Historia Biblioteki w Lesku - Powiatowa i Miejska Biblioteka

PiMBP w Lesku * 2015 * www.biblioteka.lesko.pl
Historia Biblioteki w Lesku
Leska Biblioteka jest kontynuatorką bogatych tradycji bibliotekarskich na terenie
miasta. Źródła podają, że już w XVI w. istniała w mieście biblioteka zamkowa. Była ona
szczególnie bogata w XIX i XX wieku, kiedy właścicielami zamku byli hrabiowie Krasiccy.
Niestety zawierucha wojenna spowodowała zniszczenie tego księgozbioru.
Pokaźne biblioteczki prywatne posiadali także niektórzy mieszczanie lescy w XVII w.
Istniały też biblioteki przy miejscowych świątyniach - rzymskokatolickiej, grekokatolickiej
i mojżeszowej.
Już w 1891 roku działała w Lesku Czytelnia Mieszczańska im. Adama Mickiewicza,
a od początku XX wieku istniała biblioteka Towarzystwa Szkoły Ludowej. Upowszechniała
ona książki i czasopisma na terenie całego powiatu leskiego, obejmującego obecne polskie
Bieszczady.
W okresie międzywojennym działało w Lesku kilka bibliotek, czytelni i świetlic
różnych towarzystw i instytucji, wśród nich także ukraińskie i żydowskie. Były to małe
placówki, lecz służyły miejscowemu społeczeństwu. W okresie II wojny światowej ich
działalność została przerwana, a księgozbiory uległy zniszczeniu i rozgrabieniu.
O utworzeniu biblioteki w Lesku rozpoczęto myśleć już pod koniec 1946 roku. Z
inicjatywy Starosty Powiatowego powołano Towarzystwo Kulturalno-Oświatowe, w skład
którego weszli w większości nauczyciele. To ono zajęło się organizacją bibliotek w Lesku i
powiecie. Zaczęto od zbiórki książek ukrytych w domach prywatnych, przeprowadzono ją
dwukrotnie. W wyniku tej akcji zebrano pewną ilość książek, ale nie wszystkie można było
wcielić do biblioteki. Towarzystwo otworzyło bibliotekę 20 grudnia 1946 r., mając komplet
złożony z 241 dzieł. Stały się one zalążkiem Biblioteki Powiatowej w Lesku.
Formalnie biblioteka została powołana 3 marca 1947 r. Wówczas to Wydział
Powiatowy w Lesku przejął bibliotekę od Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego. Odtąd
biblioteka nosiła miano Powiatowej Biblioteki Publicznej. Funkcję kierownika powierzono
nauczycielce Marii Petryckiej, pełniła ją do 1968 roku. Oprócz M. Petryckiej przez 2 godziny
dziennie pracowała wówczas Janina Witoszyńska.
Pierwszym lokalem biblioteki był jeden pokój w tzw. kamienicy Tomasików.
Wyposażenie było niezwykle mizerne - szafa, stolik i krzesło.
Rozpoczęło się tworzenie sieci bibliotek gminnych. W 1948 roku utworzono pierwszą
bibliotekę gminną w Baligrodzie i 10 punktów bibliotecznych, prowadzonych społecznie
Strona 1 z 3
PiMBP w Lesku * 2015 * www.biblioteka.lesko.pl
w środowiskach wiejskich. Od tego czasu księgozbiór Biblioteki zaczął się powiększać,
napływały książki z Naczelnej Dyrekcji Bibliotek. W roku 1949 utworzono bibliotekę
gromadzką w Hoczwi. W kolejnych latach powstały następne filie: w Łukawicy (1962 r.),
w Średniej Wsi (1963 r.), w Glinnem (1969 r.).
Równocześnie z tworzeniem bibliotek gminnych była tworzona sieć bibliotek
miejskich. W 1950 r. powstała w Lesku Miejska Biblioteka Publiczna, jej kierowniczką
została Stanisława Jankiewicz. W 1953 r. funkcję tę objęła Felicja Janik-Starakiewicz.
