Tendencje budownictwa ekologicznego w Polsce. Elementy

ZIELONA GÓRA 2010
ISBN 978-83-7481-360-0
Justyna JUCHIMIUK34
TENDENCJE BUDOWNICTWA EKOLOGICZNEGO
W POLSCE. ELEMENTY PRO-EKOLOGICZNE
KSZTAŁTOWANIA ARCHITEKTURY, ANALIZA OBSZARU
ARCHITEKTURY ENERGOOSZCZĘDNEJ NA PRZYKŁADZIE
NOWYCH WIELORODZINNYCH ZESPOŁÓW
MIESZKANIOWYCH W WARSZAWIE.
WPROWADZENIE
Idea budownictwa proekologicznego rozumiana jest często jako tworzenie i
budowanie obiektów przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju w aspekcie
społecznym, ekonomicznym ,ekologicznym oraz energooszczędnym. Współczesne
technologie wyznaczają nam nowe jakości zamieszkiwania w środowisku
mieszkaniowym .
PROEKOLOGICZNE KSZTAŁTOWANIE ARCHITEKTURY -TENDENCJE
Współczesne tendencje proekologiczne i zero energetyczne w architekturze
poświęcają wiele miejsca na oszczędność energii potrzebnej do egzystencji i ochronie
środowiska. Można je podzielić na dwie kategorie ,pierwsza - zależna od stopnia
oszczędności energii i sposobu realizacji, druga- powiązana z typem zastosowanej
metody budowlanej.
Typologia architektury ekologicznej w zależności od:
a/stopnia oszczędności energii i sposobu realizacji:
-Budynki energooszczędne (low-energy house LEH 705 Kwh/m2)
-Domy pasywne (passive house PH ,15 Kwh/m2)
-Architektura solarna
-Budynki niezależne/samowystarczalne (self-sufficient house-SSH)
-Ekowioski (ecovillages)
-Budynki w synergii z krajobrazem
b/typu zastosowanej metody zrównoważonego poboru energii
-czynniki konstrukcyjne wewnętrzne -wpływające na komfort cieplny, z
zastosowaniem innowacyjnych materiałów
-czynniki zewnętrzne-klimatyczne oraz ukształtowanie środowiska ,system
zarządzania energia w budynku
-czynniki wypośrodkowane- instalacje pozyskujące energie z otoczenia-energia
odnawialna
34
121
Mgr inż. arch., właściciel biura projektowego Studio MMVI
W artykule przybliżone zostaną rozwiązania z pierwszej grupy zalezie od stopnia
oszczędności energii i sposobu realizacji:
Budynki energooszczędne (low-energy house LEH 705 Kwh/m2)
Zapotrzebowanie na ciepło dla domu niskoenergetycznego kształtuje się na poziomie
od 30 do 60 kWh/ (m²•rok). W przypadku budynku tradycyjnego wzniesionego
zgodnie z obowiązującymi przepisami wartość ta wynosi od 90 do 120 kWh/
(m²•rok). Dom pasywny potrzebuje poniżej 15 kWh/ (m²•rok).
Obiekty wznoszone w standardzie domu niskoenergetycznego mają dobrą izolację
przegród zewnętrznych i okna o niskim współczynniku przenikania ciepła.
Szczególną uwagę poświęca się miejscom, w których na skutek przerwania ciągłości
izolacji cieplnej mogą tworzyć się tzw. mostki termiczne. Nie stosuje się w nich okien
połaciowych. Stosuje się wyłącznie wentylację mechaniczną z rekuperacją, aby
wykorzystywać ciepło zawarte w powietrzu usuwanym na zewnątrz jako urządzenie
dodatkowe stosuje się gruntową czerpnię powietrza. Technologie stosowane w
domach niskoenergetycznych: obniżające
zużycie energii, w domach
nieskoenergetycznych, podobnie jak w domach pasywnych, powszechnie stosuje się
kolektory słoneczne, pompy ciepła, rekuperatory czy gruntowe wymienniki ciepła
służące do pozyskiwania energii termalnej ze źródeł odnawialnych.
Domy pasywne (passive house PH ,15 Kwh/m2)
W standardzie wznoszenia takich obiektów budowlanych zauważamy dobre
parametry izolacyjne przegród zewnętrznych oraz zastosowanie szeregu rozwiązań,
mających na celu zminimalizowanie zużycia energii w trakcie eksploatacji. Praktyka
pokazuje, że zapotrzebowanie na energię w takich obiektach jest ośmiokrotnie
mniejsze niż w tradycyjnych budynkach wznoszonych według obowiązujących norm.
