PROGRAM ADAPTACYJNY DLA DZIECi

PROGRAM ADAPTACYJNY DLA DZIECI 3 – LETNICH
W PRZEDSZKOLU W SZCZAWNIKU NA ROK SZKOLNY 2013/2014
Adaptacja polega na przystosowaniu się jednostki lub grupy do funkcjonowania
w zmienionym środowisku społecznym. Dla małego dziecka takim środowiskiem jest przedszkole.
Moment pójścia do przedszkola jest bardzo ważnym wydarzeniem, wręcz przełomowym w jego życiu
społecznym. Dla wielu dzieci oznacza on pierwsze kontakty z dużą grupą, których jakość jest
znacząca dla rozwoju i późniejszego funkcjonowania w różnych środowiskach, w myśl poglądów
o utrwalaniu się zachowań i roli doświadczeń wyniesionych z wczesnego dzieciństwa.
Proces przystosowania się dzieci 3-letnich do przedszkola może sprawić korzystne zmiany
w rozwoju pod warunkiem, że będzie on przebiegał na miarę możliwości dziecka. Nie każdy 3-latek
jest na tyle dojrzały i gotowy, aby temu procesowi samodzielnie nadać właściwy kierunek.
Istnieje potrzeba wsparcia dziecka w tym działaniu przez intencjonalnie stworzone środowisko
wychowawcze.
Aby stworzyć dzieciom lepszy start należy poznać trudności, jakie napotyka dziecko
w początkowym okresie pobytu w przedszkolu, za najtrudniejsze należy uznać:
• zmianę dotychczasowych sposobów zaspokajania potrzeb emocjonalnych i biologicznych
• nawiązywanie kontaktów interpersonalnych z nieznajomymi ludźmi
• zdobywanie szybkiej orientacji w środowisku materialnym przedszkola
• nabywanie poczucia przynależności do grupy społecznej
• zmiana rytmu i trybu życia dziecka
• inna pozycja dziecka w grupie przedszkolnej niż w rodzinie
• zmiany w sytuacji rodzinnej wywołane faktem podjęcia przez matkę pracy zawodowej.
Wieloletnie obserwacje momentu przekroczenia progu przedszkola przez nowo przyjęte dzieci
wskazują na trudności, z jakimi znoszą one rozłąkę ze swoimi rodzicami. Trudności dotyczą nie tylko
samych dzieci, dotyczą również rodziców oraz personelu przedszkola.
Program adaptacyjny jest działaniem pedagogicznym, które sprzyja rozładowaniu
negatywnych doznań dziecka wywołanych gwałtownym rozstaniem z rodzicami i brakiem wiedzy
o nowym środowisku.
Włączenie najbliższych w poznawanie przez dziecko nowego środowiska wychowawczego
ułatwi mu nawiązanie kontaktu z nauczycielką i rówieśnikami w warunkach komfortu psychicznego.
ZADANIA PROGRAMU :
- ograniczenie lęku i zachęcenie dzieci do przebywania w grupie przedszkolnej
- złagodzenie trudności w przystosowaniu się dzieci do przedszkola
- przystosowanie dzieci do warunków nowego otoczenia w sposób łagodny i bezstresowy
- przyzwyczajenie dzieci do przebywania w licznej grupie rówieśników
- włączenie rodziców do udzielania dziecku wsparcia psychicznego i pomocy w zakresie
przystosowania dziecka do warunków życia przedszkolnego
- wzbogacenie pozytywnych doświadczeń dzieci w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami.
CELE PROGRAMU :
- pomoc dzieciom w adaptacji do nowych warunków w środowisku przedszkolnym
- włączenie rodziców w działania adaptacyjne
- integracja środowiska rodzinnego i przedszkolnego.
FORMY REALIZACJI
1. Rozmowy indywidualne z rodzicami i dziećmi podczas zapisywania dziecka
do przedszkola.
Zachęcanie do oglądania przedszkola i zabaw z dziećmi.
- nawiązanie kontaktu
- obserwowanie zabaw dzieci
- włączenie się do zabawy
2. Zebranie informacyjne z rodzicami.
- poznanie programu adaptacji wstępnej
- poznanie oferty edukacyjnej przedszkola oraz rozkładu dnia w przedszkolu
3. Ankieta dla rodziców.
- zbieranie informacji o dziecku, jego upodobaniach, przyzwyczajeniach, jak również
oczekiwania rodziców wobec przedszkola.
4. Praca w pierwszych dniach września dwu nauczycielek jednocześnie. - stworzenie sytuacji
maksymalnego złagodzenia stresu w początkowym okresie.
5. Poznawanie pomieszczeń przedszkola pod opieką nauczycielek - oswajanie się z nowymi
pomieszczeniami.
6. Wspólne ustalenia dotyczące świętowania urodzin dziecka w przedszkolu.
- wprowadzenie radosnego nastroju
- integracja dzieci
8. Metody pedagogiki zabawy, metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne jako dominujące
formy pracy z dziećmi. - rozładowanie napięcia
- wzajemne poznanie się
- integracja grupy
9. Kontakty indywidualne rodziców z nauczycielkami.
- wymiana informacji dotyczących dziecka
- wspólne ustalanie sposobów postępowania
10. Proponowanie rodzicom książek bądź ciekawych artykułów.
- dostarczanie rodzicom wiedzy nt. adaptacji i rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci
w wieku przedszkolnym
11. Prowadzenie kącika dla rodziców.
- udostępnienie rodzicom tekstów wierszy, piosenek
- zamieszczanie aktualności z życia grupy, zdjęć z imprez
12. Badanie opinii rodziców nt. dotychczas podjętych działań.
- możliwość dokonywania ewaluacji
ADAPTACJĘ UŁATWIA :
- racjonalne podjęcie decyzji
- pozytywne nastawienie do przedszkola
- zaufanie do personelu
- wcześniejsze stworzenie okazji przebywania z innymi dorosłymi
- umożliwienie kontaktów z innymi dziećmi
- usamodzielnienie dziecka
- akceptacja dziecka, zrozumienie jego stresu, wspieranie go
- okazywanie spokoju, poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania
- wspólne spędzanie czasu po odebraniu go z przedszkola
- ujednolicenie rytmu dnia w przedszkolu i w domu.
