spis treśœci - e

Transkrypt

spis treśœci - e
4
27 GRUDNIA 2013–6 STYCZNIA 2014
POLECAMY
T T ER
ERSTO
ERS
RS OCK
C
FOT. EAST NEWS
41–50
EGZORCYŚCI: KOMANDOSI PANA BOGA
104 BAL W DOMU
DODATEK SPECJALNY
ANNA MONICKA
Ž[
NA POCZĄTEK
W CZTEROLATKI
30 GENDEREM
JAROMIR KWIATKOWSKI
PRZEGLĄD TYGODNIA
6
TRENDY I OWĘDY
9
36 DOROTA ŁOSIEWICZ
38 JOLANTA GAJDA-ZADWORNA
MICHAŁ KORSUN, PAWEŁ KORSUN
TYSIĄCE ZNAKÓW
10
ŚWIETLIK W SIECI
Ž[
WYCINKI WARZECHY
AMBASADOROWI NIE DO ŚMIECHU
JAN PIETRZAK
Ž[
TEMAT TYGODNIA
JAN ROKITA
Ž[
Z KRZYSZTOFEM SZWAGRZYKIEM
20 ROZMAWIAJĄ
JACEK I MICHAŁ KARNOWSCY
KACZMAREK JAKO PASKUDA
58 TOMASZ ZBIGNIEW ZAPERT
98 MARIA SZUROWSKA
LITEWSKA 2013
60 KUCHARKA
JAN POLKOWSKI
ŚW. MATEUSZA
100 EFEKT
JANUSZ SZEWCZAK
74
75
CO MNIE WKURZA
KAMILA ŁAPICKA
BÓJ SIĘ BOGA!
PAŁA Z KULTURY
28 MARCIN
WOLSKI
79
FELIETONY
27
KRAJ
Ž[
Elżbieta Bieńkowska
Monika Jaruzelska
Małgorzata Tusk
4. Jarosław Gowin
Tak, tak, wiemy, że przecierają
państwo oczy ze zdumienienia.
Jak facet, który dostał bęcki od
Tuska, facet, po którym w rządzie nikt nie płakał, wreszcie
facet, którego cała partia mieści
się w windzie, może być zwycięzcą?! A jednak Gowin zdeklasował Schetynę i potwornie
wkurzył Tuska, zaś od wielu
miesięcy nie schodzi z pierwszych stron gazet. I co, powiedzielibyście to o nim rok temu?
2. Adam Hofman
Pasmo sukcesów: obsikał Elbląg,
chwalił się koleżankom przyrodzeniem, jednoosobowo zaczął
decydować o tym, kto z partii
może iść do mediów (sukcesów
pomniejszych, jak ostateczne
Poczekalnia
Tu miejsce znaleźli ci, którzy w zeszłym
roku zaliczyli i zwycięstwa, i spektakularne klęski. Trudno zdecydować, czego
było więcej, więc oto nasza piątka w kolejności alfabetycznej.
Doda. Gwiazda zwieetrzała: płyt nikt niee
kupuje, koncertuje wyłącznie na
niebiletowanych
Świętach Ziemniaka, skandale teżż
nikogo nie ruszają, bo
dziś powiedzieć, że „mnie
to koło d… lata” potrafi byle polityk PO na
Dolnym Śląsku. No więc niby zwietrzała,
ale z drugiej strony wciąż lansowana niemiłosiernie przez Radka Sikorskiego, który
ostatnio w morning show w amerykańskiej
telewizji powiedział o niej, że jest lepiej
1. Blandford Piotr
Kim jesteś? Jesteś
zwycięzcą! Kim
jesteś? Jesteś zwycięzcą! Kim jesteś?
Jesteś zwycięzcą!
Największy zwycięzca polskiego In-aternetu A.D. 2013, zasadniczo ktoś w rodzaju
zaju
sprzedawcy. Udowodnił,
odnił,
że aby zwyciężać, nie trzeba
nic: ani talentu, ani rozumu,
ozumu, ani
wyposażona niż Paris Hilton. I dziwnie się
przy tym uśmiechał.
Bronisław Komorowski. Kok,
lejny teflonowy polityk,
któremu nie zaszkodzi
nic. Wybory prezydenckie zapewne wygra
w pierwszej turze, ale
zgolił wąsy. Bronku, to
bez wąsów to nie Piłsudski,
ski,
to kasztanka była.
Ks. Wojciech Lemański.
(Były) proboszcz z podwarszawskiej Jasienicy
awansował na czołowego
o
polskiego kapłana Kościoła
oła
otwartego na oścież. Ale co z tego, skoro
w Watykanie przegrywa odwołanie za
odwołaniem i nie bardzo wiadomo, czym
miałby się zajmować.
