy zadeklarują chęć podjęcia pracy ukończeniu szkoły średniej oraz 10 nauczycieli, którzy zostaną przeszkoleni (2 dni) pod kątem funkcjonowania i sposobu uŜytkowania wstępnej wersji produktu . Samo testowanie modelu w 10 -12 osobowych grupach załoŜono na 12 miesięcy w roku szkolnym 2012/2013 .Finałem testowania będzie certyfikacja 10 nauczycieli na szkolnych ekspertów i powierzenie im odpowiedzialności za dalsze wdraŜanie produktu – taka propozycja zapewnia szanse replikacji nowego modelu w oparciu o przygotowanych odpowiednio profesjonalistów . Wnioskodawca wykazuje gotowość uszczegółowienia lub modyfikacji wstępnej wersji produktu finalnego odpowiednio do wyników monitorowania i ewaluacji oraz konsultacji z grupami docelowymi . Bez wątpliwości moŜna uznać ,Ŝe zaprezentowany przez Wnioskodawcę sposób testowania zapewni rzetelność testu produktu finalnego i odpowiada specyfice projektów innowacyjnych . 7. Czy planowane podejście do monitoringu w fazie testowania i ewaluacji skuteczności produktu gwarantuje rzetelność oceny produktu finalnego? TAK Dla fazy testowania przewidziano odpowiadające wymogom formy i sposoby monitorowania przebiegu testowania oraz ewaluacji uzyskanych rezultatów .Określono formy i narzędzia ewaluacji wewnętrznej (ankiety ,wywiady ,obserwacje) ,etapy ewaluacji (przed, w trakcie i po zakończeniu).,takŜe określono osobne 4 wskaźniki wykonania ,które pozwolą na ocenę ,czy innowacja warta jest upowszechniania-jednakŜe naleŜy zauwaŜyć ,Ŝe przedmiotem oceny będą same tylko przyrosty kompetencji i wiedzy uczniów ,brak jest ewaluacji efektów osiągniętych w kategorii uŜytkowników .Nie określono takŜe konkretnego zakresu ewaluacji i zdefiniowania zadań realizatora ewaluacji zewnętrznej . Zatem wymogi dotyczące poprawności wewnętrznej i zewnętrznej ewaluacji zostały spełnione tylko częściowo i wymagają uzupełnienia. 8. Czy właściwie zdefiniowano adresatów i działania w ramach strategii upowszechniania? NIE Dla fazy upowszechniania zaplanowano strategię upowszechniania ,a w niej działania bezpośrednie i pośrednie .Określono cel oraz adresatów (2 kategorie odbiorców i 7 kategorii uŜytkowników) , przedmiot upowszechniania oraz plan (z terminami) i instrumenty działań. Przedstawiona strategia upowszechniania moŜe spełnić wymogi skuteczności w zakresie dotarcia z informacjami o moŜliwościach ,warunkach i korzyściach z zastosowania nowej metody interwencji –na co składa się, Ŝe w sposób konkretny określono plan działań upowszechniających , wielkości liczbowe grup docelowych (ale tylko odbiorców – brak liczebności dla kategorii uŜytkowników),liczby podejmowanych inicjatyw upowszechniających oraz nakłady i sposoby dystrybucji publikacji ksiąŜkowej podręcznika dla nauczycieli i przewodnika dla uczniów .Zaplanowano 3 konferencje :informacyjną ,upowszechniającą i podsumowującą oraz wydruk i dystrybucja Podręcznika do 40 potencjalnych uŜytkowników spoza szkół objętych projektem a takŜe publikacje w mediach i na stronie internetowej projektu . Pozytywem jest określenie w wymierny sposób planowanych rezultatów procesu upowszechnienia .Nowością wobec treści wniosku o dofinansowanie jest zaplanowanie spotkań w biurze projektu jako dodatkowej formy upowszechniania . Mankamentem jest zaliczenie do kategorii uŜytkowników uczniów techników z terenu woj. łódzkiego – przecieŜ są to odbiorcy docelowi a nie uŜytkownicy odpowiadających za stosowanie innowacji ,brak teŜ wyliczenia konkretnych wartości liczbowych dla uŜytkowników w fazie upowszechniania . 