docShow publication content!
download 
Reklamacja Transkrypt
Show publication content!
PEDAGOGIKA XX RADA NAUKOWA Krzysztof JAKUBIAK, Uniwersytet GdaĔski Wiesáaw JAMROĩEK, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Dominik KUBICKI, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Svitlana LUPIY, Akademia Sztuk PiĊknych we Lwowie Andrzej MEISSNER, WyĪsza Szkoáa Ekonomii i Innowacji w Lublinie (przewodniczący) Josef PŠENAK, Uniwersytet KomeĔskiego w Bratysáawie Kazimierz RĉDZIēSKI, Akademia im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie Dymitr STROWSKI, Uralski Uniwersytet Federalny w Jekaterynburgu Adam WINIARZ, Wszechnica ĝwiĊtokrzyska w Kielcach LISTA RECENZENTÓW Witold CHMIELEWSKI, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim Romuald GRZYBOWSKI, Uniwersytet GdaĔski Stanisáaw MEDUCKI, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Jerzy POTOCZNY, WyĪsza Szkoáa Ekonomii i Innowacji w Lublinie Eleonora SAPIA-DREWNIAK, Uniwersytet Opolski Kazimierz SZMYD, Uniwersytet Rzeszowski Janusz SZTUMSKI, GórnoĞląska WyĪsza Szkoáa Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach Ewa WYSOCKA, Uniwersytet ĝląski Nadesáane do redakcji artykuáy są oceniane anonimowo przez dwóch Recenzentów PRAC CE NAUK KOWE Akademiia im. Jan na Dáugosza w CzĊsstochowiee P AGOG PEDA GIKA A toom XX pood redakccją Kazimieerza RĊdzziĔskiego CzĊĊstochowa 2011 2 Redaktor naukowy Kazimierz RĉDZIēSKI Redaktor tematyczny Mirosáaw àAPOT Redaktor naczelny wydawnictwa Andrzej MISZCZAK Korekta Paulina PIASECKA Dariusz JAWORSKI Redakcja techniczna Piotr GOSPODAREK Projekt okáadki Janusz PACUDA PISMO RECENZOWANE Podstawową wersją periodyku jest publikacja ksiąĪkowa © Copyright by Akademia im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie CzĊstochowa 2011 ISBN 978-83-7455-231-8 ISSN 1734-185X Wydawnictwo im. Stanisáawa PodobiĔskiego Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie 42-200 CzĊstochowa, ul. Waszyngtona 4/8 tel. (0-34) 378-43-29, faks (0-34) 378-43-19. www.ajd.czest.pl e-mail: [email protected] SPIS TREĝCI Od redaktora ........................................................................................................................... 9 I. WARTOĝCI EDUKACJI GLOBALNEJ Dominik KUBICKI Wychowawcza rola domu rodzinnego jako wspólnoty relacyjnej – remedium na potrzebĊ postawy otwartoĞci wobec Ğwiata kultur doby mondializacyjnej ................ 13 Dmitry STROVSKY Russian Media at the political crossroads: Why do they not stimulate democracy? ....... 35 Paweá ZIELIēSKI Gáówne dylematy i problemy edukacji globalnej ........................................................... 53 Patricia BIARINCOVÁ Globálna edukácia v dobe kultúrnych premien a výchova prostredníctvom umenia ...... 65 Anna PYDA-GRAJPEL Muzyka wáasna – muzyka obca. Niektóre aspekty percepcji róĪnych stylów muzycznych przez máodzieĪ licealną w dobie globalizacji .... 75 Joanna JAGIEàA Nørgaards Højskole. DuĔska szkoáa wielokulturowoĞci ................................................. 91 Anna ZIELIēSKA WartoĞci wychowawcze w systemach filozoficzno-religijnych Tybetu ......................... 99 ElĪbieta KORNACKA-SKWARA ToĪsamoĞü narodowa w Ğwietle przemian kulturowych ................................................. 113 Eugeniusz SZYMIK Obrazy styku kultur we wspóáczesnej literaturze Ğwiatowej i polskiej ........................... 121 ɋɜɿɬɥɚɧɚ ɄɈȽɍɌ ȱɧɤɥɸɡɿɹ ɭ ɜɢɳɿɣ ɲɤɨɥɿ ɍɤɪɚʀɧɢ: ɫɭɱɚɫɧɢɣ ɫɬɚɧ ɬɚ ɩɟɪɫɩɟɤɬɢɜɢ ............................. 137 II. DROGI I ROZDROĩA EDUKACJI MIĉDZYKULTUROWEJ Josef PŠENAK, Maria PŠENAKOWA Súþasná výchova etnických menšín v Slovenskej republike ........................................... 149 Maria JANUKOWICZ W nurcie dialogiki akademickiej .................................................................................... 