Dzieci przychodzą na świat z osobistym zestawem
cech charakteru. Im wcześniej rodzice je rozpoznają,
tym szybciej dogadają się ze swoimi maluchami
DOROTA
ŁOSIEWICZ
redaktor naczelna
wSumie.pl
O
Piotr Blandford
Antoni Macierewicz. Dopiął
ął
swego i został wiceszefem
PiS, a jednocześnie co chwilę
ma jakieś kłopoty w swym
zespole, bo albo któryś
z profesorów blefował, albo
by
ma niejasną przeszłość. Jakby
tego było mało, chcą, by kandydował do
Brukseli z Krakowa, bo inaczej PiS dostanie
tam straszne baty.
Bartłomiej Sienkiewicz. Utalen-towany chodziarz, który najpierw uwiódł publikę manierami i sławnym przodkiem,
potem zdecydowaniem,
w ramach którego zapowiedział pójście po kolejne grupy
py
bandytów. Niestety okazało się, że Bartłomiej po pradziadku odziedziczył skłonność
do gawęd i okazał się wyłącznie chodziarzem gawędziarzem.
statnie chwili jesiennego
słońca. Sobotnie przedpołudnie spędzamy na placu
zabaw. Słyszę rozmowę dwóch mam.
Jedna mówi o swoim niemowlaku (na
oko półrocznym): „Ale on wciąż
płacze, jakby był wiecznie niezadowolony z życia”. Druga
na to: „Na pewno z tego
wyrośnie, nie przejmuj
się”. Rzecz w tym, że
wcale nie musi wyrosnąć. Wierzcie lub nie, ale
nasze dzieci rodzą się ze
swoimi charakterami.
Pewne ich cechy,
które ujawniają
się już w pierwszych dniach
życia, pozostają
niezmienne.
Majka od urodzenia natychmiast sygnalizowała, gdy coś było nie po jej myśli. Szybko
zaczynała płakać, gdy się nudziła lub miała
dosyć danej aktywności. Dziś charakterna
ośmiolatka w każdej sprawie ma swoje zdanie i z wdziękiem potrafi strzelać focha. Czasem tylko głębokie i miarowe oddychanie
przywraca mnie do stanu równowagi. Natomiast jedna rzecz Majki nie nudziła, a wręcz
ją fascynowała. Będąc niemowlakiem, który
leżąc na brzuchu, umiał już samodzielnie
trzymać głowę, nie mogła oderwać wzroku
od książeczek. Wystarczyło poukładać je dokoła niej, żeby miała zajęcie na długo. Dziś
kiedy przynoszę do domu książkę z jej ulubionej serii, porywa ją i ponownie wyściubia
nos z pokoju, dopiero gdy skończy czytać lub
zaczyna zasypiać.
Podobnie jej młodsza o pięć lat siostra. Jako
osesek cały czas czuwania potrafiła spędzić,
oglądając biało-czarno-czerwone książeczki
edukacyjne dla niemowląt. Dziś nie rozstaje
się z nimi i najczęściej powtarzany przez nią
tekst brzmi: „Pocytasz mi?”. Literki lubi tak
bardzo, że wszystkie już zna, ale jeszcze nie
umie składać ich w wyrazy. Hania była też
anielskim niemowlęciem, które na początku
głównie jadło i spało. I dziś zły humor ma raczej rzadko i można się z nią dogadać.
Środkowy Janek książeczki miał natomiast zawsze w głębokim poważaniu, nie
lubił oglądać ilustracji ani słuchać bajek.
Od zawsze interesowało go natomiast testowanie możliwości jego ciała. Błyskawicznie
zaczął trzymać główkę w górze, stawał przy
kanapie, gdy miał pięć miesięcy itd. I sprawdzanie własnych możliwości to jest to, co
go interesuje nadal. Gdy wkłada narty, to od
razu musi skakać, choćby na małej rampie;
kiedy jeździ na rowerze, to po chwili musi
sprawdzić, czy umie stanąć na tylnym kole.
NIE ZMUSZAJMY
DZIECKA
DO AKTYWNOŚCI,
NA KTÓRĄ NIE MA
OCHOTY, KTÓRA
NIE PASUJE DO JEGO
TEMPERAMENTU
że są nieśmiałe. Poprzeczniaki lubią stawiać
na swoim, są uparte, ale brakuje im wytrwałości, często się frustrują, płaczą. Lepiej nie
zmuszać ich do robienia czegoś na siłę, bo
mogą popaść w histerię. Potrafią być jednak
pomysłowe i twórcze. Żywczyki są skłonne
do łobuzowania, wszędzie ich pełno, ciągle
im się coś przytrafia, lecz jednocześnie łatwo
nawiązują kontakty, są towarzyskie, ciekawe
świata, żądne wrażeń. Potrafią wsadzić palce
do kontaktu, ściągnąć na siebie czajnik, wciąż
pakują się w kłopoty. Muszą się wyszumieć,
potrzebują jednak jasno ustalonych granic,
by nie zrobić krzywdy sobie lub innym. Takim maluchom trzeba stwarzać dużo okazji
do wyładowania ich energii, a nie ograniczać
ich żywiołowości. Mają kondycję i siłę, często
problemy ze snem.