9. Czy właściwie zdefiniowano adresatów i działania w ramach strategii włączania do głównego nurtu? NIE We właściwy sposób zdefiniowano adresatów i działania w ramach strategii włączania do głównego nurtu .Przewidziano w jej ramach osobne plany działania w ramach mainstreaming’u horyzontalnego i wertykalnego. Plany te zawierają konkretne wykazy adresatów i działań ujętych w harmonogramach czasowych z wyszczególnieniem rozmiarów ilościowych poszczególnych działań. Charakter adresatów co prawda ogólnie odpowiada wymogom poprawności ,ale warto byłoby sprecyzować konkretne liczby organizacji pozarządowych i władz samorządowych objętych procesem włączania i charakter oczekiwań wobec tych podmiotów w zakresie włączania proponowanej innowacji do głównego nurtu polityki edukacyjnej w woj. łódzkim .Trudno teŜ ocenić ,czy skala włączenia zaplanowana przez Wnioskodawcę – 5 szkół i 180 nauczycieli w woj. łódzkim odpowiada rzeczywistym rozmiarom ilościowym szkolnictwa zawodowego w woj. łódzkim 10. Czy proponowane działania i ich adresaci gwarantują skuteczność włączania do głównego nurtu polityki? TAK Proponowane działania i ich adresaci gwarantują skuteczność włączenia do głównego nurtu polityki .Szansą skuteczności jest pozycja formalna i kontakty Wnioskodawcy w społecznościach i instytucjach edukacyjnych oraz poprawnie opracowana strategia włączania .Budzi jednak wątpliwość zaplanowana skala włączenia tylko w 5 szkołach –co jak na woj. łódzkie wydaje się być rozmiarem bardzo ograniczonym i zbyt skromnym. : 11. Czy analiza ryzyka pozwala na określenie potencjalnych zagroŜeń i zaplanowanie działań w celu zmniejszenia ich negatywnych skutków? TAK Przedstawiona w rozdz. IX strategii analiza 7 zidentyfikowanych ryzyk została przeprowadzona w oparciu o kluczowe elementy strategii z uwzględnieniem wpływu czynników zewnętrznych i wewnętrznych ,wyliczonych oddzielnie dla róŜnych faz wdraŜania projektu .Jako zagroŜenia najistotniejsze wskazano : a/ brak chętnych uczniów spełniających kryteria naboru b/nieosiągnięcie zakładanego poziomu kompetencji i umiejętności przez uczniów c/nieososiągnięcie zakładanej liczby nauczycieli (180) na etapie upowszechnienia d/nieosiągnięcie zakładanej liczby osób (40) z grupy decydentów Dla kaŜdego z tych najistotniejszych ryzyk określono sposoby zapobiegania i ograniczania zagroŜenia ,pozostałe ryzyka uznano za mniej istotne . Dokonano takŜe oszacowania wartości zidentyfikowanych zagroŜeń –jak tego wymaga Instrukcja dla Projektodawców . 12. Czy analiza ryzyka przewiduje właściwe sposoby ograniczania najwaŜniejszych zagroŜeń? TAK Przedstawiona analiza ryzyka dla 4 wybranych zagroŜeń uznanych za najistotniejsze – ocenionych na skali jako ryzyka na średnim (3 zagroŜenia) i wysokim poziomie (1 zagroŜenie) - przewiduje właściwe sposoby ograniczania zagroŜeń uznanych za najwaŜniejsze. Planowane reakcje Wnioskodawcy wobec tych zagroŜeń polegają głównie określeniu sposobu identyfikowania występowania zagroŜenia a następnie bieŜącym reagowaniu na te symptomy zagroŜeń , unikaniu groźby materializacji ryzyka poprzez przyjęcie odpowiednich działań korygujących ujętych w planach oraz częściowo na łagodzeniu moŜliwych negatywnych skutków przez zwiększenie elastyczności reagowania na stany zagroŜeń .Główna forma