Ochrona Własności Intelektualnej Ochrona Własności

Ochrona Własności
Intelektualnej
cz. VI
dr inż.Tomasz Ruść
Ruść











Spis treści
Na jakich zasadach możemy korzystać z prawa cytatu?
Jak zgodnie z prawem założyć radio internetowe na swojej stronie?
Czy brak informacji "copyright
"copyright"" lub "wszelkie
"wszelkie prawa zastrzeżone"
zastrzeżone" na stronie
oznacza przyzwolenie kopiowania z niej treści?
Co to jest licencja GPL?
Czy posiadając stronę na zagranicznym serwerze podlegam pod
prawo tego kraju czy prawo polskie?
Jak przedstawia się kwestia rozpowszechniania i kopiowania
utworów muzycznych?
Czy zdjęcia umieszczone na rożnych stronach internetowych
możemy wykorzystać do swoich celów?
Jakie są dostępne rodzaje licencji dla oprogramowania i w jaki
sposób je chronią?
Kiedy bez obaw możemy kopiować treści zawarte w Internecie?
Czy udostępnienie treści w kanałach RSS jest równoznaczne z
zezwoleniem na rozpowszechniania tych treści na łamach innych
serwisów?
2
Czym jest Domena Publiczna (Public Domain) w Polsce?

Na jakich zasadach możemy korzystać z prawa cytatu?
Korzystać z prawa cytatu czyli tzw. licencji ustawowej możemy na podstawie art. 29
umieszczonego w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r.
Zgodnie z art. 29 dozwolone jest przytaczanie fragmentów lub drobnych utworów w naszych
prywatnych dziełach pod warunkiem, że nasz utwór nie czerpie z tego swojej wartości i sam
w sobie jest odrębnym oryginalnym utworem. Przytaczany cytat może służyć tylko i
wyłącznie pewnemu uzupełnieniu stworzonego przez nas utworu, nie może być w nim
decydującą częścią. Przytaczanie cytatu nie polega na ulepszaniu swojego dzieła, a na jego
merytorycznym uzasadnieniu. Oznacza to, że cytat służyć ma jako źródło informacji, ma uprościć
nasze wywody i ugruntować nasze własne poglądy.
Poza tym cytowany przez nas fragment musi być już wcześniej za zgodą twórcy udostępniony
publicznie. Zawsze należy podać dokładne źródło pochodzenia cytowanego fragmentu oraz
jego autora. Nie wolno takiego cytatu w żaden sposób modyfikować ani zniekształcać.
Mając na myśli cytat wyróżnia się m.in. cytat plastyczny, cytat filmowy, cytat muzyczny, czy cytat graficzny.
Dla przykładu o wykorzystaniu cytatu graficznego możemy mówić wtedy, kiedy np. przy napisanej
przez nas recenzji książki umieścimy zdjęcie jej okładki.
3

Jak zgodnie z prawem założyć radio internetowe na swojej stronie?
Założenie radia internetowego nie wymaga uzyskania koncesji, której udziela Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji. Jednak samo emitowanie utworów w naszym radiu jest już odrębnym
zagadnieniem i wymaga odpowiednich licencji. Musimy posiadać pisemną zgodę od
uprawnionych twórców na emitowanie ich muzyki.
Jeśli mamy bezpośredni dostęp do twórcy możemy uzyskać od niego pisemną licencję, w której
określone będzie na jakich warunkach utwory możemy wykorzystywać. Najczęściej jednak chcemy
emitować w naszej stacji znane i popularne utwory muzyczne zarówno zagranicznych, jak i
polskich wykonawców i w tym przypadku nie mając bezpośredniego dostępu do wykonawców
musimy skorzystać z usług organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
W Polsce zgodę i licencję na rozpowszechnianie utworów muzycznych można uzyskać
od organizacji ZAiKS.
Należy jednak mieć świadomość tego, że licencje takie są płatne niezależnie od tego czy właściciel
radia będzie uzyskiwać korzyści materialne z działalności nadawczej czy nie. Rozpowszechnianie
utworów muzycznych bez posiadania licencji to naruszanie prawa autorskiego.
4

Czy brak informacji "copyright
"copyright"" lub "wszelkie
"wszelkie prawa zastrzeżone"
zastrzeżone" na
stronie oznacza przyzwolenie kopiowania z niej treści?
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., każdy
utwór (zgodnie z definicją utworu podaną w ustawie) podlega ochronie prawa autorskiego.
Oznacza to, że nie można go kopiować bez zgody autora. Informacje typu "copyright" lub
"wszelkie prawa zastrzeżone" mogą, ale nie muszą być umieszczone przy naszym utworze,
gdyż nie jest to w polskim prawie wymagane. W myśl ustawy utwór bez powyższych dopisków
jest tak samo chroniony i zabrania się jego kopiowania jeśli nie uzyskało się zgody autora.

