W numerze m. in.: Oddział Laryngologii Czynnościowa chirurgia

Transkrypt

ISSN 1689-6858
W numerze m. in.:
Oddział Laryngologii
Czynnościowa chirurgia
endoskopowa...
Wysiękowe zapalenia ucha
środkowego
Zaburzenia w układzie równowagi
Krwawienia z nosa
Implanty BAHA
Szumy uszne
Niedosłuch starczy
Woskowina i czop woszczynowy
Bezdechy
Chrypka
Choroba refluksowa
wcm.opole.pl - grudzień 2011
„...człowiek upodabnia się do Boga w takiej mierze,
w jakiej staje się istotą którą kocha.”
Benedykt XVI
Bóg natomiast w części Swej Istoty staje się człowiekiem
dlatego, że tak bardzo człowieka ukochał. Dlatego, że
cierpiał patrząc na nasz nie zdany egzamin z wolności, na
świętość utraconą, na zniszczenie grzechem świata, który
był doskonały: bez śmierci, bez cierpienia, wypełniony po
brzegi miłością. Ulitował się, zszedł, uczynił się widzialnym, zbliżył niebo do ziemi. Emanuel. Bóg z nami. Jest.
Już teraz możemy go dotknąć.
Czego chciałbym życzyć nam wszystkim? Oprócz pozytywnej odpowiedzi
na pytanie „Czy jestem istotą, która kocha Boga, ludzi, świat”?
 Bezcennego zdrowia, bo choć nauka ciągle odkrywa coś
nowego, to nie potrafi pokonać wielu chorób ani śmierci.
 Także tego, byśmy dostrzegali Boga czekając na Jego powtórne przyjście. Dostrzegali w Duchu Świętym, który jest
natchnieniem wszelkiego dobra na ziemi, darczyńcą. Jego dary
to najpiękniejsze prezenty (często nie rozpakowane), których
kupić nie można za żadna cenę, w żadnym markecie. Tam na
wystawach te kolorowe pudełka często puste w środku.
 Pozwólmy by On przechodził przez nasze życie, przez nas
w Sakramentach, w Komunii Św. jak najczęściej (w rękach kapłana „rodzi” się
przecież w czasie Przeistoczenia). By konfesjonał był dla nas sprawdzianem
wierności Bogu, otwierał drzwi do życia uczciwego, które będzie przekładać
się na szczęście w naszych domach, pracy, gdziekolwiek pójdziemy.
 Byśmy dostrzegali Go w Słowie Pisma Św. Czytali, słuchali co chce powiedzieć. Jak choćby dziś gdy Św. Józef (nawet dla historyków postać autentyczna)
budzi się ze snu, bierze Maryję brzemienną Jezusem do siebie. Dla tych co
„śpią” jeszcze niech będzie przykładem.
 Obyśmy wspominając w to Boże Narodzenie małe Dzieciątko co tuli się do
serca Swej Matki i doznaje z Jej strony pieszczot pamiętali, że mamy obowiązek jak Ono dorosnąć. Pójść za Nim, także wtedy gdy w życiu pojawi się krzyż
(choćby choroby). Byśmy chociaż ten egzamin z wolności zdali.
 Życzę nam też w każdej sytuacji nadziei, co pozwala przetrwać wszystko,
łączy ziemię z niebem, ludzi ze sobą nawzajem. Także wiary, która pozwala czekać z tęsknotą na Jego powrót w Ciele Zmartwychwstałym. Wiary co
przemienia życie, nasze małe światy, wypełniając je życzliwością, miłością,
dobrem; łączy rodziny, znajomych, przyjaciół; sprawia, że ludzie spotykając się
w przestrzeni czasu zaczynają widzieć mądrość Boga.
 Tym co nie wierzą ale „obchodzą” te Święta życzę by choć spróbowali w nie
„wejść”, zapomnieli na chwilę o scenografii ważnej i owszem, ale jakże różnej
od betlejemskiej stajni (no, może wyłączając anioły J).
Ks. Michał Mańka
Oddział Laryngologii
Oddział Laryngologii Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu działa w tej lokalizacji od listopada 1995 roku (poprzednio mieścił się w budynku
szpitala przy ulicy Katowickiej). Do końca 2002 roku funkcję ordynatora pełnił
dr n. med. Bogdan Kochanowski (kierował opolską laryngologią od października 1982 roku).
Obecnie kadrę lekarską stanowi (aktualnie) 16 lekarzy (13 z II stopniem specjalizacji - w tym 2 z doktoratami - oraz 3 rezydentów w trakcie szkolenia
specjalizacyjnego).