reagowania jest nasilanie działań popularyzujących projekt i zwiększenie aktywności zespołu eksperckiego . informacyjno- 13. Czy wstępna wersja produktu finalnego jest adekwatna do załoŜeń opisanych w strategii? (weryfikacja na podstawie załącznika – wstępnej wersji produktu finalnego) TAK Przedstawiona ogólnie w treści strategii a odpowiednio szczegółowo w załącznikach wstępna wersja produktu finalnego jest adekwatna do załoŜeń opisanych w strategii i ma postać starannie dopracowaną pod względem i samej zawartości i formy jej zaprezentowania ,co świadczy o dojrzałej formie pod względem wymogów produktowych. Nadaje się ona do natychmiastowego zastosowania . W takiej formie spełnia ona wymagania dla projektu innowacyjnego testującego i upowszechniającego. Niewątpliwymi walorami wstępnej wersji produktu finalnego są stopień konkretności i szczegółowości kaŜdego z 3 elementów – produktów cząstkowych . Na kompleksowy model interwencji będący wstępną wersją produktu finalnego składają się następujące elementy: 1.Innowacyjny Program Szkolnego Doradztwa Zawodowego „Kim chciałbym być – kim będę „ 2.Pakiet edukacyjny : 2.1- Poradnik dla nauczyciela 2.2-Przewodnik dla uczącego się Z całą pewnością moŜna uznać ,ze przedstawiona wersja wstępna produktu finalnego jest adekwatna do załoŜeń opisanych w strategii, jest sformułowana w sposób przyjazny dla korzystających i posiada naleŜycie wysoką jakość merytoryczną . 14. Czy wstępna wersja produktu finalnego moŜe zostać poddana testowaniu? (weryfikacja na podstawie załącznika – wstępnej wersji produktu finalnego) TAK Wnioskodawca naleŜycie zadbał o poprawność testowania wstępnej wersji i o odpowiednio dopracowanie samego produktu finalnego .Potwierdzeniem poprawności zaplanowania całego II etapu wdraŜania projektu jest zawartość rozdz. VIII – „Kamienie milowe II etapu projektu” ,gdzie prawidłowo odzwierciedlono główne 7 wydarzeń w testowaniu ,upowszechnianiu i włączaniu produktu do polityki. Na tej podstawie naleŜy uznać ,Ŝe wstępna wersja produktu finalnego składająca się z 3 produktów cząstkowych moŜe zostać poddana testowaniu. Wszystkie składniki cząstkowe produktu finalnego są naleŜycie dopracowane – mają postać podręcznika opisu stosowania modelu, podręcznika dla nauczycieli i przewodnika dla uczniów .Nadają się one zarówno do zastosowań kompleksowych – w skali pojedynczej -szkół ,nauczycieli, uczniów , jak teŜ i do samodzielnego przyswajania nowej wiedzy . Komentarz eksperta do całej oceny1: Podjęty w projekcie problem niedostosowania sposobów przygotowania absolwentów techników do wymogów zmieniajacego się rynku pracy oraz przedstawione podejście badawcze Wnioskodawcy są naleŜycie odzwierciedlone w treściach wstępnej wersji produktu finalnego i stanowi niewątpliwą innowację ,gdyŜ w takiej formie i w tych rozmiarach nowości proponowane rozwiazania nie były jeszcze w Polsce stosowane . Przedstawiona strategia wdraŜania projektu jest dobrze przygotowana i nie zawiera powaŜniejszych usterek ani w zakresie koncepcji merytorycznej proponowanego sposobu interwencji ani pod względem zgodności z wymogami metodyki przygotowania projektu innowacyjnego testującego i upowszechniającego . Spełniając wymogi Instrukcji Wnioskodawca wskazał zmiany i uszczególowienia jakich dokonał po I etapie w stosunku do treści wniosku o dofinansowanie . Na szczególna uwagę zasługują pionierskość propozycji nowych