Funkcje obu Bibliotek zostały podzielone. Biblioteka Powiatowa zajmowała się
organizowaniem pracy bibliotek gromadzkich, ich filii i punktów bibliotecznych, natomiast
Biblioteka Miejska - upowszechnianiem czytelnictwa w środowisku miejskim. Połączenie
obu placówek nastąpiło w 1955 roku. Nowej placówce o nazwie Powiatowa i Miejska
Biblioteka Publiczna w Lesku nadano nowy statut.
Biblioteka przez cały czas miała trudną sytuację lokalową. W latach 1947-1963
pięciokrotnie zmieniała lokal. W 1963 roku od prywatnego właściciela kamienicy wynajęto 5
pokoi w obecnie zajmowanym budynku. Warunki uległy poprawie, założona została
czytelnia. Zabiegi czynione przez ówczesną kierowniczkę, Felicję Starakiewicz, wokół
dalszego polepszenia warunków lokalowych Biblioteki sprawiły, że kierownictwo biblioteki
wojewódzkiej i władze powiatu podjęły decyzję o wykupie kamienicy i zaadaptowaniu jej w
całości dla biblioteki. Umowę kupna sfinalizowano w grudniu 1972 roku i rozpoczęto
starania o remont generalny budynku. Zostało to jednak odsunięte w czasie, gdyż lokal został
wykupiony z lokatorami, których należało najpierw wykwaterować.
W 1973 roku w wyniku reformy administracyjnej kraju został utworzony rozległy
powiat bieszczadzki. Biblioteka jako Bieszczadzka Powiatowa i Miejska Biblioteka
Publiczna przejęła nadzór merytoryczny nad 13 gminami. Dyrektorem BPiMBP został mgr
Jan Gaweł, a funkcję kierownika Działu Instrukcyjno-Metodycznego powierzono Felicji
Starakiewicz.
Kolejna reforma w 1975 roku sprawiła, że Lesko stało się gminą. Bibliotece kolejny
raz zmienił się status, od tego momentu była to Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna.
Instruktorzy pozostali w budynku MiGBP, ale byli oni pracownikami Oddziału Terenowego
Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krośnie. W 1981 roku funkcję dyrektora MiGBP
objęła mgr Helena Podsobińska.
Mimo własnego budynku sytuacja lokalowa biblioteki była nadal trudna. Pokoje były
zawilgocone, ogrzewane piecami węglowymi, brak było wody i kanalizacji. Rozpoczęto
ponowne starania o poprawę warunków lokalowych biblioteki, tym razem uwieńczone
Strona 2 z 3
PiMBP w Lesku * 2015 * www.biblioteka.lesko.pl
sukcesem. W latach 1984-1986 budynek przeszedł gruntowny remont kapitalny. Od tej pory
stał się przestronnym ośrodkiem kulturalno-oświatowym. Nowoczesna i funkcjonalna baza
pozwoliła na organizację wystaw, spotkań autorskich, lekcji bibliotecznych i projekcji bajek
dla dzieci. W 1986 r. biblioteka została wpisana do rejestru zabytków, gdyż budynek
pochodzi jeszcze z przełomu 1890-1900 r.
Rok 1990 był kolejnym rokiem zmian. Biblioteka stała się placówką samorządową.
W 2006 r. dyrektorem została mgr Ewa Baranowska. Kierowała biblioteką do 2013 r.
Od tego roku dyrektorem jest mgr Bożena Pyznarska.
Biblioteka to baza, pracownicy i czytelnicy. Przez pomieszczenia biblioteczne
przewinęło się wielu czytelników. Niektórzy z nich korzystali ze zbiorów okazjonalnie, inni
związali się z biblioteką na długie lata.
Obecnie pracownicy biblioteki otworzyli się na potrzeby środowiska, znają swój
potencjał i określili, że misją biblioteki jest jej szerokie otwarcie na potrzeby środowiska
lokalnego, łączenie w swej codziennej pracy tradycji i nowoczesności, uwzględniające
wszystkie grupy wiekowe, ze szczególnym naciskiem na dzieci i łączenie pokoleń.
Strona 3 z 3