Dom pasywny to nowa idea w podejściu do oszczędzania energii we współczesnym
budownictwie. Jej innowacyjność przejawia się w tym, że skupia się ona przede
wszystkim na poprawie parametrów elementów i systemów istniejących w każdym
budynku, zamiast wprowadzania dodatkowych rozwiązań. Dom pasywny wyróżnia
bardzo niskie zapotrzebowanie na energię do ogrzewania – poniżej 15 kWh/(m²•rok).
Oznacza to, że w przeciągu sezonu grzewczego do ogrzania jednego metra
kwadratowego mieszkania potrzeba 15 kWh, co odpowiada spaleniu 1,5 l oleju
opałowego, bądź 1,7 m³ gazu, czy też 2,3 kg węgla.. Z kolei system nawiewnowywiewnej wentylacji zmniejsza o 75-90% straty ciepła związane z wentylacją
budynku. Rozwiązaniem często stosowanym w domach pasywnych jest gruntowy
wymiennik ciepła. W okresie zimowym świeże powietrze po przefiltrowaniu
przechodzi przez to urządzenie, gdzie jest wstępnie ogrzewane. Następnie powietrze
dostaje się do rekuperatora, w którym zostaje podgrzane ciepłem pochodzącym z
powietrza wywiewanego z budynku. Charakterystyczny dla standardu budownictwa
pasywnego jest fakt, że w przeważającej części zapotrzebowanie na ciepło zostaje
zaspokojone dzięki zyskom cieplnym z promieniowania słonecznego oraz ciepłu
oddawanemu przez urządzenia i przebywających w budynku ludzi. Jedynie w
okresach szczególnie niskich temperatur stosuje się dogrzewanie powietrza
nawiewanego do pomieszczeń. Obecnie koszt budowy domu pasywnego w Polsce to
8 do 15 procent więcej w stosunku do budowy standardowej. W Niemczech koszty
dodatkowe wynoszą jedynie 3-8 procent.
122
Architektura solarna
Jest to sposób ogrzewania budynku naturalnymi źródłami ciepła, głównie energią
słoneczną poprzez odpowiednie ukształtowanie bryły budynku, przeszkleń w nim
zamieszczonych, odpowiednie usytuowanie poszczególnych elementów budowli
względem pozycji słońca w cyklu rocznym i dziennym oraz zastosowanie innych
wspomagających technik ogrzewania alternatywnego takich jak gruntowy wymiennik
ciepła. Odpowiednio zaprojektowany budynek, w którym zastosowano dostępne na
rynku techniki związane z wykorzystaniem ogrzewania pasywnego budynku takie
jak: ściana Trombe'a, stałe elementy zacieniające powierzchnie przeszklone w okresie
letnim, ew. markizy, gruntowy wymiennik ciepła, ma znacznie wyższy komfort
cieplny od budynków tradycyjnych, a co za tym idzie znacznie mniejsze nakłady
eksploatacyjne na ogrzewanie i klimatyzację. Przy zastosowaniu technik ogrzewania
pasywnego zmniejszają się nakłady finansowe oraz energetyczne potrzebne do
eksploatacji.Dom wykonany w systemie ogrzewania pasywnego, który spełnia
również normę domu pasywnego nie wymaga tradycyjnej instalacji grzewczej, co
znacząco obniża koszty jego budowy, równoważąc częściowo dodatkowe nakłady na
jego wybudowanie. Techniki ogrzewania pasywnego są również niezbędnymi, gdy
wznosimy budynek autonomiczny.
Budynki niezależne/samowystarczalne (self-sufficient house-SSH)
Budynek autonomiczny (dom autonomiczny) to budynek zaprojektowany tak, by
mógł funkcjonować niezależnie od zewnętrznej infrastruktury, to jest bez
dostarczania z zewnątrz energii elektrycznej, wody oraz bez odbierania ścieków i
kanalizacji burzowej. Budynek autonomiczny nie jest z definicji przyjazny dla
środowiska, jednakże jego niezależność od zewnętrznych (nieodnawialnych) źródeł
energii oznacza mniejszy wpływ na środowisko niż budownictwa tradycyjnego.