157 Ɍɚɬɶɹɧɚ ɅɂɉȺɃ Ɉɫɨɛɟɧɧɨɫɬɢ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɱɟɫɤɨɝɨ ɩɨɞɯɨɞɚ ɜ ɫɢɫɬɟɦɟ ɨɛɪɚɡɨɜɚɧɢɹ ....................... 169 GraĪyna MIàKOWSKA Koordynacja dziaáaĔ w aspekcie wielokulturowoĞci na rzecz poprawy bezpieczeĔstwa w szkoáach i placówkach oĞwiatowych .................... 179 Lidia WàODARSKA-ZOàA KoniecznoĞü radykalnych zmian w systemie edukacji w dziedzinie zarządzania ........... 191 6 Spis treĞci Agata WOħNIAK-KRAKOWIAN, Dorota ORTENBURGER RóĪnice w komunikowaniu z perspektywy self-esteem .................................................. 199 Monika STAWIARSKA-LIETZAU Ryzykanci – bohaterowie czy ofiary? Kulturowe uwarunkowania ryzykownej jazdy máodych mĊĪczyzn ................................ 211 Adrianna SARNAT-CIASTKO Koncepcja dynamizmów rozwojowych Stefana Kunowskiego w optyce edukacyjnej analizy transakcyjnej ................................................................... 221 Urszula AUGUSTYēSKA Pytania ankietowe – rzemiosáo czy sztuka? .................................................................... 233 Sylwia PIKULA Dydaktyka jĊzyka polskiego jako jĊzyka ojczystego wobec wyzwaĔ edukacji miĊdzykulturowej ................................................................... 241 Aneta MAJKOWSKA Tekst ustny w dyskursie edukacyjnym ........................................................................... 255 Sylwia KITA Dewiacja jako rezultat transmisji kultury dewiacyjnej ................................................... 269 Katarzyna ZALAS Rodzina z problemem alkoholowym .............................................................................. 285 III. Z DZIEJÓW OĝWIATY I SZKOLNICTWA Marta MEDUCKA ĩoánierze Batalionów Cháopskich o Polsce i o sobie (pamiĊtniki Īoánierzy BCh) .......... 307 Kazimierz RĉDZIēSKI Starania spoáeczeĔstwa CzĊstochowy o rozwój szkolnictwa w XIX wieku (do 1867 r.) ............................................................................................... 319 Adam WINIARZ Wychowanie fizyczne i sport w Īyciu Polonii mandĪurskiej .......................................... 351 Izabela WRONA Gimnazjum Mechaniczne OkrĊgowego Towarzystwa RzemieĞlniczego w CzĊstochowie w latach 1926–1933 ............................................................................. 363 Izabela ZIMOCH-PIASKOWSKA Organizacja ksztaácenia na poziomie Ğrednim w szkoáach Towarzystwa Przyjacióá Dzieci w CzĊstochowie w latach 1948–1956 ........ 375 ɋɜɿɬɥɚɧɚ ɅɍɉȱɃ Ɋɨɥɶ ɿ ɦɿɫɰɟ ɯɭɞɨɠɧɶɨʀ ɨɫɜɿɬɢ ɜ ɲɤɨɥɚɯ ɍɤɪɚʀɧɢ (ɡ ɡɚɥɭɱɟɧɧɹɦ ɥɶɜɿɜɫɶɤɨɝɨ ɞɨɫɜɿɞɭ) ............................................................................. 401 Mirosáaw àAPOT Nauczycielki religii mojĪeszowej w szkoáach publicznych w Galicji w latach 1867–1939 ........................................................................................................ 407 Nota o Autorach ..................................................................................................................... 419 CONTENTS Editorial note .......................................................................................................................... 9 I. THE VALUE OF GLOBAL EDUCATION Dominik KUBICKI Nurturing role of a family home seen as communion – a remedy for the need of openness towards the world of cultures in the era of globalisation ............................. 13 Dmitry STROVSKY Russian media at the political crossroads: Why do they not stimulate democracy? ........ 35 Paweá ZIELIēSKI The major dilemmas and problems of the global education ............................................ 53 Patricia BIARINCOVÁ Global education in the age of cultural change and art education ................................... 