Sprawozdanie merytoryczne Fundacji Rozwoju Społeczeństwa

Sprawozdanie merytoryczne
Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
za rok 2014
Celem Fundacji jest działalność oświatowa i naukowa, przede wszystkim w zakresie
wspierania różnorodnych form aktywności, służących zdobywaniu przez obywateli
umiejętności współuczestniczenia w kształtowaniu demokratycznego społeczeństwa,
promowanie poprzez aktywizację środowisk lokalnych postaw obywatelskich,
wyrażających się w braniu odpowiedzialności za otaczającą nas społeczność i jej
problemy. Fundacja realizuje swoje cele w szczególności poprzez upowszechnianie i
popularyzację
idei
społeczeństwa
obywatelskiego,
wspieranie
różnych
form
aktywności społecznej w formie szkoleń, poradnictwa, publikacji i wymiany informacji.
I. DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
W roku 2014 Fundacja przeprowadziła – łącznie z programami opisanymi oddzielnie
ok. 820 godzin szkoleń/seminariów z szeroko rozumianego zarządzania organizacją
pozarządową/podmiotem ekonomii społecznej. Głównymi obszarami tematycznymi
szkoleń były:

prawne aspekty funkcjonowania organizacji

zarządzanie organizacją

zarządzanie finansami

budżetowanie

pozyskiwanie środków na działalność

ekonomizacja działalności

partycypacja obywatelska
1
W szkoleniach i seminariach, oraz innych wydarzeniach realizowanych przez
Fundację uczestniczyło łącznie ponad 1000 osób z całej Polski, przedstawicieli
społeczności lokalnych i organizacji pozarządowych. Dodatkowo przeprowadzono
ok. 800 godzin porad i konsultacji, głównie z zarządzania finansami oraz zasad
działalności organizacji. Łącznie z poradnictwa i konsultacji skorzystało ponad 400
osób. Nasze szkolenia, poradnictwo i konsultacje realizowaliśmy m.in. w Warszawie,
Siedlcach, Garwolinie, Łukowie, Drohiczynie, Łodzi, Kaliszu, Białymstoku i wielu
innych mniejszych i większych miejscowościach.
Ośrodki Wspierania Ekonomii Społecznej
W 2014 roku realizowaliśmy dwa duże programy wszechstronnego wsparcia
podmiotów ekonomii społecznej z województwa mazowieckiego:

