różnice i nierówności we współczesnym sporcie

RÓŻNICE I NIERÓWNOŚCI WE WSPÓŁCZESNYM SPORCIE
rok akademicki 2016/17
Prowadząca: prof. UAM dr hab. Honorata Jakubowska
e-mail: [email protected]
Dyżury: poniedziałek, g. 10.00-11.00, czwartek, g. 11.15-13.15, p.123
TEMATYKA ZAJĘĆ
1. Wprowadzenie – sport jako przedmiot badań socjologicznych.
2. Powstanie nowoczesnego sportu i jego rozwój.
3. Ucieleśnione różnice w sporcie.
4. Doping w sporcie.
5. (Nie)pełnosprawni sportowcy.
6. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie.
7. (Nie)równość rasowa w sporcie.
8. Mniejszości seksualne w sporcie.
9. Tożsamość narodowa a sport.
10. Klasowość sportu.
11. Różnice finansowe w sporcie.
12. Organizacja i „dziedzictwo” wielkich imprez sportowych
13. Kibice sportowi (typy kibiców, przemiany kibicowania, męska wspólnota).
14. E-sport – reprodukcja nierówności?
WARUNKI ZALICZENIA
1. przeprowadzenie analizy wiadomości sportowych (zadanie może być realizowane w 2-3
osoby)
Do końca listopada należy przeprowadzić tygodniową (od poniedziałku do niedzieli) analizę
głównych telewizyjnych wiadomości sportowych (TVP1 lub Polsat). Jako jednostkę analizy proszę
przyjąć pojedynczą wiadomość/materiał. Analiza powinna dotyczyć następujących kwestii:
- jaka dyscyplina jest tematem wiadomości
- jakiej płci jest przedstawiany sportowiec / są przedstawiani sportowcy
- jakiej płci jest dziennikarz przedstawiający dany materiał
- czemu poświęcona jest dana wiadomość (zapowiedź wydarzenia sportowego; relacja z wydarzenia
sportowego; infrastruktura; doping; kibice; …)
Wymienione kryteria analizy są obowiązkowe. Oprócz tego mogą Państwo stworzyć również swoje
własne kryteria. Wyniki analizy wraz z ich interpretacją należy przedstawić w raporcie (do 10 stron)
i przesłać do 30.11 na maila: [email protected]
Każda osoba/grupa będzie musiała przedstawić wyniki swojego badania podczas zajęć.
2. napisanie pracy (zadanie indywidualne)
Praca powinna dotyczyć wybranego obszaru nierówności w sporcie, z wykluczeniem płci. Tematyka
pracy może zatem dotyczyć kwestii różnic rasowych, klasowych, narodowych, niepełnosprawności,
itd. Praca może odwoływać się do danych zastanych, może również przeprowadzić samej/samemu
badania, np. analizę dyskursu. Może się ona odnosić do historii sportu albo do aktualnej sytuacji, do
samych zawodów sportowych, do sportu amatorskiego, do organizacji imprez sportowych, itd.
Pozostawiam dużą dowolność, ale pomysł na pracę proszę ze mną skonsultować.
Pracę (długość – 8-12 stron, czcionka 12, New Times Roman, odstęp 1,5) należy przesłać do
20.01.2016 na maila: [email protected]
OCENA KOŃCOWA
Na ocenę końcową składają się:
(1) ocena z analizy medialnej - 40% (taka sama ocena dla całej grupy)
(2) ocena z pracy - 40%
(3) aktywne uczestnictwo w zajęciach - 20%
LITERATURA
1. Antonowicz D., R. Kosakowski i T. Szlendak (2015). Aborygeni i konsumenci. O kibicowskiej
wspólnocie, komercjalizacji futbolu i stadionowym apartheidzie. Warszawa: IFiS PAN.
2. Czubaj i in. (2012). Postfutbol. Antropologia piłki nożnej. Wydawnictwo Katedra.
3. Jakubowska H. (2014). Gra ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. Jakubowska H. (2014). Od przemilczenia do coming outu - status mniejszości seksualnych w
sporcie, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s.155-168.