65 Anna PYDA-GRAJPEL Own music – alien music. Some aspects of perception of different music styles by High school students in the age of globalism ............................................................. 75 Joanna JAGIEàA Nørgaards Højskole. Danish school of multiculturalism ................................................ 91 Anna ZIELIēSKA Educational value in the philosophical and religious systems of Tibet ........................... 99 ElĪbieta KORNACKA-SKWARA National identity in the light of cultural changes ............................................................ 113 Eugeniusz SZYMIK Pictures of the join of cultures in contemporary worldwide literature as well as Polish literature .............................................................................................. 121 Svitlana KOGUT The situation of higher education in Ukraine – the present day and perspectives ........... 137 II. ROADS AND WILDERNESS OF INTERCULTURAL EDUCATION Josef PŠENAK, Maria PŠENAKOWA Modern education of ethnic minorities in Slovakia ........................................................ 149 Maria JANUKOWICZ In the course of an academic dialogue ............................................................................ 157 Tatyana LIPAI Features of realization of the lichnostno-focused approach in education system ............ 169 GraĪyna MIàKOWSKA Coordination of actions in multicultural aspect to improve security in schools and educational institutions ............................................................................ 179 8 Contents Lidia WàODARSKA-ZOàA Necessity of radical changes in management education ................................................. 191 Agata WOħNIAK-KRAKOWIAN, Dorota ORTENBURGER The differences in communication from perspective of self-esteem ............................... 199 Monika STAWIARSKA-LIETZAU Risk-takers – heroes or victims? Cultural determinants of young male drivers risky driving ................................................................................ 211 Adrianna SARNAT-CIASTKO The Stefan Kunowski’s conception of developmental dynamisms in educational transactional analysis perspective ............................................................ 221 Urszula AUGUSTYēSKA Questions in surveys – craft or art? ................................................................................. 233 Sylwia PIKULA Didactics of polish language as native facing the challenges of intercultural education ................................................................................................ 241 Aneta MAJKOWSKA The text of the oral discourse of educational .................................................................. 255 Sylwia KITA Deviation as the result of transmission of the deviant culture ......................................... 269 Katarzyna ZALAS Family with alcohol problem .......................................................................................... 285 III. FROM THE HISTORY OF EDUCATION Marta MEDUCKA The soldiers of Peasants’ Battalions (Bataliony Cháopskie) on Poland and themselves (Memoire of BCH Soldiers) ................................................. 307 Kazimierz RĉDZIēSKI The efforts of the society of Czestochowa for development of education in the XIX century (for 1867 years) ................................................................................ 319 Adam WINIARZ Physical education and sport in life of Polonia in Manchuria ......................................... 351 Izabela WRONA The High School of Regional Mechanical Crafts Society in years 1926–1933 .............. 363 Izabela ZIMOCH-PIASKOWSKA The organization of education at the secondary level in the schools of the Society of Children’s Friends in Czestochowa in the years 1948–1956 ............... 