Ośrodek Wspierania ekonomii społecznej w subregionie siedleckim

Ośrodek Wspierania Ekonomii Społecznej w subregionie warszawskim
Wspieranie ekonomii społecznej jest od kilku lat jednym z priorytetów Fundacji. W
roku 2014 kontynuowaliśmy realizację dwóch projektów: Ośrodek Wspierania
Ekonomii Społecznej w subregionie warszawskim (realizowany w partnerstwie z
Miastem Stołecznym Warszawa, Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych oraz
Stowarzyszeniem BORIS) i Ośrodek Wspierania Ekonomii Społecznej w subregionie
siedleckim (realizowany w partnerstwie z Gminą Zbuczyn oraz Stowarzyszeniem
Ośrodek Kultury i Aktywności Lokalnej SOKiAL w Krzesku,
co związane było z
otwarciem biura w Siedlcach). Oba projekty trwają do końca listopada 2015 roku, a w
ich ramach zapewniamy kompleksowe wsparcie nie tylko szkoleniowe, poradnicze i
edukacyjne
organizacjom
podmiotom
ekonomii
pozarządowym
społecznej
prowadzącym
(spółdzielniom
lub
socjalnym
planującym
oraz
działalność
gospodarczą), przyznajemy też dotacje na uruchomienie spółdzielni socjalnych a
nasi partnerzy (Miasto Stołeczne Warszawa w subregionie warszawskim i Gmina
Zbuczyn w subregionie siedleckim) wypracowują klauzule społeczne, dzięki którym
będzie można na preferencyjnych warunkach kupować towary i usługi od organizacji,
dla których działalność gospodarcza jest formą wspierania realizacji ich celów
statutowych. W ramach projektu prowadzimy portal www.zlepszejpolki.pl, na którym
2
każda organizacja mająca jakąkolwiek ofertę odpłatnych towarów lub usług może się
nieodpłatnie promować, w czym także aktywnie pomagamy np. kupując ich produkty
i promując je wśród organizacji, instytucji i biznesu. Zorganizowaliśmy także dni
otwarte obu projektów, z których każdy ma formę lokalnych imprez całodniowych
(dzień Otwarty OWES w Warszawie a w subregionie siedleckim dni Otwarte OWES
Siedlce). W
trakcie tych
wydarzeń
oferowaliśmy
lokalnym
społecznościom
całodniowe atrakcje dla dzieci i dorosłych, wszystko przygotowane przez organizacje
pozarządowe i spółdzielnie socjalne.
W ramach promocji ekonomii społecznej wydajemy roczny katalog „Z lepszej półki”
(pierwsze wydanie miało miejsce w 2010 roku) przedstawiający ideę ekonomii
społecznej, oraz wybrane podmioty ekonomii społecznej oraz ich ofertę. Bezpłatny
katalog jest dystrybuowany wśród organizacji pozarządowych, instytucji publicznych i
prywatnych firm.
W ramach projektu siedleckiego powstały cztery spółdzielnie socjalne: SS
"Zbuczynianki" (Zbuczyn), SS "Węgrowianka" (Węgrów), SS "Sami swoi" (Siedlce) i
SS
"Relaksownia"
(Siedlce),
wszystkie
zatrudniające
osoby
zagrożone
wykluczeniem społecznym. Fundacja inicjowała powstawanie spółdzielni, wspierała
je merytorycznie i organizacyjnie, a także przyznała im dotacje w wysokości 399 500
zł, oraz wsparcie pomostowe w wysokości 232, 500.
W ramach obu programów prowadzono następujące działania:
1) 11 szkoleń otwartych dla łącznej grupy 213 osób (OWES w subregionie
siedleckim)
2) 5 szkoleń dla zamkniętej grupy ok. 23 uczestników w ramach II Siedleckiej
szkoły Ekonomii Społecznej (OWES w subregionie siedleckim)
3) 7 szkoleń otwartych dla 150 osób oraz 6 sesji II Mazowieckiej szkoły Ekonomii
Społecznej dla stałej grupy 25 osób (OWES w subregionie warszawskim)
Ponadto byliśmy inicjatorami/uczestnikami następujących wydarzeń:
1) Lipiec 2014 Dzień Otwarty Ośrodka Wspierania Ekonomii Społecznej w
subregionie siedleckim – było to jednodniowe wydarzenie w ramach Dni
3
Gminy Zbuczyn, zrealizowane wspólnie z partnerami. formę swoistego,
osobnego „miasteczka ES”. Gośćmi stoisk było ponad ok. 150 osób.
2) Wrzesień 2014 – Dzień Otwarty Ośrodka Wspierania Ekonomii Społecznej w
subregionie warszawskim – cykliczne wydarzenie promujące ekonomie
społeczną wśród mieszkańców warszawskiej Pragi. Uczestnikami było ok. 200
osób.
3) VII Ogólnopolskie Spotkania Ekonomii Społecznej.
4) Noc Kooperatystów.
Relacje z wydarzeń dostępne są na www.zlepszejpolki.pl.
W ramach obu projektów ukazały się następujące publikacje:
1) Opracowanie zbiorowe. Katalog „Ekonomia społeczna na Mazowszu 2014”
2) Piotr Frączak, il. Edward Lutczyn „Niebiznesowy model organizacji, czyli jak
działać społecznie”
Fimango – zarządzanie finansowe w organizacjach pozarządowych
Program „Fimango - zarządzanie finansami w organizacjach pozarządowych” będący
częścią programu Wspieranie Organizacji Pozarządowych jest kontynuacją działań
prowadzonych od 2001 roku finansowanych przez Polsko-Amerykańską Fundację
Wolności. Celem Fimango jest systematyczne i systemowe podnoszenie kompetencji
organizacji pozarządowych z zakresu szeroko rozumianego zarządzania finansami
oraz dalsza poprawa jakości zarządzania finansami w organizacjach pozarządowych
poprzez:
-
zapewnienie organizacjom dostępu do najnowszej wiedzy teoretycznej i
praktycznej w zakresie zarządzania;
-
zapewnienie organizacjom szerokiego dostępu do szkoleń stacjonarnych,
poradnictwa i publikacji w zakresie zarządzania.
Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w czasie realizacji Programu
dążyła do poszerzenia wiedzy w zakresie nowoczesnego zarządzania, sprofilowanej
odpowiednio do potrzeb organizacji pozarządowych, zarówno bardziej, jak i mniej
doświadczonych (w rozumieniu stażu, liczby zrealizowanych projektów, kadry) w
4
szczególności z miejscowości poniżej 50 tys. mieszkańców. Ponadto działania FRSO
zmierzały do promocji ustawicznego kształcenia w organizacjach, a także wymiany
doświadczeń i integracji trzeciego sektora. W ramach realizacji Programu FRSO
prowadziła następujące typy nieodpłatnych działań:
Szkolenia:

poziom podstawowy - w 2014 roku w ramach projektu przeprowadzono 3
sesje szkoleniowe dla grup od 20 do 23 osób (w miarę zapotrzebowania).