„Ustalenie typu osobowości to nie wszystko.
Trzeba jeszcze zaakceptować to, o czym już
wiemy. Ze smutkiem muszę stwierdzić, że
codziennie spotykam rodziców kompletnie
nierozumiejących, kim są ich dzieci. Ludzie
ci wydają się nie doceniać tego, co widzą.
[…] Tak, zamiast zaakceptować swoje dzieci,
rodzice negują pewne cechy ich osobowości. Usprawiedliwiają je lub też kwestionują
z uporem ich wrodzoną naturę, przekazując
im w ten sposób sprzeczny z intencjami komunikat: »Nie lubię cię takim, jakim jesteś«”
– czytamy z kolei w „Języku dwulatka”.
No właśnie. Dlatego nie zmuszajmy dziecka do aktywności, na którą nie ma ochoty,
która nie pasuje do jego temperamentu. To,
że mama marzyła o córce baletnicy, a ta woli
rysować, tata marzył o synu piłkarzu, a on
woli słuchać muzyki, to żaden dramat. Każde
dziecko ma swoje predyspozycje i zainteresowania, wyznaczone przez jego osobowość.
Doradzając starszym już nieco dzieciom
w wyborze aktywności, trzeba tę osobowość
wziąć po uwagę. Maluch, którego roznosi
energia, pewnie nie usiedzi na kółku plastycznym, ale może zainteresuje go karate. Dziecko
z natury nieśmiałe nie musi mieć ochoty na
kółko teatralne i występy na scenie. Nieśmiałego wrażliwca nie należy na siłę wpychać do
grupy, ze słowami: „No, pobaw się z dziećmi”.
Lepiej dać mu czas na oswojenie się z sytuacją
i grupą oraz poczekać, aż samo zdecyduje, czy
ma ochotę na zabawę.
Możemy też umiejętnie pomóc dziecku
wykorzystywać jego atuty i zminimalizować
negatywne skutki pewnych cech. Warto np.
uczyć małego ryzykanta kontroli, uświadamiać mu konsekwencje działań. Z kolei
dziecko nieśmiałe można zapewniać o jego
wartości i dać mu poczucie bezpieczeństwa,
którego potrzebuje. Na pewno jednak nie
warto łamać osobowości malucha trudnymi
konfrontacjami czy wyzwaniami ponad siły.
To nikomu nie pomoże, a raczej wzmocni cechy, których na siłę chcielibyśmy się pozbyć.
Rodzice mają tworzyć środowisko, które
zminimalizuje zagrożenia i wzmocni korzyści, jakie płyną z natury pociechy. Jeden ze
znanych mi wrażliwców, który w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie bardzo źle
znosił obcych, mądrze wspierany przez mamę
(nigdy nie usłyszał: „Ale z ciebie dziwak” lub:
„No idź, pobaw się z dziećmi jak wszyscy”),
wyrósł na rezolutnego ucznia szkoły muzycznej. Trzeba tylko chcieć zrozumieć własne
dziecko i wszystko będzie dobrze.
MONTAŻ PROPAGANDOWY
ANDRZEJ ZYBERTOWICZ
88
27 GRUDNIA 2013–6 STYCZNIA 2014
Tę rocznicę przeoczono: 5 grudnia 1933 r.
weszła w życie XXI poprawka do amerykańskiej
konstytucji. Uchylała ona poprawkę XVIII – tę,
która wprowadzała w życie prohibicję
PIOTR
ZAREMBA
komentator,
publicysta
N
azywany wtedy przez zwolenników
„szlachetnym”, ten eksperyment
jest dziś powszechnie ośmieszany
przez popkulturę. Mnie utkwił w pamięci
obrazek oglądany w telewizji w dzieciństwie: człowieka upijającego się przy barze
i komentarz, że podczas prohibicji ludzie pili
więcej alkoholu niż przed nią. W stereotypach
nie wszystko jest nieprawdą. Ale daleko nie
wszystko jawi się jako prawdziwe.