Od stycznia 2003 roku oddziałem kieruje dr n. med.
Jerzy Jakubiszyn, a zespół lekarzy tworzą lek. med. Grażyna Sawicka-Kampa - zastępca ordynatora, lek. med.
Halina Jakobi-Róż, lek. med. Krystyna Grażyna Sawicka-Kampa
Augustyn, lek. med. Jolanta Muszyńska-Chowaniec, dr n. med. Tomasz
Rekucki, lek. med. Robert Stępień,
lek. med. Iwona Kraszewska-Godoś,
lek. med. Marzena Szejner-Maj, lek.
med. Aleksandra Hołubecka-Sak, lek.
Jerzy Jakubiszyn
med. Kornelia Bernacka, lek. med. Aldona Wicher, lek. med. Zbigniew Leszczyński, lek. med.
Urszula Pawlik, lek. med. Anna Jeżewska, lek. med. Aleksandra Ciotucha.
Kadrą pielęgniarską liczącą 17 osób kieruje Elżbieta
Mycer - pielęgniarka oddziałowa. W skład zespołu pielęgniarskiego wchodzą: mgr Maria Przewoźnik, Małgorzata
Chwałek, Renata Cichoń,
Małgorzata Czempora, Lidia
Golec, Krystyna Grzeszczyk,
Daniel Hendra, Katarzyna
Jedlewska, Iwona Kobyłczyk,
od lewej: J. Jakubiszyn, E. Mycer, M. Czempora, M. Chwałek,
Beata Kotara, Jadwiga KurK. Kubów, M. Przewoźnik, K. Jedlecka
piewska, Danuta Piekarska,
Dorota Sordoń, Anna Winnicka, Joanna Woźniak.
Sekretariat Oddziału prowadzi Barbara Szubert. Za salę
zabiegową, endoskopową i opatrunkową odpowiedzialne
są: Małgorzata Czempora oraz Krystyna Grzeszczyk.
Ordynatorowi Oddziału Laryngologii podlega Wojewódzka Przychodnia Laryngologiczna, w skład której
wchodzi Poradnia Konsultacyjna, Wojewódzka Przychodnia Audiologiczna oraz Poradnia Logopedyczna.
Oddział Laryngologii dysponuje 42 łóżkami w salach 2
i 4 - osobowych, jest jedynym oddziałem w Województwie Barbara Szubert
Opolskim, który ma pełną akredytację do prowadzenia specjalizacji z zakresu
tej specjalności, dysponując 6 miejscami szkoleniowymi, 5 z nich jest aktualnie
obsadzonych (wspomniane trzy rezydentki oraz dwoje lekarzy, zatrudnionych
w Oddziale Laryngologii w Kędzierzynie-Koźlu i okresowo oddelegowywanych do Opola).
W Oddziale przyjmowanych jest rocznie ok. 2000 pacjentów, wykonywanych jest 1,5 tysiąca operacji, z czego 2/3 w znieczuleniu ogólnym.
Jednym z podstawowych profilów działalności Oddziału jest leczenie operacyjne pacjentów z nowotworami złośliwymi w obrębie głowy i szyi (krtani,
gardła, jamy ustnej, nosa i zatok, ślinianek, węzłów chłonnych szyjnych).
Rak krtani jest najczęstszym nowotworem złośliwym głowy i szyi u mężczyzn, czwartym w kolejności występowania nowotworem złośliwym u mężczyzn, zajmuje siódme miejsce jako przyczyna zgonu z powodu nowotworu
złośliwego u mężczyzn. To powtarzanie, iż dane dotyczą mężczyzn jest dlatego
tak istotne, że rak krtani jest nowotworem złośliwym o największej dysproporcji występowania u obu płci - występuje ponad 10-krotnie częściej u mężczyzn
niż u kobiet.
Jest to nowotwór bardzo mocno związany ze stylem życia (angielskie określenie „life style cancer”). Zdecydowana większość pacjentów to osoby palące i jednocześnie nadużywające alkoholu. Połączenie tych dwóch czynników
sprawia, że prawdopodobieństwo wystąpienia raka krtani jest ponad 300 razy
większe niż u osoby niepalącej i niepijącej. Każda utrzymująca się dłużej niż
2 tygodnie chrypka powinna być oceniona przez laryngologa, gdyż może być
wstępnym objawem rozwijającego się raka czy też tak zwanego stanu przedrakowego, który także wymaga interwencji zabiegowej. Do wizyty u laryngologa
powinny skłonić pacjenta, również bóle przy przełykaniu, często promieniujące
do ucha oraz uczucie przeszkody w gardle.
