Gazeta Wyborcza

I~n~~e~~!~~!
:~~~=~;bO!~~~=~~~1
'\ J .lj•~
.
~ ~'lJ".;,'~i.."~"
~~,
www.bialystok.gazeta.pl
TYDZIEN Z GAzETA
jutro
Prezent!
Prezent!
Tajemnice
Rok
Chrzescijanstwa
w ogrodzie
Jak zalozyc
i pielegnowac
ogród
Czesc 10.
28782381
HISTORIA BIALEGOSTOKU
STO DWADZIESCIA LAT
WODY
Wszystko zaczelo sie na dobre w 1890 roku. Wówczas to przewodniczacy Dumy Miejskiej Franciszek
Malinowski podpisal z Michalem Altuchowem umowe - kontrakt na budowe wodociagu miejskiego
ANDRZEJ
KLOPOTOWSKI
••••
WYbór Altuchowa nie byl przypadkowy. Przedsiebiorca,
inzynier
technolog, majuz na koncie wodociagi w Moskwie, Petersburgu
i Grodnie. Bialystok byl wiec jego
kolejnym zleceniem. W dwa lata
mialy powstac projekt sieci oraz
ujecie wody, pompownia i urzadzenia oczyszczajace wode w ilosci stu
tysiecy wiader na dobe oraz zbiornik na 15 tysiecy wiader. W umowie znalazly sie tez zapisy dotyczace samej sieci wodociagowej, rozlokowania hydrantów, umiejscowienia na Rynku Siennym wodopojki oraz dwóch fontann w centrum. Nie gorszych niz w Grodnie.
Do tego 10 wiorst (czyli niespelna
11km) sieci wodociagowej. Umowa
sci zelaza i domieszek organicznych,
przewidywala tez, ze wykonawca ijetloczona byla bez zadnego oczyszgo spadkobiercy beda eksploatowac
wodociag przez 70 lat od chwili zaczania bezposrednio
do zbiornika
wiezy cisnien (...)" Ta zlokalizowana
konczenia budowy, czyli do roku
byla na Pietraszach ..
1962. Pózniej stanie sie wlasnoscia
Wode kupowalo sie za zetony. Pomiejska.
Stacja pomp powstala nad rzeka
czatkowo byla po 50 kopiejek za sto
Suprasl. "W odleglosci lO-ciu kilowiader. Cena ta miala spadac, by
metrów od sródmiescia, w szerokiej
w 1926 r. dojsc do kwoty 30 kopiejek.
dolinie rzeki Suprasl, w granicach
Plany przerwalajednak
pierwsza
fabrycznego miasteczka Wasilkowa,
wojna swiatowa. Po jej zakonczeniu
lecz poza obrebemjego zabudowan, . do miasta znów przyjechal
Altuoddzielona od nich rzeka i 200-mechow. W ciagu kilku kolejnych lat odtrowym pasem nadbrzeznym,
pobudowana zostaje stacja pomp, powstaja dwie nowe wieze cisnien
wstala stacja pomp Wodociagu Bia- pierwsza w miejscu zniszczonej na
lostockiego, oparta poczatkowo wyPietraszach, druga przy Mlynowej.
lacznie o wode gruntowa. Czerpana
Tu tez powstal biurowiec. W miescie
za pomoca dwunastu studzien z glebokosci dwunastu metrów, woda ta,
zas studnie artezyjskie. A w polowie
lat 30. zaczyna sie budowanie nowopochodzenia bagiennego (torfowego), chociaz zawierala ogromne iloczesnej kanalizacji.
"Zuzycie wody na osobe i dobe wynioslo w 1932 roku 22 litry i spadlo
w 1933 roku do 20 litrów. Ogólna liczba ludnosci wynosi 96 000, a korzystajacych z wody wodociagowej okolo 70 000, z czego domy skanalizowane zamieszkuje okolo 50 000 osób.
Ogólna liczba posesyj wynosi 4960,
przylaczonych do sieci 1700. Ta wielka liczba posesyj nieprzylaczonych
nie moze jednak pobudzac do jakichs
kalkulacyj na przyszlosc, gdyz na te
tysiace posesY,jskladaja sie w 90% male domki i chalupy rozsiane na ogromnych przestrzeniach. (...) Ten brak potrzeb u ludnosci, o charakterze przewaznie proletarjackim, jest narazie
beznadziejny i wykorzeniony zostanie chyba nie wczesniej, az wychowanejuz w szkolach polskich pokolenie
nie wejdzie czynnie w zycie."
Dziwnie liczby te wygladaja, patrzac na wspólczesnosc, na rok, kiedy wodociagi obchodza swe 120. urodziny. Ponad 302 tys. odbiorcówwody, i ponad 292 tys. klientów, do których dociagnietajest kanalizacja. Do
tego prawie tysiac kilometrów sieci
wodociagowej i 600 km kanalizacji
sanitarnej i deszczowej. Warto jednak przy tej okazji pamietac o przeszlosci. O Franciszku Malinowskim
i Michale Altuchowie, pierwszych
budowniczych bialostockiego wodociagu.
Korzystalem z materialów archiwalnych udostepnionych
przez
Krzysztofa Kite, rzecznika Wodociagów Bialostockich: "Zarys historyczny wodociagu"
oraz inz. Wlodzimierza Altuchowa "Wodociag bialostocki".O