prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-Z3/7322-607/Lb/05
5269/10
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
DLA TERENÓW W REJONIE
ULIC BISKUPIŃSKIEJ I L.
TOŁSTOJA W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INś. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
MGR JOANNA ZOMERSKA
MGR
KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA
WOJEWODY WLKP. NR 0006
BIEGŁY Z LISTY
POZNAŃ,
MARZEC
2011 R./
LIPIEC
2011 R.*
* NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII ORAZ
DOKONANYCH UZGODNIEŃ
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP DLA TERENÓW
W REJONIE ULIC BISKUPIŃSKIEJ I L. TOŁSTOJA W POZNANIU
1.
WPROWADZENIE ............................................................................................................................... 3
1.1. Informacje wstępne ........................................................................................................................3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania ..........................................................................................3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania .............................................................................................4
1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy ............................................................................................4
2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .............................................. 7
2.1. PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu............................................................................7
2.2. Rzeźba terenu ................................................................................................................................8
2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe...........................................................................................8
2.4. Warunki wodne ..............................................................................................................................9
2.5. Szata roślinna............................................................................................................................... 10
2.6. Świat zwierzęcy ............................................................................................................................ 11
2.7. Gleby........................................................................................................................................... 12
2.8. Klimat lokalny............................................................................................................................... 13
2.9. Dziedzictwo kulturowe................................................................................................................... 14
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego ................................................................................................. 14
2.11. Klimat akustyczny ......................................................................................................................... 16
2.12. Jakość wód .................................................................................................................................. 17
3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY.................................................................................................. 17
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ..................................... 20
4.1. Cel opracowania projektu planu ..................................................................................................... 20
4.2. Ustalenia projektu planu................................................................................................................ 20
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ................................................................ 25
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu .................. 26
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM
I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ......................... 28
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 32
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ............................................................................................. 32
6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne....................................................................... 35
6.3. Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz .................................................................... 37
6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną..................................................................................................... 40
6.5. Oddziaływanie na powietrze........................................................................................................... 43
6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny ............................................................................................... 45
6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe......................................................................................... 47
6.8. Oddziaływanie na ludzi .................................................................................................................. 47
6.9. Oddziaływanie na zwierzęta ........................................................................................................... 48
6.10. Oddziaływanie na dobra materialne ................................................................................................ 49
6.11. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary chronione....................................................... 49
6.12. Oddziaływanie transgraniczne ........................................................................................................ 50
6.13. Pola elektromagnetyczne ............................................................................................................... 50
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA .................................................................................. 51
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM
DOKUMENCIE ................................................................................................................................... 52
9. WNIOSKI.......................................................................................................................................... 53
10. STRESZCZENIE................................................................................................................................. 55
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle mapy ewidencyjnej
Hipsometria
Mapa glebowa
Zasięgi oddziaływania hałasu kolejowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) – w stanie istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu kolejowego w porze nocnej (LN) – w stanie istniejącym
Mapa geologiczna
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Projekt mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu – wyłoŜenie do publicznego wglądu
Zestawienie przewidywanych znaczących oddziaływań, jakie spowoduje realizacja zapisów projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulic
Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu.
Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXVI/818/IV/2005
Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu.
Granica projektu mpzp obejmuje tereny znajdujące się w północno-zachodniej części
Poznania, w obrębie Strzeszyna, połoŜone pomiędzy ulicami: Biskupińską, M. Wańkowicza, L. Tołstoja
oraz trasą kolejową Poznań - Piła. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem projektu planu
miejscowego wynosi ok.108 ha.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek
sporządzenia
prognozy
oddziaływania
na
środowisko
wynika
z
ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1.
W myśl powyŜszej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie
sporządza prognozę oddziaływania na środowisko.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje równieŜ art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a takŜe są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłoŜeniu do publicznego wglądu, a ustalenia prognozy mogą mieć wpływ na decyzje rady gminy
w sprawie uchwalenia planu miejscowego.
1
2
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r. ze zmianami
Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami
3
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki moŜe mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a takŜe aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównowaŜonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określa w art. 51 ust. 2 ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art. 52
ust. 1 ww. ustawy informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko muszą być
opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a takŜe dostosowane do
zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-220/09/mm z dnia 20.02.2009r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-62(1)/09 z dnia 04.02.2009 r.).
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
•
Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa JeŜ J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
•
Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
•
Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Poznaniu Jackowiak B, Prace Zakładu Taksonomii
Roślin UAM w Poznaniu, Poznań 1993,
•
Wśród zwierząt i roślin, Kronika miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002,
•
Przyroda miasta Poznania, Urząd Miasta Poznania Wydział Ochrony Środowiska, Poznań 2009,
•
Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny,
Warszawa 2005.
4
Materiały kartograficzne
•
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2001,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2004,
•
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990.
Akty prawne
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227 ze zmianami).
•
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 185, poz.1243 ze zmianami).
•
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858),
•
Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U.
Nr 106, poz. 675),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008r. w sprawie sposobu klasyfikacji
stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008),
•
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
•
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
5
•
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu, MPU 2011,
•
Uchwała Nr LXXVI/818/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla
terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu,
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
•
Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała Nr LIV/729/V/2009
Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008
r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281),
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2009,
•
Roczny raport jakości powietrza województwa wielkopolskiego za rok 2009 r., WIOŚ, Poznań
2010 r.,
•
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Poznań (471),
Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997,
•
Prognoza
oddziaływania
na
środowisko
dotycząca
projektu
miejscowego
planu
zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu, Ziętkowiak Z., Poznań, 2008r.,
•
Opracowanie
ekofizjograficzne
do
projektu
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru STRZESZYN w Poznaniu, obejmującego teren pomiędzy ulicami
Lutycką, Koszalińską, Biskupińską i linią kolejową relacji Poznań – Oborniki, Ziętkowiak Z.,
Nowak M., Poznań, listopad 2003r.,
•
Opracowanie ekofizjograficzne Poznań – Strzeszyn (rejon ul. Koszalińskiej i ul. M. Wańkowicza),
Rybczyński A., Harke G., Poznań, wrzesień 2002r.,
•
Oddziaływanie stacji bazowych telefonii komórkowej na środowisko i stan zdrowia ludności.
Szmigielski S., Sobiczewska E., Zakład Ochrony Mikrofalowej Wojskowy Instytut Higieny
i Epidemiologii w Warszawie, Warszawa 2007.
6
Inne źródła:
•
wizja terenowa (październik 2010r.)
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, październik 2010 r.)
•
www.geoinfo.amu.edu.pl.
•
www.poznan.pios.gov.pl.
PowyŜsze materiały w połączeniu z przeprowadzoną wizją terenową pozwoliły na opracowanie
charakterystyki stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość
posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu,
jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
PosłuŜono się równieŜ metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie,
jaki umoŜliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień
ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty granicami projektu mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu, połoŜony jest w północno-zachodniej części miasta Poznania, w dzielnicy JeŜyce,
w obrębie osiedla Strzeszyn. Granice obszaru objętego projektem stanowią: ul. Biskupińska, linia
rozgraniczająca
terenów
kolejowych
(z
linią
kolejową
Poznań
–
Piła),
ul.
L.
Tołstoja,
ul. M. Wańkowicza oraz ul. Krajanecka. Powierzchnia analizowanego obszaru wynosi około 108ha.
Aktualnie największym zainwestowaniem charakteryzują się tereny zlokalizowane w rejonie
ul. K. Irzykowskiego, ul. Literackiej, ul. L. Tołstoja oraz ul. M. Wańkowicza, obejmujące tereny
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (wolnostojącej, szeregowej oraz bliźniaczej), tworzącej
osiedla: Parkowe oraz Leśne.
Na obszarze ograniczonym ul. Literacką, ul. L. Tołstoja oraz linią kolejową występują tereny
istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, a takŜe tereny w obrębie których zabudowa
mieszkaniowa jest obecnie na etapie realizacji.
Na analizowanym terenie nielicznie występuje takŜe zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna
(u zbiegu ul. Krajaneckiej i ul. Biskupińskiej) oraz usługowa (np. przy ul. Literackiej). W granicach
całego omawianego terenu moŜna obecnie zaobserwować tendencję do intensywnego wkraczania
zabudowy na tereny dotychczas niezagospodarowane (rejon ulic: P. Gojawiczyńskiej, Malewskiej itd.).
Poza terenami zabudowy na analizowanym obszarze występują równieŜ, porośnięte
spontanicznie pojawiającą się roślinnością, tereny nieuŜytkowane, połoŜone w obszarze ograniczonym
7
linią kolejową, ul. Biskupińską, ul. Krajanecką, ul. K. Irzykowskiego oraz linią biegnącą od
ul. K. Irzykowskiego, przez ul. K. Hoffmanowej, aŜ do linii kolejowej Poznań-Piła.
Obsługę komunikacyjną terenów zabudowy mieszkaniowej oraz usługowej, znajdującej się
w granicach analizowanego obszaru, umoŜliwia stosunkowo gęsta sieć ulic dojazdowych (duŜą część
dróg stanowią drogi gruntowe, o nieutwardzonej nawierzchni). Analizowany teren obsługują równieŜ
linie autobusowe komunikacji miejskiej (przebiegające ul. Biskupińską oraz ul. Literacką).
Połączenie
komunikacyjne
z
sąsiadującymi
terenami
zapewnia
przede
wszystkim
ul. Biskupińska (połączenie z Podolanami oraz terenami rekreacyjno-wypoczynkowymi północnozachodniego klina zieleni) oraz ul. Literacka (i dalej ul. Golęcińska – poza granicami planu – połączenie
w kierunku centrum miasta). Ponadto, przez tereny objęte ustaleniami projektu mpzp przebiega takŜe
linia kolejowa relacji Poznań – Piła.
W granicach omawianego terenu nie stwierdzono występowania obszarów włączonych do sieci
„Natura 2000” jak równieŜ obszarów i obiektów objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody.
NajbliŜsze sąsiedztwo analizowanego terenu stanowią: tereny zabudowy mieszkaniowej
Podolan (od strony północno-wschodniej), tereny nieuŜytkowane oraz tereny zabudowy mieszkaniowej
Strzeszyna (od strony południowo-wschodniej), tereny ogrodu działkowego ROD im. Armii Poznań (od
strony południowo-zachodniej) oraz tereny zabudowy mieszkaniowej z towarzyszącymi jej terenami
uŜytkowanymi rolniczo (od strony północno-zachodniej).
2.2.
Rzeźba terenu
Teren będący przedmiotem analizy zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym Kondrackiego
(1994), połoŜony jest w obrębie Wysoczyzny Poznańskiej.
Rejon opracowania stanowi wysoczyzna morenowa falista, przedzielona na dwie części przez
erozyjny poziom sandrowy I, rozciągający się od skrzyŜowania ul. Biskupińskiej z ul. Koszalińską przez
osiedle Parkowe i Leśne w stronę osiedla Literackiego (połoŜonego poza obszarem projektu planu).
Powierzchnia terenu jest słabo sfalowana, a rzędne terenu na przewaŜającym obszarze wahają się
w przedziale 93,5 – 96,5m n.p.m. NajniŜszymi rzędnymi charakteryzują się tereny zlokalizowane
w północno-zachodniej części analizowanego obszaru, w rejonie skrzyŜowania ul. Biskupińskiej
z ul. M. Wańkowicza (90,0m n.p.m.), natomiast tereny o najwyŜszych rzędnych terenu (97,0 –98,0m
n.p.m.) znajdują się w części północnej, u zbiegu ul. Biskupińskiej oraz torów kolejowych linii Poznań
– Piła. Cały analizowany teren jest łagodnie nachylony w kierunku zachodnim i południowo-zachodnim
(w kierunku doliny Bogdanki).
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Budowa geologiczna warstw przypowierzchniowych związana jest z formacją czwartorzędową,
tworzoną
przez
osady
akumulacji
lodowcowej
oraz
współczesne
holoceńskie
osady
8
przypowierzchniowe. Na analizowanym obszarze stwierdzono występowanie dwóch odmiennych
jednostek geomorfologicznych, w obrębie których warunki geologiczno-gruntowe są zróŜnicowane.
Pierwszą z nich stanowi wysoczyzna morenowa charakteryzująca się spoistym podłoŜem,
zbudowanym z piasków gliniastych oraz glin o konsystencji twardoplastycznej i półzwartej. Warstwy
powierzchniowe zbudowane są w większości przypadków z piasków lodowcowych, zalegających
na glinach zwałowych (w rejonie ul. Biskupińskiej występują gliny zwałowe moren czołowych).
Drugą stanowi natomiast poziom sandrowy I, charakteryzujący się występowaniem w podłoŜu
piasków i Ŝwirów wodnolodowcowych o znacznej miąŜszości (zazwyczaj średniozagęszczone
i zagęszczone), na podłoŜu piasków gliniastych i glin o konsystencji twardoplastycznej.
Utwory trzeciorzędowe, podobnie jak na obszarze całego Poznania, reprezentowane są przez
iły, mułki (miejscami piaski), zalegające na warstwie piasków, mułków i iłów (z lokalnymi
przewarstwieniami węgla brunatnego).
2.4.
Warunki wodne
Obszar objęty projektem mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu połoŜony jest w zlewni Bogdanki, w sąsiedztwie linii wododziałowej Bogdanki i Wierzbaka
(stanowiącego
dopływ
Bogdanki).
W
jego
granicach
nie
stwierdzono
występowania
wód
powierzchniowych w postaci cieków lub zbiorników wodnych.
Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie hydrograficznej3 na omawianym terenie
wody poziomu gruntowego zalegają na głębokościach od 2 do ponad 5m p.p.t. W obrębie wysoczyzny
wody gruntowe o zwierciadle swobodnym lub lekko napiętym zalegają często poniŜej 4-5m p.p.t.
Na
terenach
tych
istnieje
prawdopodobieństwo
okresowego
płytkiego
utrzymywania
się
i przemieszczania tzw. wody zawieszonej (na stropie gruntów spoistych). Wody gruntowe poziomu
sandrowego I, charakteryzujące się swobodnym zwierciadłem, zalegają najczęściej a głębokości
ok. 5m p.p.t.4.
Wody gruntowe występujące w spiaszczonych, stropowych warstwach glin morenowych oraz
w strefie piasków sandrowych, charakteryzujących się słabą izolacją lub całkowitym jej brakiem, są
podatne na zanieczyszczenie. Zasilanie wód gruntowych odbywa się na drodze bezpośredniej infiltracji
wód opadowych.
Występujące głębiej czwartorzędowe piętro wodonośne związane jest z warstwą piasków
i Ŝwirów poprzedzielanych glinami morenowymi, natomiast znacznie bardziej zasobna warstwa wód
podziemnych występuje w obrębie piasków zalegających poniŜej grubej serii iłów plioceńskich. Są to
wody mioceńskiej warstwy piętra trzeciorzędowego.
Cały obszar, którego dotyczy projekt mpzp, znajduje się poza zasięgiem Głównych Zbiorników
Wód Podziemnych (GZWP), wymagających szczególnej ochrony. W jego granicach nie stwierdzono
3
4
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2001
Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów
w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu, Ziętkowiak Z., Poznań 2008r.,
9
równieŜ lokalizacji stref ochronnych ujęć wody oraz obszarów ochronnych zbiorników wód
podziemnych, ustanowionych na podstawie obowiązujących przepisów.
2.5.
Szata roślinna
Szatę roślinną na terenie objętym granicami projektu planu buduje zieleń terenów
niezagospodarowanych, zieleń nasadzona w sąsiedztwie pasów drogowych oraz zieleń towarzysząca
zabudowie mieszkaniowej (częściowo juŜ ukształtowana, a częściowo będąca w fazie realizacji). Szata
roślinna występująca na tym terenie nie przedstawia wyjątkowo cennych wartości przyrodniczych,
Najbardziej naturalny charakter mają zbiorowiska roślinne, które pojawiają się samoistnie na terenach
nieuŜytkowanych, zlokalizowanych na obszarze ograniczonym ul. Biskupińską, ul. M. Wańkowicza,
ul. K. Irzykowskiego (i jej przedłuŜeniem w stronę linii kolejowej) oraz linią kolejową relacji PoznańPiła.
W obrębie analizowanego obszaru nie stwierdzono występowania terenów leśnych. Zieleń
wysoką
tworzą
przede
wszystkim
skupiska
samoistnie
pojawiających
się
na
terenach
niezagospodarowanych drzew (z dominującym udziałem brzozy), pasy zadrzewień nasadzonych
wzdłuŜ głównych szlaków komunikacyjnych (ul. Biskupińskiej, ul. M. Wańkowicza, ul. K. Irzykowskiego
oraz częściowo ul. Literackiej), a takŜe drzewa nasadzane w obrębie ogrodów towarzyszących
zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej. Wśród tych ostatnich dominują gatunki ozdobnych drzew
liściastych i iglastych, często obcych rodzimej florze, nasadzanych ze względu na ich wysokie walory
estetyczne i krajobrazowe. Na pozostałych, wspomnianych wcześniej, terenach spotkać moŜna m.in.
brzozy (Betula pendula), lipy (Tilia), kasztanowce (Aesculus), jesiony (Fraxinus), robinie akacjowe
(Robinia pseudoacacia), klony (Acer) a takŜe nielicznie wierzby (Salix).
Ze względu na panujące na analizowanym terenie warunki siedliskowe oraz obecność terenów
zabudowy mieszkaniowej, której areał stale się powiększa, tutejsza roślinność niska reprezentowana
jest głównie przez gatunki pospolite, spotykane stosunkowo często na obszarze całego miasta. Wśród
nich występują gatunki tj. wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare), cykoria podróŜnik (Cichorium
intubus), rdest powojowy (Bilderdykia convolvulus), bniec biały (Silene alba), rozchodnik ostry (Sedum
acre), koniczyna (Trifolium sp.), wilczomlecz sosnka (Euphorbia cyparissias), dziurawiec zwyczajny
(Hypericum perforatum), przytulia pospolita (Galium mollugo), rumianek bezpromieniowy (Chamomilla
suaveolens), a takŜe kostrzewa czerwona (Festuca rubra) i kupkówka pospolita (Dactylis glomerata).
Występują tu równieŜ inne gatunki roślin zbiorowisk ruderalnych, występujących wzdłuŜ dróg
i torów kolejowych oraz w obrębie niezagospodarowanych działek, leŜących w sąsiedztwie zabudowy
mieszkaniowej tj. Ŝycica trwała (Lolium perenne), wiechlina roczna (Poa annua), perz właściwy
(Elymus repens), krwawnik pospolity (Achillea millefolium), mniszek pospolity (Taraxacum officinale),
szczaw zwyczajny (Rumex acetosa), bylica polna (Artemisia campestris), bylica pospolita (A. vulgaris),
ostroŜeń polny (Cirsium arvense), skrzyp polny (Equisetum arvense), trzcinnik piaskowy (Calamgrostis
epigeios), babka zwyczajna (Plantago major), babka lancetowata (P. lanceolata), koniczyna biała
(T. repens), tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), komosa biała (Chenopodium album), szarłat
10
szorstki (Amaranthus retroflexus), gwiazdnica pospolita (Stellaria media) pięciornik srebrny (Potentilla
argentea) czy wyka (Vicia). W obrębie terenów niezagospodarowanych oraz terenów, na których
zabudowa jest obecnie realizowana, licznie występuje nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis),
stanowiąca gatunek obcy rodzimej florze.