Co to jest licencja GPL?
GPL to Powszechna Licencja Publiczna (General Public License). Najbardziej znaną
i używaną licencją tego typu jest Powszechna Licencja Publiczna GNU i często nazwę jej skraca
się po prostu i ogranicza do samego GPL, pamiętając jednak że chodzi wciąż o GPL GNU.
GPL to licencja wolnego oprogramowania, co oznacza, że pozwala ona użytkownikom na
swobodne uruchamianie, kopiowanie, rozpowszechnianie, analizowanie, zmienianie i ulepszanie
programów, które są nią objęte. GPL stosuje się do wszystkich dzieł dopóki można jasno
określić co jest ich kodem źródłowym, dlatego w większości przypadków licencja GPL dotyczy
oprogramowania.
5

Czy posiadając stronę na zagranicznym serwerze podlegam pod
prawo tego kraju czy prawo polskie?
Jeśli mieszkamy w Polsce to zawsze będzie obowiązywać nas Polskie Prawo.
Dlatego też nie ma znaczenia w jakim kraju umieszczony jest nasz serwer.

Jak przedstawia się kwestia rozpowszechniania i kopiowania
utworów muzycznych?
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozpowszechnianie utworów
muzycznych możliwe jest tylko wtedy kiedy posiadamy na to zgodę autora, czyli posiadamy
np. pisemną licencję na rozpowszechnianie i wykorzystywanie jego utworów. W przeciwnym
wypadku rozpowszechnianie utworów jest zabronione.
Kopiowanie utworów muzycznych jest dozwolone pod warunkiem, że jest to użytek prywatny
nie wykraczający poza krąg osób pozostających w stosunku osobistym, w szczególności
pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego oraz, że jest kopiowany utwór jest
już rozpowszechniony (art. 23 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
Kopiowanych utworów nie można odpłatnie rozpowszechniać w sieci oraz nie można ich
umieszczać i rozpowszechniać za darmo w sieciach typu p2p.
6

Czy zdjęcia umieszczone na rożnych stronach internetowych
możemy wykorzystać do swoich celów?
Wszystkie zdjęcia publikowane w Internecie podlegają ustawie o prawie autorskim i prawach
pokrewnych z 4 lutego 1994r. Jeśli chcemy je wykorzystać musimy mieć na to zgodę autora
zdjęć. Jeśli zdjęcie jest anonimowe nie oznacza to, że jego autor zrzeka się prawa do tego zdjęcia
i co za tym idzie zrzeka się prawa do wynagrodzenia. Zgodnie z art. 8 ust. 3 prawa autorskiego
dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go
producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania
prawami autorskimi.
Ponadto ustawa o prawie autorskim nie uznaje za przedmiot prawa autorskiego np. zdjęć
prezentujących elewacje budynków, zdjęć dokumentacyjnych oraz zdjęć będących prostymi
informacjami prasowymi.