Carrie, czyli krucjata
Napisałem w książce „Uzbrojona demokracja”, że wiek XX zaczął się w USA przy
brzęku tłuczonych butelek, w miastach Topeka i Wichita w środkowo-zachodnim stanie Kansas. Na początku 1901 r. mała pękata
kobiecina Carrie Nation, aktywistka Anti-Saloon League (Ligi Antysaloonowej) po-
prowadziła grono koleżanek na „inspekcję”
Dochodzimy do pierwszego mitu: dziś
tutejszych knajp. Kobiety rozbijały butelki. przedstawia się prohibicję jako dzieło woCarrie robiła to specjalną lagą.
jującego konserwatyzmu. A przecież jej zwoParadoks polegał na tym, że Kansas był lennicy mówili o eksperymencie.
jednym z czterech stanów, w których obowiązywała prohibicja na mocy decyzji tamMit 1: Konserwatywna
tejszych władz (mówiło się o takich stany
„suche”). Sprawczynie zamykano więc do Z pewnością pomysł, aby zakazać picia alaresztu i wypuszczano. Bo knajpiarze ła- koholu, był dziełem purytańskiej atmosfery
mali prawo przed nimi – sprzedając
alkohol.
Carrie Nation uosabiała sprzeczności epoki. Można ją uznać za wariatkę: twierdziła, że to Bóg kazał
jej osobiście walczyć z trunkami.
Sama porównywała się do Johna
Browna, bojownika przeciw niewolnictwu, który 50 lat wcześniej
najechał południowe plantacje,
aby wytępić zło – też w imię Boże.
Zarazem Nation była kobietą nieszczęśliwą. Jej mąż zapił się na
śmierć, zostawiając ją i dzieci bez
środków do życia. I to ona sama
w ostateczności padnie ofiarą własnej krucjaty. W osiem lat później
umrze po pobiciu przez wściekłego Wylewanie pod okiem policji nielegalnego alkoholu
do kanalizacji. 1921 r.
właściciela baru.
89
HISTORIA
Ž[
PROHIBICJA W USA
EKSPERYMENT
SZLACHETNY,
CHOĆ NIEUDANY
religijnej. Aura niechęci wobec grzesznych alkoholowej krucjaty. W roku 1907 korporacja
rozrywek nigdy nie pociągała w Ameryce US Steel ogłosiła, że przyjmować będzie do
ani katolików, ani nawet takich tradycyjnych pracy tylko abstynentów, i prości ludzie szemkościołów protestanckich jak episkopalny rali, iż odbiera im się ukochane rozrywki.
czy luterański. Spierano się o to, czy można
Jednak każdy schemat jest tu za łatwy. Niesię weselić w niedzielę, a loteryjki organizo- którzy prohibicjoniści atakowali nowych imiwane przy katolickich parafiach purytanie grantów jako pijaków, z pogardą wskazywali
uznawali za gorszący hazard. Przywiązani do na wielkie miasta jako siedliska upadku. Tyle
swojej whisky Irlandczycy, kochający winko że uprzedzenia, godne potępienia, mieszały
do obiadu Włosi czy rozmiłowani w piwnych się u nich z idealizmem najczystszej próby.
ogródkach Niemcy godzili się niełatwo z utrudnieniami w wypełMężczyźni pijący piwo w święto Dnia Niepodległości,
nianiu własnych obyczajów. Nie 4 lipca 1933 r.
rozumieli żądań tych dziwnych ludzi, którzy mieli własną koncepcję
człowieka i grzechu.
Ale co począć z informacją,
że w lokalnych społecznościach
rzecznikami prohibicji byli często
najlepsi przedstawiciele miejscowych elit: nauczyciele, lekarze, adwokaci, pastorzy. Niejednokrotnie
dawni przeciwnicy niewolnictwa,
weterani walki z korupcją i propagatorzy rozmaitych reform. Sądzili,
że to ruch w tym samym kierunku:
świata uczciwszego i bardziej
uporządkowanego.
I jest jeszcze, niczym wyrzut
sumienia, duch Carrie Nation. Albo jednej Mit 2: Niechciana
z liderek ruchu prohibicyjnego Frances
Willard, która nie mogła się pogodzić ze W roku 1917 Kongres przyjął z łatwością
śmiercią brata na skutek choroby alkoholo- XVIII poprawkę do konstytucji. W tym czasie
wej. Te aktywistki zaczęły działania na rzecz już w 19 stanach (na 48) obowiązywał zakaz
eksperymentu: w Hollsboro w stanie Ohio, sprzedaży alkoholu. Na Kapitolu projekt
gdzie w roku 1873 śpiewając nabożne pieśni, przedstawiano jako przedsięwzięcie zwiąskłoniły jakąś liczbę właścicieli knajp, aby je zane z właśnie prowadzoną wojną światową:
zamknęli. Można zaryzykować twierdzenie, ziarno miało służyć wyżywieniu Amerykaże prohibicja to dzieło amerykańskich ko- nów i sojuszników, a nie ich upijaniu, zaś
biet mających nieco większą swobodę niż trzeźwość pracowników wydawała się szczew Europie, lecz niezadowolonych z relacji gólnie ważna w obliczu totalnej mobilizacji
gospodarki.
z mężczyznami.