szkolenia otwarte – w 2014 roku przeprowadzono 6 szkoleń dla grup liczących
od 15 do 24 uczestników każde (łącznie dla 87 uczestników).
Poradnictwo:
FRSO prowadziła dwa typy poradnictwa otwartego znanego z poprzednich edycji
programu) dla wszystkich chętnych organizacji:

dyżury telefoniczne - z zakresu m.in. zarządzania, zarządzania finansami oraz
księgowości (infolinia przez 40 h w m-cu –
stałe 4 dyżury w tygodniu oraz
możliwość korzystania z poradnictwa telefonicznego poza dyżurem, po
wcześniejszym umówieniu się)

konsultacje (spotkania) indywidualne - eksperci FRSO udzielali 21 porad w
ramach dyżurów przez telefon/Internet.
Zrealizowano również 30 konsultacji
osobistych (po uprzednim umówieniu się). Konsultacje odbywały się siedzibie
FRSO lub organizacji zamawiającej tę usługę.
Wydawnictwa:
W ramach programu Fimango opracowano i wydano następujące publikacje:
1. Katarzyna Sadło „ Zbiórki publiczne i darowizny”
Stołeczne Centrum Współpracy Obywatelskiej
W roku 2014, podobnie jak w latach poprzednich, FRSO była partnerem projektu
Stołeczne
Centrum
Współpracy
Obywatelskiej
realizowanego
przez
grupę
warszawskich organizacji wspierających. Projekt jest współfinansowany ze środków
Miasta Stołecznego Warszawy, w ramach dotacji udzielonej Stowarzyszeniu BORIS,
a jego celem jest wspieranie organizacyjne, techniczne, informacyjne i szkoleniowe
5
warszawskich
organizacji
pozarządowych
i
obywatelskich
oraz
zwiększanie
aktywności warszawskich organizacji i inicjatyw obywatelskich w ich samodzielnym
rozwiązywaniu problemów na zwiększenia jakości życia mieszkańców Warszawy.
Projekt realizowany wspólnie ze Stowarzyszeniem BORIS i kilkoma innymi
warszawskimi organizacjami wspierającymi jest adresowany do stołecznych
organizacji i niezrzeszonych obywateli. W ramach projektu świadczone były
bezpłatne szkolenia, poradnictwo, długofalowe wsparcie, organizowaliśmy także
regularne
„Kawiarenki
Pozarządowe”
będące
nieformalnymi
spotkaniami
tematycznymi poświęconymi tym co jest ważne dla organizacji i aktywnych obywateli.
Zrealizowano 12 szkoleń oraz 24 spotkania specjalistyczne tj. „Kawiarenki
Pozarządowe”. W naszej części zadania w 2014 łącznie wzięły udział 657 osoby,
udzielono też ponad 118 godzin konsultacji i poradnictwa.
Prove It PL! – narzędziem podnoszenia wiedzy i umiejętności liderów NGO’s
W 2014 roku Fundacja realizowała projekt „Prove It PL! – narzędziem podnoszenia
wiedzy i umiejętności liderów NGO’s” finansowany ze środków Programu
Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Celem projektu było podnoszenie
wiedzy i umiejętności organizacji pozarządowych poprzez opracowanie, wdrożenie i
upowszechnianie praktycznego innowacyjnego narzędzia do oceny wpływu. W
ramach projektu opracowano i wdrożono kompleksowy program szkoleniowy z
wykorzystaniem innowacyjnego narzędzia Prove it PL!, przy pomocy którego
przedstawiciele organizacji pozarządowych poznali i wzmocnili standardy prawne,
jakościowo-zarządczych oraz mierzenie oddziaływania społeczno-ekonomicznego.
Narzędzie składało się z trzech modułów:

Moduł prawno-zarządczy związany z badaniem podstawowych obowiązków
prawidłowego funkcjonowania NGO. Jednocześnie pokazaliśmy standard
minimum dla wiarygodności i profesjonalnego działania instytucji realizujących
działania społeczne oraz spełnianie kryteriów społecznych i ekonomicznych w
ramach prowadzonej działalności.

