Żydowskie Muzeum Galicja Kraków, ul. Dajwór 18 Tel. 012 421 68
Transkrypt
Żydowskie Muzeum Galicja Kraków, ul. Dajwór 18 Tel. 012 421 68
Żydowskie Muzeum Galicja Kraków, ul. Dajwór 18 Tel. 012 421 68 42 [email protected] www.galiciajewishmuseum.org „Po drugiej stronie Tory. Wojenne portrety z Tybingi” 6 września 2012, 18.00 Żydowskie Muzeum Galicja ma zaszczyt ogłosić otwarcie wystawy „Po drugiej stronie Tory. Wojenne portrety z Tybingi”. Wystawa koncentruje się wokół dwóch nietypowych reliktów II wojny światowej odkrytych niedawno w Niemczech. W styczniu 2011 roku, w domu w niemieckim mieście Tybinga odkryte zostały dwa obrazy namalowane w okresie II wojny światowej, przedstawiające oficera Werhmachtu oraz jego żonę. Jak się okazało, obrazy te zostały namalowane na fragmentach zwoju Tory – najświętszej księgi judaizmu, pochodzącej najprawodpodobniej z terenów południowowschodniej Europy. Fragmenty są czytelne i pochodzą z Księgi Wyjścia 34:9-35:16 i 37:1339:6. Sportretowany żołnierz w okresie swojej służby wojskowej działał właśnie na terenach okupowanej Polski i środkowo-wschodniej Ukrainy. Oba obrazy-obiekty zostaną przekazane do stałej kolekcji Muzeum w Tübingen (Niemcy), wcześniej jednak zostaną zaprezentowane w Żydowskim Muzeum Galicja. Jest to pierwsza tego typu wystawa w Polsce, gdyż obiekty takie nigdy jeszcze nie były prezentowane w żadnym polskim muzeum. Projekt ten jest częścią programu zatytułowanego „Gdzie leży historia?” – cyklu wystaw, warsztatów i spotkań poświęconych historycznym artefaktom i obiektom artystycznym, które często bez wiedzy właścicieli przez lata spoczywały w ich domach, na strychach i piwnicach. Bardzo często obiekty te, na pierwszy rzut oka uznawane za bezużyteczne, mają ogromną wartość – symboliczną i historyczną. Poprzez ten program chcemy zachęcić do poszukiwań, a ze znalezionych obiektów stworzyć wystawę, dokumentującą losy znanych i nieznanych osób, których historie właśnie poprzez te zachowane przedmioty przeplatają się dziś z naszą. Wystawa obrazów namalowanych na zwojach Tory ma ogromne znaczenie na wielu poziomach. Dla wyznawców judaizmu Tora jest świętą księgą, której należy się ogromny szacunek. Dla katolików teksty składajace się na hebrajską Torę wchodzą w skład Starego Testamentu, mają więc dla nich nie mniej ważne znaczenie. Desakralizacja, jaka spotkała te dwa fragmenty Pisma, dotyka więc w równym stopniu żydów jak i katolików. Obiekty te są więc symbolami zagłady totalnej, która wydarzyła się 70 lat temu w Europie, Zagłady, która dotknęła przede wszystkim Żydów, ale również ludzi innych wyznań – w tym katolickich księży. Fakt użycia tych przedmiotów w takim, a nie innym celu – uwiecznienia portretu oprawcy na najważniejszym dla jego ofiar symbolu – unaocznia też to, iż Zagłada miała dotyczyć nie tylko ludzi, ale całych systemów wartości. „Istnieje tylko kilka historycznych pozostałości po Zagładzie, które w podobny sposób fizycznie i symbolicznie łączą kultury oprawcy i ofiary jak te namalowane na zwojach Tory” mówi główny kurator wystawy Jason Francisco. „Na jednej stronie widzimy twarz nazistowskiej arogancji i to nie przez ciemny mundur SS i swastykę, a przez niepokojąco normalnie wyglądające twarze przystojnego oficera armi niemieckiej, i jego młodej, uśmiechniętej żony. Na odwrocie czytamy jeden z najbardziej podniosłych fragmentów w całej Torze: odnowienie przymierza” zauważa Francisco. Obrazy te dziś są zatem niezwykłym przykładem tego, do czego zdolny jest człowiek. W okresie okupacji nazistowskie Niemcy masowo wykorzystywały przedmioty należące do ofiar: okulary i ubrania należące do zamordowanych Żydów były rozdzielane pomiędzy niemieckich cywilów i żołnierzy, przedmioty wartościowe przechodziły na własność niemieckich władz. Wykorzystywano również ciała samych ofiar – włosy zamordowanych używane były między innymi w przemyśle. Największa liczba ofiar Holokaustu została zamordowana w 1942 roku – dziś, dokładnie 70 lat później – poprzez tę wystawę pragniemy pokazać nie tylko skalę tej zbrodni, ale również jej różne aspekty w bardzo osobistym wymiarze: na przykładzie historii konkretnych osób i konkretnych przedmiotów. Za pomocą tych obiektów Żydowskie Muzeum Galicja pragnie również poruszyć temat zagrabionych dóbr materialnych, z których wiele nigdy nie wróciło do swoich właścicieli. Dzieła sztuki, antyki, obiekty kultu – wszelkie przedmioty wartościowe pochodzące z podbitych terenów były albo zagrabiane przez nazistów albo niszczone – działania te wyrażały całkowitą supremację oprawców i upokorzenie ofiar. Obiektom towarzyszą teksty historyczne oraz nagrania audio zawierające rozmowy autorów wystawy z osobami pochodzącymi z różnych kręgów kulturowych: rabinem, klerykiem, młodymi Niemcami, Polakami oraz członkami żydowskiej społeczności Krakowa, ocalonymi z Holokaustu, artystami i dziennikarzami. Wszyscy zapytani zostali o kilka rzeczy związanych z tymi obiektami: czym one dla nich są, co symbolizują, co powinno się w ich przekonaniu z nimi zrobić. Ponadto odwiedzający będą też mogli nagrać swoje przemyślenia i reakcje związane z wystawą na odpowiednio przygotowanym stanowisku. Wystawa została przygotowana przez światowej sławy kuratora, prof. Jasona Francisco ze Stanów Zjednaczonych. Za warstwę merytoryczną odpowiada Żydowskie Muzuem Galicja. Otwarcie wystawy odbędzie się 6 września o godzinie 18.00. Ekspozycję będzie można oglądać do 6 listopada. Patroni honorowi: Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych Patroni medialni: Radio Kraków TVP Kraków New Eastern Europe Kontakt: Tomasz Strug Kierownik działu wystaw Żydowskie Muzeum Galicja ul. Dajwór 18 31-052 Kraków Tel/Fax: (0048) 12 421 68 42 [email protected] Natalia Oleksy Kierownik sekcji PR Żydowskie Muzeum Galicja ul. Dajwór 18 31-052 Kraków Tel/Fax: (0048) 12 421 68 42 Mobile: (0048) 695 623 146 [email protected]