„Dlaczego jeśli oczekujemy od naszych
Tłumaczyły, że świat bez trunków będzie
lepszy. Mężowie zamiast przepijać pienią- chłopców, by ginęli, nie chcemy być dla nich
dze, będą się opiekować rodzinami. Były »suchymi«?” – pytał senator William Keprekursorkami walki z domową przemocą, nyon, republikanin z Iowy (gra słów: „dead”
a przy okazji pionierkami innych reform: i „dread”). Większość przedstawicieli obu
to one zakładały pierwsze przedszkola czy partii gładko to przełknęła. Nieliczni opoopiekowały się prostytutkami. Co ciekawe, nenci uciekali się do argumentów czasem
badacze uważają, że ich niechęć do saloonu zabawnych, np. senator demokratyczny
to awersja do przybytków samych facetów, z Kalifornii James Phelan przypominał, że
do których kobiety nie miały wstępu. I gdzie Francuzi są przecież dobrymi sojusznikami,
bez nich radzono np. o polityce. To prohi- a lubią szklaneczkę winka.
bicjonistki były pierwszymi zagorzałymi
Jednak pomimo wojennego kontekstu
sufrażystkami. Zwalczanymi przez gorzel- ogólniejsze cele eksperymentu nie znikników, browarników i knajpiarzy. Kto tu był nęły. Frederick Lewis Allen, autor eseju
o latach 20. w USA, opisuje fenomen ludzi,
postępowy, a kto nie?
Naturalnie ruch antyprohibicyjny miał którzy często sami pili, ale sądzili, że ich
różne nurty. Wielcy potentaci jak Henry Ford dzieci zasługują na lepszy los. Prohibicję
czy John Rockefeller wymyślili sobie idealnego traktowano jako część większej całości: wiwstrzemięźliwego pracownika. To był, można zji szczęśliwszej, także bardziej efektywnej
by rzec, bardziej konserwatywny wątek anty- i… nowocześniejszej Ameryki. Nikt tych
ludzi nie przymuszał – nie tylko Kongres,
lecz i stanowe legislatury przyjmowały poprawkę w cuglach, czasem jednomyślnie. Jej
przeciwnicy mieli złą prasę, choć producenci
alkoholu próbowali się odwoływać do najświętszego w tym kraju prawa własności.
I trzeba przyznać, że choć w latach 20.
przeciw prohibicji padło sporo sensownych
argumentów, ten nastrój zmienił się nieznacznie. Senator James Reed, złośliwy demokrata
z Missouri, dwoił się i troił, aby
wykazać, że sprzyja ona przestępczości i jest powszechnie łamana.
W roku 1928 przegrał wybory. Podczas tej samej elekcji prezydencki
kandydat demokratów irlandzki
katolik Alf Smith, wbrew części
własnej partii, także opowiedział
się za uchyleniem XVIII poprawki.
I on przegrał z republikaninem
Herbertem Hooverem, który choć
do tematu podchodził koniunkturalnie, obiecywał wcielenie w życie
„szlachetnego eksperymentu”.
Mit 3: Nieprzestrzegana
Koronnym argumentem przeciw
jest oczywiście pogląd, że prohibicja wręcz zwiększyła spożycie alkoholu.
Jednak wiarygodnych całościowych danych
z czasów prohibicji mieć nie możemy. Pozostaje wrażenie. W takich miastach jak
Chicago, Nowy Jork czy pokazane w serialu
„Zakazane imperium” Atlantic City nielegalne knajpki (speakeasies) rzeczywiście
powstawały jak grzyby po deszczu.
Tylko że to nie cała Ameryka. Znamy inne
dane, podawane przez najlepszych historyków prohibicji. Oto w latach 1900–1910
wypijano 2,6 galona czystego alkoholu na
głowę. W roku 1934, więc zaraz po skasowaniu prohibicji – tylko 0,97. W 1940 r. – 1,56.
Spożycie alkoholu osiągnie poziom sprzed
zakazu dopiero na początku lat 60.
Nakazuje to ostrożność w formułowaniu
wniosków, czy „szlachetny eksperyment” nic
po sobie nie zostawił, choć można szukać
i innych powodów: na „ascezę” jakiś wpływ
miał np. wielki kryzys. Zapewne jednak wyższe ceny i większy stopień ryzyka podczas
prohibicji jakąś część Amerykanów od picia,
zwłaszcza od picia na umór, odzwyczaiły.