Pacjenci po operacji całkowitego usunięcia krtani pozbawieni są narządu,
w którym powstaje głos. Muszą się nauczyć posługiwania mową zastępczą.
Wykształcenie tego nowego sposobu porozumiewania się z otoczeniem jest
podstawowym celem rehabilitacji pooperacyjnej. Pacjenci z rakami pozostałych okolic w obrębie głowy i szyi stanowili o wiele mniejszy procent leczonych chorych.
Innym dużym aspektem działalności Oddziału są operacje endoskopowe nosa
i zatok obocznych nosa. Zaczęły one być wykonywane w Oddziale w pierwszej
połowie tej dekady.
Czynnościowa chirurgia endoskopowa
zatok obocznych nosa
Tomasz Rekucki*
Czynnościowa chirurgia endoskopowa zatok obocznych nosa (skrót z języka angielskiego - FESS), to najnowsza metoda leczenia przewlekłego zapalenia zatok
oraz jego powikłań.
Początki jej istnienia sięgają lat 50-tych XX wieku, ale ustanowienie standardów postępowania i upowcm.opole.pl - grudzień 2011
wszechnienie tej metody datuje się dopiero od
początku lat 80-tych ubiegłego stulecia. Jest to
więc stosunkowo młoda dziedzina chirurgii laryngologicznej.
Wykonuje się ją w znieczuleniu ogólnym, przy
pomocy optyki endoskopowej, pozwalającej na
wprowadzeniu do jamy nosowej i zatok przynosowych specjalnych mikronarzędzi chirurgicznych. Obraz, który widzi operujący jest znacznie
powiększony, podobnie jak pod mikroskopem.
Trzeba bowiem pamiętać, że pole operacyjne
w obrębie jam nosa i zatok przynosowych jest
niezwykle małe i przypomina sytuację, w której
chirurg musi wykonać zabieg przez „dziurkę od
klucza”. Zastosowanie optyki powiększającej
umożliwia dużą precyzję przy usuwaniu zmian
chorobowych, zaś znieczulenie ogólne zapewnia należyty komfort zarówno pacjentowi, jak i chirurgowi.
Celem operacji jest przywrócenie prawidłowego przepływu powietrza przez
nos i wentylacji zatok przynosowych oraz ich drenażu, czyli fizjologicznego
wydzielania śluzu wytwarzanego przez zatoki. Efekt ten uzyskuje się przez
udrożnienie przewodów nosowych usuwając ewentualnie istniejące polipy nosa
(około 75% wszystkich przypadków), wykonując plastykę skrzywionej przegrody nosa oraz udrażniając ujścia naturalne zatok szczękowych, czołowych, klinowych i komórek sitowych. Udowodniono bowiem, że zapewnienie zatokom
przynosowym prawidłowej wentylacji i drenażu nie tylko zmniejsza podatność
na kolejne zachorowania, ale i przyczynia się do wycofania się już istniejących
zmian o charakterze przewlekłym (zmian obrzękowych i przerostowych błony
śluzowej). Nawroty polipów nosa oraz zaostrzeń przewlekłego stanu zapalnego
zatok są statystycznie znacząco rzadsze. Należy dodać, że sama operacja nie
jest zakończeniem procesu leczenia, ale jego istotnym początkiem.
Równie ważnym elementem leczenia przewlekłego zapalenia zatok, jak zabieg chirurgiczny, jest opieka pooperacyjna, wymagająca przestrzegania przez
pacjenta i lekarza ścisłego reżimu wizyt kontrolnych, w czasie których dokonuje się oczyszczania nosa z powstającej w takich wypadkach wydzieliny
i strupów.
W Oddziale Laryngologii WCM, czynnościowe operacje endoskopowe zatok obocznych nosa wykonywane są od 1998 roku. Do tej pory wykonano 775
takich operacji, a w roku 2011 do połowy listopada wykonano ich 156.
Najnowszym, sięgającym zaledwie kilkunastu lat wstecz, aspektem chirurgii
endoskopowej zatok (ESS) jest chirurgia onkologiczna, czyli operacyjne usuwanie nowotworów nosa i zatok obocznych nosa. W Oddziale wykonano już
ponad 30 takich zabiegów.