ADAPTACJĘ UTRUDNIA :
- niepewność decyzji
- brak zaufania do przedszkola
- podejrzliwość wobec personelu
- wyrzuty sumienia, niepokój, lęk
- brak doświadczeń społecznych w kontaktach z innymi dorosłymi i dziećmi
- nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z samoobsługą
- straszenie dzieci
- brak czasu dla dziecka
- brak zrozumienia dla trudnych zachowań dziecka, odrzucenie.
DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW
PRZY REALIZACJI PROGRAMU- SCENARIUSZE SPOTKAŃ.
I. Pierwsze spotkanie z przedszkolem - CZERWIEC
Zebranie z rodzicami dzieci nowo przyjętych o charakterze edukacyjno - informacyjnym:
- zapoznanie rodziców przez dyrektora z organizacją pracy przedszkola i nauczycielkami
rozpoczynającymi pracę od września w grupie dzieci nowoprzyjętych
- wypełnienie przez rodziców ankiety: Informacje o dziecku – w celu poznania potrzeb
i upodobań przyszłych przedszkolaków
- wręczenie rodzicom folderu informacyjnego na temat „Oferty organizacyjno –
edukacyjnej” oraz kartki z propozycjami: Jak ułatwić dziecku start przedszkolny
II. Zajęcia adaptacyjne- scenariusze spotkań
SPOTKANIE 1- „Poznajmy się”
Przywitanie w drzwiach rodziców i dzieci, wręczenie im wizytówek – rodzic z dzieckiem
przyozdabia wizytówkę według własnego pomysłu.
Dowolne zabawy dzieci(ok.10-20 min).
Zaproszenie wszystkich do koła do zabawy( zabawy zapoznawcze)
1. Gadająca piłka – otrzymując piłkę dziecko mówi swoje imię, rodzic swoje imię i co jego
dziecko najbardziej lubi do wyboru: potrawa, zabawa, zwierzątko..)
2. Cześć !- witamy się z osobami najbliżej nas, z obu stron ( podajemy rękę i mówimy sobie
swoje imię).
3. Taniec „Samolot” – z Pedagogiki zabawy.
4. Zabawa orientacyjno-porządkowa „Słonko świeci, deszczyk pada”na hasło : słonko świeci- wszyscy spacerują, kłaniając się spotkanym
osobom, na hasło : deszczyk pada-dziecko biegnie do swojego rodzica
i chroni się pod „parasolem”, który robi rodzic.
5. Przytulanki kołysanki – zabawa przy muzyce z wykorzystaniem metody
W.Sherborne:
- Fotelik – dziecko siada pomiędzy nogami dorosłego, jest obejmowane
przez niego rękoma i kołysane.
- Plecaki- rodzice i dzieci siadają do siebie plecami, nogi ugięte
w kolanach, pchanie plecami partnera starając się pokonać jego opór. Zmiana ról.
- Domek- rodzic wykonują klęk podparty, głowami do środka koła, dzieci
przechodzą pod domkiem i wracają do swoich rodziców.
- Tunel – dorośli tworzą tunel, stojąc blisko siebie, a dzieci przechodzą pod nim,
czołgając się.
6. Zabawa „Na łące” – spotykamy różne zwierzątka:
- małe zwierzątka ( dzieci) biegają po łące, wydając odgłosy, duże zwierzątka ( dorośli)
wołają je,
- dzieci biegają do swoich mam, przytulają się i znów zmieniają się w inne zwierzątka
( nauczycielka mówi jakie : pieski- hau, hau, kotki- miau, miau, Żabki kum, kum,
boćki- kle, kle...)
8. Pożegnalne utrwalenie imion. Po kolei każda osoba wychodzi krok do przodu i mówi swoje
imię z pięknym ukłonem. Zaproszenie na dzień następny.
SPOTKANIE 2- „Chcę się bawić”
1. Powitanie- podaj imię i prześlij iskierkę ( uścisk dłoni) do najbliższej osoby.
2. Dowolne zabawy dzieci ( ok. 10-20 min).
3. Zabawa „Balonik”.
4. Zabawa przy piosence: „My jesteśmy krasnoludki”- nauczycielka śpiewa piosenkę i proste
gesty zgodne z tekstem piosenki.
5. Masaż „Dreszczyk” – dziecko leży na brzuchu, głowa na rękach, obok siedzi rodzic.
Nauczycielka mówi wiersz, demonstrując czynności, które rodzice powtarzają
na ciele dziecka.
- tędy płynie rzeczka
- idzie pani na szpileczkach
- tu płynie rzeczka
- tu przebiegły konie
- tędy przeszły słonie
- a tu idzie szczypaweczka
- zaświeciły dwa słoneczka
- spadł drobniutki deszczyk
- czy przeszedł cię dreszczyk? Zmiana ról.
6. Zabawy plastyczne: dzieci wspólnie z rodzicami wybierają tę formę plastyczną, którą
najbardziej lubią i wykonują pracę na dowolny temat.
Trzy stoliki, na których znajdują się:
1. Farbki
2. Kolorowani
3. Wycinanki
7. Siad w kręgu, pochwalenie dzieci i pożegnanie wierszem:
„Gdy przedszkolaki się rozstają,
Na pożegnanie hura wołają”