Jakie są dostępne rodzaje licencji dla oprogramowania i w jaki
sposób je chronią?
Rozpowszechnianie oprogramowania dozwolone jest tylko na podstawie licencji która dany
program obejmuje. Licencja określa na jakiej zasadzie programu można używać, czy należy za
niego zapłacić, czy dozwolone jest jego kopiowanie i czy można go instalować na wielu
komputerach itp. Popularne licencje na programy to np.:
7
Licencja na program komercyjny (pełna wersja programu) – program objęty taka licencją nie
ma żadnych ograniczeń jeśli chodzi o jego działanie, jest pełnopłatny i wszelkie próby
kopiowania, rozpowszechniania są niezgodne z prawem. Objęty jest całkowitym prawem autorskim.
Shareware – programy tego typu to programy płatne, jednak rozprowadzane przez producenta są
za darmo i można z nich korzystać przez pewien określony czas nie ponosząc żadnych opłat.
Po wygaśnięciu terminu dozwolonego darmowego użytkowania program musi zostać
odinstalowany, gdyż korzystnie z niego będzie niezgodne z prawem. Jeśli chcemy go nadal używać,
musimy go kupić.
Adware – to licencja obejmująca programy, które mogą być wykorzystywane za darmo w zamian za
dołączanie i wyświetlanie w nich reklamy, lub można za nie uiścić opłatę i korzystać z programu bez
dołączanych reklam.
Freeware – licencja umożliwiająca darmowe rozpowszechnianie aplikacji bez ujawniania kodów
źródłowych. Prawa autorskie twórcy zostają zachowane. Programu nie można w żaden sposób
zmieniać. Najczęściej program można wykorzystywać tylko na swój użytek i zabronione jest
rozpowszechnianie programu w celach komercyjnych.
GNU GPL (General Public License) – jedna z licencji wolnego oprogramowania, zezwalająca na
uruchamianie programu w dowolnym celu, analizowanie jego działania i dostosowywania do
swoich potrzeb, kopiowania oraz udoskonalania i wprowadzania swoich poprawek.
Użytkownik programu objętego taką licencja ma dostęp do jego kodów źródłowych.
8

Kiedy bez obaw możemy kopiować treści zawarte w Internecie?
Po pierwsze kiedy uzyskamy zgodę autora na kopiowanie jego utworów. Po drugie kiedy treści
będą oparte na licencji GPL, czyli np. GPL GNU (w przypadku oprogramowania) lub licencji
GPL FDL (Free Documentation License) przeznaczonej do stosowania w przypadku
podręczników, instrukcji czy innej dokumentacji. Licencje typu GPL zapewniają każdemu wolność
kopiowania i rozpowszechniania materiałów. Po trzecie, kiedy utwory czyli treści, obrazy muzyka
itp. będą należeć do domeny publicznej (Public Domain) zgodnie z założeniami ustawy
o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 36 i następne).

Czy udostępnienie treści w kanałach RSS jest równoznaczne z
zezwoleniem na rozpowszechniania tych treści na łamach innych
serwisów?
Jeśli rozpowszechniane treści w kanałach RSS zgodnie z art. 25 ustawy o prawie autorskim
i prawach pokrewnych służą nam na użytek prywatny i dotyczą sprawozdania o aktualnych
wydarzeniach, lub zawierają aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie, krótkie streszczenia
rozpowszechnionych utworów czy np. aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub
religijne to wykorzystanie udostępnionych treści w kanałach RSS na łamach innych serwisów będzie
zgodne z ustawą. W innych przypadkach żeby rozpowszechniać treści należy mieć na
to zgodę autora.
9

Czym jest Domena Publiczna (Public Domain) w Polsce?
Jest to instytucja prawna, zajmująca się ogółem twórczości, która z różnych powodów nie jest
objęta żadnymi prawami autorskimi, lub którą autorzy zdecydowali się udostępnić całkowicie
bezpłatnie i bez żadnych warunków.
W myśl definicji Domeny Publicznej w USA, wobec utworów znajdujących się w domenie
publicznej wygasły wszelkie prawa autorskie. W polskim prawodawstwie jednak zgodnie z ustawą
o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozróżniamy dwa rodzaje praw autorskich: autorskie
prawa osobiste i autorskie prawa majątkowe. Zgodnie z ustawą, autorskie prawa osobiste
chronią utwór na czas nieograniczony i nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu. Dlatego też
obecność utworu w domenie publicznej według prawa polskiego oznacza jedynie brak
jakichkolwiek praw majątkowych. Oraz zgodnie z art. 36 ustawy o prawie autorskim utwór
przechodzi do domeny publicznej po upływie 70 lat od chwili śmierci twórcy, a w przypadku
współtwórstwa od chwili śmierci ostatniego współtwórcy. Jeżeli autor dzieła nie jest znany,
wówczas okres ten liczy się od daty pierwszego rozpowszechnienia.
Wszystkie teksty, muzyka, obrazy znajdujące się w polskiej Domenie Publicznej mogę być
wykorzystywane zgodnie z prawem do dowolnych zastosowań.
10
Posumowanie


Co to jest licencja GPL?
Jakie są dostępne rodzaje licencji dla oprogramowania i w jaki
sposób je chronią?

Kiedy bez obaw możemy kopiować treści zawarte w Internecie?

Czym jest Domena Publiczna (Public Domain) w Polsce?
11
12
13
14
15
16