Odmiennym składem gatunkowym charakteryzuje się roślinność nasadzana w obrębie
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Największymi walorami cechuje się zieleń przydomowa
nasadzona na terenach najstarszej zabudowy mieszkaniowej, zlokalizowanej w rejonie ulic:
M. Wańkowicza, L. Tołstoja, Literackiej oraz K. Irzykowskiego. W przydomowych ogrodach spotkać
moŜna, niekiedy juŜ znacznych rozmiarów, okazy ozdobnych drzew iglastych (sosny, jodły, świerki
srebrne, Ŝywotniki itp.), a takŜe krzewy, rośliny płoŜące i pnącza. Towarzyszą im liczne gatunki bylin
i kwitnących roślin jednorocznych. Znacznie mniejszym stopniem róŜnorodności charakteryzuje się
zieleń występująca na pozostałych terenach zabudowy mieszkaniowej, szczególnie na terenach,
na których zabudowa jest obecnie w fazie realizacji.
2.6.
Świat zwierzęcy
Ze względu na charakter znacznej części obszaru opracowania (tereny istniejącej zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej oraz tereny, w obrębie których zabudowa jest na etapie realizacji),
tutejsza fauna obejmuje w większości gatunki zwierząt, które przystosowały się do Ŝycia w pobliŜu
zabudowy mieszkaniowej i nie mają wysokich wymagań siedliskowych. Na terenach zabudowanych,
których charakter w sposób istotny odbiega od środowisk naturalnych, występują zwierzęta spotykane
na terenie niemal całego miasta.
W granicach terenów zabudowy mieszkaniowej, na powierzchniach porośniętych roślinnością,
spotkać moŜna przedstawicieli niewielkich bezkręgowców tj. pasikonika zielonego (Tettigonia
virdissina), wiele gatunków szarańczaków (Acridoidea), skorka pospolitego (Forficula auricularia),
kowala bezskrzydłego (Pyrrhocolis apterus) czy biedronkę siedmiokropkę (Coccinella septempunctata).
DuŜa liczba kwitnących drzew i krzewów owocowych oraz ozdobnych bylin, nasadzonych
w towarzyszących zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej ogrodach, przyciąga na te tereny równieŜ
przedstawicieli rzędu błonkoskrzydłych (Hymenoptera), spełniających istotną rolę w zapylaniu roślin.
W przydomowych ogrodach warunki dogodne do Ŝycia moŜe znaleźć równieŜ ślimak ogrodowy
(Cepaea hortensis) i ślimak przydroŜny (Helicela obvia).
Wśród zwierząt kręgowych występujących na analizowanym obszarze nie stwierdzono
obecności gatunków szczególnie rzadkich lub zagroŜonych. Najbardziej widoczne pośród nich są
powszechnie znane ptaki, m.in. sroki (Pica pica), kawki (Corvus monedula), kosy (Turdus merula),
szpaki (Strunus vulgaris), sikory (Parus sp.) oraz trznadle (Emberiza citrinella). Ssaki reprezentowane
są głównie przez gatunki niewielkich rozmiarów, przystosowanych do Ŝycia w bezpośrednim
sąsiedztwie siedzib ludzkich. Prawdopodobnie z uwagi na brak wód powierzchniowych oraz siedlisk
wilgotnych na terenach tych nie występują przedstawiciele płazów.
11
Bardziej korzystne warunki siedliskowe występują w obrębie terenów niezagospodarowanych,
porośniętych samoistnie pojawiającą się roślinnością niską i wysoką (przede wszystkim brzoza).
Na wspomnianych terenach otwartych mogą pojawiać się zwierzęta migrujące między obszarami
o znacznie większych walorach przyrodniczych (tereny północno-zachodniego klina zieleni, tereny
Moraska oraz tereny zlokalizowane poza granicami miasta). Sporadycznie spotkać moŜna tu migrujące
w poszukiwaniu poŜywienia sarny (Capreolus capreolus), dziki (Sus scrofa) czy lisy (Vulpes vulpes).
2.7.
Gleby
Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie glebowo – rolniczej, na obszarze objętym
opracowaniem dominują gleby bielicowe i pseudobielicowe, wykształcone przede wszystkim
na piaskach gliniastych lekkich oraz glinach lekkich (piaszczysto-gliniaste). W części południowowschodniej omawianego terenu oraz w rejonie ul. Biskupińskiej występują gleby brunatne
wyługowane i brunatne kwaśne (naleŜące do kompleksu Ŝytniego najsłabszego), wykształcone
na piaskach luźnych zalegających na piaskach słabogliniastych i Ŝwirach gliniastych (miejscami
na glinach lekkich zalegających na piaskach słabogliniastych), zaliczane do 6 i 7 kompleksu rolniczej
przydatności gleb.
Gleby charakteryzują się róŜnym odczynem, od obojętnego (pH 6,7 – 7,4) poprzez lekko
kwaśny (pH 6,0 – 6,7) do kwaśnego (pH 5,0 – 6,0) – w przypadku gleb na terenach zlokalizowanych
w rejonie południowo-wschodniej granicy analizowanego obszaru. Z przeprowadzonych w latach
ubiegłych analiz wynika, Ŝe na analizowanym obszarze nie stwierdzono występowania anomalii
geochemicznych5.
Ponadto w obrębie omawianego terenu występują gleby o róŜnym stopniu przekształcenia
spowodowanego działalnością człowieka. Na terenach zlokalizowanych w rejonie ul. M. Wańkowicza
oraz L. Tołstoja występują gleby antropogeniczne, powstałe na skutek silnych przekształceń,
związanych z lokalizacją na tych terenach zabudowy mieszkaniowej, sieci infrastruktury technicznej
oraz elementów układu komunikacyjnego. Naturalnie występujące gleby nie spełniają wymogów
technicznych, jakie są wymagane przy realizacji tego typu inwestycji, w związku z czym w celu
uzyskania odpowiednich właściwości gruntu dokonuje się przemieszczenia duŜych mas ziemnych,
utwardzenia oraz wzbogacenia podłoŜa o materiały mineralne takie jak: piasek, Ŝwir, cement i inne.
Działania te doprowadziły do utraty naturalnych właściwości fizycznych, chemicznych oraz
biologicznych gleby na terenach, na których zlokalizowana została zabudowa.
W najwyŜszym stopniu przekształcone zostały gleby, na których zostały zlokalizowane
znaczące szlaki komunikacji samochodowej (ul. Biskupińska) oraz kolejowej (linia kolejowa relacji
Poznań – Piła).
Najmniejszym
stopniem
przekształcenia
gleb
charakteryzują
się
tereny
dotychczas
niezagospodarowane, znajdujące się w rejonie ulic: K. Irzykowskiego, Krajaneckiej oraz Biskupińskiej.
5
Atlas geochemiczny Poznania i okolic, Lis J., Piaseczna A., Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2005
12
2.8.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
teren całego Poznania, naleŜy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie
w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno - morskiego, które napływają znacznie
częściej niŜ powietrze polarno - kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego
oraz zwrotnikowego.
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy równieŜ występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się
fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. NajdłuŜej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Średnia roczna wielkość ciśnienia atmosferycznego wynosi dla Poznania 1005 hPa. Największe
wahania ciśnienia obserwowane są dla okresu zimowego (w okresie od grudnia do lutego wahania
mogą osiągnąć wartość 73 hPa), podczas gdy w okresie letnim ciśnienie waha się w niewielkich
granicach (amplituda nie przekraczająca 34 hPa).
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania naleŜy do najniŜszych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań Ławica wykazały, Ŝe średnia wartość opadu
atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)6 wynosiła 527,0mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. NajwyŜsze średnie
miesięczne temperatury z temperaturą wynoszącą 19°C są notowane w czerwcu i lipcu, najniŜsze
w miesiącach zimowych (np. luty 2007 r. ze średnią temperaturą miesięczną na poziomie 0,8°C).
W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 8,2°C.
Równie
istotnymi
czynnikami
meteorologicznymi,
wpływającymi
na
klimat
miasta,
a w szczególności na stęŜenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru. Dla obszaru miasta Poznania stwierdzono największą częstość występowania wiatrów z sektora
zachodniego, o dość niewielkiej sile (średnia roczna wartość wynosi 3,5m/s). Wiatry silne i bardzo
silne zdarzają się sporadycznie, a częstość ich występowania moŜna określić na poziomie 1%.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zaleŜna jest od pory roku. NajwyŜszą
wartość osiąga w okresie zimowym, kiedy dochodzi do 88%, najniŜsza natomiast jest w miesiącach
letnich, takich jak czerwiec, kiedy osiąga wartość 70%. Zaobserwować moŜna równieŜ istotny wpływ
czynników związanych z działalnością człowieka na kształtowanie się klimatu charakterystycznego dla
aglomeracji miejskiej. NajwaŜniejszym czynnikiem wpływającym na ten stan rzeczy jest wielkość
emisji pyłów i gazów oraz pary wodnej, która wpływa na specyficzne kształtowanie się klimatu
w poszczególnych rejonach miasta.
6
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl
13
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania naleŜy do najdłuŜszych w kraju i wynosi
220 dni.
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
Na omawianym terenie nie występują zabytki objęte ochroną konserwatorską w rozumieniu
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami7. W granicach
analizowanego terenu nie stwierdzono równieŜ lokalizacji punktowych i obszarowych stanowisk
archeologicznych.
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Na kształtowanie lokalnej jakości powietrza na analizowanym terenie największy wpływ ma
lokalizacja i charakter źródeł emisji oraz sposób dotychczasowego zagospodarowania przestrzennego.
W mniejszym stopniu na higienę atmosfery wpływają równieŜ czynniki związane z ukształtowaniem
terenu i naturalnymi moŜliwościami „przewietrzenia” terenu.
Obszar objęty projektem mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu jest w znacznej części juŜ zabudowany (dominujący udział terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej). W przypadku analizowanego obszaru, główne źródło zanieczyszczenia
powietrza stanowi emisja ze źródeł stacjonarnych powodujących emisję zorganizowaną (paleniska
domowe) oraz emisja ze źródeł mobilnych, będąca skutkiem natęŜenia ruchu na głównych szlakach
komunikacyjnych. W marginalny sposób na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego
moŜe wpływać równieŜ ruch kolejowy na linii Poznań-Piła (emisja zanieczyszczeń pyłowych).
Punktowe źródła emisji w postaci instalacji grzewczych, zlokalizowanych w obrębie zabudowy
mieszkaniowej (oraz nielicznej zabudowy usługowej), skupione są głównie na terenach między
ul. M. Wańkowicza, ul. L. Tołstoja oraz ul. Literacką, a takŜe na terenach między ul. Literacką, a linią
kolejową. Eksploatacja tego typu instalacji związana jest z emisją większych ilości zanieczyszczeń
gazowych i pyłowych przede wszystkim w okresie zimowym (okres grzewczy). Ilość emitowanych
zanieczyszczeń nie powinna jednak stanowić zagroŜenia dla dotrzymania określonych przepisami
standardów jakości powietrza atmosferycznego. Niezwykle istotny jest równieŜ fakt, iŜ większość
zabudowy
stanowią
budynki
mieszkalne
wybudowane
w
ostatnich
latach,
wyposaŜone
najprawdopodobniej w instalacje grzewcze bazujące na wykorzystaniu paliw o niŜszych wskaźnikach
emisji np. instalacje gazowe (najstarszą część zabudowy stanowi część budynków wielorodzinnych
w rejonie ul. Biskupińskiej).
Emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza generowana jest równieŜ na skutek
ruchu komunikacyjnego, odbywającego się przede wszystkim ulicami: Biskupińską, L. Tołstoja oraz
Literacką. W wyniku spalania paliw w silnikach pojazdów poruszających się po istniejących szlakach
komunikacyjnych emitowane są zanieczyszczenia tj.: tlenki azotu, tlenki węgla, węglowodory, pył
zawieszony oraz ołów. Ruch pojazdów na wspomnianych powyŜej ulicach jest waŜnym czynnikiem
7
(Dz. U. 03.162.1568 z późn. zmianami)
14
wpływającym na lokalne stęŜenia zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym, jednakŜe nie
powoduje on powstania przekroczeń dopuszczalnych stęŜeń zanieczyszczeń na terenach leŜących poza
pasem drogowym.
Pozostałe drogi, zlokalizowane w granicach analizowanego terenu, charakteryzują się
niewielkim natęŜeniem ruchu (dojazd do poszczególnych posesji), a poziom emisji substancji
powstających w wyniku spalania paliw w silnikach spalinowych jest pomijalny i nie wpływa znacząco
na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Z uwagi na fakt, iŜ część dróg stanowią
drogi o nawierzchni gruntowej, moŜliwe jest natomiast występowanie lokalnego i czasowego wzrostu
poziomu zapylenia w ich bezpośrednim sąsiedztwie.
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w niewielkiej odległości od
omawianego terenu, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie
wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla poszczególnych stref8, wyznaczonych
w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska9. Teren będący przedmiotem opracowania znajduje się
w granicach strefy aglomeracja poznańska.
Wykonana przez WIOŚ w 2010 r. ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem
ochrony zdrowia, obejmowała określenie stęŜeń dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku
węgla (CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, ozonu (O3), ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni)
i kadmu (Cd). Na podstawie uzyskanych wyników, obszar miasta Poznania został zaliczony do klasy A,
w której stęŜenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów
dopuszczalnych, poziomów docelowych oraz poziomów celów długoterminowych. Wyjątek stanowiła
tu klasyfikacja danych określających stęŜenia pyłu PM10 oraz benzo(a)pirenu. Stwierdzono
występowanie przekraczających poziom docelowy podwyŜszonych stęŜeń benzo(a)pirenu, a takŜe
przekroczeń dla dopuszczalnego poziomu dla 24 – godzinnych stęŜeń pyłu PM10 (tylko w sezonie
grzewczym), na skutek czego cała aglomeracja poznańska została zaklasyfikowana do strefy C.
Ograniczeniu występowania zjawiska przekroczeń dopuszczalnych poziomów niektórych
substancji w powietrzu (w szczególności pyłu PM10) słuŜyć ma program ochrony powietrza dla strefy
– aglomeracja Poznań, wydany na mocy Rozporządzenia Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia
31 grudnia 2007r10. Program ten określa podstawowe kierunki działań niezbędnych do przywrócenia
standardów jakości powietrza w strefie. Do zadań podstawowych naleŜy między innymi zastąpienie
starych
kotłów
węglowych
nowszymi,
wykorzystującymi
„czystsze”
paliwa
oraz
zastąpienie
indywidualnych systemów grzewczych systemami zbiorowego zaopatrzenia w ciepło. Pozwoli to
ograniczyć nadmierną emisję powodującą przekroczenia dopuszczalnych poziomów substancji
w powietrzu, występującą głównie w okresie grzewczym.
8
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2011
9
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008r.)
10
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
15
2.11.
Klimat akustyczny
W stanie istniejącym, obszar projektu planu obejmuje tereny zabudowy mieszkaniowej, w tym
przede wszystkim zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wolnostojącej i szeregowej, a takŜe –
wzdłuŜ ul. Biskupińskiej – pojedynczy pas zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej. Dla takich terenów
definiuje się wymagane standardy akustyczne w środowisku, na podstawie przepisów ustawy Prawo
środowiska11
ochrony
oraz
rozporządzenia
w
sprawie
dopuszczalnych
poziomów
hałasu
w środowisku12.
Tereny zabudowy mieszkaniowej w granicach analizowanego projektu planu znajdują się
częściowo w strefie ponadnormatywnego oddziaływania hałasu kolejowego – od linii kolejowej
Poznań – Piła. Na podstawie Mapy akustycznej miasta Poznania ...13, ponadnormatywny zasięg hałasu
kolejowego dla kryterium dopuszczalnego w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej ma szerokość
w terenie niezabudowanym: ok. 130-135 m – dla poziomu dzienno-wieczorno-nocnego LDWN = 55 dB
(por. załącznik nr 4) oraz ok. 70 m – dla poziomu dopuszczalnego w porze nocnej LN = 50 dB
(por. załącznik nr 5). Oznacza to, Ŝe pierwszy rząd zabudowy mieszkaniowej szeregowej znajduje się
w ponadnormatywnym zasięgu hałasu kolejowego dla kryterium dzienno-wieczorno-nocnego, ale juŜ
tylko w porze nocnej przekroczenia hałasu kolejowego nie powinny być obserwowane.
Ponadnormatywny zasięg hałasu kolejowego od linii Poznań – Piła, w istniejącej zabudowie
mieszkaniowej wielorodzinnej – zlokalizowanej wzdłuŜ ul. Biskupińskiej – nie występuje, bowiem
szerokość strefy zagroŜeń dla dopuszczalnych poziomów dźwięku, wymaganych w takiej zabudowie,
jest mniejsza i wynosi: ok. 60 m – dla poziomu dzienno-wieczorno-nocnego LDWN = 60 dB oraz
ok. 70 m – dla poziomu dopuszczalnego w porze nocnej LN = 50 dB.
Mapa akustyczna miasta Poznania ...13 nie odnosi się do zagadnienia oddziaływania hałasu
samochodowego w rejonie przedmiotowego planu – zarówno dla ulic wyznaczających granice planu,
tj. ulicy zbiorczej – ul. Biskupińskiej oraz ulic lokalnych – ul. Krajaneckiej i ul. M. Wańkowicza, jak i ulic
zbiorczych i lokalnych w granicach planu, w tym przede wszystkim ul. Literackiej.
Oszacowano, Ŝe w stanie istniejącym, charakter przejazdów poruszających się pojazdów
samochodowych oraz ich natęŜenie nie są jeszcze źródłem oddziaływań ponadnormatywnych.
Hałas lotniczy nie stanowi zagroŜenia dla klimatu akustycznego w środowisku – na obszarze
planu – w stanie istniejącym.
O uciąŜliwym oddziaływaniu tzw. pozostałych obiektów i działalności mogącej być źródłem
hałasu – związanych z działalnością usługową prowadzoną w budynkach mieszkalnych (która nie
wymaga
11
12
13
zmiany
klasyfikacji
terenów
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
na
tereny
ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150, tekst jednolity,
z późniejszymi zmianami)
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826)
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008,
Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada
2008 r. Nr 200, poz. 3281)
16
mieszkaniowo-usługowe, zgodnie z przepisami prawa budowlanego i przepisów wykonawczych14) lub
w budynkach usługowych – w bliskim sąsiedztwie budynków mieszkalnych – brak jest informacji
o prowadzeniu postępowań administracyjnych, co nie oznacza, Ŝe nie stanowią zagroŜenia dla
środowiska akustycznego i nie są lub nie mogą być przedmiotem skarg sąsiadów.
2.12.
Jakość wód
Z uwagi na brak występowania wód powierzchniowych, w niniejszej prognozie dokonano
oceny jakości wód jedynie w odniesieniu do wód podziemnych, występujących w rejonie obszaru
opracowania.
Jakość wód podziemnych w granicach omawianego terenu określono na podstawie danych
opracowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, dotyczących
jednolitych części wód podziemnych (JCWPd)15. JCWPd nr 62 (obejmująca analizowany teren) w roku
2008 została zaliczona do zagroŜonych nieosiągnięciem dobrego stanu wód. W punktach pomiarowych
zlokalizowanych najbliŜej obszaru mpzp stwierdzono jednakŜe występowanie wód podziemnych dobrej
jakości16
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym projektem mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną w formie: parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru
Natura
2000,
zespołu
dokumentacyjnego,
przyrodniczo-krajobrazowego,
pomników
przyrody
oraz
ich
uŜytku
otulin,
ekologicznego,
ustanowione
w
stanowiska
trybie
ustawy
17
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody . Biorąc powyŜsze pod uwagę, nie stwierdzono
występowania ograniczeń w realizacji załoŜeń projektu mpzp, wynikających z występowania
na omawianym obszarze prawnych form ochrony przyrody.
