Przedszkolna grupa społeczna Grupa przedszkolna jest

Przedszkolna grupa społeczna
Grupa przedszkolna jest społecznością hierarchiczną. Na czele tej struktury stoi
formalny przywódca czyli nauczyciel. Wewnętrzne układy tej grupy kształtują się stopniowo
ponieważ powiązania między dziećmi, pozycja oraz ranga poszczególnych członków grupy
przedszkolnej
rozwijają
się
w
ciągu
dłuższego
czasu.
Grupę przedszkolną można podzielić na grupy formalne i nieformalne. Granice między tymi
grupami są płynne, lecz najważniejszy kierunek rozwoju społecznej struktury grupy
przedszkolnej polega na tym, że następuje stopniowo rozbudowa związków nieformalnych w
obrębie grupy formalnej. W wyniku kontaktów koleżeńskich wzrasta więź emocjonalna
między dziećmi. Obserwując grupę bawiących się dzieci można zauważyć, że uczą się
nawzajem od siebie różnego typu zachowań .Pomaga im to w przystosowaniu się do życia w
społeczeństwie, przestrzegania ustalonych w nim norm.
W każdej grupie istnieją obowiązujące i przyjęte przez wszystkich jej członków
zasady.
Pobyt dziecka w przedszkolu stwarza możliwości do rozwoju kontaktów społecznych.
Powstają nowe sytuacje, w których dziecko staje przed koniecznością podporządkowania
swego zachowania wymaganiom życia w grupie.
Na współżycie dzieci w przedszkolu i kształtowanie się różnych form ich zachowania
duży wpływ ma pozycja jaką dziecko zajmuje w grupie. Jest ona zależna od indywidualnych
właściwości dziecka i jego umiejętności kontaktowania się z innymi. W zalezności od
zajmowanej pozycji wyszczególnić można dzieci niepopularne, izolowane, bierne w życiu
grupy,
dzieci
popularne
oraz
dzieci
skłonne
do
przewodzenia.
Dziecko niepopularne - jest nie lubiane przez inne dzieci. Niepopularność pociąga za sobą
złe samopoczucie dziecka, pogłębia jego brak wiary w siebie, lękliwość. Dziecko
niepopularne
napotyka
trudności
w
społecznym
przystosowaniu
się
do
grupy.
Dziecko izolowane - koledzy z grupy mają do niego stosunek obojętny, nie próbują nawiązać
z nim kontaktów. Samo dziecko unika kontaktów z innymi dziećmi, choć czasem bardzo tego
pragnie.
Dziecko bierne - bawi się z innymi, lecz nie wykazuje własnej inicjatywy,
zawsze
dopasowuje
się
do
innych.
Dziecko popularne - jest ogólnie lubiane. Zwracające na siebie uwagę. Popularność zdobywa
np.:
dużą
aktywnością
ruchową,
sprawnością
fizyczną,
miłym
usposobieniem,
umiejętnościami.
Dziecko przewodzące - zdobywa uznanie w grupie najczęściej dzięki temu, że jest
pomysłowe, pewne siebie, jest dobrym organizatorem zabaw.
Szczególną rolę w okresie rozwoju dziecka w okresie przedszkolnym odgrywają potrzeby
bezpieczeństwa, akceptacji oraz uznania społecznego.
Ciekawym zjawiskiem społecznym są dziecięce, tzw. wczesne przyjaźnie, które
charakteryzuje tymczasowość. Najczęściej są to przyjaźnie nietrwałe, a dla niektórych dzieci
nawiązanie ich wręcz niemożliwe (np. dla dzieci agresywnych). Zmiany kolegów i
towarzyszy
zabaw
są
w okresie wczesnego dzieciństwa szczególnie zauważalne. Jak zauważył B. Hurlock (1985)
wynika to przede wszystkim z faktu, iż dziecko przedszkolne często zmienia swe
zainteresowania, uznawane wartości, zaczyna przejawiać zachowania antyspołeczne, ulega
naciskom ze strony dorosłych lub nie osiągnęło takiego stopnia rozwoju wglądu społecznego
jak jego rówieśnicy. Kim są więc „przyjaciele” dziecka? Nikim innym jak towarzyszami
zabaw, z podwórka, z przedszkola. Z nimi dziecko dzieli się swoimi zabawkami, jedzeniem
i spędza wolny czas. Dzieci dość często nazywają swoich kolegów przyjaciółmi. W tym
przypadku jednak można uznać za nadużycie stosowanie tego terminu .Kontakty społeczne w
zabawie przyjmują różną postać: od zabaw samotnych, w których dziecko nie przejawia
jeszcze aktywności społecznej poprzez zabawy równoległe, oparte na naśladownictwie
zachowań rówieśników, do społecznych form zabawy. Te ostatnie mają najpierw postać
zabaw wspólnych, w których poszczególne dzieci odgrywają swoje role, a następnie zabaw
zespołowych, w których wyraźny jest wspólny cel działania. Wszystkie wymienione formy
koegzystują w wieku przedszkolnym dziecka. W grupie 3 i 4- latków zabawy samotne
występują najczęściej. Pięciolatki częściej podejmują społeczne formy zabawy. Pod koniec
okresu
przedszkolnego
dzieci
zdolne
są
do
zabaw
zespołowych,
charakterystyczne jest ustalenie wspólnego celu i planu działania.
dla
których
Niektóre dzieci łatwo nawiązują kontakty, inne wprost przeciwnie. Dzieci nieśmiałe,
niepewne siebie często bawią się w pojedynkę. Dzieci te powoli zdobywają się na odwagę,
potrafią niekiedy upomnieć się o swoje prawa, a z czasem nabierają wiary we własne siły.
Podsumowując, na strukturę społeczną grupy przedszkolnej składa się układ pozycji dzieci w
przedszkolu i pełnionych przez nie ról społecznych. Dla uspołecznienia dziecka ważne jest
przeświadczenie o ważności pełnionej roli, funkcji w zespole przedszkolnym. Uczęszczając
do przedszkola staje się członkiem grupy przedszkolnej.Tutaj dziecko przez większą część
dnia przebywa pod opieką nauczycieli, wśród rówieśników, poznaje różne role społeczne i
uczy się je pełnić
opracowała mgr Oliwia Kruszewska