Tatarska Góra, zespół przyrodniczo

SZESKIE WZGÓRZA
Tatarska Góra
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy
Obszar “Tatarskiej Góry", z uwagi na nadzwyczajne walory krajobrazowe i przyrodnicze objęto ochroną prawną (Rozporządzenie nr 133 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego
z dnia 20 lipca 1999 r.). Obszar chroniony ograniczony jest pobliskimi drogami i ma
powierzchnię 575 ha.
Rejon Tatarskiej Góry jest jednym z najwyższych wzniesień morenowych (307,8 m
npm.) w obrębie Wzgórz Szeskich, stanowiących część Pojezierza Mazurskiego.
W bogatej, ukształtowanej w czasie ostatniego zlodowacenia czołowomorenowej
rzeźbie terenu, znajduje się w partii szczytowej niewielkie (7 ha) jeziorko dystroficzne,
typowo okolone płem mszarnym, gdzie płaty torfowców przetykane są wełnianką pochwowatą Eriophorum vaginatum zaś brzegi okala pas niskich turzyc (turzyca nitkowata Carex
lasiocarpa i turzyca bagienna Carex limosa). Jezioro to jest zarazem najwyżej (293 m npm)
położonym jeziorem na Pojezierzu Mazurskim. Torfowiska wysokie i przejściowe, z bogatą
roślinnością torfowiskową oraz zespoły łąkowe otaczające wodę jeziora zajmują obszar ok. 3
ha.
Zbiorowiska torfowisk wysokich to głównie zespoły mszaru wysoko-torfowcowego
Sphagno–magellanicii i boru bagiennego. Z kolei na torfowiskach przejściowych rozwijają
się zespoły mszarów i płatu torfowcowego z klasy Scheuchzerio–Caricetea fuscae oraz
borealnej świerczyny na torfie.
Wyróżnia się tu następujące siedliska borów i lasów bagiennych: brzezinę bagienną
Vaccinio uliginosi–Betuletum pubescentis, sosnowy bór bagienny Vaccinio uliginosi–
Pinetum, torfowiska wysokie z sosną błotną Pino mugo–Sphagnetu), świerczynę na bagnie
Sphagno girgensohnii–Piceetum i brzozowo–sosnowe bagienne lasy borealne.
Masyw wyniesienia jest w większości pokryty lasem grądowym z dominującym
grabem, z lipą, klonem i jaworem. Niżej porasta ols z olszą czarną i jesionem wyniosłym.
Z uwagi na w miarę stałe podtopienie, drzewostan rośnie na charakterystycznych kępach tworzących się u podstawy drzew. Kępy te są miejscem występowania wielu gatunków roślin
leśnych, natomiast zagłębienia pomiędzy kępami to siedlisko roślin bagiennych. Na terenie
bardziej suchym występują grupy sosen i świerków.
Szczególną osobliwość flory Tatarskiej Góry stanowi tojad mocny (Aconitum
calliobotryon) - gatunek typowy dla lasów górskich, jedna z najsilniej trujących roślin
krajowych. Zasięg tojadu pokrywa się w świecie z zasięgiem trzmiela, który zapyla tę roślinę.
Świat zwierzęcy obszaru jest bogaty, reprezentowany przez liczne ssaki (m.in. bobra i
wydrę) i interesującą awifaunę (liczne drapieżne, wodno-błotne i śpiewające).
Ryszard F. Dutkiewicz, 2008