Obszarami prawnie chronionymi, połoŜonymi najbliŜej omawianego obszaru, są Fort VI oraz
Fort VIa - obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000 „Fortyfikacje w Poznaniu”
(PLH300005), który został ustanowiony na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r.
w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Wspomniane obiekty znajdują się
w odległości ponad 1km od granic obszaru objętego ustaleniami projektu planu.
Obszar Natura 2000 „Fortyfikacje w Poznaniu” powołany został w celu ochrony unikatowych
stanowisk zimowania nietoperzy. W poznańskich fortyfikacjach najczęściej występują nietoperze
14
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późniejszymi zmianami)
15
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód
podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896)
16
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Biblioteka
Monitoringu Środowiska, Poznań 2009
17
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zmianami)
17
gatunków: nocek: Natterera (Myotis nattereri), mopek (Barbastella barbastelus), nocek duŜy (Myotis
myotis), nocek rudy (Myotis daubentonii) oraz gacek brunatny (Plecotus auritus). Ze względu na fakt,
iŜ fortyfikacje nie były wykorzystywane w celach militarnych od zakończenia II wojny światowej,
roślinność, jaka je porasta, ma charakter spontaniczny i w duŜym stopniu naturalny. Występują tu
zbiorowiska roślinne w postaci fragmentów lasów liściastych o dobrze rozwiniętej warstwie krzewów
i bogatym florystycznie runie, które stwarzają dogodne warunki siedliskowe dla wielu gatunków
ptaków i innych rzadko występujących na pozostałych terenach Poznania gatunków zwierząt.
Do głównych zagroŜeń dla prawidłowego funkcjonowania siedlisk nietoperzy zaliczyć naleŜy działania
człowieka prowadzące do pomniejszenia ich bazy pokarmowej, m.in. poprzez stosowanie środków
owadobójczych, chemicznych środków ochrony roślin, stosowanie toksycznych środków ochrony
drewna w budynkach, w których znajdują one schronienie. W przypadku fortyfikacji szczególnie
niebezpieczne są działania powodujące zmianę mikroklimatu panującego w fortach, m.in. szczelne
zamykanie otworów wlotowych, zaburzających cyrkulacje powietrza, osuszanie podziemi oraz zbyt
częsta
obecność
człowieka
w
fortach
w
trakcie
hibernacji
nietoperzy.
Aktualny
sposób
zagospodarowania przestrzennego omawianego obszaru nie wpływa niekorzystnie na jakość
funkcjonowania fortyfikacji jako siedlisk nietoperzy.
W dalszej odległości od analizowanego obszaru znajdują się równieŜ aleje drzew objęte
ochroną w formie pomników przyrody: aleja dębowo-jesionowa przy ul. Jastrowskiej (składająca się
z 34 okazów dębu szypułkowego oraz 15 jesionów wyniosłych) oraz aleja drzew mieszanych przy
ul. Biskupińskiej (w skład której wchodzą m.in. jesiony wyniosłe, lipy drobnolistne, kasztanowce białe
oraz dęby szypułkowe).
Na omawianym obszarze nie występuje równieŜ większość pozostałych obszarów chronionych,
podlegających ochronie na podstawie innych przepisów odrębnych, tj.: główne zbiorniki wód
podziemnych, ujęcia wody oraz ich strefy ochronne, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar
nie
jest
równieŜ zlokalizowany w zasięgu obszarów, na których obowiązują ograniczenia
w zagospodarowaniu lub uŜytkowaniu terenów, np. obszarów ograniczonego uŜytkowania, obszarów
zagroŜonych osuwaniem się mas ziemnych lub obszarów naraŜonych na niebezpieczeństwo powodzi.
Częściowo
omawiany
obszar
charakteryzuje
się
środowiskiem
antropogenicznie
przekształconym. Ze względu na uwarunkowania wynikające ze „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”18, połoŜenie, zasięg oraz charakter obecnego
zainwestowania, a takŜe juŜ zaistniałe przekształcenia środowiska, analizowany obszar predysponuje
do
uzupełnienia
zainwestowania,
zgodnego
z
mieszkalnym
charakterem
Strzeszyna
oraz
z uwzględnieniem jego połoŜenia w bliskim sąsiedztwie zachodniego klina zieleni. Zachodni klin zieleni
stanowi obszar o wysokiej wartości ekologicznej i rekreacyjnej. Tworzą go tereny doliny Bogdanki,
rynien jezior: Kierskiego, Strzeszyńskiego i Rusałka oraz towarzyszące im lasy. Dlatego, stosownie do
18
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008r.
18
zapisów opracowania ekofizjograficznego19 dla przedmiotowego obszaru, przy planowaniu nowych
terenów mieszkaniowych w sąsiedztwie klina zieleni niezbędne będzie uwzględnienie ochrony zasobów
przyrodniczych klina oraz stworzenie powiązań funkcjonalno-przestrzennych między terenami zieleni
i mieszkaniowymi.
Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w celu
utrzymania równowagi przyrodniczej oraz dla racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska,
w mpzp powinny być uwzględnione zagadnienia, dotyczące m.in. kompleksowego rozwiązania
problemów zabudowy terenów, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania
ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej, czy teŜ innych
potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem i polami
elektromagnetycznymi.
Najstarsza
istniejąca
na
omawianym
obszarze
zabudowa
(zabudowa
jednorodzinna,
zlokalizowana w kwartale ulic: K. Irzykowskiego, Literackiej, L. Tołstoja i M. Wańkowicza oraz budynki
wielorodzinne przy ul. Biskupińskiej), posiada dostęp do sieci wodociągowej, elektroenergetycznej,
gazowej, kanalizacji sanitarnej oraz częściowo do kanalizacji deszczowej.
Z kolei nowa zabudowa jednorodzinna, powstająca pomiędzy ul. Literacką a torami
kolejowymi, nie posiada jeszcze dostępu do miejskich sieci infrastrukturalnych. Ścieki bytowe
odprowadzane są do bezodpływowych zbiorników. Istnieje więc potencjalne zagroŜenie pogarszania
stanu jakości zasobów wodnych na skutek niepoprawnie funkcjonujących systemów odprowadzania
ścieków (nieszczelne zbiorniki, zbyt rzadko usuwane ścieki ze zbiorników). Konieczna jest zatem
budowa całej infrastruktury technicznej na nowych terenach inwestycyjnych, zwłaszcza w zakresie
sieci kanalizacyjnej, bowiem wody płytkiego poziomu gruntowego, ze względu na słabą izolację od
powierzchni terenu lub jej brak, są podatne na zanieczyszczenia. Z tego względu istotny problem
stanowią równieŜ liczne miejsca nielegalnego wyrzucania odpadów na terenach nieuŜytkowanych,
co powoduje realne zagroŜenie dla jakości wód gruntowych.
Mniejszy problem stanowi tu emisja zanieczyszczeń powietrza ze źródeł punktowych, które
stanowią indywidualne systemy grzewcze budynków. W nowych budynkach instalowane są na ogół
instalacje gazowe, charakteryzujące się mniejszą emisją niską (zwłaszcza pyłu PM10), niŜ źródła
energii bazujące na paliwach stałych.
Obecnie
na
omawianym
obszarze
nie
istnieją
znaczące
źródła
promieniowania
elektroenergetycznego, typu napowietrzne linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia, czy
urządzenia infrastruktury telekomunikacyjnej.
19
Opracowanie ekofizjograficzne do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru STRZESZYN
w Poznaniu, obejmującego teren pomiędzy ulicami Lutycką, Koszalińską, Biskupińską i linią kolejową relacji Poznań –
Oborniki, Ziętkowiak Z., Nowak M., Poznań, listopad 2003r
19
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, głównym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów
w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu, jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz
określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, z uwzględnieniem konieczności kształtowania
ładu przestrzennego oraz konieczności dostosowania funkcji, struktury zabudowy i intensywności
dalszego zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono:
•
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej: oznaczone symbolem 1-60MN,
•
teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zespołowej: oznaczony symbolem MNz,
•
tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej: oznaczone symbolem 1-3MW,
•
tereny zabudowy usługowej: oznaczone symbolem 1-3U,
•
teren zabudowy usługowej w zieleni: oznaczony symbolem U/ZP,
•
teren sportu i rekreacji: oznaczony symbolem US,
•
tereny zieleni urządzonej: oznaczone symbolem 1-3ZP,
•
teren zieleni urządzonej i obiektów słuŜących ochronie środowiska: oznaczony symbolem
ZP/OS,
•
tereny komunikacji: tereny dróg publicznych – oznaczone symbolami 1,2KD-Z, 1-9KD-L,
1-50KD-D i 51KD-Dxr, tereny dróg wewnętrznych – oznaczone symbolami 1-5KDW, teren
drogi wewnętrznej – parking w zieleni – oznaczony symbolem KDWpp,
•
tereny infrastruktury technicznej: elektroenergetyki – tereny oznaczone symbolem 1-11E,
gazownictwa – oznaczony symbolem G oraz kanalizacji – oznaczony symbolem K.
Projekt planu zakłada znaczący przyrost terenów przeznaczonych pod zabudowę, nie mniej
jednak docelowa struktura funkcjonalna obszaru, wskazana w projekcie, będzie odzwierciedlała
obecny kierunek przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, rozpoczęty na omawianym obszarze
w latach 90-tych. Projekt planu ustala funkcję mieszkaniową jednorodzinną jako dominującą.
W strukturze funkcjonalnej dominują tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną (tereny MN). Docelowo wszystkie tereny mieszkaniowe jednorodzinne (MN i MNz)
zajmować będą ok. 56 ha, co stanowi ok. 52% powierzchni obszaru. UmoŜliwiono zarówno
uzupełnienie zabudowy w juŜ istniejących kwartałach zabudowy oraz wyznaczono nowe tereny
zabudowy mieszkaniowej w miejscach obecnych nieuŜytków.
20
W zaleŜności od połoŜenia poszczególnych terenów, projekt wskazuje formę dopuszczonej
zabudowy jednorodzinnej, w tym budynki wolno stojące głównie w północnej i środkowej części
obszaru, na terenach dotąd nieuŜytkowanych oraz w pasie terenu wzdłuŜ ul. M. Wańkowicza.
Zabudowę wolnostojącą lub bliźniaczą wskazuje przede wszystkim w kwartałach juŜ zabudowanych,
w tym na terenach pomiędzy ulicami K. Irzykowskiego, Literacką, L. Tołstoja oraz pomiędzy
ul. Literacką, L. Tołstoja, a torami kolejowymi. Jednocześnie dopuszczono tu zachowanie istniejącej
juŜ zabudowy szeregowej oraz lokalizację nowych budynków szeregowych wyłącznie jako uzupełnienie
lub dokończenie istniejącego ciągu zabudowy szeregowej. Tereny zabudowy bliźniaczej lub szeregowej
wyznaczono poniŜej ul. Biskupińskiej, na terenach 1-4MN i 30-32MN, a teren wyłącznie zabudowy
szeregowej tylko na terenie 56MN.
Wyznaczono równieŜ jeden teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zespołowej (MNz),
na którym dopuszczono lokalizację zespołów budynków bliźniaczych, szeregowych lub w zabudowie
grupowej. Teren ten wskazano w środkowej części obszaru projektu planu.
Nowe
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
wielorodzinnej
wyznaczono
tylko
wzdłuŜ
ul. Biskupińskiej (2,3MW), jako kontynuację juŜ istniejącego układu zabudowy wielorodzinnej
na terenie 1MW. Na terenie tym wprowadzono zakaz rozbudowy i nadbudowy istniejących budynków.
Łącznie tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną zajmować będą nieco
powyŜej 5 ha, co stanowić będzie niespełna 5% powierzchni obszaru projektu planu.
Nowe tereny zabudowy usługowej (U, U/ZP, US) wyznaczono w dwóch głównych
lokalizacjach - w północnej części obszaru projektu planu, przy ul. Biskupińskiej w rejonie stacji
kolejowej Poznań-Strzeszyn (tereny 1,2U) oraz w środkowej części obszaru, w pasie terenu pomiędzy
rondem w ul. Literackiej oraz torami kolejowymi (tereny US, U/ZP). W projekcie usankcjonowano
równieŜ istniejącą zabudowę usługową przy ul. Literackiej na terenie 3U. Łącznie tereny usługowe
stanowić będą w strukturze funkcjonalnej ok. 3% w całkowitej powierzchni obszaru. Na terenach
usługowych 1-3U zakres funkcjonalny usług określono stosunkowo elastycznie. Wprowadzono jedynie
zakaz lokalizacji szpitali, natomiast w przypadku lokalizacji usług handlu powierzchnię sprzedaŜy wraz
z powierzchnią wystawienniczą ograniczono do 400 m2 w jednym budynku.
W środkowej części omawianego obszaru ustalono lokalizację mniej intensywnych usług.
Na terenie U/ZP dopuszczono lokalizację budynków w szczególności przeznaczonych na potrzeby
kultury, oświaty, rekreacji, opieki zdrowotnej, jednocześnie zakazując lokalizacji usług handlu oraz
szpitali. Ustalono lokalizację ciągu pieszego i ścieŜki rowerowej równolegle do terenu 6KD-L.
Wprowadzono równieŜ obowiązek zapewnienia wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnej min. 45%, przy załoŜeniu, Ŝe co najmniej 25% tej powierzchni stanowić będzie zieleń wysoka.
Stosownie do rysunku projektu planu zieleń wykształcona będzie wzdłuŜ granic terenu. Na terenie
sportu i rekreacji US dopuszczono lokalizację wyłącznie boisk sportowych, placu zabaw i innych
placów słuŜących rekreacji. Analogicznie do terenu U/ZP, wprowadzono nakaz realizacji ciągu
pieszego i ścieŜki rowerowej równolegle do terenu 6KD-L. Udział powierzchni biologicznie czynnej nie
21
moŜe być mniejszy niŜ 50% powierzchni działki, w tym co najmniej 30% tej powierzchni musi
stanowić zieleń wysoka.
Docelowo tereny wyłączone z zabudowy stanowić będą w strukturze funkcjonalnej powyŜej 7%
powierzchni obszaru. Wśród nich wyznaczono trzy tereny zieleni urządzonej (tereny ZP) oraz teren
zieleni urządzonej i obiektów słuŜących ochronie środowiska (teren ZP/OS). Łącznie tereny te
zajmować będą powierzchnię powyŜej 8 ha.
Tereny zieleni urządzonej wyznaczono w środkowej części omawianego obszaru, po
zachodniej i wschodniej stronie ronda w ul. Literackiej (2,3ZP), a takŜe w północno-wschodniej
części, w miejscu obecnego przebiegu ul. Biskupińskiej (1ZP), która na tym odcinku docelowo ma być
przebudowana i przesunięta w kierunku północnym (zgodnie z rysunkiem projektu planu, załącznik
nr 6). Projekt zakłada zagospodarowanie terenów ZP zielenią. Wymagane jest zachowanie co
najmniej 50% (70% na terenach 2,3ZP) powierzchni działki jako biologicznie czynnej, której
co najmniej 20% musi stanowić zieleń wysoka. Na terenach 2,3ZP ustalono lokalizację rzędów drzew
zgodnie z rysunkiem projektu planu, a takŜe lokalizację ścieŜki rowerowej i ciągu pieszego (lub ścieŜki
pieszo-rowerowej) równolegle do terenów 3KD-L (A. Puszkina) i 6KD-L, które stanowić będą
kontynuację tego typu ciągów komunikacyjnych na terenach US i U/ZP. Na terenie 1ZP dopuszczono
lokalizację bezkolizyjnego przejścia pieszego i przejazdu rowerowego. W ten sposób projekt planu
umoŜliwia połączenie osiedla Strzeszyn z Podolanami. Tego typu połączenie umoŜliwiono równieŜ
na terenie ZP/OS. Dopuszczone ustaleniami projektu ciąg pieszy i ścieŜka rowerowa na tym terenie,
w połączeniu z ciągami na terenach U/ZP, US, 3ZP, 1KD-Z i 2ZP, stworzą trasę rekreacyjną przez
całe osiedle Strzeszyn. Na terenie ZP/OS dopuszczono lokalizację przegrody przeciwhałasowej wzdłuŜ
linii kolejowej, w strefie wskazanej na rysunku projektu planu.
Wyznaczono
układ
nowych
połączeń
komunikacyjnych
wewnątrz
obszaru,
wraz
z powiązaniami z juŜ istniejącym układem transportowym osiedla w granicy projektu planu oraz
drogami, połoŜonymi poza granicą projektu. Główną oś komunikacyjną nowego układu stanowić
będzie
ul.
Literacka
(1KD-Z),
projektowana
do
przedłuŜenia
od
istniejącego
ronda
do
ul. Biskupińskiej.
Projekt planu przewiduje zachowanie i przebudowę istniejącej stacji redukcyjnej gazu przy
ul. Biskupińskiej (teren G) oraz wyznacza nowy teren pod lokalizację przepompowni ścieków
w północno-zachodniej części omawianego obszaru (teren K). Wskazano równieŜ lokalizację terenów
pod nowe wolno stojące stacje transformatorowe oraz jeden teren pod lokalizację wnętrzowej stacji
elektroenergetycznej GPZ 110/15kV przy ul. Biskupińskiej (teren 1E).
Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono dostęp do dróg
publicznych oraz normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek miejsca
postojowe dla samochodów osobowych i rowerów. Na terenach zabudowy usługowej wprowadzono
równieŜ nakaz zapewnienia na działce budowlanej miejsc przeładunku i postoju dla obsługi obiektów
i terenów samochodami cięŜarowymi, zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla
samochodów osobowych.
