system normalizacji dobrowolnej

SYSTEM NORMALIZACJI
DOBROWOLNEJ
DOBROWOLNE STOSOWANIE
POLSKICH NORM
• W Polsce do 31 grudnia 1993 roku
obowiązywał system normalizacji
obligatoryjnej.
• W okresie od 1994 do 31 grudnia 2002
roku obowiązywał system normalizacji
dobrowolnej, z moŜliwością nakładania
obowiązku stosowania norm przez
właściwych Ministrów.
• Od 1 stycznia 2003 roku stosowanie norm
w Polsce jest całkowicie dobrowolne.
DOBROWOLNE STOSOWANIE
POLSKICH NORM
Zmiana systemu normalizacji w 1994 roku
z obligatoryjnego (urzędowego) na
dobrowolny (społeczny) spowodowała, Ŝe
PKN:
nie tworzy Polskich Norm,
nie jest odpowiedzialny za ich treść,
nie jest juŜ organem administracji rządowej,
a Polska Norma
nie jest przepisem prawa, ale moŜe być w
przepisach powoływana.
DOBROWOLNE CZY
OBOWIĄZKOWE?
• W krajach o gospodarce wolnorynkowej
stosowanie norm jest z zasady dobrowolne
• Normalizacja obligatoryjna jest hamulcem
postępu technicznego i zdejmuje z producenta
odpowiedzialność za wytworzony wyrób
• System dobrowolny stwarza moŜliwości
kreowania mechanizmów samoregulacji
• Nowelizacja przepisów w systemie
obligatoryjnym jest czasochłonna
• Obligatoryjność norm pociąga za sobą
obligatoryjną certyfikację
CZYM JEST PKN?
• Polski Komitet Normalizacyjny, działający od
1924 roku, jest uznaną krajową jednostką
normalizacyjną.
• Uznaną, czyli uznawaną przez polskie,
międzynarodowe i regionalne organy i
organizacje jako odpowiedzialną za
organizowanie i prowadzenie
normalizacji w Polsce.
• PKN jest jedyną organizacją uprawnioną do
nadania dokumentowi statusu Polskiej Normy
(oznaczenia dokumentu symbolem PN)
• Jest właścicielem praw autorskich do PN.
KTO TWORZY NORMY?
•
•
•
•
•
•
Normy tworzą zainteresowani na własne potrzeby
i z własnych środków, a udział podmiotów w normalizacji
jest dobrowolny.
Ciałami opracowującymi normy są komitety techniczne,
zrzeszające specjalistów z danej dziedziny.
Zainteresowani (podmioty gospodarcze i inne instytucje)
mogą być członkami komitetów technicznych i delegować
swoich przedstawicieli, nazywanych reprezentantami, do
pracy w tych komitetach (KT).
Udział (członkostwo) w pracach KT jest moŜliwy za
pośrednictwem krajowej organizacji normalizacyjnej.
Jednostka normalizacyjna (PKN) nie opracowuje norm, ale
stanowi platformę prac normalizacyjnych, nadzoruje proces
zgodnie z zasadami systemu, w tym organizację prac,
ankietę powszechną oraz zatwierdza, publikuje i
rozpowszechnia normy.
Treść norm jest ustalana zgodnie z zasadą konsensu.
SYSTEM NORMALIZACYJNY
ZAINTERESOWANI
KT
PRODUKT
1
8
303
KRAJOWA
JEDNOSTKA
NORMALIZACYJNA
NORMA
EUROPEJSKI SYSTEM
NORMALIZACYJNY
• W Europie są 2 najwaŜniejsze jednostki
normalizacyjne: CEN – odpowiadający za
wszystkie sektory gospodarki, prócz
elektryki, za którą to odpowiada CENELEC.
Dodatkowo, za sektor telekomunikacyjny
odpowiada inna jednostka: ETSI.
• Członkami CEN i CENELEC są krajowe
jednostki normalizacyjne, w tym PKN, które
delegują ekspertów do prac w Komitetach
Technicznych Europejskich Organizacji
Normalizacyjnych.
NORMALIZACJA EUROPEJSKA
ORGANIZACJE
KRAJOWE
- CZŁONKOWIE
ORGANIZACJA
EUROPEJSKA
PRODUKT
EUROPEJSKA
ORGANIZACJA
NORMALIZACYJNA
NORMA EN
BSI
DKE
PKN
NORMALIZACJA EUROPEJSKA
• Wszystkie organizacje członkowskie CEN
i CENELEC (w tym PKN) opracowują wspólnie
Normy Europejskie.
• KaŜdy członek CEN i CENELEC jest
obowiązany wprowadzić wszystkie Normy
Europejskie i wycofać wszystkie
dotychczasowe normy z nimi sprzeczne.
NORMALIZACJA EUROPEJSKA
• Wprowadzenie Normy Europejskiej do norm
krajowych przez wszystkich członków
Europejskich Organizacji Normalizacyjnych
i usunięcie norm sprzecznych sprawia, Ŝe we
wszystkich krajach istnieje taka sama
norma!
• Jest to podstawą harmonizacji rynku
europejskiego, bo nie istnieją bariery
techniczne między krajami członkowskimi.
• Producent wykonuje produkt zgodnie
z PN-EN i ma pewność, Ŝe spełnił
wymagania norm wszystkich krajów
członkowskich!
DLACZEGO NORMY SĄ
W JĘZYKU ORYGINAŁU
• Konieczność wypełnienia obowiązku
wprowadzenia EN w ściśle określonym
terminie
• Brak zainteresowania w środowisku
opracowaniem PN w języku polskim
• PKN otrzymuje niewielkie środki na
opracowywanie PN
• Czas opracowania i jakość normy nie zaleŜy
od PKN, ale od KT
CZYNNY UDZIAŁ PRZEDSIĘBIORSTW
W EUROPEJSKIM SYSTEMIE NORMALIZACJI
• Aby czynnie uczestniczyć w normalizacji
europejskiej, przedsiębiorcy muszą brać
udział w pracach komitetów technicznych,
delegując do nich swych przedstawicieli.
• Przedsiębiorcy korzystając z tej moŜliwości
zyskują realny wpływ na kształt norm
europejskich.
KORZYŚCI Z CZYNNEGO UDZIAŁU W
NORMALIZACJI
•
•
•
•
Czynnie uczestnicząc w normalizacji
przedsiębiorstwo:
zyskuje przewagę konkurencyjną i pozwala
właściwie planować inwestycje
ma moŜliwość bezpośredniego wpływania
na treść norm, a więc „dostosowania” normy
do swoich moŜliwości
ma ułatwiony dostęp do informacji „z rynku”
stale poszerza swoje kontakty biznesowe
PODSUMOWANIE
•
•
•
•
•
PKN nie tłumaczy norm ani ich nie opracowuje.
Robią to zainteresowani na własne potrzeby
i z własnych środków – czyli te firmy, których
pracownicy zostali delegowani do udziału w
pracach Komitetów Technicznych.
Jakość Normy lub tłumaczenia zaleŜy TYLKO od
nich.
Czynny udział w procesie normalizacji pozwala
bezpośrednio wpływać na treść norm.
Szansą dla małych i średnich przedsiębiorstw jest
stowarzyszanie się i udział w pracach
normalizacyjnych przez Izby i Stowarzyszenia.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