Zwolennicy budownictwa autonomicznego wśród jego zalet wymieniają mniejszy
jego wpływ na środowisko i koszty utrzymania oraz większe poczucie
bezpieczeństwa przez użytkujących. Ostatnia zaleta wynika z niezależności domu od
dostarczania z zewnątrz energii elektrycznej i wody, których dostawy mogą w
przypadku normalnego budynku zostać zaburzone w przypadku kataklizmu, wojny,
rozruchów, czy zwykłego remontu i konserwacji sieci energetycznej, bądź też
wodociągowej. Koszt wybudowania takiego budynku jest jednak wyższy - ocenia się,
że za te same pieniądze można zbudować dom w technologii tradycyjnej lub dom
autonomiczny o powierzchni około 25% mniejszej od tradycyjnego. Użycie
dostępnych na miejscu zasobów (energii słonecznej, energii wiatrowej, wody
deszczowej) powoduje zmniejszenie niekorzystnego wpływu na środowisko. W
przypadku normalnego budownictwa, większość z tych zasobów jest marnowana.
Autonomia zmniejsza wpływ na utrzymanie domu kosztów zewnętrznych (abonament
za przyłącza gazowe, elektryczne, wodne, kanalizacyjne i koszt dostarczania energii,
wody, gazu).Budynki autonomiczne są zazwyczaj również energooszczędne, co
pozwala na dalsze zmniejszenie kosztów ich utrzymania. Taka tendencja wynika z
tego, że łatwiej zaspokoić potrzeby energetyczne budynku odłączonego od sieci gdy
są one mniejsze.
Ekowioski
Ekowioski to społeczności, których celem jest społecznie, ekonomicznie i
ekologicznie: trwały styl życia. Liczba mieszkańców ekowioski to najczęściej 50-150
123
osób dlatego, że ten rozmiar jest uważany, zgodnie z ustaleniami z socjologii i
antropologii, za optymalny do stworzenia społecznej sieci. Ekowioski są „wiejskimi
społecznościami miejskimi”, które dążą do utrzymania sposobu życia na niskim
poziomie wpływu na środowisko naturalne. Mimo, że nie ma wzorcadla realizacji
tego celu, ekowioski często charakteryzuje ekologiczne projektowanie, korzystanie z
alternatywnych źródeł energii i wspólnotowe życie społeczne. Poniższy diagram
przedstawia strukturę ekowiosek .
Rys. 1. Struktura ekowiosek
Fig. 1 Structure of ecovillages
Budynki w synergii z krajobrazem
Projekt powinien pozwalać na wykorzystanie tego, co daje natura, czyli na bierne
pozyskiwanie energii. Jeśli działka nie jest zacieniona, warto tak usytuować dom, aby
wykorzystać energię słoneczną i dzięki temu zmniejszyć zużycie energii na ogrzanie
domu. Podstawowym warunkiem efektywnego wykorzystywania energii słonecznej
jest odpowiednie usytuowanie go względem stron świata. Istotne przy projektowaniu
mogą być także skupiska drzew oraz spadek terenu.
DOSTĘPNE BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
W Polsce widoczny jest deficyt mieszkaniowy, wahający się pomiędzy 2 a 3
milionami. Według spisu powszechnego w kraju brakuje ok. 1,5 miliona mieszkań w
stosunku do liczby gospodarstw domowych a około 2 mln wymaga
natychmiastowego ,gruntownego remontu. Z uwagi na ilościowy i jakościowy
charakter problemu mieszkaniowego zauważa się szybkie budowanie, niekorzystne
dla przeciętnego Polaka kredytowanie oraz wysokie ceny za m2. Dobrym przykładem
jest Warszawa i jej nowo powstające założenie Miasteczko Wilanów.
Nierozważne budowanie 3 milionów mieszkań w Polsce ma również wpływ na
szkody przestrzenne i środowiskowe. Problem mieszkaniowy wymaga rozwiązań
systemowych - będących połączeniem instrumentów finansowych jaki i
przestrzennych , angażujących administracyjne struktury na wszystkich poziomach.
Pomocą może służyć system stosowany w Anglii tzw. dostępnego budownictwa
124
mieszkaniowego ang. affotrable housing, który jest kompleksowym, publicznoprywatnym systemem budowania. W system ten wpisane są wytyczne gwarantujące
wysoka jakość otrzymanej zabudowy, pod względem przestrzennym,
technologicznym, ekologicznym, energetycznym i wykonawczym. W dalszej
końcowej części artykułu przeanalizuję na przykładzie koncepcji mieszkaniowej w
Wilanowie dyrektywę ekologiczną tego systemu.