22
Do projektu planu wprowadzono równieŜ szereg ustaleń w zakresie ochrony i kształtowania
środowiska przyrodniczego, w tym jego poszczególnych komponentów, a takŜe w zakresie ochrony
przyrody. W projekcie planu ustalono:
a.
w zakresie ochrony i kształtowania zieleni:
•
ochronę istniejących drzew zgodnie z przepisami odrębnymi, a w szczególności
zachowanie i uzupełnienie istniejących zadrzewień na terenach 1,2KD-Z, 1KD-L i 9KD-D
oraz na terenach 5MN i 13MN wzdłuŜ drogi 9KD-D;
•
lokalizację nowych rzędów drzew na terenach: U/ZP, US, 2,3ZP, 1KD-Z, 2,7KD-L,
9,45KD-D, w miejscach orientacyjnie wskazanych na rysunku projektu planu,
•
wykształcenie pasów zieleni izolacyjnej na terenach 2,3MW od strony ul. Biskupińskiej,
•
uwzględnienie ograniczeń wynikających z lokalizacji istniejących drzew i krzewów przy
lokalizacji podziemnych sieci infrastruktury technicznej,
•
nakaz zagospodarowania nieutwardzonych powierzchni pasów drogowych zielenią
urządzoną, krzewami lub drzewami, jeŜeli pozwoli na to rozmieszczenie poszczególnych
elementów infrastruktury technicznej, zgodnie z przepisami odrębnymi,
•
stosowanie w nasadzeniach przyulicznych drzew i krzewów gatunków akceptujących
warunki środowiska miejskiego;
b.
w zakresie ochrony powierzchni ziemi:
•
nakaz utrzymania jakości gleby i ziemi na poziomie wymaganych standardów, zgodnie
z przepisami odrębnymi,
•
wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych w obrębie
terenu lub usuwanie ich, zgodnie z przepisami odrębnymi;
c.
w zakresie ochrony wód:
•
zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej,
•
odprowadzanie ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej,
•
na terenach komunikacyjnych odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych do sieci
kanalizacji deszczowej,
•
na pozostałych terenach dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych
w granicach działek,
•
nakaz zastosowania urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe, zgodnie
z przepisami odrębnymi;
d.
w zakresie ochrony przed hałasem:
•
nakaz uzyskania dopuszczalnych poziomów hałasów w środowisku – w zaleŜności od
przeznaczenia terenów, zgodnie z przepisami odrębnymi20:
20
o
dla terenów MW – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
o
dla terenów MN i MNz – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
Dz. U. Nr 120, poz. 826
23
o
dla terenów U/ZP i 2U – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci i młodzieŜy, w przypadku zabudowy usługowej – usług
oświaty,
•
nakaz uzyskania wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami
o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku,
•
na terenie ZP/OS dopuszczenie lokalizacji przegrody przeciwhałasowej od hałasu
kolejowego w strefie wskazanej na rysunku projektu planu, z uwzględnieniem istniejącej
i planowanej sieci infrastruktury, realizację przegrody do wysokości 4 m jako wału
ziemnego, zagospodarowanego zielenią urządzoną, z dopuszczeniem lokalizacji ciągów
pieszych, a powyŜej 4 m jako przegrody drewnianej lub przezroczystej; w przypadku
kolizji wału ziemnego z istniejącą siecią infrastruktury technicznej, dopuszcza się
na odcinkach kolizyjnych inne formy przegrody,
•
dopuszczenie lokalizacji dodatkowych, innych niŜ ustalone planem, elementów układu
komunikacyjnego – dla wszystkich klas ulic w granicach planu, zgodnie z przepisami
odrębnymi, w tym szczególnie dopuszczenie stosowania technicznych elementów
uspokojenia ruchu dla terenów dróg dojazdowych KD-D oraz terenów dróg wewnętrznych
KDW;
e.
w zakresie ochrony powietrza:
•
zakaz stosowania kotłów, pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, za wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy;
f.
w zakresie gospodarki odpadami:
•
gromadzenie, segregację i usuwanie odpadów na zasadach określonych w przepisach
odrębnych,
•
wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych w obrębie
terenu lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi.
W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego wprowadzono dla poszczególnych
terenów zasady umieszczania szyldów, tablic informacyjnych i reklam. Lokalizację reklam dopuszczono
jedynie na terenach U i U/ZP, przy czym mogą być one umieszczane wyłącznie na budynkach, a ich
łączna powierzchnia na kaŜdej działce budowlanej nie moŜe przekraczać 5 m2. Szyldy i tablice
informacyjne dopuszczono na wszystkich terenach, przy załoŜeniu, Ŝe będą one lokalizowane
wyłącznie na budynkach lub na ogrodzeniach, o łącznej powierzchnie nie większej niŜ 2 m2 na jednej
działce budowlanej.
Na całym obszarze projektu planu ustalono zakaz lokalizowania napowietrznych sieci
infrastruktury technicznej.
Projekt planu szczegółowo określa zasady sytuowania zabudowy na działkach budowlanych,
zarówno budynków mieszkalnych, usługowych, garaŜy i budynków gospodarczych. Wyznaczono
równieŜ lokalizację istotnych w przestrzeni elementów zagospodarowania, tj. akcent architektoniczny
na terenie MNz oraz dominanta przestrzenna na terenie 2U.
24
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym21 zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być zgodne
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy
uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”22
obszar projektu planu dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja połoŜony jest w podstrefie
intensywnego zagospodarowania mieszkaniowego jednorodzinnego (w zabudowie wolno stojącej,
bliźniaczej, szeregowej, rezydencjonalnej), obejmującej obszar Strzeszyna (podstrefa B4).
W granicy projektu planu w „Studium...” wyznaczono tereny przeznaczone pod zabudowę –
oznaczone symbolem M2n - tereny zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami
podstawowymi, na którym utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie.
Ponadto,
„Studium...”
wskazuje
elementy
docelowego
podstawowego
układu
komunikacyjnego – drogę klasy zbiorczej – ul. Biskupińską (kZ.0.62.1), docelowo przebudowaną
w rejonie skrzyŜowania z linią kolejową i drogę klasy zbiorczej – ul. Literacką (kZ. 065.1). Wskazuje
równieŜ obecny przebieg ul. Biskupińskiej w rejonie linii kolejowej jako tymczasową drogę klasy
zbiorczej (kZ.062.3x). Po przebudowie ul. Biskupińskiej nastąpi zmiana klasy na dojazdową lub
likwidacja ulicy.
W „Studium...” w rejonie skrzyŜowania ul. Biskupińskiej z linią kolejową wskazano obszar
inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym – stację GPZ Strzeszyn.
„Studium...”
wskazuje
przewaŜającą
część
analizowanego
obszaru
do
przekształceń
funkcjonalno-przestrzennych, poprzez kształtowanie czytelnej przestrzennie i sprawnej funkcjonalnie
struktury podstrefy.
Na obszarze projektu planu, stosownie do „zapisów „Studium...”, naleŜy dąŜyć do zapewnienia
odpowiednich warunków utrzymania i rozwoju zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, m.in.
poprzez:
•
zapewnienie jednorodności funkcji,
•
utrzymanie i powiększanie terenów przestrzeni publicznych (w tym zieleni ogólnodostępnej),
•
zakaz lokalizowania funkcji kolidujących z funkcją mieszkaniową oraz generujących zwiększony
ruch samochodowy.
Jednocześnie w „Studium...” wprowadzono ustalenie, mówiące o moŜliwości realizacji
zabudowy na terenach mieszkaniowych o określonym rodzaju zabudowy, odbiegającej od rodzaju
przewaŜającego na danym terenie, w zakresie umoŜliwiającym wytworzenie lub dokończenie załoŜenia
urbanistycznego, co oznacza, Ŝe w uzasadnionych przypadkach istnieje moŜliwość lokalizacji wśród
21
22
uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.
25
zabudowy jednorodzinnej niewielkich enklaw zabudowy wielorodzinnej. Taki przypadek odnosi się
m.in. do terenów istniejącej juŜ zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zlokalizowanej przy
ul. Biskupińskiej.
Projekt planu uwzględnia w swoich ustaleniach zapisy „Studium...”. Realizacja ustaleń
planistycznych
pozwoli
na
zachowanie
funkcji
mieszkaniowej
jednorodzinnej
jako
wiodącej
w strukturze funkcjonalnej osiedla Strzeszyn. W miejscu istniejących nieuŜytków ustalono głównie
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej.
Ustalono
zachowanie
istniejącej
zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej, zlokalizowanej przy ul. Biskupińskiej, wyznaczając jednocześnie wzdłuŜ
tej ulicy dwa nowe tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną. W projekcie
planu uwzględniono konieczność kształtowania terenów ogólnodostępnych terenów zieleni urządzonej
(1-3ZP) oraz terenu sportu i rekreacji (US). Nowe tereny usługowe wyznaczone zostały jedynie
w peryferyjnej części obszaru, w rejonie skrzyŜowania ul. Biskupińskiej z linią kolejową (1,2U), a takŜe
w pobliŜu ogólnodostępnych terenów zieleni i sportowo-rekreacyjnego (U/ZP), przy czym
w przypadku tego terenu dopuszczono lokalizację budynków w szczególności przeznaczonych
na potrzeby kultury, oświaty, rekreacji, opieki zdrowotnej. Zakazano tu lokalizacji usług handlowych,
które w duŜym stopniu generują ruch samochodowy i mogłyby powodować negatywne oddziaływanie
na jakość zamieszkania na sąsiednich terenach mieszkaniowych, zwłaszcza 49,50,54,55MN.
Dodatkowo, ustalono lokalizację zabudowy usługowej w zieleni, co wpłynie pozytywnie na walory
krajobrazowe tego fragmentu osiedla mieszkaniowego.
Projekt planu uwzględnia równieŜ zapisy rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
Poznań23 poprzez wprowadzenie zakazu stosowania w nowych budynkach kotłów, pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia w określeniu zasad
kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach przeznaczania terenów
na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym24). Sytuacja taka utrudnia
kształtowanie ładu przestrzennego obszaru oraz skuteczną ochronę jego środowiska przyrodniczego.
Istotnych, potencjalnych zmian w środowisku spodziewać się moŜna zwłaszcza w północnej
i wschodniej części obszaru projektu planu, a więc na terenach, które obecnie stanowią głównie
nieuŜytki. Grunty te, ze względu na bliskość terenów o wysokich walorach przyrodniczych,
krajobrazowych i rekreacyjnych, są bardzo atrakcyjne do zainwestowania.
23
24
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61
26
Biorąc pod uwagę, obserwowane zarówno na omawianym obszarze oraz w skali całego
miasta, tendencje dotyczące procesów inwestycyjnych moŜna zakładać, Ŝe tereny obecnie
niezabudowane i nieuŜytkowane stopniowo przekształcane będą w tereny budowlane. Przykładem
rozpoczęcia tego procesu są nowe inwestycje mieszkaniowe, realizowane obecnie na analizowanym
obszarze pomiędzy ul. Literacką a linią kolejową. Na terenach, na których istnieją juŜ zespoły
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (w kwartale ulic: K. Irzykowskiego, Literackiej, L. Tołstoja,
M. Wańkowicza), nie przewiduje się zasadniczych zmian funkcjonalno-przestrzennych, które mogłyby
wpływać na kształtowanie stanu środowiska przyrodniczego.
Bez miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wszelkie nowe inwestycje
budowlane
na
terenach
dotąd
nieuŜytkowanych
prowadzone
będą
w
oparciu
o
decyzje
administracyjne (decyzje o warunkach zabudowy i decyzje pozwolenia na budowę), które nie stanowią
skutecznego narzędzia, umoŜliwiającego kształtowanie ładu przestrzennego. Taka sytuacja utrudnia
równieŜ
prowadzenie
polityki
przestrzennej
z
uwzględnieniem
istotnych
aspektów
ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego, wśród których do najwaŜniejszych zaliczyć naleŜy: ochronę
powietrza atmosferycznego, ochronę przed hałasem, proekologiczną gospodarkę wodno-ściekową,
ochronę i kształtowanie terenów zieleni, w przypadku analizowanego obszaru głównie zieleni
urządzonej (osiedlowej, ogólnodostępnej).
Bez z góry określonych ram dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy, istnieje
zagroŜenie, Ŝe tereny przekształcane z terenów nieuŜytkowanych w tereny budowlane, zainwestowane
zostaną zbyt intensywnie, bez uwzględnienia kontekstu istniejącej zabudowy terenów sąsiednich.
Dalszy rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej bez odpowiednich rozwiązań w zakresie
gospodarki
wodno-ściekowej,
ochrony
przed
zanieczyszczeniami
powietrza,
przed
hałasem,
spowodować moŜe stopniowe pogorszenie stanu środowiska lub teŜ zwiększenie ryzyka wystąpienia
takiego pogorszenia. Zbyt intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów i z tym związane
uszczelnienie duŜych powierzchni terenów, wpłynie na znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych
gruntów i pogorszenie warunków retencyjnych terenów. Zwiększy się odpływ powierzchniowy wody,
co będzie negatywnie oddziaływać na zasilanie lokalnych zasobów wodnych. Z kolei brak docelowych
rozwiązań w zakresie gospodarki ściekowej (dotyczących podłączenia wszystkich budynków do sieci
kanalizacji sanitarnej) spowodować moŜe zagroŜenie zanieczyszczenia wód, na skutek uszkodzenia
(nieszczelności) lub zbyt rzadkiego usuwania ścieków ze zbiorników bezodpływowych. Tego typu
zanieczyszczenia spowodować mogą równieŜ pogorszenie jakości gleb.
Odstąpienie
od
realizacji
ustaleń
planu
miejscowego
utrudni
uwzględnienie
w zagospodarowaniu omawianego obszaru istotnych uwarunkowań środowiskowych, związanych
z koniecznością ochrony jakości powietrza atmosferycznego oraz ochrony przed hałasem.
W przypadku dalszego rozwoju zabudowy bez ustaleń planu miejscowego, problemem moŜe
być równieŜ brak kompleksowych rozwiązań w zakresie obsługi komunikacyjnej nowych terenów
inwestycyjnych, co skutkować moŜe negatywnym oddziaływaniem na jakość funkcjonowania
istniejących terenów mieszkaniowych. Efektem tego moŜe być przede wszystkim wzmoŜony ruch
27
samochodowy na istniejących wąskich drogach osiedlowych, problem z parkowaniem, uciąŜliwości
akustyczne.
Na omawianym obszarze istnieją juŜ przykłady zbyt intensywnego zabudowywania działek
budowlanych (np. w sąsiedztwie ul. M. Wańkowicza), a takŜe niekorzystnego zagospodarowywania
pasów drogowych, na których pobocza stanowią szerokie pasy terenów w pełni utwardzone,
uniemoŜliwiające wprowadzenie zieleni przydroŜnej oraz infiltrację wód opadowych do gruntu.
Realizacja nowej zabudowy przy braku kompleksowych rozwiązań w zakresie układu
komunikacyjnego, obowiązujących linii zabudowy, parametrów zabudowy i zagospodarowania
terenów, zasad lokalizacji na terenach elementów dysharmonizujących krajobraz (tj.: reklamy, szyldy,
ogrodzenia, napowietrzne sieci infrastruktury technicznej), spowodować równieŜ moŜe pogorszenie
walorów
krajobrazowych
omawianego
osiedla,
poprzez
chaotyczny
rozwój
zabudowy
o zróŜnicowanych gabarytach, formach i przeznaczeniu.
Istnieje równieŜ zagroŜenie wprowadzania na omawiany obszar funkcji generujących dla
obszaru planu oraz jego otoczenia zbyt duŜo emisji zanieczyszczeń, przy jednoczesnym braku
rozwiązań, pozwalających na ograniczanie negatywnego oddziaływania antropopresji na środowisko,
tj. stosowanie niskoemisyjnych nośników energii, uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej, ochronę
akustyczną. Pozostawienie obszaru opracowania bez planu miejscowego utrudni ochronę środowiska
i ludzi, bowiem plan miejscowy, w powiązaniu z innymi przepisami prawa, określa i porządkuje szereg
zagadnień związanych z ochroną środowiska przyrodniczego, w tym m.in. zagadnienia związane
z ochroną i kształtowaniem zieleni, gospodarką wodno-ściekową, ochroną powietrza atmosferycznego
oraz ochroną przed hałasem.
Pozostawienie omawianego obszaru bez planu miejscowego skutkować moŜe równieŜ
stopniowym pogłębianiem się zaśmiecenia nieuŜytków, a tym samym i zwiększeniem zagroŜenia
jakości wód gruntowych i gleb.
W przypadku (mało prawdopodobnym) utrzymania dotychczasowego stanu na terenach
nieuŜytkowanych, efektem moŜe być rozwój zbiorowisk roślinnych ruderalnych, które niejednokrotnie
ze względu na swój spontaniczny charakter nie wpływają na poprawę warunków krajobrazowych.
Z drugiej jednak strony stanowić mogą obszary wartościowe z przyrodniczego punktu widzenia.
NieuŜytki pokryte roślinnością stanowią powierzchnie biologicznie czynne, umoŜliwiające infiltrację wód
opadowych i roztopowych do gruntu oraz utrzymanie funkcji gleby. Roślinność nieuŜytków zapewnia
tworzenie biomasy oraz zachowanie bazy pokarmowej dla zwierząt.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałoŜyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
28
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć naleŜy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę róŜnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a takŜe lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć moŜna:
→
Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposaŜenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych,
→
Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra,
oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście
obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza programu ochrony powietrza dla
strefy – aglomeracja Poznań25,
→
Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą
zrównowaŜonego
rozwoju
oraz
konieczności
zapewnienia
przez
władze
publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównowaŜonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
załoŜeniem zrównowaŜonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i Ŝycia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, moŜliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych
oraz
naturalnej
róŜnorodności
biologicznej
na
poziomie
krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównowaŜonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
25
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
29
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego uŜytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić naleŜy m.in.:
•
racjonalizację uŜytkowania wody,
•
ochronę gleb,
•
zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji,
•
zmniejszenie
energochłonności
gospodarki
i
wzrost
wykorzystania
energii
ze
źródeł
odnawialnych,
•
gospodarowanie odpadami,
•
jakość wód,
•
jakość powietrza, zmiany klimatu,
•
hałas i promieniowanie,
•
róŜnorodność biologiczną i krajobrazową.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
„Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z :
1. kierunkami działań systemowych,
2. ochroną zasobów naturalnych,
3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
30
Wskazuje się na konieczność wdraŜania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdroŜenie
przepisów umoŜliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko juŜ
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich
obszarów
europejskiej
sieci
Natura
2000,
uwzględnianie
obszarów
naraŜonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zaleŜnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji
polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy
z dnia27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe
województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych
i gminnych programów ochrony środowiska. WyŜej wymieniony dokument określał zadania
w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz
zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015.
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
•
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,
•
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego uŜytkowania
zasobów przyrody,
•
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp. Są to
zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące:
o
ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
określenie maksymalnej powierzchni zabudowy oraz minimalnej powierzchni biologicznie czynnej
na poszczególnych terenach, zasady wykorzystania mas ziemnych uzyskanych w wyniku prac
budowlanych, nakaz utrzymania jakości gleby i ziemi na poziomie wymaganych standardów
(zgodnie z przepisami odrębnymi), określenie zasad prowadzenia gospodarki odpadami
(gromadzenie, segregacja i zagospodarowanie odpadów na zasadach określonych w przepisach
odrębnych);
o
poprawy
jakości
wód
powierzchniowych
i
zapewnienia
odtwarzalności
zasobów
wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: nakaz zaopatrzenia
w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzenie ścieków bytowych i komunalnych do sieci
kanalizacji sanitarnej, lokalizacje przepompowni ścieków sanitarnych na terenie K, dopuszczenie
zagospodarowania wód opadowych lub roztopowych na terenach, z wyjątkiem terenów dróg
publicznych, dla których ustalono odprowadzanie wód do sieci kanalizacji deszczowej, nakaz
31
zastosowania urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe (zgodnie z przepisami
odrębnymi), dopuszczenie lokalizacji rowów otwartych odwadniających przyległe pasy drogowe
oraz zbiorników retencyjno-podczyszczających na terenie ZP/OS, zachowanie minimalnego
udziału powierzchni biologicznie czynnych w obrębie poszczególnych terenów;
o
osiągnięcia
najwyŜszej jakości
powietrza
oraz
lokalnego
wyeliminowania negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz
stosowania w nowych budynkach pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo stałe
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, ochronę istniejących drzew zgodnie z przepisami
odrębnymi (w szczególności zachowanie i uzupełnienie istniejących zadrzewień na terenach
1,2KD-Z, 1KD-L, 9KD-D oraz 5MN i 13MN wzdłuŜ drogi 9KD-D), wykształcenie pasów
zieleni izolacyjnej na terenach 2,3MW (od strony ul. Biskupińskiej);
o
zmniejszenia uciąŜliwości akustycznych wstępujących na obszarze miasta do poziomu
akceptowalnego pod względem prawnym i społecznym, realizowany w projekcie planu poprzez
zapisy ustalające: nakaz uzyskania określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku dla terenów MN i MNz jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, dla terenów MW jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
dla terenów U/ZP i 2U jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem
dzieci i młodzieŜy (w przypadku zabudowy usługowej – usług oświaty), nakaz uzyskania
wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach
akustycznych
w
środowisku,
na
terenie
ZP/OS
dopuszczenie
lokalizacji
przegrody
przeciwhałasowej wzdłuŜ linii kolejowej Poznań-Piła (do wysokości 4m jako wału ziemnego,
a powyŜej jako przegrody drewnianej lub przezroczystej), dopuszczenie lokalizacji dodatkowych,
innych niŜ ustalone planem, elementów układu komunikacyjnego – dla wszystkich klas ulic
w granicach planu, w tym szczególnie dopuszczenie stosowania elementów uspokojenia ruchu
dla terenów dróg publicznych klasy dojazdowej KD-D oraz terenów dróg wewnętrznych KDW,
a takŜe dopuszczenie lokalizacji stanowisk postojowych dla samochodów osobowych i rowerów
na jezdni jako formy uspokojenia ruchu (na terenach KDW).
