Polska polityka migracyjna. W poszukiwaniu nowego modelu | Pol-Int
Transkrypt
Polska polityka migracyjna. W poszukiwaniu nowego modelu | Pol-Int
Pol-Int MONOGRAPHIE Polska polityka migracyjna. W poszukiwaniu nowego modelu Beitrag vom: 30.11.2016 Rezension von Dr. Sabina Kubiciel - Lodzińska Redaktionell betreut von M.A. Andrzej Klimczuk Celem książki, co autorzy zaakcentowali we wstępie, jest zdiagnozowanie stanu instytucjonalnego i programowego polityki migracyjnej w Polsce (s. 7). Dokonano szerokiej analizy zagadnienia poprzez omówienie zarówno dokumentów krajowych oraz wybranych regionalnych, odnoszących się do zagadnień migracyjnych. Zaprezentowano kluczowe problemy, jakie są wyzwaniem polityki migracyjnej w Polsce poprzez pryzmat wybranych zagadnień, tj. uchodźców, rynku pracy, studentów zagranicznych oraz kwestii integracyjnych. Nie zabrakło także spojrzenia na migracje z perspektywy politycznej i ustosunkowania się do polskiej debaty publicznej związanej z polityką imigracyjną. Działania podejmowane w Polsce w zakresie polityki migracyjnej zestawiono z inicjatywami podejmowanymi w tym obszarze w wybranych krajach Unii Europejskiej. Publikacja została podzielona na pięć rozdziałów. Zawarto w niej także aneks prezentujący osoby i instytucje zaangażowane w kształtowanie polskiej polityki imigracyjnej. W rozdziale pierwszym zaprezentowano strategie i rozwiązania instytucjonalne kształtujące model polityki imigracyjnej. Omówiono doktrynę migracyjną Polski, narzędzia wykorzystywane do jej kształtowania oraz pokazano, kto i w jaki sposób może ją tworzyć. Rozdział drugi poświęcono prezentacji polityki migracyjnej Polski m.in. poprzez pryzmat dokumentu Rady Ministrów „Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania". Pokazano możliwości finansowania zadań z zakresu migracji obejmujące następujące funkcje: bezpieczeństwo wewnętrzne i porządek publiczny, rynek pracy, prowadzenie polityki zagranicznej oraz spraw obywatelskich (tzw. budżety zadaniowe)) oraz umiejscowiono polską politykę migracyjną w kontekście europejskim. W rozdziale trzecim pokazano główne problemy polityki imigracyjnej. Omówiono sytuację uchodźców, na rynku pracy, w zakresie obecności studentów zagranicznych oraz związaną z kwestiami integracyjnymi. W kolejnym, czwartym rozdziale zaprezentowano migracje z perspektywy politycznej. Pokazano wybrane fragmenty debaty parlamentarnej i publicznej dotyczące polityki migracyjnej oraz wskazano na rolę partnerów społecznych w kreowaniu rozmów na temat migracji w Polsce. Ostatni, piąty rozdział poświęcono prezentacji polityk migracyjnych w wybranych krajach Unii Europejskiej, tj. w Belgii, Francji i Wielkiej Brytanii. Autorzy publikacji podjęli się analizy polityki migracyjnej w Polsce, która w związku z postępującymi dynamicznymi zmianami społeczno-gospodarczymi zyskuje na znaczeniu. Za istotny walor książki uważam kompleksowe podejście do zagadnienia i zaprezentowanie go w szerokim ujęciu zarówno dokumentów krajowych, jak i regionalnych, czyli strategii rozwoju wybranych województw i miast (s. 14-15). To cenne, że dokonano przeglądu dokumentów w tym zakresie i pokazano zapisy odnoszące się do problemów migracyjnych dostrzegane na poziomie regionalnym i lokalnym. Za warte uwagi uważam też to, że autorzy dokonali krytycznej analizy dokumentu „Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania", który jak zauważyli „ma charakter analizy eksperckiej (…) niż planu politycznego działania" (s. 49). Za ciekawe uznać także należy pokazanie debaty parlamentarnej, towarzyszącej tworzeniu polityki migracyjnej, wraz z przypomnieniem konkretnych osób i podejmowanych przez nich działań w tym zakresie (s. 89-91). W książce przypomniano także tworzenie ustaw abolicyjnych (s. 91-92). Użyteczna dla czytelnika jest także syntetyczna prezentacja polityk migracyjnych w wybranych krajach Unii Europejskiej (s. 105-121). Szkoda, że w tej części nie pokazano polityki migracyjnej w Niemczech, ponieważ z punktu widzenia Polski ma ona charakter najbardziej praktyczny dla naszego kraju. Za istotny walor uznaję to, iż w publikacji podjęto próbę wyjaśniania, w jaki sposób tworzona jest polityka migracyjna w Polsce. Podkreślono, że powstaje przede wszystkim w gabinetach urzędników. Powoduje to, że mechanizmy instytucjonalne stoją często w sprzeczności z „otwartą wizją polityki migracyjnej podporządkowanej potrzebom rynku pracy " (s. 52). To ważne, że kolejna grupa ekspertów zakresu migracji, poza badaczami związanymi Ośrodkiem Badań nad Migracjami w Warszawie zwraca uwagę na tę sytuację, bo być może przyczyni się do zmiany i szerszego włączenia praktyków w tworzenie przepisów dedykowanych cudzoziemcom. Za mankament książki uznać można zamienne używanie pojęcia polityka migracyjna i polityka imigracyjna. W mojej ocenie „polityka migracyjna" ma szersze znaczenie i odnosi się także do działań związanych z procesami emigracyjnymi. Autorzy książki stosowną definicję przywołują dopiero w ostatnim, piątym rozdziale książki (s. 100). Ponadto, autorzy nie przywołują najnowszych danych statystycznych odnoszących się do omawianych przez nich zagadnień, np. dotyczących liczby uchodźców (s. 70-71), edukacji dzieci uchodźców (s. 72) czy zatrudnienia cudzoziemców (s. 74). Trochę brakuje w książce odniesień do dorobku polskich badaczy migracji działających poza Warszawą. Być może warto byłoby wykorzystać także publikacje z ośrodków naukowych spoza stolicy. Publikację pt.: „Polska polityka migracyjna. W poszukiwaniu nowego modelu" uważam za ciekawą i wartą uwagi. Jest istotnym głosem w debacie o konieczności podjęcia konkretnych działań, mających na celu kształtowanie polskiej polityki migracyjnej. Obecnie, co także podkreślili autorzy, poza papierowymi wytycznymi brakuje konkretnych działań i środków, które pozwoliłyby na tworzenie systemu zarządzania migracjami w Polsce. Nowatorski charakter publikacji polega głównie na tym, że w jednej książce zgromadzono wiedzę z zakresu tworzenia i realizowania polityki migracyjnej w Polsce, co ułatwia czytelnikowi zapoznanie się z tym procesem. Stanowi cenne źródło wiedzy zarówno dla badaczy zajmujących się mobilnością, jak również dla urzędników i wszystkich, którzy interesują się migracjami. ��� Zitierweise: Dr. Sabina Kubiciel - Lodzińska: Rezension zu: Matyja Rafał, Siewierska-Chmaj Anna, Pędziwiatr Konrad: Polska polityka migracyjna. W poszukiwaniu nowego modelu, 2015, in: https://www.pol-int.org/de/node/5019#r5406. https://www.pol-int.org/de/node/5019?j5Q6rewycZ5HtUDXTWpx7UZE=1&r=5406