Zaryzykujmy inne twierdzenie: były
całe regiony, gdzie zakaz nie tylko był
szeroko akceptowany (choć nie przez
wszystkich), ale przynajmniej początkowo
przynosił pożądane skutki. Oto historia
płk. Clarence’a Blethena, nobliwego republikanina z zachodniego stanu Waszyngton,
który jako naczelny gazety z Sea
le długo
zwalczał prohibicję (czyli był „mokry”).
KOLEJNE WYDANIE TYGODNIKA UKAŻE SIĘ 7 STYCZNIA 2014 r.
30/1213/F
Joanna Kluzik
Adam Hoffman
urody, ba, dykcji nawet… A jednak zwyciężył, 2,5 mln ludzi to
widziało! Powód zazdrości, lecz
i inspiracja wielu polskich polityków oraz celebrytów.
FOT. SHUTTERSTOCK (X2)
Elbląg
Weekend
wykończenie Bielana, mu nie liczymy), gdy wreszcie dopadła go
prokuratura. I kiedy już wszyscy
postawili na nim krzyżyk, prokuratura się wycofała, a Hofmana
odwiesili. Ale jakim cudem ten
młodociany sybarytaa zaskarbił
sobie łaski prezesa, tego
ego daliodzy
bóg najwięksi kaczolodzy
nie wiedzą.
3. „Ona tańczy dla mnie”
Nie żaden tam zespół Weekend,
bo przecież i tak nikt nie wie, kim
jest ten sympatyczny, podtyty
koleś, który to śpiewa, ale ich hit
zasługuje na miejsce w rankingu
zwycięzców. 75 mln odsłon na
YouTube, kilkadziesiąt wersji
i wykonań, podrygujący przy ich
występie prezydent to mało? Podobno piosenka miała nawet oficjalnie zostać hymnem Polski, ale
Edyta Górniak się nie zgodziła.
niakom rzadko można dogodzić. Ten typ jest
generalnie niezadowolony z życia i potrafi
dać się rodzicom we znaki. Nie lubi kąpieli
i przewijania, denerwuje się przy jedzeniu.
Im szybciej sobie uświadomimy, z kim
mamy do czynienia, tym łatwiej będzie nam
działać. Wrażliwcowi warto np. oszczędzić
zbyt częstych wizyt obcych, nadmiernego
pobudzania zabawkami czy szaleńczych
zakupów. W przypadku Poprzeczniaka nie
ma potrzeby, by przeciągać dłużej niż to konieczne te czynności, których szczególnie
nie lubi, np. kąpiel czy przewijanie.
Niemowlęta rosną, a osobowość staje się
coraz silniejsza, jednocześnie dziecko musi
konfrontować się ze światem. Podrośnięte
Aniołki łatwo się koncentrują, nie sprawiają
problemów wychowawczych, chętnie podróżują i bez problemu dopasowują się do nowych
warunków. Podobnie jest ze Średniaczkami.
Wrażliwce trudniej znoszą nowe, zaskakujące
sytuacje, łatwo tracą równowagę i zaczynają
płakać, gdy coś je zaskoczy. Mówi się o nich,
FELIETONY
MAREK KRÓL, WITOLD GADOWSKI
FOT. EAST NEWS
Leszek Miller
5. Małgorzata Rozenek
Długośmy nie doceniali tego
fenomenu. Prezenterka telewizyjna w niszowej stacji, a prywatnie córka skarbnika PiS Staszka
Jarosław Gowin
A poza tym niech się nacieszy,
za rok go tu nie będzie.
Wchodząc do basenu, natychmiast musi nurkować. Kiedyś nawet wskoczył na głęboką
wodę, zapominając, że nie umie pływać. Na
szczęście my pamiętaliśmy. A książeczki?
Hm. Wciąż go nie kręcą, ale przynajmniej
zaczął przełamywać niechęć do liter. Jednak to tylko niektóre przykłady cech, które
ujawniły się we wczesnym niemowlęctwie
i zostały maluchom do dziś.
Dlaczego o tym piszę? Bo im szybciej, drodzy Rodzice, uświadomicie sobie, że wasze
dzieci przychodzą na świat ze swoim osobistym zestawem cech charakteru, które
potem tworzą małego, niepowtarzalnego
człowieczka, tym szybciej dogadacie się ze
swoimi pociechami. Łatwiej będzie wam zaakceptować trudniejsze cechy ich charakteru,
np. płaczliwość, żywiołowość, i wspierać ich
wrodzone talenty. Zrozumienie, jakie faktycznie jest nasze dziecko, pomoże nam lepiej
poznać jego potrzeby. Być może unikniemy
wielu niepotrzebnych stresów i napięć. To
ważne nie tylko przy wyborze zajęć dodatkowych, lecz także przy adaptacji przedszkolnej
czy codziennej organizacji czasu.