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Zgodnie z zapisami projektu planu, zmiany w dotychczasowym sposobie zagospodarowania
będą dotyczyć głównie terenów zlokalizowanych w północnej oraz środkowej części analizowanego
obszaru. Na tereny dotychczas niezagospodarowane wprowadzona zostanie przede wszystkim nowa
zabudowa mieszkaniowa wraz z towarzyszącymi jej nielicznymi obiektami usługowymi. Powiększenie
areału terenów przeznaczonych pod zabudowę wiązać się będzie jednocześnie z koniecznością
rozwoju
sieci
infrastruktury
technicznej
oraz
realizacją
nowego
układu
komunikacyjnego,
umoŜliwiającego właściwą obsługę wszystkich terenów znajdujących się w granicach mpzp. Realizacja
nowej zabudowy oraz innych inwestycji wiązać się będzie niewątpliwie z występowaniem negatywnego
32
oddziaływania na powierzchnię ziemi, w tym na warunki gruntowe. W obrębie pozostałych terenów,
które w większości są juŜ trwale zagospodarowane (tereny zabudowane w rejonie ul. M. Wańkowicza,
ul. L. Tołstoja oraz ul. Literackiej), skala występowania negatywnego oddziaływania na powierzchnię
oraz grunty, będzie nieporównywalnie mniejsza. W przypadku części terenów, charakteryzujących się
występowaniem kwartałów istniejącej zabudowy (osiedla: Parkowe i Leśne), nie przewiduje się
wystąpienia negatywnego oddziaływania na skutek realizacji ustaleń projektu planu.
Realizacja obiektów mieszkalnych (oraz nielicznych obiektów usługowych), wymagać będzie
konieczności
dokonania
znacznych
zmian
w
dotychczasowym
ukształtowaniu
terenu
oraz
właściwościach podłoŜa. Prace budowlane obejmować będą między innymi wykonanie wykopów,
przemieszczanie duŜej ilości mas ziemnych, umieszczanie w profilu glebowym elementów konstrukcji
budowlanych, a takŜe róŜnego rodzaju materiałów budowlanych, wpływających na właściwości
podłoŜa, w tym na jego przepuszczalność. Niezwykle istotnym zjawiskiem, jakie wystąpi na skutek
wprowadzanych zmian, będzie równieŜ trwałe uszczelnienie powierzchni ziemi i zniszczenie wierzchniej
warstwy gleby na terenach, na których prowadzone będą prace budowlane. Zasięg bezpośredniego
negatywnego
oddziaływania
na
powierzchnię
ziemi
obejmować
będzie
więc
powierzchnie
przeznaczone bezpośrednio pod lokalizację budynków, jak równieŜ część terenów do nich
przylegających.
Równie negatywne skutki, jak wspomniana powyŜej lokalizacja zabudowy, będzie za sobą
niosła lokalizacja nowych szlaków komunikacyjnych, umoŜliwiających obsługę nowo powstających
terenów zabudowanych. Ich budowa będzie wymagała uŜycia cięŜkiego sprzętu budowlanego,
umoŜliwiającego utwardzenie powierzchni ziemi oraz zastosowania materiałów budowlanych znacząco
zmieniających właściwości podłoŜa. Wykonanie tych inwestycji spowoduje w wielu wypadkach
powiększenie areału trwale uszczelnionej powierzchni (drogi o nawierzchniach nieprzepuszczalnych),
zmiany w jej naturalnym ukształtowaniu (konieczność zniwelowania nierówności terenu) oraz trwałą
utratę właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gruntów przeznaczonych pod lokalizację
inwestycji.
Zmiany ukształtowania terenu oraz właściwości podłoŜa wystąpią takŜe na skutek
dopuszczonych w planie robót w zakresie rozbudowy infrastruktury technicznej (elektroenergetyki,
gazownictwa oraz kanalizacji). W związku z prowadzeniem prac moŜe dojść do przekształcenia
powierzchni ziemi o charakterze lokalnym i czasowym, wynikającym z konieczności wykonania
wykopów, przemieszczenia elementów infrastruktury itd. Trwałe oddziaływanie na warunki gruntowe
będzie niosło za sobą natomiast umieszczenie pod powierzchnią terenu elementów wchodzących
w skład sieci infrastruktury technicznej. Odpowiednie zabezpieczenie tego typu instalacji będzie
najprawdopodobniej wymagało umieszczenia w glebie materiałów wpływających na właściwości
gruntu. Zjawisko to nie będzie jednak odgrywało znaczącej roli w kształtowaniu powierzchni ziemi oraz
zmianie warunków gruntowych, głównie ze względu na niewielką skalę działania.
Zmiany w dotychczasowym ukształtowaniu powierzchni wystąpią takŜe w przypadku lokalizacji
na terenie zieleni urządzonej i obiektów słuŜących ochronie środowiska (ZP/OS) przegrody
33
przeciwhałasowej w formie wału ziemnego oraz przegrody drewnianej lub przezroczystej. Na terenie
ZP/OS dotychczasowe ukształtowanie powierzchni ziemi zmieni się równieŜ w sposób znaczący
w
przypadku
lokalizacji
zbiorników
retencyjno-podczyszczających
oraz
rowów
otwartych
odwadniających przyległe pasy drogowe.
Ponadto, zmiana dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych podłoŜa nastąpić
moŜe równieŜ w wyniku czasowego, intensywnego uŜytkowania terenu na etapie realizacji inwestycji,
na terenach sąsiadujących z realizowanymi inwestycjami. ObciąŜenie gruntu na skutek wykorzystania
cięŜkiego
sprzętu
budowlanego
spowoduje
degradację
naturalnego
systemu
kapilarnego,
decydującego o retencji wody, jej dostępności dla roślin oraz wymianie gazowej w profilu glebowym.
Oddziaływanie to będzie miało jednak charakter chwilowy i lokalny.
W celu zminimalizowania skali występowania negatywnego oddziaływania na ukształtowanie
powierzchni ziemi oraz warunki gruntowe, zapisy projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu określają przede
wszystkim maksymalną powierzchnię zabudowy na terenach, na których została ona dopuszczona.
Powierzchnia ta w zaleŜności od planowanego przeznaczenia terenu oraz charakteru planowanej
zabudowy wynosi od 25 do 40% powierzchni działki budowlanej (w przypadku terenów MW
powierzchnia zabudowy pojedynczego budynku nie moŜe przekraczać 650m2, a w przypadku terenu
56MN nie moŜe przekroczyć 130m2). Aby ograniczyć nadmierną zabudowę terenów znajdujących się
w granicach omawianego mpzp ustalono równieŜ minimalną powierzchnię nowo wydzielanych działek,
która w zaleŜności od terenu waha się w granicach 350 – 3500m2 oraz minimalny udział powierzchni
biologicznie czynnej w granicach działki (od 25 do 70%). Dla terenów 1U, 3U, US, ZP oraz ZP/OS
dopuszczono podział na działki budowlane o powierzchni zgodnej z powierzchnią terenów w liniach
rozgraniczających.
Niezwykle istotne dla zachowania właściwości gruntów są takŜe ustalenia dotyczące
postępowania z masami ziemnymi oraz postępowania w przypadku ewentualnego zanieczyszczenia
gleb i ziemi. Projekt planu nakazuje utrzymanie jakości gleby i ziemi na poziomie wymaganych
standardów, zgodnie z przepisami odrębnymi. Ustala równieŜ wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych
pozyskanych
podczas
prac
budowlanych
w
obrębie
terenu
lub
usuwanie
ich,
zgodnie
z przepisami odrębnymi.
Z punktu widzenia ochrony powierzchni ziemi oraz zachowania właściwości gruntów korzystne
jest wykształcenie terenów zieleni urządzonej ZP, charakteryzujących się duŜym udziałem powierzchni
biologicznie czynnej (od 50% do 70%), sprzyjającej zachowaniu właściwości fizycznych, chemicznych
i biologicznych tych gruntów.
Pozytywny wpływ na ochronę powierzchni ziemi i warunków gruntowych będą miały równieŜ
zapisy regulujące gospodarkę odpadami na terenach objętych granicami planu. Wprowadzony został
nakaz gromadzenia, segregacji oraz usuwania odpadów na zasadach określonych w przepisach
odrębnych. Określenie zasad dotyczących sposobu postępowania z odpadami wytworzonymi
na terenach objętych granicami planu pozwoli na uniknięcie zanieczyszczenia powierzchni ziemi
34
na skutek niewłaściwego ich składowania oraz zapobiegnie moŜliwości przedostawania się substancji
niebezpiecznych
do
gruntu.
Ponadto
prowadzenie
właściwej
gospodarki
odpadami
pozwoli
na zminimalizowanie zagroŜenia wynikającego z niekontrolowanego pozbywania się odpadów.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Ze względu na brak występowania w granicach analizowanego terenu wód powierzchniowych
nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na ten element środowiska w związku
z realizacją ustaleń projektu mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu.
W przypadku intensywnego zabudowywania tych terenów, bez jednoczesnego wprowadzenia
szczegółowych zasad prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej, pośrednio zjawisko negatywnego
oddziaływania
na
wody
powierzchniowe
mogłoby
dotyczyć
jakości
wód
powierzchniowych,
zlokalizowanych poza granicami analizowanego terenu np. rzeki Bogdanki czy jeziora Strzeszyńskiego.
Pojawienie się nowej zabudowy na terenach dotychczas niezagospodarowanych będzie
jednym z czynników wpływających na kształtowanie jakości oraz ilości zasobów wód podziemnych.
Realizacja nowej zabudowy wiąŜe się z koniecznością trwałego uszczelnienia części powierzchni ziemi,
a takŜe wzrostem ilości powstających na tych terenach ścieków komunalnych i bytowych. Skutkiem
tego
i
typu działań jest ograniczenie powierzchni umoŜliwiającej infiltrację wód opadowych
roztopowych zasilających wody podziemne, nadmierny spływ powierzchniowy z terenów
utwardzonych oraz zwiększenie ryzyka zanieczyszczenia wód substancjami niebezpiecznymi na skutek
prowadzenia niewłaściwej gospodarki wodno-ściekowej.
Negatywne oddziaływanie na panujące na tym obszarze stosunki gruntowo-wodne będzie
występować równieŜ w przypadku lokalizacji kondygnacji podziemnych, których realizacja wiąŜe się ze
znacznymi zmianami w profilu glebowym oraz z zakłóceniem naturalnego przepływu wody.
Niekorzystny wpływ na poziom zalegania oraz jakość wód podziemnych (o charakterze
lokalnym i czasowym) moŜe wystąpić równieŜ na etapie prowadzenia robót budowlanych w zakresie
lokalizacji szlaków komunikacyjnych i sieci infrastruktury technicznej. Przyczyną występowania tego
zjawiska jest prowadzenie róŜnego rodzaju wykopów i prac przy uŜyciu cięŜkiego sprzętu,
powodujących nadmierne zagęszczenie gruntu oraz przemieszczanie poszczególnych jego warstw,
co z kolei prowadzić moŜe do zmian w naturalnym procesie infiltracji wód opadowych i roztopowych.
Na skutek prowadzenia prac budowlanych bez zachowania odpowiednich środków ostroŜności moŜe
dojść równieŜ do zanieczyszczenia wód gruntowych substancjami niebezpiecznymi. Przewiduje się
jednak, iŜ skala negatywnego oddziaływania będzie w tym przypadku mniejsza niŜ skala oddziaływania
związanego z lokalizacją nowej zabudowy.
W związku z ryzykiem wystąpienia opisanych powyŜej niekorzystnych zmian, niezbędne było
wprowadzenie do projektu mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu
zapisów
umoŜliwiających
powierzchniowych
ochronę
znajdujących
się
istniejących
na
zasobów
terenach
wód
sąsiednich)
podziemnych
oraz
(a
takŜe
wprowadzających
wód
zasady
prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej na całym analizowanym terenie.
35
Jednym z najwaŜniejszych zapisów ograniczających skalę oddziaływania na wody podziemne,
na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania terenów, jest ustalenie nakazu
zaopatrzenia w wodę pitną z sieci wodociągowej. Działanie to pozwoli uniknąć sytuacji, w której
na potrzeby funkcjonowania powstającej w granicach mpzp zabudowy eksploatowane byłyby
pojedyncze ujęcia wód podziemnych. Niewłaściwa eksploatacja indywidualnych ujęć wody mogłaby
skutkować zmniejszeniem zasobów wód podziemnych, a takŜe ich zanieczyszczeniem.
Niezwykle istotne dla ochrony jakości wód podziemnych (a takŜe wód powierzchniowych
na terenach sąsiednich), jest wprowadzenie szczegółowych zapisów dotyczących postępowania
z wytworzonymi w granicach obszaru mpzp ściekami, których ilość wzrośnie w sposób znaczący
na skutek realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Dla wszystkich terenów znajdujących
się w granicach obszaru objętego ustaleniami projektu mpzp ustalono odprowadzenie ścieków
bytowych i komunalnych wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej. Docelowe przyłączenie wszystkich
obiektów do sieci kanalizacji sanitarnej oraz wyeliminowanie moŜliwości stosowania w przypadku
nowej zabudowy zbiorników bezodpływowych pozwoli na zapobieganie moŜliwości przedostawania się
substancji szkodliwych do gleb oraz wód powierzchniowych i podziemnych. W celu usprawnienia pracy
całej sieci infrastruktury kanalizacyjnej projekt mpzp przewiduje równieŜ lokalizację przepompowni
ścieków na terenie K.
Ustalenia planu wprowadzają takŜe rozwiązania mające na celu zapewnienie właściwej
infiltracji wód opadowych i roztopowych oraz zachowanie właściwego obiegu wody w środowisku
na analizowanym terenie. UmoŜliwiają to między innymi zapisy szczegółowo określające charakter
nowej zabudowy oraz regulujące zasady postępowania z wodami opadowymi i roztopowymi w obrębie
poszczególnych terenów.
Projekt mpzp chroni tereny dotąd niezagospodarowane przed nadmierną zabudową, która
mogłaby skutkować znacznymi zmianami w panujących tu stosunkach wodnych, a takŜe wpływać
negatywnie na zasoby wód powierzchniowych i podziemnych znajdujących się poza jego granicami.
Dzięki wprowadzeniu ustaleń dotyczących maksymalnej powierzchni zabudowy działki budowlanej,
minimalnej powierzchni nowo wydzielanych działek oraz minimalnego udziału powierzchni biologicznie
czynnej na poszczególnych terenach, pozwala ograniczyć skalę negatywnego oddziaływania
związanego z wprowadzeniem nowego sposobu zagospodarowania. Zachowanie odpowiedniego
udziału powierzchni umoŜliwiających infiltrację wód opadowych i roztopowych pozwoli na zmniejszenie
ryzyka obniŜenia się poziomu zwierciadła wód podziemnych na skutek ograniczenia ich zasilania.
Dla wszystkich terenów znajdujących się w granicach mpzp (za wyjątkiem terenów dróg
publicznych), projekt planu dopuszcza zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach
działek. W przypadku terenów dróg publicznych ustalono natomiast odprowadzanie wód opadowych
i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej. Odmienny sposób zagospodarowania wód opadowych
i roztopowych, pochodzących z terenów dróg publicznych, pozwoli na wyeliminowanie ryzyka
zanieczyszczenia wód podziemnych substancjami niebezpiecznymi dla środowiska, związanymi
z eksploatacją silników spalinowych tj. węglowodory. Projekt planu wprowadza równieŜ zapis
36
ustalający nakaz zastosowania urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe, zgodnie
z
przepisami
odrębnymi
oraz dopuszcza lokalizację zbiorników retencyjno-podczyszczających
na terenie ZP/OS. Właściwe gospodarowanie wodami opadowymi i roztopowymi pozwoli
na zmniejszenie ryzyka nadmiernego powierzchniowego odpływu wód na skutek wzrostu udziału
powierzchni trwale uszczelnionych, będzie sprzyjać poprawie lokalnej retencji wód, a takŜe pozwoli
uchronić
wody
podziemne
przed
zanieczyszczeniem
substancjami
pochodzącymi
z
terenów
komunikacyjnych.
Skalę negatywnego oddziaływania na wody powierzchniowe i podziemne ograniczają równieŜ
zapisy ustalające lokalizację terenów zieleni urządzonej ZP oraz ochronę istniejących drzew (zgodnie
z przepisami odrębnymi). Zachowanie właściwego udziału terenów porośniętych roślinnością,
a w szczególności roślinnością wysoką, będzie wpływało korzystnie na poprawę retencji wodnej
(zatrzymanie wody przez systemy korzeniowe roślin) i ograniczenie tempa spływu powierzchniowego
wód opadowych i roztopowych.
Korzystny wpływ na zminimalizowanie moŜliwości zanieczyszczenia wód powierzchniowych
i
podziemnych
będą
miały
takŜe
zapisy
regulujące
prowadzenie
gospodarki
odpadami
na analizowanym terenie. Wprowadzenie dla całego obszaru nakazu gromadzenia, segregacji oraz
usuwania odpadów na zasadach określonych w przepisach odrębnych, ograniczy zagroŜenia
wynikające z nieodpowiedniego postępowania z odpadami, których ilość wzrośnie w sposób znaczący
na skutek rozwoju nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Prowadzenie gospodarki odpadowej
we właściwy sposób pozwoli na ograniczenie moŜliwości zanieczyszczenia wód powierzchniowych
i podziemnych substancjami niebezpiecznymi przedostającymi się do gruntu na skutek niewłaściwego
składowania odpadów.
6.3.
Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz
Realizacja ustaleń projektu mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu w wielu przypadkach będzie przyczyną występowania niekorzystnych zmian w lokalnej
bioróŜnorodności
oraz
krajobrazie.
Zmiany
te
dotyczyć
będą
głównie
terenów
dotychczas
niezabudowanych, przeznaczonych zgodnie z ustaleniami projektu planu pod lokalizację zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, usługowej, lokalizację nowych elementów układu
komunikacyjnego oraz sieci i urządzeń infrastruktury technicznej.
W przypadku lokalizacji wspomnianych powyŜej inwestycji, nastąpi konieczność usunięcia
szaty roślinnej (w większości przypadków roślinności ruderalnej), zniszczenia warstwy próchniczej
gleby oraz trwałego uszczelnienia powierzchni, uniemoŜliwiającego dalszy rozwój roślinności. Zmiany
te w sposób bezpośredni będą wpływać na zmniejszenie liczby zamieszkujących na tych terenach
roślin i zwierząt, a co za tym idzie wpłyną na kształtowanie lokalnej bioróŜnorodności. Czasowe
i lokalne negatywne oddziaływania, wpływające na ograniczenie bioróŜnorodności, wystąpią równieŜ
na etapie realizacji większości inwestycji, w trakcie którego prowadzone będą prace przy uŜyciu
37
cięŜkiego sprzętu, powodującego utwardzenie powierzchni, a przede wszystkim zniszczenie szaty
roślinnej.