rozwiązań zalety i wysoka jakość składników cząstkowych wchodzących w skład produktu finalnego i mających wysoki poziom dojrzałości – bez większych przeszkód mogą one być replikowane w innych szkołach i ośrodkach - nie tylko woj. łódzkiego- przez zainteresowane instytucje i osoby . Warto zwrócić teŜ uwagę na względną łatwość ,nie wymagającą duŜych nakładów finansowych - replikowania modelu –szczególnie w kontekście trwających dyskusji o potrzebach modernizacji systemu kształcenia zawodowego w Polsce . Stwierdzone tylko mankamenty mają charakter głównie techniczny i są względnie łatwe do uzupełnienia .Dotyczą one następujących punktów listy sprawdzającej : 2- Ŝyczeniowo określony stan poŜądany – nie wiadomo bowiem kiedy we wszystkich szkołach i w jakim stopniu uda się osiągnąć tak ambitnie zakreślonych celów ; 3-Ogólnym zarzutem ,jaki naleŜy postawić zabiegom Wnioskodawcy w zakresie pomiaru stopnia osiągania zakładanych celów jest nadmierny subiektywizm – oparcie pomiarów głównie na opiniach odbiorców i uŜytkowników ze środowiska szkolnego .Warto rozwaŜyć wprowadzenie pomiaru opinii pracodawców ,którzy ocenić mogą skuteczność wprowadzonych zmian w programach szkół ,takŜe i samych absolwentów ,którzy uzyskali wsparcie w postaci doradztwa zawodowego jeszcze w okresie nauczania w szkole a czego weryfikacją były ich działania na rynku pracy w ciągu 1 roku od ukończenia szkoły .Daje się teŜ odczuć brak wśród wskaźników wykonania określenia zakresu zakładanego włączenia produktu finalnego do polityki edukacyjnej szkół zawodowych w woj. łódzkim 7- Przedmiotem oceny efektów testowania będą same tylko przyrosty kompetencji i wiedzy uczniów ,brak jest ewaluacji efektów osiągniętych w kategorii uŜytkowników .Nie określono takŜe konkretnych kryteriów oceny i zadań realizatora ewaluacji zewnętrznej .Zatem wymogi dotyczące poprawności wewnętrznej i zewnętrznej ewaluacji zostały spełnione tylko częściowo i wymagają uzupełnienia 1 Komentarz eksperta musi: – w przypadku rekomendowania warunkowej akceptacji strategii – uwzględniać opis obejmujący zakres wymaganych zmian i poprawek, - w przypadku rekomendowania odrzucenia strategii - zawierać uzasadnienie odrzucenia strategii z odniesieniem do tych elementów dokumentu, które zawaŜyły na negatywnej rekomendacji. 8- Mankamentem w strategii upowszechniania produktu finalnego jest zaliczenie do kategorii uŜytkowników uczniów techników z terenu woj. łódzkiego – przecieŜ są to odbiorcy docelowi a nie uŜytkownicy odpowiadających za stosowanie innowacji, brak teŜ wyliczenia konkretnych wartości liczbowych dla uŜytkowników w fazie upowszechniania . 9- Warto sprecyzować liczbę organizacji pozarządowych i władz samorządowych objętych procesem włączania i charakter oczekiwań wobec tych podmiotów w zakresie włączania proponowanej innowacji do głównego nurtu polityki edukacyjnej w woj. łódzkim . Trudno teŜ ocenić ,czy skala włączenia zaplanowana przez Wnioskodawcę – 5 szkół i 180 nauczycieli w woj. łódzkim odpowiada rzeczywistym rozmiarom ilościowym szkolnictwa zawodowego w woj. łódzkim 10-RozwaŜyć naleŜy konieczność rozszerzenia skali włączenia produktu finalnego w większej liczbie szkół zawodowych w woj. łódzkim. Dlatego proponuję : Rekomendacja eksperta2: □ x zatwierdzić warunkowo strategię pod warunkiem wprowadzenia wyŜej wskazanych zmian . 2 NaleŜy wybrać jedną z opcji poprzez zaznaczenie odpowiedniego pola.