Wstęp

Spis treści
Wstęp (Adam Stankowski) ...............................................................................................
5
ARTYKUŁY
Halina Misiewicz: Niepełnosprawność jako problem społeczny ...........................................
9
Henryk Gąsior: Czynniki determinujące postawy rodzicielskie wobec dzieci upośledzonych
umysłowo ................................................................................................................................. 36
Urszula Wrótniak: Refleksje nad rozwojem społecznym dziecka niepełnosprawnego intelektualnie w kontekście przygotowania go do podjęcia roli ucznia ..................................... 51
Małgorzata Kowalska-Kantyka: Stymulacja i rehabilitacja dzieci oraz młodzieży metodą
NDT-Bobath ........................................................................................................................... 61
Anna Donder, Natalia Stankowska: Rola plastyki w pracy rewalidacyjnej z dzie ćmi
upośledzonymi umysłowo w stopniu lekkim ....................................................................... 72
Antónia Tisovičová: Koncepcia prípravy odborníkov pre výchovu a vzdelávanie psychosociálne narušených na Slovensku ................................................................................................
82
Antónia Tisovičová: Psychosociálne narušený jednotlivec a poruchy správania .
88
Jerzy Stochmialek: Teoria oraz praktyczne aplikacje przezwyciężania barier integracji osób
dorosłych niepełnosprawnych ................................................................................................. 95
Stanisław Juszczyk: Edukacja i rewalidacja osób niepełnosprawnych wspomagana technologią
informacyjną ............................................................................................................................ 115
Alicja Żywczok, Beata Ecler-Nocoń: Autoterapia przestrzeń rozwoju osoby ludzkiej .
131
Štefan Vašek: Osobitosti komunikácie u postihnutých............................................................ 143
Małgorzata Balukiewicz: O opiece nad dzieckiem głuchoniemym w Galicji (na przykładzie
Lwowa) .................................................................................................................................... 154
Tadeusz Wołań: Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu resocjalizacyjnego jako organizacja ucząca się przez doświadczenie (syndrom zmiennych badawczych sprawności organizacyjnej) .............................................................................................................................. 164
RECENZJE
Jana Svetliková: Výchova Hrou. Bratislava, Humanitas 2000 (Adam Stankowski) .
Štefan Vašek: Základy špeciálnej pedagogiki. Bratislava, Sapientia 2003 (Adam Stankowski)
191
193
4
Spis treści
Ulrich Beck: Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe „Scholar" 2002 (Malgorzata Dobrowolska) ............................. 195
The New Educational Review............................................................................................ 200
Summary........................................................................................................................... 203
„Chowanna"
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Śląskiego
Katowice 2004
R. XLVII
(LX)
T. 1
(22)
s. 5-6
Wstęp
Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1993 roku przyjęło XXII Zasady w celu
zagwarantowania osobom niepełnosprawnym równych szans we wszystkich
obszarach ich życia i działania. Zasadami tymi powinny kierować się strony
- państwa - przy planowaniu i realizowaniu swojej polityki społecznej, w szczególności: budzenia świadomości, opieki medycznej, rehabilitacji, służb wspierających, dostępności, edukacji, zatrudnienia, środków utrzymania i zabezpieczenia socjalnego, życia rodzinnego i integralności jednostki, kultury, sportu
i rekreacji, religii, informacji i badań naukowych, kreowania polityki i planowania, tworzenia prawa, polityki ekonomicznej, koordynacji działań, organizacji osób niepełnosprawnych, szkolenia personelu, monitoringu krajowego
i oceny programów dotyczących niepełnosprawności, współpracy technicznej
i gospodarczej, współpracy międzynarodowej.
Zasady te stały się standardami wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, a The Swedish Co-operative Body of Organizations of Disabled People
- 37 współpracujących z sobą organizacji osób niepełnosprawnych - upowszechnia metodę, którą nazwano Agendą 22. Rozwiązania i założenia metody, w myśl wytycznych, powinny ułatwić organizatorom - przede wszystkim
na szczeblu lokalnym - opracowanie oryginalnych, autorskich planów rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych w ich środowiskach lokalnych.
Podjęte przez autorów zamieszczonych w tym tomie artykułów tematy dotykają niewielkiej części problematyki wyznaczanej przez pojęcie „niepełnosprawność", ale naszym zdaniem, pozwala to mieć nadzieję, że przypomni sens
przesłania sformułowanego przez Marię Grzegorzewską: „Nie ma kaleki, jest
6
Wstęp
człowiek... Każde dziecko ma prawo do szczęścia i swego miejsca w społeczeństwie". Niepełnosprawni wśród nas? To także budzenie świadomości w odpowiedzi na to przesłanie.
Wśród autorów artykułów w prezentowanym tomie „Chowanny" są osoby
o ustalonej renomie: badacze, pedagodzy, organizatorzy życia społecznego,
praktycy - nauczyciele i nauczyciele akademiccy, a także autorzy rozpoczynający pracę zawodową.
Małgorzata Balukiewicz, Beata Ecler-Nocoń, Henryk Gąsior, Stanisław
Juszczyk, Małgorzata Kowalska-Kantyka, Natalia Stankowska, Jerzy Stochmiałek, Antónia Tisovičová, Štefan Vašek, Tadeusz Wołań, Urszula Wrótniak, Alicja Żywczok reprezentują środowiska nauczycieli akademickich Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu w Bańskiej Bystrzycy, Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, Akademię Pedagogiki Specjalnej w Warszawie,
WSP-TWP Wydział Nauk Społeczno-Pedagogicznych w Katowicach, Anna
Bonder środowisko śląskich nauczycieli - wychowawców. Pani Halina Misiewicz jest dyrektorem ROPS - Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej
województwa śląskiego.
Redakcja „Chowanny", oddając w ręce Czytelników ten tom zatytułowany
Z zagadnień niepełnosprawności, pragnie włączyć się w nurt rozważań na ten
temat. Teksty zamieszczone w prezentowanym tomie są bardzo zróżnicowane
pod względem tematycznym (sztuka, edukacja, rozwój, rehabilitacja, opieka,
resocjalizacja). Wybraliśmy te, które naszym zdaniem, są interesujące ze
względu na podejmowany problem, spełniają kryteria formalne i mogą pobudzać refleksję: niepełnosprawni wśród nas?
Adam Stankowski