Zmiana sposobu zagospodarowania terenów wiąŜe się równieŜ ze zmianą charakteru
występującej w sąsiedztwie zabudowy flory i fauny, której skutkiem jest zanikanie pewnych gatunków
o większych wymaganiach siedliskowych i ekspansja gatunków (zarówno w przypadku roślin jak
i zwierząt) przystosowanych do Ŝycia w bezpośrednim sąsiedztwie siedzib ludzkich. Zmiany w lokalnej
bioróŜnorodności mogą się równieŜ pojawić w przypadku znacznych zmian dotychczasowych
właściwości środowiska (warunków siedliskowych), tj. obniŜanie się poziomu wód i osuszanie terenów
na skutek wprowadzania nadmiernej zabudowy, wzrost zanieczyszczenia gleb i powietrza itd.
Przewiduje się jednak, Ŝe w analizowanym przypadku, z uwagi na charakter występującej tu
dotychczas flory i fauny oraz stosunkowo mało zróŜnicowane warunki siedliskowe, zmiany te nie będą
znaczące.
Zmiany w lokalnej bioróŜnorodności mogą wystąpić równieŜ w przypadku realizacji
dopuszczonych ustaleniami projektu planu zbiorników retencyjno-podczyszczających na terenie
ZP/OS. Obecność zbiorników wodnych na terenach, na których dotychczas nie występowały wody
powierzchniowe (w jakiejkolwiek formie), moŜe skutkować pojawieniem się w ich sąsiedztwie nowych
gatunków zwierząt i roślin, m.in. gatunków preferujących siedliska charakteryzujące się lepszymi
warunkami wilgotnościowymi.
Analizowany projekt planu zwiera zapisy, których realizacja umoŜliwi zminimalizowanie skali
negatywnego oddziaływania na lokalną bioróŜnorodność na skutek wprowadzania nowej zabudowy
na tereny dotychczas nieuŜytkowane.
Ustalenia
róŜnorodności
projektu
biologicznej
mpzp
na
przede
terenach
wszystkim
przyszłej
zapobiegają
zabudowy
drastycznemu
mieszkaniowej
ograniczeniu
jednorodzinnej
i wielorodzinnej, zlokalizowanej w obrębie terenów obecnie nieuŜytkowanych. Zapisy planu, aby
przeciwdziałać
nadmiernej
zabudowie
tych
terenów
(skutkującej
ograniczeniem
zdolności
biologicznych), określają w sposób szczegółowy minimalną powierzchnię nowo wydzielanej działki
budowlanej oraz minimalną powierzchnię biologicznie czynną, jaka musi być zachowana w obrębie
działki budowlanej (np. w przypadku części terenów MN, na których ustalono lokalizację zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojącej powierzchnia ta musi wynosić minimum 50% powierzchni
działki). Ponadto w przypadku terenów, dla których określono minimalny udział powierzchni
biologicznie czynnej, projekt planu określa równieŜ procent powierzchni jaką musi stanowić zieleń
wysoka (w zaleŜności od terenu). Zagospodarowanie terenów w sposób gwarantujący zachowanie
duŜych powierzchni biologicznie czynnych będzie korzystnie wpływać na wzmacnianie i wzbogacanie
struktury przyrodniczej terenów znajdujących się w niedalekim sąsiedztwie północno-zachodniego
klina zieleni.
Z punktu widzenia ochrony róŜnorodności biologicznej korzystne są równieŜ ustalenia projektu
planu dotyczące kształtowania lokalnej zieleni. W tym kontekście niezwykle waŜne są zapisy dotyczące
zachowania istniejących drzew, a w szczególności zachowania i uzupełnienia istniejących zadrzewień
38
na terenach 1-2KD-Z, 1KD-L i 9KD-D oraz na terenach 5MN i 13MN (wzdłuŜ drogi 9KD-D).
Projekt mpzp przewiduje równieŜ nakaz zagospodarowania nieutwardzonych powierzchni zielenią
urządzoną, krzewami lub drzewami, jeŜeli pozwoli na to rozmieszczenie poszczególnych elementów
infrastruktury technicznej, zgodnie z przepisami odrębnymi (na terenach KD-Z, KD-L, KD-D,
KD-Dxr), ustalając jednocześnie stosowanie w nasadzeniach drzew i krzewów akceptujących warunki
środowiska miejskiego.
Niezwykle istotne jest wykształcenie terenów zieleni urządzonej na terenach 1-3ZP. Tereny te
ze względu na znaczny udział powierzchni biologicznie czynnej (minimum 50-70% powierzchni
działki), obecność zieleni wysokiej (co najmniej 20% udziału powierzchni biologicznie czynnej) oraz
planowany sposób uŜytkowania, będą stanowić wraz z terenami US, U/ZP oraz ZP/OS pewnego
rodzaju lokalny korytarz ekologiczny. Ponadto wykształcenie enklaw zieleni na całym omawianym
obszarze przyczyni się takŜe do poprawy atrakcyjności tych terenów dla przedstawicieli róŜnych
gatunków zwierząt, które zwłaszcza dzięki obecności zieleni wysokiej, będą mogły znaleźć tu dogodne
warunki do Ŝycia. Nowe nasadzenia zieleni stanowić będą ponadto rekompensatę strat poniesionych
przez środowisko, powstających w wyniku usunięcia zieleni kolidującej z nowymi inwestycjami
budowlanymi oraz znacznego przekształcenia i uszczelnienia powierzchni ziemi.
Reasumując,
właściwa
podbudowa
biologiczna
terenów
przeznaczonych
pod
rozwój
zabudowy, a takŜe odpowiedni dobór i zróŜnicowanie gatunkowe wprowadzanej zieleni, przyczyni się
w znacznym stopniu do zachowania lokalnej róŜnorodności biologicznej.
Realizacja ustaleń projektu mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu będzie oddziaływać równieŜ na kształtowanie walorów krajobrazowych omawianego
obszaru. Ze względu na skalę zmian w dotychczasowym zagospodarowaniu terenów przewiduje się,
Ŝe oddziaływanie to nie wpłynie w sposób znaczący na zmianę charakteru całego analizowanego
obszaru.
Projekt
planu
przewiduje
zachowanie
dotychczasowego
sposobu
zagospodarowania
w przypadku duŜej części terenów juŜ zabudowanych, wprowadzając zmiany na terenach dotychczas
nieuŜytkowanych, porośniętych samoistnie pojawiającą się roślinnością. Zgodnie z ustaleniami,
na terenach tych wprowadzona zostanie przede wszystkim zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna,
nawiązująca swoimi parametrami do zabudowy zlokalizowanej na terenach sąsiednich. Towarzyszyć
jej będzie nieliczna zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, zlokalizowana wzdłuŜ ul. Biskupińskiej.
Szczegółowe określenie sposobu sytuowania zabudowy, określenia jej charakteru (np. dopuszczenie
lokalizacji zabudowy szeregowej i bliźniaczej jedynie na części terenów MN) oraz parametrów
(m.in. maksymalnej wysokości budynków, określenia przekrycia dachów czy maksymalnej długości
elewacji utworzonej przez budynki), pozwoli na wykształcenie uporządkowanej przestrzeni,
charakteryzującej się wysokimi walorami estetycznymi.
W celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych poszczególnych
terenów, w projekcie planu wprowadzono takŜe ograniczenia dotyczące lokalizacji elementów
dysharmonizujących przestrzeń wizualnie, w tym: zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci
39
infrastruktury technicznej oraz zakaz lokalizacji reklam (z wyjątkiem terenów U i U/ZP oraz reklam
umieszczanych w wiatach przystankowych). Ustalenia planu regulują szczegółowo równieŜ moŜliwość
lokalizacji szyldów i tablic informacyjnych. Dla terenów MN, MNz, U oraz U/ZP wprowadzono
ponadto zapisy regulujące kwestie związane z lokalizacją ogrodzeń (ich maksymalna wysokość nie
moŜe przekraczać 1,5m, przy czym powyŜej wysokości 0,5m naleŜy stosować ogrodzenia aŜurowe).
W celu podniesienia walorów estetycznych zapisy projektu planu nakazują lokalizację
dominanty przestrzennej na terenie 2U, akcentu architektonicznego na terenie MNz, a takŜe ustalają
dopuszczenie lokalizacji obiektów małej architektury na terenach MN, MNz, MW, U, U/ZP, US oraz
ZP (wysokość nie moŜe przekraczać 3m).
Rozwiązania wpływające na kształtowanie walorów krajobrazowych wprowadzono równieŜ
w odniesieniu do terenów komunikacyjnych (KD-Z, KD-L, KD-D, KD-Dxr), dla których dopuszczono
usytuowanie obiektów małej architektury oraz tablic informacyjnych w sposób nie ograniczający ruchu
pieszych i pojazdów, a takŜe wprowadzono zakaz lokalizacji ogrodzeń (z wyjątkiem słuŜących
zapewnieniu bezpieczeństwa w ruchu), budynków oraz tymczasowych obiektów budowlanych
(z dopuszczeniem lokalizacji kiosków wbudowanych w wiaty przystankowe komunikacji zbiorowej).
Reasumując, zapisy projektu planu, pomimo wprowadzenia nowego sposobu uŜytkowania
i zagospodarowania w obrębie części analizowanego obszaru, pozwolą na wytworzenie terenów
o korzystnych walorach krajobrazowych i umoŜliwią zachowanie zdolności biologicznych terenów
znajdujących się w granicach mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu.
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Jak wykazano we wcześniejszych rozdziałach prognozy, tutejsza szata roślinna nie zawiera
elementów o szczególnej wartości przyrodniczej, jednakŜe z uwagi na konieczność zachowania
równowagi biologicznej na tych terenach, niezwykle istotne jest określenie zmian jakie mogą wystąpić
w przypadku realizacji ustaleń mpzp.
Zaznaczyć naleŜy, Ŝe zmiany wpływające w sposób znaczący na kształtowanie lokalnej szaty
roślinnej występować będą jedynie w obrębie terenów dotąd niezagospodarowanych, dla których
ustalenia projektu planu przewidują wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania. Przewiduje
się, Ŝe negatywne oddziaływania na szatę roślinną nie będą występować w przypadku terenów
charakteryzujących się w chwili obecnej trwałym zainwestowaniem (szczególnie w obrębie ulic:
K. Irzykowskiego, Literackiej, L. Tołstoja oraz M. Wańkowicza).
Na skutek wprowadzania nowego sposobu zagospodarowania (w przypadku części terenów),
występująca szata roślinna ulegnie silnym przekształceniom, a w znacznej części zostanie usunięta.
Dewastacji ulegnie głównie roślinność niska, porastająca tereny przeznaczone bezpośrednio pod
realizację inwestycji na terenach przeznaczonych pod zabudowę oraz komunikację. W trakcie realizacji
inwestycji budowlanych czasowo i lokalnie zniszczona zostanie równieŜ roślinność na terenach
sąsiadujących z planowaną zabudową. W przypadku części terenów konieczne będzie równieŜ wycięcie
licznych brzóz (Betula pendula), które pojawiły się na tych terenach spontanicznie.
40
Niekorzystny i trwały wpływ na szatę roślinną będą mieć ustalenia dotyczące lokalizacji
elementów układu komunikacyjnego. Przebudowa istniejących oraz budowa nowych dróg wymagać
będzie zajęcia nowych powierzchni oraz trwałego uszczelnienia terenów (w przypadku dróg o trwałej
nawierzchni), na których dotychczas rozwijała się roślinność. W przypadku budowy dróg klasy
dojazdowej oraz dróg wewnętrznych, zasięg tych działań ograniczy się do terenów zajętych przez pas
drogowy oraz terenów bezpośrednio z nim sąsiadujących. Bardziej niekorzystne oddziaływania pojawią
się w przypadku przebudowy dróg klasy zbiorczej (KD-Z) – szczególnie w przypadku lokalizacji
wiaduktu nad torami kolejowymi na terenie 2KD-Z.
W wyniku wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania zmianie ulegnie równieŜ
charakter tutejszej szaty roślinnej, która w przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej i usługowej
zostanie zastąpiona roślinnością o wyŜszych walorach estetycznych, reprezentowaną w duŜej mierze
przez gatunki obce rodzimej florze. Zaznaczyć naleŜy jednak, Ŝe przemyślane wprowadzenie
odpowiednich
i
gatunków
odpowiednimi
dla
roślin,
tych
charakteryzujących
terenów
wymaganiami
się
wysokimi
siedliskowymi,
walorami
moŜe
wizualnymi,
wpłynąć
jak
pozytywnie
na zwiększenie róŜnorodności występujących tu roślin, szczególnie w odniesieniu do terenów
zajmowanych obecnie przez roślinność ruderalną.
Pomimo
znacznego
stopnia
przekształcenia
części
terenów,
będących
przedmiotem
niniejszego opracowania oraz niewielkiej wartości przyrodniczej tutejszej flory, zapisy projektu mpzp
wprowadzają ustalenia mające na celu maksymalne ograniczenie skali negatywnego oddziaływania
na szatę roślinną w związku ze zmianą dotychczasowego sposobu zagospodarowania i uŜytkowania
części terenów.
Ustalenia projektu planu określają przede wszystkim minimalny udział powierzchni biologicznie
czynnej, jaki powinien być zachowany na poszczególnych terenach (od 25 do 70% powierzchni
działki), a takŜe maksymalną powierzchnię zabudowy w obrębie terenów, na których dopuszczono jej
realizację (od 25 do 40%). Ponadto, dla terenów MN, MNz, MW, U, U/ZP, US, ZP oraz ZP/OS,
określają równieŜ minimalny udział zieleni wysokiej, który w zaleŜności od przeznaczenia terenu
wynosi od 15 do 30% powierzchni biologicznie czynnej.
Realizacja
zagospodarowanych
opisanych
zielenią
powyŜej
i
ustaleń
zapobiegnie
pozwoli
moŜliwości
na
zachowanie
całkowitego
określonych
pozbawienia
areałów
zdolności
biologicznych tych terenów. Przewiduje się, Ŝe na terenach przeznaczonych pod lokalizację zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej pojawi się zróŜnicowana gatunkowo roślinność ogrodów przydomowych
(w tym drzewa i krzewy owocowe oraz inne rośliny ozdobne), podczas gdy terenom zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej oraz zabudowy usługowej towarzyszyć będzie najprawdopodobniej
roślinność ozdobna o wysokich walorach estetycznych, wpływająca na wzrost atrakcyjności sąsiedztwa
budynków. W sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych pojawi się natomiast zieleń przyuliczna.
W celu ochrony i kształtowania lokalnie występującej roślinności wysokiej projekt planu
wprowadza zapisy ustalające ochronę istniejących drzew (zgodnie z przepisami odrębnymi),
a w szczególności zachowanie i uzupełnienie istniejących zadrzewień na terenach 1,2KD-Z, 1KD-L,
41
9KD-D oraz 5MN i 13MN (wzdłuŜ drogi 9KD-D), lokalizację na terenach MW zieleni izolacyjnej
wzdłuŜ ul. Biskupińskiej (zgodnie z rysunkiem) w postaci szpalerów drzew oraz uwzględnienie
ograniczeń wynikających z lokalizacji istniejących drzew i krzewów przy lokalizacji podziemnych sieci
infrastruktury technicznej.
W przypadku terenów komunikacyjnych (KD-Z, KD-L, KD-D, KD-Dxr) projekt planu
wprowadza równieŜ nakaz zagospodarowania nieutwardzonych powierzchni zielenią urządzoną
(krzewami lub drzewami) w przypadkach gdy pozwoli na to rozmieszczenie poszczególnych elementów
infrastruktury technicznej (zgodnie z przepisami odrębnymi). Niezwykle istotny jest równieŜ zapis
ustalający stosowanie w nasadzeniach drzew i krzewów gatunków akceptujących warunki środowiska
miejskiego. Wprowadzenie tego typu rozwiązań pozwoli uniknąć sytuacji, w której na skutek
wprowadzenia niewłaściwych gatunków roślin (wymagających lepszych warunków siedliskowych oraz
charakteryzujących się większą wraŜliwością na zanieczyszczenia związane z funkcjonowaniem szlaków
komunikacyjnych)
dochodziłoby
do
zamierania
nieprzystosowanej
roślinności,
nasadzanej
w bezpośrednim sąsiedztwie pasów drogowych.
W przypadku terenów infrastruktury technicznej zapisy projektu planu dopuszczają
zagospodarowanie zielenią wszystkich nieutwardzonych powierzchni, z zachowaniem warunków
określonych w przepisach odrębnych. Dla terenu K, w przypadku likwidacji przepompowni ścieków
sanitarnych, dopuszcza się zagospodarowanie zielenią całego terenu.
Na kształtowanie lokalnej flory w duŜym stopniu wpłynie przeznaczenie części terenów pod
lokalizację terenów zieleni urządzonej ZP. Na terenach tych projekt planu ustala konieczność
zachowania duŜego udziału powierzchni biologicznie czynnej (minimum 50 lub 70% powierzchni
działki), której część musi stanowić zieleń wysoka (20% powierzchni biologicznie czynnej) oraz
nakazuje wykonanie nasadzeń rzędów drzew (na terenach 2,3ZP, zgodnie z rysunkiem planu).
W pewnym stopniu na kształtowanie lokalnej flory wpłyną równieŜ zapisy dotyczące
przeznaczenia terenów U/ZP oraz ZP/OS. Tereny te, ze względu na planowany sposób
zagospodarowania, przewidujący znaczny udział powierzchni biologicznie czynnej oraz konieczność
zagospodarowania części terenów roślinnością wysoką, stanowić będą waŜny element szaty roślinnej
terenów objętych ustaleniami projektu mpzp.
Reasumując, ustalenia planu wpłyną w sposób istotny na zmniejszenie areału terenów
zajmowanych dotychczas przez pojawiającą się spontanicznie roślinność, jednakŜe wszelkie jego
zapisy dąŜą do zachowania jak największych obszarów zieleni, wpływających na kształtowanie
lokalnych walorów przyrodniczych. Zniszczenia roślinności, na skutek przeznaczenia części terenów
pod rozwój zabudowy oraz komunikacji i infrastruktury, będą w miarę moŜliwości rekompensowane
poprzez dokonywanie nowych nasadzeń, wytworzenie nowych terenów zieleni urządzonej oraz rozwój
roślinności towarzyszącej zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej i usługowej.
42
6.5.
Oddziaływanie na powietrze
Ze względu na charakter zmian dotychczasowego sposobu zagospodarowania terenów
objętych ustaleniami planu, nie przewiduje się znaczącego wzrostu zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego na skutek realizacji ustaleń zawartych w projekcie mpzp dla terenów w rejonie ulic
Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu.
Nowe źródła emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych powstaną w obrębie nowych terenów
przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową (MN, MNz, MW) i usługowych (U, U/ZP) oraz nowych
terenów komunikacyjnych. Nowa zabudowa oraz nowe szlaki komunikacyjne stanowić będą
dodatkowe źródła emisji gazów i pyłów (głównie SO2, NO2, CO, CO2 i pyłów) do powietrza.