Moduł analizy finansowej związany z możliwościami obliczania efektywności
ekonomicznej dla wybranych usług i produktów świadczonych przez
6
organizacje wraz z profesjonalnym planowaniem finansowym i badaniem
płynności finansowej. Połączono budżet organizacji z portfelem projektów i
analizą pod względem finansowym działalność statutową NGO.

Moduł pomiaru oddziaływania społeczno-ekologicznego, służy do obliczania i
opracowania realnej skali oddziaływania organizacji na środowisko i
społeczność, czyli wartości dodanej działania NGO oraz budowania w ten
sposób kapitału ludzkiego i społecznego.
W okresie wrzesień - grudzień 2014 roku przeszkolono 40 liderów oraz kadrę
zarządzającą NGO w podziale na 2 cykle szkoleniowe dla dwóch 20 osobowych
grup. Zakres szkolenia był komplementarny z zagadnieniami wypracowanymi i
zawartymi w poszczególnych III modułach Prove it PL! - spełniania standardów
prawnych i jakościowo-zarządczych, wyliczania wartości dodanej przedsiębiorstw
społecznych, mierzenia ich oddziaływania społecznego, przeprowadzania analizy
ekonomicznej produktów i usług.
Program wydawniczy
Od początku działalności Fundacji prowadzony jest program wydawniczy, który
przewija się przez realizowane programy i projekty. W jego ramach w roku 2014
ukazały się następujące wydawnictwa:

Opracowanie zbiorowe. Katalog „Ekonomia społeczna na Mazowszu 2014”

Piotr
Frączak
„Dla
dobra
wspólnego.
O
ekonomizacji
organizacji
pozarządowej”.

Piotr Frączak „Podejmowanie decyzji czyli jak myślą organizacje”.

Katarzyna Sadło „ Zbiórki publiczne i darowizny”
Zaangażowanie w działania partnerskie
Fundacja angażuje się w inicjatywy realizowane przez inne instytucje. Jesteśmy
członkiem-założycielem Stałej Konferencji Ekonomii Społecznej, członkiem Grupy
Zagranica. Przedstawiciele Fundacji są obecni w licznych ciałach zajmujących się
rzecznictwem i dialogiem. Angażujemy się też w inne przedsięwzięcia realizowane
7
przez organizacje pozarządowe. FRSO jest członkiem Ogólnopolskiej Federacji
Organizacji Pozarządowych (OFOP). Reprezentujący Fundację Piotr Frączak pełnił
funkcję prezesa OFOP-u i został członkiem Komitetu Umowy Partnerstwa przy
Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju oraz Rady Działalności Pożytku Publicznego
przy Ministrze Pracy i Polityki Społecznej.
II. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Fundacja prowadzi też działalność gospodarczą, z której przychody służą
dofinansowaniu działalności statutowej (np. zapewnieniu wkładu własnego do
projektów). Działalność gospodarcza ma charakter pomocniczy i nie stanowi dużej
pozycji w budżecie Fundacji, ale pozwala realizować szkolenia niemieszczące się w
żadnym z obecnie realizowanych fundacyjnych projektów.
Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego zgodnie ze swoim statutem może
prowadzić działalność gospodarczą w następujących zakresach:
a) pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (85.59)
b) działalność wspomagająca edukację (85.6)
c) doradztwo związane z zarządzaniem (70.2)
d) działalność wydawnicza (58)
e) działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów (82.3)
f) sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub
internet (47.91 Z)
g) działalność związana z produkcją filmów, nagrań wideo, programów
telewizyjnych, nagrań dźwiękowych i muzycznych (59)
h) działalność usługowa w zakresie informacji (63)
i) rachunkowo-księgowa i doradztwo podatkowe (69.2)
j) badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i
humanistycznych (72.2)
k) badanie rynku i opinii publicznej (73.20 Z)
l) działalność związana z tłumaczeniami (74.30 Z)
m) pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej
niesklasyfikowana (74.90 Z)
n) badanie rynku i opinii publicznej (73.2)
8
o) pozostała działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana (96.09)
p) drukowanie i działalność usługowa związana z poligrafią (18.1)
q) działalność związana z zatrudnieniem (78)
r) działalność organizacji członkowskich (94)
W 2014 świadczono usługi w zakresie:

pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane (85.59)

doradztwo związane z zarządzaniem (70.2)
Naszymi klientami w roku 2014 byli m.in.:
 Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych Stocznia
 Opolskie Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych
 FAOO
 Fundacja im. Stefana Batorego
 Fundacja na rzecz Collegium Polonicum
 Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych
 Fundacja Urszuli Jaworskiej
9