„Jerome Kagan z Harvardu i inni badacze
udowodnili, że niektóre niemowlęta są bardziej od innych wrażliwe, kłopotliwe, marudne, słodkie bądź przewidywalne. Aspekty
temperamentu decydują o tym, jak dziecko
postrzega otoczenie i jak nim manipuluje
oraz – to może młodzi rodzice powinni
szczególnie dobrze zrozumieć – co przynosi
im ukojenie. Trzeba więc uważnie i pilnie
dziecko obserwować, akceptując je takim,
jakie jest – wraz z osobowością, z którą
przychodzi na świat” – pisze w „Języku niemowląt” moja ulubiona Tracy Hogg, autorka
najlepszych poradników dla młodych rodziców, jakie czytałam. Oczywiście człowieka
tworzą nie tylko cechy wrodzone, ale i ich
miks z cechami nabytymi, jednak rozpoznanie i zrozumienie, tego, co dziecko przynosi
ze sobą na świat, może ułatwić życie.
Tracy Hogg wyróżnia pięć typów niemowlęcych charakterów: Aniołki, Średniaczki,
Wrażliwce, Żywczyki i Poprzeczniaki. Te
pierwsze to oczywiście marzenie każdej
mamy. Śpią, jedzą, mało płaczą, spokojnie
czuwają i sprawiają radość wszystkim wokół. Średniaczki są przewidywalne, rozwijają
się prawidłowo, nie sprawiają szczególnych
problemów. Wrażliwce wyraźnie reagują na
bodźce ze świata. Z równowagi może je wyprowadzić hałas, zbyt mocne światło i trudno
je uspokoić. Ścianą płaczu odcinają się od
bodźców, nie lubią obcych, lubią przewidywalność i porządek. Żadnych niespodzianek! Żywczyki wiedzą, czego chcą, i muszą
to mieć natychmiast. Mokra pielucha może je
doprowadzić do szału, intensywnie machają
rączkami i nóżkami, wiercą się. A Poprzecz-
ROBERT MAZUREK
FOT. ALAMY/PAP
7. Leszek Miller
Co ma rządzić, nie utonie, a Leszek Miller wygląda na faceta,
który w każdym ustroju i w każdej konstelacji skazany jest na
rządzenie Polską. Gdy żegnał
się z Kwaśniewskim i Palikotem,
wielu uważało, że musi przegrać,
a jednak to on rozdaje karty na
lewicy. W tym roku udanie lawirował między mozolnym
ciułaniem punktów w sondażach a byciem funkcjonalnym
działaczem PO, czym kupił
6. Elżbieta Bieńkowska
ex aequo Małgorzata Tusk
Jedyne sukcesy Platformy
A.D. 2013. Pani premierowa
w książce nazwała swego męża
„gnojkiem”, co zdaje się zgodne
z nastawieniem wielu rodaków.
Kiedy okazało się dodatkowo,
że ów „gnojek” płacze na „Królu
Lwie” albo odwrotnie, było już
pewne, że książka pani Małgorzaty stanie się przebojem. Pani
wicepremier z kolei dowiodła,
że Donald Tusk ma rację, nazywając ją mistrzynią w wydawaniu europejskich pieniędzy.
Wszystkie wydała na reklamę
siebie.
Małgorzata Rozenek
biła ich serca. Teraz opowiada
wszystkim, jaki to Jarosław jest
fajny, czym wpisuje się w nurt
sukcesów PiS. Jakby tego było
mało, podobno pani Rozenek
jest bardzo proukraińska. Tak
w każdym razie pomyśleliśmy na
wieść o tym, że bliski jej sercu
jest Majdan.
37
KRAJ
RÓBCIE SOBIE DZIECI!
FOT. COURTESY
ESY EVERETT COLLECTION/EAST
COLLECTION/E
NE
EWS
8. Monika Jaruzelska
Autorka melodramatu z elementami biograficznymi „Towarzyszka Panienka”, w którym
opisywała, jak trudno było być
córką generała Zomozy. Najbardziej cierpiała z powodu mało
stylowych okularów papcia.