5. Jakubowska H. (2014). Od egzotyki do nadziei białych, czyli (nie)mówienie o rasie w
dyskursie sportowym, "Tematy z Szewskiej" 4(14), s. 6-20.
6. Jakubowska H. (2015). Kiedy płeć nie ma znaczenia. Nie/normatywne ciała w dyskursie
narodowym i sportowego sukcesu. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 11, nr 2, s. 116‒
129.
7. Jakubowska
H.
–
inne
publikacje
zob.
http://socjologia.amu.edu.pl/isoc/userarticles.php?user_id=4&type_id=1
8. Kopecka-Piech, K. (2012). Sport – od medialnego zapośredniczenia do mediatyzacji.
„Kultura i Edukacja” 4: 243-257.
9. Kopecka-Piech K. (red.) (2015). Innowacyjność przemysłów kreatywnych. Media i sport.
Wrocław: AWF.
10. Kossakowski R. i in. (red.) (2013). Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk
społecznych. Orbis Exterior.
11. Kossakowski R. i L. Michałowski (red.). (2014). Sport, sportowcy, kibice. Perspektywa
socjologiczna. Pszczółki: Wydawnictwo Orbis Exterior.
12. Kossakowski i in. (red.) (2015). Modern futbol a świat kibiców. Pszczółki: Wydawnictwo
Orbis Exterior.
13. Lenartowicz, M. (2012a). Klasowe uwarunkowania sportu i rekreacji ruchowej z
perspektywy teorii Pierre’a Bourdieu, Warszawa: Wydawnictwo AWF J. Piłsudskiego w
Warszawie.
14. Lenartowicz, M. (2012b). Klasowe uwarunkowania sportu z perspektywy teoretycznej
Pierre’a Bourdieu, Kultura i Społeczeństwo, tom LVI, nr 3, s. 51-74.
15. Małczyński P. (2013). Nacjonalizm z futbolowej perspektywy. Przykład EURO 2012, „Zeszyty
Etnologii Wrocławskiej” 2, s. 81-100.
16. Media, eros, przemoc. (2003). Wybór, wstęp i opracowanie Andrzej Gwódź. Kraków:
UNIVERSITAS.
17. Niedbalski J. (2014). „Jak wyceniane są osiągnięcia sportowe osób niepełnosprawnych?
Analiza
zjawiska
z
perspektywy
socjologicznej.”
Ruch
Prawniczy,
Ekonomiczny
i
Socjologiczny 3, s. 301-314.
18. Nosal P. (2014). Technologia i sport. Gdańsk: Katedra.
19. Nosal, P. (2015). Sport catalogue of the Others. „The Otherness” as a perspective in social
sport studies. „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 4: 15-30.
20. Polus A. (red.) (2009). Sport w stosunkach międzynarodowych. Toruń: Wydawnictwo Adam
Marszałek.
21. Rogowski Ł., Skrobacki R. (red.) (2011). Społeczne zmagania ze sportem. Poznań:
Wydawnictwo Naukowe WNS.
22. Sahaj T. (red.) (2009). Pogranicza współczesnego sportu. Ujęcie społeczne. Poznań:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego.
23. Sport kobiet i mężczyzn - uwarunkowania, różnice, granice, nr tematyczny "Człowiek i
Społeczeństwo",
XXXVI/2013,
red.
tomu
H.
Jakubowska
(http://czlowiek -
wns.home.amu.edu.pl/XXXVI)
24. Wieczorkowska M., Stempień J.R. (red.) (2015) Ciało, medycyna, sport w kontekstach
kulturowych i społecznych. Łódź: Uniwersytet Medyczny w Łodzi.
25. Włoch R. (2014). Raport dotyczący wybranych przejawów dyskryminacji (rasizm,
antysemityzm, ksenofobia i homophobia) w polskim sporcie ze szczególnym uwzględnieniem
środowiska kibiców sportowych. Warszawa: Fundacja Społeczno-Ekonomicznych Ekspertyz.