Rys. 2. Struktura angielskiego systemu affordable housing
Fig. 2 Structure of affordable housing system in England
STUDIUM PRZYPADKU-KONCEPCJA ZAGOSPODAROWANIA TERENÓW
MIESZKANIOWYCH W WILANOWIE, WARSZAWA
Miasteczko Wilanów miało być drugim Żoliborzem: pełne zieleni, nasycone
usługami i sklepami, ze znakomitą komunikacją. Zamiast tego na Polach
Wilanowskich pnie się w górę ekskluzywne blokowisko. Jest to realizacja koncepcji
urbanistycznej w nowej części Wilanowa. Całkowicie zaplanowana wizja osiedla
mieszkaniowego realizowana jest przez renomowane polskie i zagraniczne firmy
deweloperskie. Oczekuje się, że całkowita liczba mieszkańców w ciągu 4 lat osiągnie
35 – 50 tys. osób. Osiedle jest aktualnie w ok. 60% zrealizowane, natomiast
infrastruktura jest ukończona w ok. 30%.
„Plany publicznych szkół i przedszkoli są już gotowe, a teren na ich budowę
zakupiony przez Miasto St. Warszawy. Pierwsze etapy budowy boiska Orlik i placu
zabaw mają być zakończone jesienią. Prywatne przedszkole Akademia Uśmiechu jest
już niemal wybudowane. Mieszkańcy Miasteczka Wilanów oczekują budowy części
handlowej i poprawy infrastruktury drogowej (Al. Rzeczypospolitej ma być w
wkrótce otwarta). Wbrew tendencjom panującym na świecie budowania zamkniętych
enklaw niemających nic wspólnego z budowaniem przestrzeni miejskiej, obecny etap
rozwoju projektu pozwala stwierdzić, iż nie ma porównywalnego osiedla w Europie
wybudowanego na tak dużym terenie przez tak wielu graczy z różnych krajów.
Budynki mieszkalne harmonizują ze sobą i respektują obecność dwóch dominant,
jakimi są: Pałac Wilanowski i Świątynia Opatrzności Bożej. Celem, który udało się
125
osiągnąć na obecnym etapie rozwoju osiedla jest m.in. fakt, iż żaden z budynków nie
zaburzył obecności tych dwóch obiektów i nie przytłoczył ich wyróżniającym się
stylem architektonicznym czy wysokością zabudowy, zachowując tym samym
światowy standard wykonania i elegancję rozwiązań projektowych. Polnord i GTC
wspólnie zrealizują nowoczesne centrum handlowe w Warszawie. Planowana
inwestycja powstanie w prestiżowej lokalizacji, na 7-hektarowej działce w
Wilanowie. Początek budowy planowany jest w drugiej połowie 2010 roku.”35
STRATEGIA ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
(ENERGETYCZNEJ) DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWYZrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych wiąże się ze
zmniejszeniem ich zużycia zarówno w gospodarstwach domowych, jaki w zakładach
produkcyjnych czy usługowych. W przypadku użytkowników indywidualnych chodzi
o oszczędne korzystanie przede wszystkim z energii i wody. W Warszawie w ramach
racjonalnej gospodarki surowcami ,miasto chce doprowadzić do znacznego
zmniejszenia zużycia energii. W tym celu promowane będzie wykorzystanie
energooszczędnych technologii i urządzeń w przemyśle, energetyce i gospodarce
komunalnej. Zauważona została potrzeba zmniejszenia strat energii, zwłaszcza
cieplnej, w obiektach mieszkalnych, przemysłowych i usługowych. Strategia zakłada
podniesienie sprawność wytwarzania energii i doprowadzić do poprawy parametrów
energetycznych istniejących już budynków. Oprócz obniżenia wskaźników zużycia
energii równie ważnym zadaniem jest zwiększenie w bilansie energetycznym
Warszawy zużycia energii ze źródeł odnawialnych. Możliwe jest wykorzystanie
energii słonecznej (na potrzeby domów jednorodzinnych) oraz energii pozyskiwanej z
biomasy, biogazu wysypiskowego, biogazu z procesów oczyszczania Ścieków.