375 Svitlana LUPIY The role and place of art education in schools of Ukraine (based on the experiences of Lvov) ................................................................................ 401 Mirosáaw àAPOT Mosaic religion women-teachers in public schools in Galicia in 1867–1939 ................. 407 Authors ................................................................................................................................... 419 Od redaktora Oddawany do rąk Czytelnika tom „Pedagogiki” zasáuguje na szczególną uwagĊ przynajmniej z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest fakt, iĪ to juĪ XX zeszyt z serii Prac Naukowych Akademii im. Jana Dáugosza (wczeĞniej WSP) poĞwiĊcony szeroko rozumianej myĞli i praktyce oĞwiatowej. Przypomnijmy, iĪ pierwszy numer „Pedagogiki” ukazaá siĊ w roku 1989, a jego redaktorem naukowym byá prof. Franciszek Marek. W kolejnych latach funkcjĊ tĊ peánili prof. prof.: Zygmunt M. Zimny, Janusz Lipiec, Romuald Derbis, Bogdan Snoch, Józef ĩuraw oraz Stanisáaw PodobiĔski, a począwszy od tomu 13., staáym samodzielnym redaktorem naukowym pozostaje Kazimierz RĊdziĔski. W ciągu 22 lat na áamach rocznika wyniki badaĔ naukowych zaprezentowaáo wielu pedagogów związanych z czĊstochowską Alma Mater, a takĪe wywodzących siĊ z innych uznanych oĞrodków akademickich w kraju i za granicą. Przyczyniá siĊ on do awansu naukowego wielu badaczy oraz byá ich swoistym rzecznikiem, peániąc rolĊ informatora o dziaáalnoĞci naukowej Ğrodowiska czĊstochowskich pedagogów. Rozwój skromnego początkowo rocznika przebiegaá stopniowo i mozolnie. W duĪej mierze byá on uzaleĪniony od siá naukowych dopiero rozwijającej siĊ uczelni, przez dáugi czas mającej status szkoáy pedagogicznej. „Pedagogika” zatem przechodziáa, przede wszystkim w pierwszym dziesiĊcioleciu, takĪe okresy stagnacji. Ich efektem byá dwuroczny cykl wydawniczy kilku tomów. Niewątpliwie owe utrudnienia wynikaáy z przemian dokonujących siĊ w uczelni, w strukturze Wydziaáu Pedagogicznego i Wydawnictwa AJD, oraz z braku stabilnoĞci redakcji naukowej i, co siĊ z tym wiąĪe, wizji perspektywicznego rozwoju czasopisma. Nawet pobieĪna retrospekcja z okresu 22 lat wydawania „Pedagogiki”, dokonana na szerszym tle przemian dokonujących siĊ w naszym kraju, a rzutujących na sytuacjĊ Ğrodowiska akademickiego, uprawnia do pozytywnej oceny faktu utrzymania siĊ owej pozycji wydawniczej. UmoĪliwia ona takĪe ocenĊ rozmiarów postĊpu dokonanego w ostatniej dekadzie ukazywania siĊ periodyku. DziĞ „Pedagogika” prezentuje siĊ okazalej pod wzglĊdem merytorycznym, a takĪe edytorskim. Redaktor rocznika pozyskaá grono Autorów stale zasilających swymi tekstami kolejne tomy, nad ich jakoĞcią czuwają recenzenci o uznanych nazwiskach. Uczelnia zapewnia stabilnoĞü finansowania prac redakcyjnych i drukarskich. Na chwilĊ obecną zatem roczny cykl wydawania „Pedagogiki” nie jest zagroĪony zarówno pod wzglĊdem siá naukowych, jak i Ğrodków finansowych. I wreszcie drugi przyczynek wyjątkowoĞci niniejszego tomu. Jego opublikowanie zbiegáo siĊ w czasie z utworzeniem strony internetowej: www.wp.ajd.czest.pl/ 10 Od redaktora pedagogika, na której Czytelnicy oraz osoby zainteresowane wspóápracą naukową znajdą elektroniczny zapis poszczególnych tomów z serii „Pedagogika”, a takĪe informacje na temat warunków uczestnictwa w publikacji. Ponadto powoáano miĊdzynarodową RadĊ Naukową rocznika. W jej skáad weszli profesorowie gwarantujący wysoki poziom merytoryczny, a mianowicie prof. prof.: Andrzej Meissner (WyĪsza Szkoáa Ekonomii i Innowacji w Lublinie) – przewodniczący, Krzysztof Jakubiak (Uniwersytet GdaĔski), Wiesáaw JamroĪek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), ks. Dominik