Żydowskie Muzeum Galicja Kraków, ul. Dajwór 18 Tel. 012 421 68

Transkrypt

Żydowskie Muzeum Galicja Kraków, ul. Dajwór 18 Tel. 012 421 68
Żydowskie Muzeum Galicja
Kraków, ul. Dajwór 18
Tel. 012 421 68 42
[email protected]
www.galiciajewishmuseum.org
„Po drugiej stronie Tory. Wojenne portrety z Tybingi”
6 września 2012, 18.00
Żydowskie Muzeum Galicja ma zaszczyt ogłosić otwarcie wystawy „Po drugiej stronie Tory.
Wojenne portrety z Tybingi”. Wystawa koncentruje się wokół dwóch nietypowych reliktów II
wojny światowej odkrytych niedawno w Niemczech.
W styczniu 2011 roku, w domu w niemieckim mieście Tybinga odkryte zostały dwa obrazy
namalowane w okresie II wojny światowej, przedstawiające oficera Werhmachtu oraz jego
żonę. Jak się okazało, obrazy te zostały namalowane na fragmentach zwoju Tory –
najświętszej księgi judaizmu, pochodzącej najprawodpodobniej z terenów południowowschodniej Europy. Fragmenty są czytelne i pochodzą z Księgi Wyjścia 34:9-35:16 i 37:1339:6. Sportretowany żołnierz w okresie swojej służby wojskowej działał właśnie na terenach
okupowanej Polski i środkowo-wschodniej Ukrainy.
Oba obrazy-obiekty zostaną przekazane do stałej kolekcji Muzeum w Tübingen (Niemcy),
wcześniej jednak zostaną zaprezentowane w Żydowskim Muzeum Galicja. Jest to pierwsza
tego typu wystawa w Polsce, gdyż obiekty takie nigdy jeszcze nie były prezentowane w
żadnym polskim muzeum.
Projekt ten jest częścią programu zatytułowanego „Gdzie leży historia?” – cyklu wystaw,
warsztatów i spotkań poświęconych historycznym artefaktom i obiektom artystycznym, które
często bez wiedzy właścicieli przez lata spoczywały w ich domach, na strychach i piwnicach.
Bardzo często obiekty te, na pierwszy rzut oka uznawane za bezużyteczne, mają ogromną
wartość – symboliczną i historyczną. Poprzez ten program chcemy zachęcić do poszukiwań, a
ze znalezionych obiektów stworzyć wystawę, dokumentującą losy znanych i nieznanych
osób, których historie właśnie poprzez te zachowane przedmioty przeplatają się dziś z naszą.
Wystawa obrazów namalowanych na zwojach Tory ma ogromne znaczenie na wielu
poziomach. Dla wyznawców judaizmu Tora jest świętą księgą, której należy się ogromny
szacunek. Dla katolików teksty składajace się na hebrajską Torę wchodzą w skład Starego
Testamentu, mają więc dla nich nie mniej ważne znaczenie. Desakralizacja, jaka spotkała te
dwa fragmenty Pisma, dotyka więc w równym stopniu żydów jak i katolików. Obiekty te są
więc symbolami zagłady totalnej, która wydarzyła się 70 lat temu w Europie, Zagłady, która
dotknęła przede wszystkim Żydów, ale również ludzi innych wyznań – w tym katolickich
księży. Fakt użycia tych przedmiotów w takim, a nie innym celu – uwiecznienia portretu
oprawcy na najważniejszym dla jego ofiar symbolu – unaocznia też to, iż Zagłada miała
dotyczyć nie tylko ludzi, ale całych systemów wartości. „Istnieje tylko kilka historycznych
pozostałości po Zagładzie, które w podobny sposób fizycznie i symbolicznie łączą kultury
oprawcy i ofiary jak te namalowane na zwojach Tory” mówi główny kurator wystawy Jason
Francisco. „Na jednej stronie widzimy twarz nazistowskiej arogancji i to nie przez ciemny
mundur SS i swastykę, a przez niepokojąco normalnie wyglądające twarze przystojnego
oficera armi niemieckiej, i jego młodej, uśmiechniętej żony. Na odwrocie czytamy jeden z
najbardziej podniosłych fragmentów w całej Torze: odnowienie przymierza” zauważa
Francisco. Obrazy te dziś są zatem niezwykłym przykładem tego, do czego zdolny jest
człowiek. W okresie okupacji nazistowskie Niemcy masowo wykorzystywały przedmioty
należące do ofiar: okulary i ubrania należące do zamordowanych Żydów były rozdzielane
pomiędzy niemieckich cywilów i żołnierzy, przedmioty wartościowe przechodziły na
własność niemieckich władz. Wykorzystywano również ciała samych ofiar – włosy
zamordowanych używane były między innymi w przemyśle. Największa liczba ofiar
Holokaustu została zamordowana w 1942 roku – dziś, dokładnie 70 lat później – poprzez tę
wystawę pragniemy pokazać nie tylko skalę tej zbrodni, ale również jej różne aspekty w
bardzo osobistym wymiarze: na przykładzie historii konkretnych osób i konkretnych
przedmiotów.
Za pomocą tych obiektów Żydowskie Muzeum Galicja pragnie również poruszyć temat
zagrabionych dóbr materialnych, z których wiele nigdy nie wróciło do swoich właścicieli.
Dzieła sztuki, antyki, obiekty kultu – wszelkie przedmioty wartościowe pochodzące z
podbitych terenów były albo zagrabiane przez nazistów albo niszczone – działania te
wyrażały całkowitą supremację oprawców i upokorzenie ofiar.
Obiektom towarzyszą teksty historyczne oraz nagrania audio zawierające rozmowy autorów
wystawy z osobami pochodzącymi z różnych kręgów kulturowych: rabinem, klerykiem,
młodymi Niemcami, Polakami oraz członkami żydowskiej społeczności Krakowa, ocalonymi
z Holokaustu, artystami i dziennikarzami. Wszyscy zapytani zostali o kilka rzeczy
związanych z tymi obiektami: czym one dla nich są, co symbolizują, co powinno się w ich
przekonaniu z nimi zrobić.
Ponadto odwiedzający będą też mogli nagrać swoje przemyślenia i reakcje związane z
wystawą na odpowiednio przygotowanym stanowisku.
Wystawa została przygotowana przez światowej sławy kuratora, prof. Jasona Francisco ze
Stanów Zjednaczonych. Za warstwę merytoryczną odpowiada Żydowskie Muzuem Galicja.
Otwarcie wystawy odbędzie się 6 września o godzinie 18.00. Ekspozycję będzie można
oglądać do 6 listopada.
Patroni honorowi:
Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski
Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie
Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych
Patroni medialni:
Radio Kraków
TVP Kraków
New Eastern Europe
Kontakt:
Tomasz Strug
Kierownik działu wystaw
Żydowskie Muzeum Galicja
ul. Dajwór 18
31-052 Kraków
Tel/Fax: (0048) 12 421 68 42
[email protected]
Natalia Oleksy
Kierownik sekcji PR
Żydowskie Muzeum Galicja
ul. Dajwór 18
31-052 Kraków
Tel/Fax: (0048) 12 421 68 42
Mobile: (0048) 695 623 146
[email protected]

Podobne dokumenty