Opracowany zostanie w najbliższym czasie „Program rozwoju energii odnawialnej
dla Warszawy”, w którym będzie można odnaleźć konkretne rozwiania i terminy ich
wdrożenia a także zwiększenia recyklingu oraz odzysku materiałowego i
energetycznego.
STUDIUM PRZYPADKU - PROJEKT ZESPOŁU BUDYNKÓW
MIESZKALNYCH Z USŁUGAMI I PARKINGAMI PODZIEMNYMI
„WIŚNIOWE PODWÓRZE” NA TERENIE WILANOWA ZACHODNIEGO
W WARSZAWIE
W koncepcji zaproponowano stworzenie zespół budynków mieszkalnych z
usługami i parkingami podziemnymi wraz z dojściem, dojazdami, zielonym
podwórzem ze zbiornikiem retencyjnym i placami zabaw i rekreacji.Za priorytetowe
przyjęto powiązania funkcjonalno-przestrzenne z sąsiednimi terenami.
Zaproponowano stworzenie przestrzeni publicznych ” spinających” tj.amfiteatr,
boiska, tereny rekreacyjne , sztuczne zbiorniki wodne oraz zielone przestrzenie na
dachu dostępne dla mieszkańców.
35
http://www.miasteczko-wilanow.pl/
126
Projektowana inwestycja zajmuje ok15.000 m2 powierzchnia działki
przy powierzchni zabudowy ok 7000m2 .Powierzchnia użytkowa mieszkań PUM –
20047,43m2 .Ilość mieszkańców to ok.760 przy 183 mieszkaniach i 296. Kubatura
obiektu to 115174m3 ,ilość kondygnacji naziemnych – 4, podziemnych 1.Teren
praktycznie płaski, niezabudowany bez drzew i krzewów. Zarośnięty trawą i
bylinami. Otaczające tereny – z trzech stron pasy dróg i uzbrojeń miejskich z czwartej
strony rozpoczęta realizacja zabudowy mieszkaniowej. Droga Nowa 1 jest
zrealizowana bez włączenia do zaprojektowanej (nie rozpoczęta realizacja) ul.
Sobieskiego bis. Aleja „Oś Królewska” w sąsiedztwie projektowanej zabudowy nie
jest zrealizowana. Wychodząc z założenia stworzenia maksymalnie korzystnych
warunków zamieszkiwania i jednocześnie uzyskania największej powierzchni
użytkowej, w dostosowaniu do wymiarów i kształtu działki, przyjęto następujące
założenia dla projektowanej zabudowy:
• zabudowa obrzeżna z zielonym podwórzem w środku
• linię zabudowy przyjęto
- wzdłuż ul. Sobieskiego wg wytycznych planu
- wzdłuż al. Oś Królewska – 4m od linii rozgraniczającej w dostosowaniu do
zabudowy sąsiadującej
- wzdłuż ul Nowej 6m od linii rozgraniczającej ulicy w dostosowaniu do zabudowy
sąsiadującej
- wzdłuż linii rozgraniczającej od działki sąsiada od wschodu – 4m od niej z
lokalnymi odsunięciami w głąb własnej działki w dostosowaniu do
projektowanej zabudowy sąsiada
• wzdłuż tak przyjętej zewnętrznej linii zabudowy zlokalizowano obrzeżny
parking 16m szerokości i na nim zlokalizowano 16m głębokości traktu 4-ro
kondygnacyjny budynek mieszkalny z lokalnie rozmieszczonymi w parterze
usługami (na narożnikach zabudowy w strefie ulic prostopadłych do ul.