Kubicki (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Svitlana Lupiy (Akademia Sztuk PiĊknych we Lwowie – Ukraina), Josef Pšenak (Uniwersytet Jana Amosa KomeĔskiego w Bratysáawie – Sáowacja), Kazimierz RĊdziĔski (AJD), Dmitry Strovsky (Uralski Uniwersytet Federalny w Jekaterynburgu – Rosja) oraz Adam Winiarz (Wszechnica ĝwiĊtokrzyska w Kielcach). Utworzono takĪe ListĊ Recenzentów (zob. strona przytytuáowa w niniejszym tomie). Tak wiĊc tom XX „Pedagogiki” rozpoczyna nowy okres w historii periodyku. Jestem przekonany, iĪ bĊdzie to kolejny etap rozwoju, awansu w hierarchii naukowej czasopism pedagogicznych obecnych na rynku wydawniczym. NiezaleĪnie jednak od poczynionych zmian, związanych przede wszystkim z dostĊpnoĞcią elektroniczną dla szerokiego grona Czytelników, wersją pierwotną czasopisma nadal pozostaje wersja papierowa. Podobnie jak w tomach poprzednich, w niniejszej publikacji dominuje tematyka związana z szeroko rozumianą edukacją wielokulturową. Artykuáy autorów, reprezentujących w sumie 8 krajowych oraz 6 zagranicznych oĞrodków akademickich, uporządkowano w trzech czĊĞciach. Zostaáy one zatytuáowane: „WartoĞci edukacji globalnej”, „Drogi i rozdroĪa edukacji miĊdzykulturowej” oraz „Z dziejów oĞwiaty i szkolnictwa”. W sumie znalazáo siĊ w nich 30 tekstów dających obszerny przegląd wspóáczesnych problemów i przemian edukacyjnych w Polsce i na Ğwiecie i refleksji historycznooĞwiatowej. Efekt koĔcowy Īmudnego procesu wydawniczego związanego z przygotowaniem XX juĪ tomu „Pedagogiki” moĪna uznaü za satysfakcjonujący. Mam nadziejĊ, Īe niniejsza publikacja spotka siĊ z pozytywnym odzewem Czytelników, przyczyni siĊ teĪ do dalszego rozwoju serii. Kazimierz RĊdziĔski Nota o Autorach Urszula AUGUSTYēSKA – dr, Akademia im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie Patricia BIARINCOVÁ – mgr, Uniwersytet Katolicki w Ružomberku (Sáowacja) Joanna JAGIEàA – mgr, WyĪsza Szkoáa Pedagogiczno-Filozoficzna Ignatianum w Krakowie Maria JANUKOWICZ – dr, AJD w CzĊstochowie Sylwia KITA – dr, AJD w CzĊstochowie Svitlana KOGUT – doc., UkraiĔski Katolicki Uniwersytet we Lwowie (Ukrainia) ElĪbieta KORNACKA-SKWARA – dr, AJD w CzĊstochowie Dominik KUBICKI – ks. dr hab., prof. w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Tatiana LIPAI – dr, Biaáoruski PaĔstwowy Uniwersytet Rolniczo-Techniczny w MiĔsku Svitlana LUPIY – prof., Akademia Sztuk PiĊknych we Lwowie (Ukraina) Mirosáaw àAPOT – dr, AJD w CzĊstochowie Aneta MAJKOWSKA – dr, AJD w CzĊstochowie Marta MEDUCKA – dr hab., prof. w Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach GraĪyna MIàKOWSKA – dr, Gliwicka WyĪsza Szkoáa PrzedsiĊbiorczoĞci Dorota ORTENBURGER – dr, AJD w CzĊstochowie Sylwia PIKULA – mgr, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawáa II Josef PŠENAK – em., prof. dr hab, Uniwersytet KomeĔskiego w Bratysáawie (Sáowacja) 420 Nota o Autorach Maria PŠENAKOWA – mgr, em. nauczyciel – szkolnictwo Ğrednie w Bratysáawie Anna PYDA-GRAJPEL – dr, AJD w CzĊstochowie Kazimierz RĉDZIēSKI – dr hab., prof. w AJD w CzĊstochowie Adrianna SARNAT-CIASTKO – mgr, AJD w CzĊstochowie Monika STAWIARSKA-LIETZAU – dr, AJD w CzĊstochowie Dymitr STROWSKI – prof. dr hab., Uralski Uniwersytet Federalny w Jekaterynburgu (Rosja) Eugeniusz SZYMIK – dr, Gliwicka WyĪsza Szkoáa PrzedsiĊbiorczoĞci Adam WINIARZ – dr hab. prof. we Wszechnicy ĝwiĊtokrzyskiej w Kielcach Lidia WàODARSKA-ZOàA – dr, Politechnika CzĊstochowska Agata WOħNIAK-KRAKOWIAN – dr, AJD w CzĊstochowie Izabela WRONA – mgr, AJD w CzĊstochowie Katarzyna ZALAS – mgr, AJD w CzĊstochowie Anna ZIELIēSKA – mgr, AJD w CzĊstochowie Paweá ZIELIēSKI – dr, AJD w CzĊstochowie Izabela ZIMOCH-PIASKOWSKA – mgr, Gimnazjum im. Jana Pawáa II w Galewicach