Kostrzewskiego, wcieliła się
w rolę Perfekcyjnej Pani Domu
i goniąc baby do sprzątania, pod-
FOT. FORUM/KRYSTIAN MAJ, PAP/STACH LESZCZYŃSKI, EAST NEWS/DDTVN/JAN KUCHARZYK, ADAM CHEŁSTOWSKI (X3), EAST NEWS/SE/TOMASZ RADZIK, PAP/MARCIN BIELECKI,
EAST NEWS/TOMASZ URBANEK/DDTVN, STUDIO69/RADOSŁAW PIŁAT, PAP/RADEK PIETRUSZKA, EAST NEWS/DAMIAN KLAMKA, EAST NEWS/STANISŁAW KOWALCZUK
9. Kluzik Joanna
No jak nie zwycięzca, skoro zwycięzca? Może i ludzie się śmieją,
może niektórzy złorzeczą, że
jakże to tak w rok trzy partie, ale
boska Joasia zamiast wycierać
z Gowinem kurz z prowincjonalnych sal, prezentuje dziś całkiem
27 GRUDNIA 2013–6 STYCZNIA 2014
ANIOŁKI I ŻYWCZYKI
Rok 2013 przeczył prawom fizyki. Znacznie łatwiej wskazać bowiem tych,
którzy powinni być umieszczeni w rankingu przegranych, niż tych, którzy
wygrali. Ale my i takich znaleźliśmy. A ponieważ to ranking mniej więcej
serio, prezentujemy go w takiej oto, stopniując napięcie, kolejności
114
JERZY JACHOWICZ, PIOTR SKWIECIŃSKI
WYCHOWANIE
RANKING ZWYCIĘZCÓW
10. Elbląg
Dziura gdzieś pod ruską granicą, przed którą ptaki zawracają, a którą Hofmany obsikują.
Obalenie platformersa i elekcja
pisowca wyniosła Elbląg na kilka
dobrych tygodni na pierwsze
strony gazet, wciąż jednak pozostaje miastem „niegdyś”. Niegdyś
było ładne, niegdyś było portem,
niegdyś stolicą województwa,
niegdyś wreszcie miało browar.
Dziś ma Wilka za prezydenta.
111
Ž[
SUKCES A.D. 2013
przychylność Tuska i zbudował
fundamenty pod przyszłą koalicję z Platformą. Wciąż nie wiadomo, jak ten człowiek kończy.
110
TOMASZ ŁYSIAK
36
Ž[
NA KONIEC
KATARZYNA ŁANIEWSKA
76
nowy żakiet w ministerialnym
entourage’u. I dobrze o człowieku w telewizji mówią, i pensja
na czas jest, i wszyscy w pas się
kłaniają, słowem sukces.
WIECZORU
103 REGULAMIN
RYSZARD MAKOWSKI
PIOTR ZAREMBA
TEST (NIE)SCENICZNY
26 ROBERT MAZUREK
27 GRUDNIA 2013–6 STYCZNIA 2014
Ž[
SYLWESTER
ZAREMBA PRZED TELEWIZOREM
OPINIE
HOROSKOP POLITYCZNY
komentator
polityczny
PODNIEBNY TAKSÓWKARZ
Ž[
PIOTR ZAREMBA
ROBERT
MAZUREK
GOSPODARKA
ABBA BEZ KRAWATÓW
74
KRAJ
24
Ž[
LITERATURA SPOD LADY
WOJCIECH LADA
WARTO OBEJRZEĆ W TV
63 CO
OD PONIEDZIAŁKU PRZEZ 11 DNI
SCHYŁEK SYSTEMU TUSKA
ZDERZAK MERKEL
PIOTR CYWIŃSKI
WIELKA UNIA EUROPEJSKA
94 GRZEGORZ
KOSTRZEWA-ZORBAS
ADAM CIESIELSKI
57
ŁUKASZ WARZECHA
16
91
ZE SCENY I ZZA KULIS
57
DOROTA ŁOSIEWICZ
15
JOLANTA GAJDA-ZADWORNA
FILMOWY SEZON NA MIŁOŚĆ
54 URSZULA
LIPIŃSKA
MISZMASZ
14
Ž[
ŚWIAT
MARIKA: MUZYKA I TELEWIZJA
51
WIKTOR ŚWIETLIK
12
PROHIBICJA W USA
88 PIOTR
ZAREMBA
W SIECI KULTURY
KRZYSZTOF FEUSETTE
Ž[
NORWID: NASZ CZWARTY
84 KRZYSZTOF
KOEHLER
NIE TYLKO SPOTKANIE CIAŁ
KORSUN CHILI KORSUN
10
HISTORIA
MAGDALENA ZDORT
ANIOŁKI I ŻYWCZYKI
RYSZARD MAKOWSKI
9
CZARY-MARY Z TELEWIZORA
33
ROBERT MAZUREK, IGOR ZALEWSKI
JAK ROZMAWIAĆ O SMOLEŃSKU
80 BARBARA
FEDYSZAK-RADZIEJOWSKA

Podobne dokumenty