Sobieskiego bis, na której zakazane jest nawet zatrzymywanie się pojazdów). Od
strony ulic otaczających i sąsiadującego zespołu mieszkaniowego – 4-ta
kondygnacja odsunięta jest o 1m od linii zabudowy
• wjazd do garażu podziemnego, trafostacje zlokalizowano od ul. Nowa 1, węzły
cieplne w dwóch narożnikach pod usługami
• główne wejście do zespołu zaprojektowano od ul. Sobieskiego bis (tramwaj)
tworząc wygrodzony dziedziniec wejściowy prowadzący do reprezentacyjnego
dwupoziomowego hallu łączącego parking i parter budynku w strefie klubu
mieszkańców i Sali zabaw (dziecięcych). Przestrzeń hallu wprowadza na
przejścia piesze do klatek schodowych
• wejścia do klatek schodowych są z dwóch poziomów
- parkingu (zaprojektowanego jako „salon naszych samochodów”)
- zielonego (wiśniowego) podwórza
• dachy budynku zaprojektowano jako teren zielony dla mieszkańców
zgrupowanych przy poszczególnych klatkach, stanowiący jednocześnie wstępną
retencję wód opadowych
• wewnętrzny zielony dziedziniec z maksymalną ilością zieleni oraz „naturalnie”
ukształtowanych strumieni i zbiorników wodnych – „Wiśniowe Podwórze”
stanowi wewnętrzną przestrzeń rekreacyjną dla mieszkańców i jednocześnie
system retencyjny wód opadowych (patrz opracowanie Zieleń, układ wodny i
wystąpienie o pozwolenie – wodno – prawne).
127
• wszystkie mieszkania na parterze mają swój ogródek powiązany z „Wiśniowym
Podwórzem”
• wszystkie mieszkania na najwyższej (4-tej) kondygnacji mają swój ogródek na
dachu powiązany wewnętrznymi schodami
• mieszkania 2-giej i 3-ciej kondygnacji 4 szt. mają swoją powierzchnię
rekreacyjną na dachu dostępną z własnej klatki schodowej. Powierzchnia ta nie
może być podzielona lub użytkowana wspólnie
• 12 mieszkań o powierzchni ~160m2 ma zaprojektowane kominy do podłączenia
kominków
Rys. 3. Rzuty podstawowe i plan zagospodarowania przestrzennego terenu - osiedle w
Wilanowie, Warszawa- proj. Marek Budzyński architect
Fig.3 The basic plans and conceptions of land development of house estate in Wilanow,
Warsaw design Marek Budzyński
Cechami zgodnymi z przyjętym rozumieniem proekologicznego kształtowania formy
urbanistycznej osiedla „Wiśniowe Podwórze” są
• Stosunkowo gęsta i zwarta zabudowa
• Zapewniona minimalna ilość usług w parterze: sklep, gastronomia, klub
mieszkańca, wewnętrzne tereny zielone z placem zabaw, zbiornikami
retencyjnymi
• Zapewnienie przestrzeni publicznych
• Dostęp do komunikacji publicznej ,w przyszłości rozbudowywanej
128
Rys. 4. Kierunki rozwoju koncepcji architektury proekologicznej- interakcja z architekturą
energooszczędną ,bioklimatyczną-zmierzanie w stronę standardów architektury zrównoważonej
Fig. 4 Direction of pro-ecological architecture development –integration with solar and
bioclimatic architecture – Tending towards sustainable architecture standards
Ocena efektywności energetycznej
W analizowanym założeniu mieszkaniowym spełniono następujące kryteria :
• Energooszczędne urządzenia techniczne
• Zielone elewacje
• Dachy płaskie pokryte ekstensywna roślinnością(poprawa ochrony cieplnej,
bufor wody deszczowej, ochrona pokrycia przed dzialaniem UV i nagłymi
zmianami temperatur- popraw mikroklimatu) zielone dachy ,częściowo
również na parkingu podziemnym
• Weliminowano mostki termiczne
• Wentylacja grawitacyjna z nasadami hybrydowymi o małej
energochłonności
Zwrócić należy uwagę na słabe strony tj
• Niekonwencjonalne żródła energii-brak
• Technologie alternatywne-brak
Widoczne są jednak możliwości (wymagane prawem)racjonalizacji zużycia
energii przez określenie racjonalnej-optymalnej izolacji termicznej przegród ,do
której ten jeszcze niezrealizowany obiekt będzie zobligowany się dostosować.
Osiedle” Wiśniowe Podwórze „ spełnia w swoich założeniach
koncepcje zrównoważonego podejścia do budowania, zarówno analizując
jego wpływ na środowisko, równowagę ekonomiczną i społeczną wg.
przyjętych w diagramie punktów.