Lokalizacja nowej zabudowy wiązać się będzie z powstaniem nowych źródeł emisji
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, obejmujących instalacje grzewcze, z których emitowane są
zanieczyszczenia powstające na skutek spalania paliw. Wzrost emisji zanieczyszczeń pośrednio
związany będzie takŜe ze wzrostem natęŜenia ruchu kołowego w sąsiedztwie zabudowy (dojazd do
budynków, obsługa nielicznej zabudowy usługowej).
Przyczyną wzrostu ilości powstających na omawianym terenie zanieczyszczeń powietrza będzie
równieŜ zwiększenie liczby źródeł emisji liniowej w postaci nowych szlaków komunikacyjnych. Zgodnie
z projektem planu nowe inwestycje, dotyczące sieci drogowej, obejmą głównie realizację dróg
dojazdowych (KD-D), umoŜliwiających sprawną obsługę nowo powstającej zabudowy. Z uwagi
na fakt, iŜ przewidywany wzrost natęŜenia ruchu na obecnie istniejących oraz nowo projektowanych
drogach związany będzie głównie z dojazdem do zabudowy mieszkaniowej oraz obsługą obiektów
usługowych,
zagroŜenie
pojawieniem
się
przekroczeń
dopuszczalnych
poziomów
stęŜeń
zanieczyszczeń jest znikome. Na sytuację tą wpływać będzie równieŜ stopniowe zwiększanie udziału
pojazdów spełniających wyŜsze normy emisji EURO26 oraz stopniowe wycofywanie z uŜytku pojazdów
nie spełniających tych norm.
Niewielki wzrost emisji o charakterze lokalnym i czasowym nastąpi prawdopodobnie takŜe
na etapie prowadzenia prac budowlanych, związanych z realizacją nowych i przebudową istniejących
szlaków komunikacyjnych, lokalizacją nowej zabudowy mieszkaniowej, usługowej oraz innych
obiektów, których lokalizacja została dopuszczona zgodnie z ustaleniami planu. Źródłami emisji
zanieczyszczeń będą w tym przypadku silniki maszyn budowlanych uczestniczących w pracach
ziemnych oraz same prace ziemne, których przeprowadzanie generuje powstawanie zanieczyszczeń
pyłowych. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez maszyny budowlane będzie stosunkowo niewielka
ze względu na ograniczoną powierzchnię, na jakiej będą odbywały się roboty oraz ograniczony czas
ich przeprowadzania. Pyły powstające podczas prowadzenia prac budowlanych nie będą miały
większego znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji dla tych terenów (niewielkie odległości
unoszenia powodować będą czasowy wzrost zapylenia o charakterze lokalnym). Emisja ta będzie
26
norma emisji EURO I (91/441/EC), EURO II (94/12/EC, 96/69/EC), EURO III i EURO IV (wprowadzona Dyrektywą 98/69/EC)
oraz EURO V (2007/715/EC)
43
zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego znaczenia w długofalowym kształtowaniu jakości
powietrza na tym terenie.
Zapisy projektu planu dopuszczają moŜliwość stosowania w obrębie zabudowy indywidualnych
systemów grzewczych, zgodnie z przepisami odrębnymi. Jednocześnie, aby ograniczyć wzrost ilości
emitowanych z indywidualnych instalacji grzewczych zanieczyszczeń gazowych i pyłowych (na skutek
realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej), zapisy projektu planu wprowadzają zakaz
stosowania w nowych budynkach pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo stałe, z wyjątkiem
paliw
odnawialnych
z
biomasy
(w
obrębie
wszystkich
terenów).
Ustalenie
to
pozwoli
na zminimalizowanie ilości zanieczyszczeń gazowych, a w szczególności pyłowych, emitowanych
w wyniku spalania paliw w instalacjach grzewczych, szczególnie w porównaniu do sytuacji, w której
stosowane byłyby paliwa stałe tj. węgiel. Zapisy projektu planu dopuszczają jednocześnie moŜliwość
stosowania indywidualnych systemów grzewczych, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Wprowadzenie tego typu zapisów nawiązuje do ustaleń zawartych w wydanym przez
Wojewodę Wielkopolskiego rozporządzeniu (nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007r.) w sprawie określenia
programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z zadaniami podstawowymi,
określonymi we wspomnianym powyŜej programie ochrony powietrza, dopuszcza się zastosowanie
indywidualnych instalacji grzewczych pod warunkiem spełnienia kryteriów dotyczących rodzaju
instalacji oraz stosowanego w nich paliwa (zakaz lokalizacji w nowych budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe z wyłączeniem paliw odnawialnych z biomasy).
Korzystny wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego będzie miało natomiast
wykształcenie terenów zieleni urządzonej (1-3ZP) oraz lokalizacja na terenach MW zieleni izolacyjnej
wzdłuŜ ul. Biskupińskiej (zgodnie z rysunkiem projektu planu). Ta ostatnia ograniczy przenikanie
zanieczyszczeń pyłowych z terenów komunikacyjnych (2KD-Z), natomiast roślinność występująca
w obrębie terenów zieleni urządzonej wpłynie korzystnie na zmniejszenie udziału dwutlenku węgla
w powietrzu atmosferycznym. Podobny wpływ na zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń powietrza
będą miały równieŜ zapisy projektu planu ustalające m.in. minimalny udział powierzchni biologicznie
czynnej w obrębie poszczególnych terenów, % powierzchni biologicznie czynnej jaką musi stanowić
zieleń wysoka (na terenach MN, MNz, U, U/ZP, ZP oraz ZP/OS) zachowanie istniejących drzew
(a w szczególności zachowanie i uzupełnienie istniejących zadrzewień na terenach 1-2KD-Z, 1KD-L,
9KD-D, 5MN, 13MN wzdłuŜ drogi 9KD-D), stosowanie w nasadzeniach drzew i krzewów gatunków
akceptujących warunki środowiska miejskiego (na terenach komunikacji) oraz dopuszczenie
zagospodarowania zielenią wszystkich nieutwardzonych powierzchni (z zachowaniem warunków
określonych w przepisach odrębnych) na terenach infrastruktury technicznej oraz w granicach pasów
drogowych.
Podsumowując, wprowadzenie szczegółowych zapisów dotyczących rodzaju paliw jakie mogą
być stosowane w instalacjach grzewczych w obrębie nowej zabudowy, zachowania odpowiednich
udziałów powierzchni biologicznie czynnej oraz zachowania i zwiększania udziału roślinności wysokiej
przy jednoczesnej tendencji do ograniczania emisji na skutek stosowania paliw o niŜszych wskaźnikach
44
emisji, a takŜe stopniowego wycofywania z ruchu pojazdów nie spełniających norm emisji, w sposób
istotny
wpłynie
na
ograniczenie
ryzyka
wystąpienia
przekroczenia
dopuszczalnych
stęŜeń
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w powietrzu.
6.6.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Realizacja ustaleń planu będzie wiązała się z planową realizacją terenów zabudowy
mieszkaniowej w analizowanym obszarze, dla których wymagane jest uzyskanie standardów
akustycznych w środowisku. Przewiduje się powstanie nowej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
MW – w sąsiedztwie ul. Biskupińskiej. Na pozostałym obszarze planu dominować będzie zabudowa
mieszkaniowa jednorodzinna MN. Zaplanowano równieŜ jeden teren zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej zespołowej MNz. Poza tym, ochrony akustycznej w środowisku wymagać będzie
równieŜ teren U/ZP oraz 2U – w przypadku realizacji zabudowy związanej ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieŜy.
Z uwagi na moŜliwość realizacji funkcji usługowej w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej
MN lub MNz, w nawiązaniu do przepisów rozporządzenia27, a takŜe w związku z bezpośrednim
sąsiedztwem terenów o róŜnych wymaganiach akustycznych w środowisku, ustalenia planu nakazują
uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych
wymaganiach akustycznych w środowisku.
Na terenie ZP/OS dopuszczono realizację przegrody przeciwhałasowej jako ochrony przed
hałasem kolejowym linii Poznań – Piła w postaci wału ziemnego do wysokości 4 m, a powyŜej jako
przegrody drewnianej lub przezroczystej. Dopuszczono równieŜ inne formy tej przegrody na odcinkach
kolizyjnych z istniejącą siecią infrastruktury technicznej. Planowana przegroda przeciwhałasowa
powinna
zapewnić
wymagany
standard
akustyczny
w
środowisku
zarówno
w
zabudowie
mieszkaniowej jednorodzinnej, jak i na terenie zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem
dzieci i młodzieŜy.
Przewiduje się, Ŝe zagroŜenie hałasem kolejowym w przyszłości nie będzie mniejsze niŜ
występujące obecnie (por. załączniki nr 4 i nr 5, sporządzone na podstawie Mapy akustycznej miasta
Poznania ...28). W przypadku utrzymywania się liczby połączeń kolejowych na obecnym poziomie
– związanych z aktualnym charakterem tej linii i uŜytkowaniem teraźniejszego taboru i torowiska,
szacuje się, Ŝe ponadnormatywny zasięg hałasu kolejowego dla kryterium dopuszczalnego
w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej będzie miał szerokość w terenie niezabudowanym
nie mniejszą niŜ obecnie, czyli ok. 130-135 m – dla poziomu dzienno-wieczorno-nocnego LDWN = 55 dB
(por. załącznik nr 4) oraz nie mniejszą niŜ ok. 70 m – dla poziomu dopuszczalnego w porze nocnej
LN = 50 dB (por. załącznik nr 5). Oznacza to, Ŝe tak jak w stanie istniejącym, pierwszy rząd zabudowy
27
28
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH) (2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia
14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281)
45
mieszkaniowej szeregowej znajdzie się w zasięgu ponadnormatywnego poziomu hałasu w porze
dzienno-wieczorno-nocnej, ale w porze nocnej przekroczenia nie powinny być juŜ obserwowane.
Przekroczenia hałasu kolejowego nie będą równieŜ wtedy występowały w zabudowie mieszkaniowej
wielorodzinnej.
W przypadku jednak, gdy linia kolejowa Poznań – Piła zacznie pełnić rolę tzw. „trampera”,
wtedy znacząco wzrośnie liczba połączeń. Wówczas, gdy np. nie zostanie zastosowany nowoczesny
– mniej hałaśliwy tabor kolejowy, który zrekompensuje wzrost natęŜenia ruchu pociągów, moŜe
wystąpić zagroŜenie ponadnormatywnym hałasem kolejowym – w czasie i na terenach, gdzie jeszcze
nie obserwuje się przekroczeń.
Stąd dopuszczenie realizacji przegrody przeciwhałasowej wzdłuŜ linii kolejowej jest w pełni
uzasadnione i oczekuje się, Ŝe istniejący wał ziemny usypany w przeszłości ale nie spełniający
wymogów przegrody przeciwhałasowej, zostanie przekształcony i uformowany w ekran akustyczny
spełniający oczekiwane parametry akustyczne, mimo Ŝe nie znalazł się w Programie ochrony przed
hałasem26.
W przyszłości, co sygnalizowane jest juŜ obecnie, wystąpi problem skaŜenia terenów
zabudowy mieszkaniowej, ale nie tylko, ponadnormatywnym hałasem samochodowym od ulic klasy
zbiorczej i lokalnej, w tym szczególnie: ul. Biskupińskiej, ul. Krajaneckiej, ul. M. Wańkowicza oraz
ul. Literackiej. Na wzrost zagroŜenia tym hałasem komunikacyjnym wpłynie – mający bezpośredni
związek ze wzrostem potoku ruchu samochodowego i ilości podróŜy – zarówno wzrost intensywności
zabudowy mieszkaniowej w obszarze planu, jak i wzrost intensywności zabudowy terenów sąsiednich,
np. terenów połoŜonych po północnej stronie ul. Biskupińskiej lub pozostałych terenów w rejonie
Strzeszyna.
W związku z tym, w ustaleniach planu dopuszczono lokalizację dodatkowych, innych niŜ
ustalonych planem, elementów układu komunikacyjnego – dla wszystkich klas ulic w granicach planu,
w tym szczególnie dopuszczono zastosowanie technicznych elementów uspokojenia ruchu dla terenów
dróg publicznych dojazdowych KD-D oraz terenów dróg wewnętrznych KDW.
Ustalenia planu dopuszczają lokalizację funkcji usługowych, w szczególności usług oświaty
na terenie 2U oraz terenie U/ZP, dla których obowiązuje ustalenie nakazujące uzyskanie określonych
przepisami odrębnymi dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieŜy.
Teren U/ZP znajduje się częściowo w zasięgu ponadnormatywnego oddziaływania hałasu
kolejowego, ale przewidziana przegroda przeciwhałasowa na terenie ZP/OS umoŜliwi uzyskanie
wymaganych standardów akustycznych w środowisku.
Z kolei teren 2U znajdzie się w zasięgu strefy skaŜenia hałasem samochodowym
z ul. Biskupińskiej, a częściowo takŜe – w przyszłości – hałasem kolejowym. Zastosowanie środków
technicznych moŜe nie być tu wystarczająco skuteczne dla ograniczenia hałasu do wymaganych
wartości w środowisku, co powinno oznaczać brak zgody na lokalizację usług oświaty na tym terenie.
46
NaleŜy jednak zauwaŜyć, Ŝe wprowadzenie ustalenia – którego zabrakło w projekcie planu –
dopuszczającego zastosowanie zasad akustyki urbanistycznej, architektonicznej i budowlanej
umoŜliwia juŜ lokalizację takich usług na terenie 2U, poprzez m.in. odpowiednie połoŜenie budynku
na działce, rozkład funkcji pomieszczeń w budynku, zastosowanie przegród zewnętrznych
o wymaganej izolacyjności akustycznej itd.
Nie przewiduje się zagroŜenia hałasem lotniczym z lotniska cywilnego Poznań – Ławica oraz
lotniska wojskowego Poznań – Krzesiny.
Nie przewiduje się równieŜ występowania uciąŜliwego akustycznie oddziaływania tzw.
pozostałych obiektów i działalności mogącej być źródłem hałasu – związanych z działalnością
usługową prowadzoną w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych (która nie wymaga zmiany
klasyfikacji terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na tereny mieszkaniowo-usługowe,
zgodnie z przepisami prawa budowlanego i przepisów wykonawczych29) lub na terenach usług –
w bliskim sąsiedztwie budynków mieszkalnych – w związku z ustaleniem planu nakazującym uzyskanie
wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach
akustycznych w środowisku.
6.7.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Z uwagi na brak lokalizacji na analizowanym terenie elementów dziedzictwa kulturowego nie
przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp,
jednakŜe zapisy projektu planu ustalają nadzór archeologiczno-konserwatorski podczas wykonywania
robót ziemnych w przypadku, gdy wymagają tego przepisy odrębne.
6.8.
Oddziaływanie na ludzi
W celu zapewnienia wyŜszej jakości Ŝycia oraz bezpieczeństwa mieszkańców analizowanych
terenów, niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę
elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle waŜne z punktu widzenia ochrony
zdrowia
mieszkańców
miasta,
gdyŜ
rosnące
zanieczyszczenie
poszczególnych
komponentów
środowiska (zwłaszcza powietrza i klimatu akustycznego) pogarsza warunki Ŝycia, a długotrwałe
naraŜenie na działanie szkodliwych substancji moŜe być czynnikiem wpływającym na wzrost
zachorowań i umieralności na skutek poszczególnych chorób. W związku z powyŜszym konieczne jest
wprowadzanie takich ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia
środowiska, a co za tym idzie pogorszenia jakości Ŝycia mieszkańców danego terenu.
Szczególnie istotnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie komfortu Ŝycia jak i stanu
zdrowia mieszkańców jest hałas komunikacyjny, którego źródłem jest w tym przypadku przede
wszystkim komunikacja samochodowa (ul. Biskupińska) i kolejowa (linia Poznań-Piła). Przyczyną
29
47
okresowego dyskomfortu będzie równieŜ hałas związany z pracami wykonywanymi na etapie realizacji
poszczególnych inwestycji.
ZagroŜenia, jakie niesie za sobą intensywny rozwój zabudowy dotyczą równieŜ potencjalnego
zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, a takŜe zanieczyszczenia gleb na skutek
niewłaściwego sposobu prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami. Wzrost
zanieczyszczenia tych elementów środowiska nie jest tak widoczny jak w przypadku wzrostu
zanieczyszczeń powietrza czy występowania ponadnormatywnego poziomu hałasu jednakŜe jest on
przyczyną negatywnego oddziaływania na ludzi.
W związku z powyŜszym niezwykle istotne jest wprowadzenie do projektu planu takich
rozwiązań, które niwelowałyby negatywne skutki pojawiające się na skutek wprowadzenia na część
terenów nowego sposobu zagospodarowania.
Analizowany projekt mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu
w sposób odpowiedni reguluje kwestie związane z ochroną i kształtowaniem jakości powietrza
atmosferycznego, regulacją gospodarki wodno-ściekowej, kształtowaniem terenów zieleni, ochroną
przed
hałasem
czy
ochroną
wartości
krajobrazowej.
Wprowadzając
poszczególne
ustalenia
i zakazy (opisane we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy), znacznie zmniejsza negatywny
wpływ na jakość Ŝycia i zdrowie mieszkańców, jaki mógłby się pojawić na skutek wprowadzenia
nowego sposobu zagospodarowania bez ustaleń mpzp.
Ustalenia projektu planu w sposób bezpośredni wpływają równieŜ na poprawę ogólnego
poziomu bezpieczeństwa poprzez stworzenie właściwego układu komunikacyjnego, zapewniającego
bezpieczny dostęp do terenów znajdujących się w granicy mpzp, dopuszczenie robót w zakresie
systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu słuŜb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Reasumując, w wyniku realizacji ustaleń planu nie naleŜy spodziewać się zwiększonego
odczuwalnego, niekorzystnego oddziaływania na ludzi, w związku z zagęszczeniem istniejącej dzisiaj
(dominującej w granicach planu) zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz realizacją nowych
elementów sieci infrastruktury i komunikacji. Ponadto przewiduje się, Ŝe uporządkowany i zadbany
krajobraz będzie korzystnie oddziaływał na ludzi, stanowiąc jednocześnie przyjazne miejsce zarówno
dla obecnych, jak i przyszłych mieszkańców tego rejonu miasta.
6.9.
Oddziaływanie na zwierzęta
RóŜnorodność gatunkowa przedstawicieli rodzimej fauny jest na omawianym terenie
stosunkowo niewielka, jednakŜe zniszczenie siedlisk na skutek wprowadzania zabudowy na tereny
dotychczas niezabudowane wpłynie na ograniczenie powierzchni stanowiącej środowisko Ŝycia
występujących tu gatunków zwierząt. Zmniejszenie powierzchni Ŝyciowej oraz ograniczenie
dostępności do bazy pokarmowej (szczególnie w przypadku małych zwierząt, których zdolności
migracyjne są niewielkie), spowodować moŜe wypieranie gatunków związanych z terenami
niezagospodarowanymi i stopniowe zastępowanie ich gatunkami przystosowanymi do Ŝycia
w siedliskach o odmiennym charakterze.
48
Jednak z uwagi na zakres zmian w zagospodarowaniu terenów, jakie nastąpią na skutek
realizacji ustaleń mpzp (zmiany sposobu zagospodarowania obejmą jedynie część terenów),
przewiduje się, Ŝe skala negatywnego oddziaływania na zamieszkujące te tereny zwierzęta nie będzie
znacząca. Wyjątek stanowi tu zmiana zagospodarowania terenów znajdujących się na obszarze
ograniczonym
ulicami:
Krajanecką,
Biskupińską,
K.