129
Rys. 5. Zrównoważone budowanie
Fig. 5 Sustainable building
Ocena cyklu życia produktów w odniesieniu do budynków
(ang.Life Cycle Assessment LCA)36
Projektowanie budynków wg .zasad zrównoważonego rozwoju ,może wykorzystywać
opracowywane obecnie wskaźniki LCA. Ocena cyklu życia budynku jest jedną z
technik zarządzania środowiskiem służąca analizie cyklu np. budowlanego, mająca na
celu określenie, a nawet jego ocenę. Podstawowymi elementami LCA są :
• identyfikacja zagrożeń dla środowiska naturalnego
• ocena ilościowa: materiałów zużytych i ich wpływu na lokalny ekosystem
• Oddziaływanie wyprodukowanych materiałów na człowieka ,tu obiektu
budowlanego na mieszkańców
• Zużycia energii podczas budowy oraz w trakcie eksploatacji obiektu
Eksploatacja wynika z całego okresu życia obiektu. W skali tego przedziału czasu
uwzględniane są również emisje zanieczyszczeń i odpadów oraz ocena potencjalnych
wpływów tych obciążeń na środowisko naturalne.
Zatem wprowadzenie wymogu racjonalizacji rozwiązań na etapie projektowania w
zakresie zużycia energii jest wstępem do postępowanie wg. zasad zrównoważonego
rozwoju. Jest to korzystne zarówno dla inwestora –z uwagi na optymalizację kosztów
inwestycji oraz późniejszych kosztów eksploatacji. Przez to korzystne dla środowiska
naturalnego. Przy projektowaniu „Wiśniowego Podwórza” przeprowadzono wyżej
opisana analizę, która dała pozytywny wynik. Tym samym projekt wpisuje się w
zasady kształtowania swojej struktury w poniższy diagram.
36
Kowalski Z., Kulczycka J., Góralczyk M., Ekologiczna ocena cyklu życia procesów wytwórczych
(LCA), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007
130
Rys. 6. Schemat zasad kształtowania budynku zrównoważonego
Fig. 6 Scheme of constructing sustainable building
Rys. 7. „Wiśniowe Podwórze” Wilanów -proj. Marek Budzyński architekt
Fig. 7. „Wiśniowe Podwórze” Wilanów –design Marek Budzyński architekt
131
PODSUMOWANIE
Zgodnie z przyjętymi w maju, przez Parlament Europejski , zmianami w
Dyrektywie 2002/91/WE z dn.16 grudnia 2002r. (ang.EPBP), począwszy od 2021 r.,
nowo powstałe budynki na terenie UE muszą być budynkami o prawie zerowym
zapotrzebowaniu na energię. Przedstawione tendencje w rozwoju architektury ,nie
tylko mieszkaniowej kładą wysoki nacisk na energooszczędność. Przed
współczesnymi architektami stoi wyzwanie zaprojektowania budynku harmonijnie
wyspanego w środowisko, możliwego do realizacji przy minimalnym poborze energii
i wykorzystaniu surowców mineralnych oraz niewielkim wpływie na środowisko
naturalne.
W kształtowaniu opisywanego w artykule osiedla mieszkaniowego, istnieje wiele
czynników, które dowodzą o proekologicznym i zrównoważonym modelu
zagospodarowani przestrzennego oraz o takich rozwiązaniach funkcjonalnoprzestrzennych .W przyszłości istnieje możliwości jego transformacji w założenie
samowystarczalne.
Dalszy rozwój proekologicznej architektury mieszkaniowej nierozerwalnie wiąże
się z procesem edukacji jej odbiorców - młodego pokolenia - świadomego i zdolnego
do rzeczywistych działań prowadzących do zrównoważonego środowiska
mieszkaniowego. Powinniśmy zmienić sposób myślenia i dostosować je do
powiedzenia jednego z delegatów na konferencji Zrównoważonego Budynku w
Maastricht: My nie odziedziczyliśmy Ziemi po naszych ojcach, ale pożyczyliśmy ją od
naszych dzieci…
TENDENCIES IN ECOLOGICAL CONSTRUCTION IN
POLAND. PRO-ECOLOGICAL ELEMENTS OF
ARCHITECTURAL DESIGN. ANALYSIS OF LOW-ENERGY
ARCHITECTURE, CASE STUDY: NEW HOUSING
DEVELOPMENT IN WARSAW.
This article discusses pro-ecological issues in polish design. An analysis of the
problem of introducing low-energy and pro-ecological architecture to the housing
structure has been made in the context if its influence on habitable conditions. An
attempt has been taken at compiling list of categories that shapes habitability
conditions. This problem in question has been illustrated by an example of housing
estate in Warsaw -“Wisniowe Podwórze”.
132