Irzykowskiego
oraz
przedłuŜeniem
ul. Literackiej, które na skutek realizacji ustaleń projektu planu zostaną przekształcone w tereny
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wraz z towarzyszącymi im terenami komunikacyjnymi i sieci
infrastruktury technicznej. Tereny te są w chwili obecnej porośnięte roślinnością, stanowiącą miejsce
Ŝycia i Ŝerowania przedstawicieli róŜnych gatunków zwierząt (zarówno bezkręgowców, jak
i kręgowców). Wycięcie roślinności wysokiej oraz trwałe zniszczenie szaty roślinnej na terenach
przeznaczonych bezpośrednio pod lokalizację obiektów budowlanych spowoduje znaczne uszczuplenie
przestrzeni Ŝyciowej lokalnej fauny.
Poza wspomnianym powyŜej przypadkiem, zapisy projektu planu pozwalające na zachowanie
odpowiednich areałów powierzchni biologicznie czynnej, zakładające wzbogacenie udziału zieleni
wysokiej (zachowanie i uzupełnienie istniejących szpalerów drzew, wykonanie nowych nasadzeń) oraz
wytworzenie
terenów
zieleni
urządzonej,
umoŜliwią
w
większości
przypadków
częściowe
zrekompensowanie strat poniesionych w wyniku przekształceń tych terenów. Przewiduje się, Ŝe tereny
charakteryzujące się duŜym udziałem zieleni (ZP, ZP/OS) i stosunkowo dobrymi warunkami
siedliskowymi, stanowić będą atrakcyjne miejsce dla wielu przedstawicieli zwierząt.
6.10.
Oddziaływanie na dobra materialne
Nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na dobra materialne na skutek
realizacji ustaleń projektu mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu.
Wprowadzenie nowych inwestycji, obejmujących lokalizację nowej zabudowy o wysokich walorach
estetycznych, a takŜe budowa infrastruktury komunikacyjnej oraz technicznej, przyczyni się natomiast
do wzrostu ilości dóbr materialnych oraz poprawy jakości Ŝycia mieszkańców omawianego terenu.
6.11.
Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary chronione
Jak wskazano w poprzednich rozdziałach niniejszego opracowania, w obrębie analizowanego
obszaru nie są zlokalizowane obszary prawnie chronione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r.
o ochronie przyrody, jak równieŜ obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000.
Ze względu na oddalenie omawianego terenu od najbliŜszych obszarów naleŜących do sieci
Natura 2000 (Fortu VI oraz Fortu VIa stanowiących elementy obszaru PLH300005 „Fortyfikacje
w Poznaniu”) nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na te tereny w związku
z realizacją ustaleń mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu.
Wprowadzenie zmian w zagospodarowaniu terenów znajdujących się w granicach wspomnianego
mpzp nie powinno równieŜ wpływać negatywnie na ograniczenie przestrzeni Ŝyciowej i dostępności do
bazy pokarmowej występujących na terenach Natura 2000 przedstawicieli flory i fauny.
49
Realizacja
ustaleń
mpzp
nie
będzie
równieŜ
przyczyną
wystąpienia
negatywnego
oddziaływania na znajdujące się poza granicami omawianego obszaru pomniki przyrody w postaci alei
dębowo-jesionowej przy ul. Jastrowskiej oraz alei drzew mieszanych przy ul. Biskupińskiej.
Ponadto, projekt analizowanego mpzp wprowadza szereg zapisów, których realizacja pozwoli
na zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko (zarówno w granicach mpzp jak
i na terenach sąsiadujących) jakie mogłoby wystąpić na skutek realizacji inwestycji przewidzianych
w projekcie mpzp. Dotyczą one między innymi ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami, ochrony
przed hałasem, zapewnienia właściwego udziału zieleni na terenach przeznaczonych pod zabudowę,
zasad prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami.
Ze względu na charakter zmian w zagospodarowaniu jakie przewiduje projekt analizowanego
mpzp oraz wprowadzenie zapisów obejmujących zagadnienia z zakresu ochrony środowiska, nie
przewiduje się równieŜ wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania na zachowanie walorów
przyrodniczych znajdujących się w niedalekim sąsiedztwie terenów północno-zachodniego klina.
6.12.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze
względu
na
połoŜenie
geograficzne
Poznania
(znaczne
oddalenie
od
terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić naleŜy, Ŝe realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
6.13.
Pola elektromagnetyczne
Na skutek realizacji ustaleń mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja
w Poznaniu, na analizowanym terenie mogą pojawić się nowe, sztuczne źródła promieniowania
elektromagnetycznego, przede wszystkim w postaci instalacji radiokomunikacyjnych. Analizowany
projekt mpzp nie wprowadza jednak szczegółowych ustaleń ograniczających moŜliwość lokalizacji oraz
określających maksymalne parametry tego typu instalacji. W związku z powyŜszym lokalizacja
instalacji radiokomunikacyjnych odbywać się będzie na zasadach określonych w obowiązujących
przepisach odrębnych. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych30,
na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej dopuszcza się lokalizację infrastruktury
telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu, natomiast w przypadku terenów zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej oraz terenów zabudowy usługowej nie wprowadza się zakazu lokalizacji
infrastruktury telekomunikacyjnej.
Wyznaczenie zasięgów występowania pola elektromagnetycznego, emitowanego przez
instalacje radiokomunikacyjne, z uwagi na brak szczegółowych informacji określających moc oraz
charakterystykę promieniowania emitowanego przez anteny, jakie mogą być w tym przypadku
zastosowane, nie jest jednak moŜliwe na obecnym etapie projektowania. Na podstawie informacji
30
Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675),
50
zawartych w literaturze, przewiduje się jednak, Ŝe eksploatacja tego rodzaju instalacji nie spowoduje
przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów31.
Wspomniane
powyŜej
rozporządzenie
określa
dopuszczalne
poziomy
pól
elektromagnetycznych w środowisku, zróŜnicowane dla terenów przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową, miejsc dostępnych dla ludności oraz zakresy częstotliwości pól elektromagnetycznych,
dla których określa się parametry fizyczne, charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych
na
środowisko,
a
takŜe
metody
sprawdzania
dotrzymania
dopuszczalnych
poziomów
pól
elektromagnetycznych, jak równieŜ metody wyznaczania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych.
Zapisy analizowanego projektu mpzp odnoszą się takŜe do innych, znajdujących się w obrębie
analizowanego
terenu,
źródeł
promieniowania
elektromagnetycznego
–
napowietrznych
linii
elektroenergetycznych. W celu ograniczenia moŜliwości lokalizacji tego rodzaju źródeł promieniowania
ustalają całkowity zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej.
Projekt planu dopuszcza natomiast lokalizację sieci infrastruktury technicznej, w tym linii
kablowej wysokiego napięcia 110kV na terenie ZP/OS. Ze względu na charakter tej inwestycji oraz jej
lokalizację na terenach wyłączonych z zabudowy, przewiduje się, iŜ nie będzie ona przyczyną
występowania negatywnego oddziaływania na ludzi.
Zgodnie
z
ustaleniami,
przewiduje
się
równieŜ
lokalizację
wnętrzowej
stacji
elektroenergetycznej GPZ 110/15kV na terenie 1E, zlokalizowanym w sąsiedztwie ul. Biskupińskiej
oraz linii kolejowej. Określenie skali oddziaływania wspomnianej inwestycji (zarówno w zakresie emisji
pól elektromagnetycznych, jak i generowania hałasu) nie jest moŜliwe na obecnym etapie
projektowania z uwagi na brak szczegółowych informacji dotyczących parametrów planowanej
inwestycji. Przewiduje się, Ŝe specjalistyczne opracowania określające stopień oddziaływania
na środowisko zostaną wykonane na etapie przygotowywania dokumentacji niezbędnej do uzyskania
wymaganych
prawem
decyzji
zezwalających
na
realizację
tego
przedsięwzięcia
(stacje
elektroenergetyczne o napięciu znamionowym nie niŜszym niŜ 110kV naleŜą do przedsięwzięć, których
realizacja moŜe wymagać sporządzenia raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko32).
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieŜącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
31
32
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.,
zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213 poz. 1397)
51
Środowiska33 przez zobligowane do tego instytucje. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy
2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu
niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko
realizacji planów moŜliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego
powielania.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowa Instytut Geologiczny,
Prezydent miasta Poznania, pełniący jednocześnie obowiązki starosty powiatu grodzkiego, prowadzą
monitoring poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza, jakości wód, jakości
gleby i ziemi, hałasu i pól elektromagnetycznych, w zakresie określonym w ustawie z dnia z dnia 27
kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska34 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne35.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie poziomu hałasu kolejowego i samochodowego.
Głównym
skutkiem
realizacji
ustaleń
planu
miejscowego
będą
konkretne
zmiany
w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru, zwłaszcza w zakresie lokalizacji nowej
zabudowy mieszkaniowej, nowego układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Analiza
skutków
realizacji
postanowień
planu
wykonana
będzie
m.in.
w
ramach
analizy
zmian
w zagospodarowaniu przestrzennym miasta Poznania, przeprowadzanej na podstawie ustawy
z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym36. Zgodnie z art. 32
ust. 1 ustawy prezydent miasta ma obowiązek co najmniej raz w czasie kadencji przeprowadzić
analizę zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w celu oceny aktualności planów
miejscowych oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Analiza dotyczy równieŜ kontroli realizacji ustaleń planów miejscowych w zakresie ochrony
i kształtowania środowiska.
8.
ROZWIĄZANIA
ALTERNATYWNE
W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE
DO
ROZWIĄZAŃ
ZAWARTYCH
MoŜliwość rozwaŜania róŜnego rodzaju sposobu zagospodarowania terenów znajdujących się
w granicach mpzp dla terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu została
ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania”, które określa przeznaczenie terenów znajdujących się w granicach analizowanego
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W związku z powyŜszym ilość moŜliwych do
wprowadzenia alternatywnych sposobów zagospodarowania tego obszaru była stosunkowo niewielka.
Niemniej jednak podczas prowadzonych prac rozpatrywano alternatywne rozwiązania
przestrzenne do zaproponowanych ostatecznie w przedłoŜonej do opiniowania wersji ustaleń planu.
Rozwiązania te dotyczyły m.in. lokalizacji terenu zabudowy usługowej 2U, który w jednym
z wariantów miał być zlokalizowany na obecnym terenie MNz. Propozycja ta z uwagi na protest
33
34
35
36
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami
52
mieszkańców Strzeszyna oraz potencjalne ryzyko wzrostu negatywnego oddziaływania na sąsiadujące
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (generowanie hałasu w wyniku zwiększonego ruchu
komunikacyjnego, a takŜe funkcjonowania obiektów usługowych), została odrzucona. W chwili
obecnej projekt planu przewiduje lokalizację terenu 2U w rejonie ul. Biskupińskiej (w pobliŜu
planowanego dworca komunikacji miejskiej), na terenach przeznaczonych pierwotnie pod lokalizację
terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej oraz jednorodzinnej.
Alternatywne
mieszkaniowej
rozwiązania
jednorodzinnej
rozwaŜano
zlokalizowanej
równieŜ
w
w
rejonie
odniesieniu
ul.
do
Parnickiego
terenów
(18MN
zabudowy
i
20MN).
Zaproponowano lokalizację (jedynie na części tych terenów) zespołu zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej z funkcja usługową, tworzącej tzw. „ryneczek”. Podobnie jak w przypadku
alternatywnej lokalizacji terenu 2U, z uwagi na potencjalne negatywne oddziaływanie na sąsiadujące
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (zwłaszcza w zakresie generowania hałasu), związane
z funkcjonowaniem nowej zabudowy usługowej, rozwiązanie to zostało uznane za niekorzystne.
9.
WNIOSKI
Jak wykazano w prognozie, realizacja ustaleń projektu planu wiązać się będzie z wystąpieniem
potencjalnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze o zróŜnicowanym charakterze, intensywności
oraz zasięgu przestrzennym. Oddziaływania te będą skutkiem realizacji w granicy planu nowych
inwestycji budowlanych, nowych elementów komunikacyjnych oraz nowych obiektów i elementów
sieci infrastruktury technicznej.
Realizacja ustaleń projektu planu będzie wpływać na komponenty środowiska przyrodniczego
w róŜnym stopniu. Oddziaływanie to będzie skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji
budowlanych, związanych z realizacją zabudowy mieszkaniowej, nielicznej zabudowy usługowej,
rozbudowy układu komunikacyjnego oraz zaopatrzenia terenów w niezbędne elementy infrastruktury
technicznej (w tym elektroenergetyki, gazownictwa oraz kanalizacji). Zestawienie przewidywanych
oddziaływań,
w
tym
krótkoterminowych,
oddziaływań
bezpośrednich,
długoterminowych,
stałych,
pośrednich,
chwilowych,
wtórnych,
pozytywnych
skumulowanych,
i
negatywnych
na środowisko przedstawiono w tabeli, stanowiącej załącznik nr 9 do prognozy.
Projekt planu zawiera zapisy zapewniające ochronę istotnych elementów środowiska
przyrodniczego
i
minimalizujących
lub
ograniczających
negatywne
skutki
realizacji
planu
na środowisko przyrodnicze. Dotyczą one m.in.:
→
zachowania istniejących drzew zgodnie z przepisami odrębnymi (w szczególności zachowania
i uzupełnienia istniejących zadrzewień na terenach 1,2KD-Z, 1KD-L, 9KD-D, 5MN oraz
13MN – wzdłuŜ drogi 9KD-D),
→
nakazu
zagospodarowania
nieutwardzonych
powierzchni
pasów
drogowych
zielenią
urządzoną, krzewami lub drzewami, jeŜeli pozwoli na to rozmieszczenie poszczególnych
elementów infrastruktury technicznej (zgodnie z przepisami odrębnymi) oraz stosowania
53
w nasadzeniach drzew i krzewów gatunków akceptujących warunki środowiska miejskiego –
na terenach KD-Z, KD-L, KD-D oraz KD-Dxr,
→
dopuszczenia
zagospodarowania
zielenią
wszystkich
nieutwardzonych
powierzchni
(z zachowaniem warunków określonych w przepisach odrębnych) na terenach infrastruktury
technicznej,
→
zachowania minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w obrębie poszczególnych
terenów (od 25 do 70% powierzchni działki),
→
ograniczenia maksymalnej powierzchni zabudowy poszczególnych terenów (od 25 do 40%),
→
określenia zasad postępowania z masami ziemnymi powstałymi w wyniku prowadzenia prac
budowlanych w granicach analizowanego obszaru,
→
nakazu utrzymania jakości gleby i ziemi na poziomie wymaganych standardów, zgodnie
→
nakazu gromadzenia, segregacji
oraz
usuwania
odpadów
na zasadach określonych
w przepisach odrębnych,
→
nakazu zaopatrzenia w wodę pitną z sieci wodociągowej,
→
odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej,
→
sposobu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w obrębie poszczególnych
terenów,
→
nakazu zastosowania urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe, zgodnie
→
zakazu stosowania w nowych budynkach pieców, trzonów kuchennych i kotłów na paliwo
stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy,
→
nakazu uzyskania określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku na terenach MN, MNz, MW, oraz U/ZP i 2U (w przypadku zabudowy
usługowej – usług oświaty),
→
nakazu
uzyskania
wymaganych
standardów
akustycznych
na
granicach
z
terenami
o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku,
→
dopuszczenia lokalizacji przegrody przeciwhałasowej od hałasu kolejowego (na terenie
ZP/OS),
→
dopuszczenia stosowania technicznych elementów uspokojenia ruchu na terenach KD-D
i KDW.
Ponadto, projekt planu zawiera ustalenia w zakresie zakazu lub ograniczenia moŜliwości
lokalizacji na analizowanych terenach elementów zagospodarowania dysharmonizujących walory
krajobrazowe terenów, tj.: ogrodzenia, reklamy, szyldy, napowietrzne elementy sieci infrastruktury
technicznej oraz tymczasowe obiekty budowlane. Ustala jednocześnie lokalizację innych elementów
wpływających na kształtowanie walorów krajobrazowych tj. dominanta przestrzenna (na terenie 2U)
oraz akcent architektoniczny (na terenie MNz).
54
Wprowadzenie wymienionych powyŜej ustaleń pozwoli na ograniczenie lub zniwelowanie
negatywnych oddziaływań, jakie mogą się pojawić w konsekwencji wprowadzenia na te tereny
nowego sposobu zagospodarowania i uŜytkowania. Warunkiem niezbędnym dla ograniczania
negatywnych skutków oddziaływania na środowisko będzie jednak precyzyjne wyegzekwowanie
ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów przepisów i wymogów
ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych.
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego
na
środowisko
przyrodnicze,
przy
uwzględnieniu
jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, róŜnorodności
biologicznej, krajobrazu, szaty roślinnej i zwierząt, powietrza, klimatu akustycznego. Wzięto równieŜ
pod uwagę oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp na ludzi, dobra materialne, dziedzictwo kulturowe,
a takŜe oddziaływanie w kontekście emisji pól elektromagnetycznych.
PowyŜsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp dla terenów
w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu. Projekt planu miejscowego opracowywany jest
na podstawie uchwały Nr LXXVI/818/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 30 sierpnia 2005r.
w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla
terenów w rejonie ulic Biskupińskiej i L. Tołstoja w Poznaniu. Planem objęto obszar połoŜony
w północno-zachodniej części Poznania w dzielnicy JeŜyce, w obrębie Strzeszyna. Granice obszaru
projektu planu wyznaczają: ul. Biskupińska, ul. L. Tołstoja, ul. M. Wańkowicza i ul. Krajanecka, a takŜe
trasa kolejowa Poznań – Piła. Powierzchnia analizowanego obszrau wynosi ok. 108ha.
Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne,
metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono połoŜenie przedmiotowego
obszaru w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie. Scharakteryzowano poszczególne
elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę
geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny.
Określono równieŜ stan środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, jakości wód oraz
klimatu akustycznego.
W części trzeciej, dotyczącej problemów ochrony środowiska związanych z zagadnieniami
regulowanymi w projekcie planu, zwrócono głównie uwagę m.in. na zagadnienia związane
55
z zagroŜeniem pogarszania jakości zasobów wodnych na skutek stosowania niewłaściwego sposobu
gromadzenia i odprowadzania ścieków oraz gospodarowania odpadami.
W czwartej części prognozy omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano równieŜ ich
powiązania z zapisami „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania”. Wskazano równieŜ potencjalne znaczące skutki dla środowiska i przestrzeni jakie mogą
wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń omówionego w prognozie projektu planu.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym oraz lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne
oddziaływanie
realizacji
ustaleń
projektu
planu
na
poszczególne
komponenty
środowiska
przyrodniczego. Wskazano teŜ rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej opisano rozwiązania alternatywne, jakie
rozwaŜano podczas prac nad projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
56

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

„Historia Bliska” — konkurs

750 000 - 4 Ściany Sp. z oo

Amelia Baj Tytuł magistra zdobyła na Wydziale Psychologii

Wakacje moich marzeń

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA KOLONOSKOPOWEGO Aby jelito

RRproblematyka i zakres - Wydział Architektury PG

Oferta nr 311242 (Investment na WYNAJEM)

DO WÓJTA GMINY RYBCZEWICE WNIOSEK o ustalenie warunków

1 980 000,00 P - Kamienica Nieruchomości