Działalność Oddziału Laryngologii to również wykonywanie operacji z zakresu tzw. klasycznej laryngologii czyli operacji migdałków (migdałków gardłowych u dzieci, migdałków podniebiennych u dzieci i dorosłych), operacji
skrzywionej przegrody nosa, operacji uszu w przebiegu przewlekłego ich zapa
lenia, usuwanie ciał obcych (z nosa, ucha, gardła, krtani, tchawicy, przełyku),
szycie ran tej okolicy, nastawianie złamań nosa, pobieranie wycinków do badania histopatologicznego z wszelkich zmian w rejonie głowy i szyi, które budzą
podejrzenie nowotworu.
*dr n. med. Tomasz Rekucki: Absolwent Akademii Medycznej we Wrocławiu 1986.
Pierwszy stopień specjalizacji w Otolaryngologii: 1990, drugi stopień: 1993. Tytuł doktora nauk medycznych obroniony na podstawie pracy pt. „Badanie wideonystagmograficzne u hemodializowanych chorych z przewlekłą niewydolnością nerek”: rok 2002,
na Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach. Uczestnik kursów specjalizacyjnych,
szkoleń i kongresów międzynarodowych w: Sao Paulo, Mediolanie, Rzymie, Wenecji,
Marsylii, Recklinghausen, Maastricht, Monachium, Genewie, Kaprun i Koszycach.
Wysiękowe zapalenia ucha środkowego (WZUŚ)
Jolanta Muszyńska-Chowaniec
Częstym schorzeniem występującym
u dzieci, towarzyszącym nierzadko przerostowi migdałka gardłowego jest wysiękowe
zapalenie ucha środkowego. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (WZUŚ) jest procesem przewlekle toczącym się poza zachowaną błoną bębenkową. Charakteryzuje się
skąpoobjawowym, podstępnym przebiegiem.
Płyn zalegający w przestrzeniach ucha środkowego prowadzi do utrzymywania się długotrwałego niedosłuchu - dzieci z tym schorzeniem gorzej słyszą. Szczyt zachorowań na
WZUŚ przypada na okres pomiędzy 3. i 6. r.ż., czyli w okresie najintensywniejszego rozwoju dziecka i kształtowania się mowy. Dyskretne objawy, jak uczucie
pełności i przelewania się w uchu, niedosłuch o niewielkim nasileniu stwarzają szereg trudności w prawidłowym rozpoznawaniu tej jednostki chorobowej.
Diagnostyka powinna dążyć do ich szybkiego wykrycia, bowiem utrzymywanie się niedosłuchu może w sposób trwały niekorzystnie wpływać na rozwój
dziecka. Rozpoznanie wyżej wymienionego schorzenia odbywa się w poradni
audiologicznej i laryngologicznej; opiera
się na wywiadzie i zidentyfikowaniu wyżej wymienionych dyskretnych objawów
w badaniu otoskopowym i w badaniach dodatkowych (w postaci audiometrii tonalnej
i impedancyjnej wykonywanych w Pracowni Audiometrii) Wyniki badań audiometrycznych są bardzo charakterystyczne
i pozwalają na kwalifikowanie tych dzieci
do zabiegu operacyjnego - drenażu jamy
bębenkowej (zabieg wykonywany przy
użyciu mikroskopu operacyjnego pole- od lewej: E. Kisielewska, A. Haśkiewicz - Mucha
ga na nacięciu błony bębenkowej,
odessaniu gęstej wydzieliny śluzowej oraz założeniu do błony bębenkowej dreniku wentylacyjnego
o średnicy 1,15 mm). Poprawa słuchu jest natychmiastowa - jest to
jeden z bardziej spektakularnych
zabiegów laryngologicznych.
Pomimo tego, że laryngologia
to specjalność chirurgiczna, Oddział Laryngologii leczy również
niektóre schorzenia zachowawczo.
Największy odsetek wśród tych
schorzeń stanowią nagłe upośledzenia słuchu oraz zaburzenia układu równowagi, ponadto powodem
hospitalizacji bywają krwawienia
z nosa, zapalenia krtani (szczególnie występujące u dzieci podgłośniowe zapalenie krtani charakteryzujące się suchym, „szczekającym”
kaszlem i dusznością), stany zapalne innych narządów tej okolicy, zagrażające dusznością.
Nagłe upośledzenie słuchu jest schorzeniem, które zbyt często jest przez pacjentów bagatelizowane, a niestety z każdym dniem opóźnienia we wdrożeniu
leczenia maleją szanse na uzyskanie poprawy. Dlatego każdy pacjent, u którego
dochodzi do nagłego pogorszenia słuchu powinien jak najszybciej być oceniony przez laryngologa, a po wykluczeniu banalnego woszczku jako przyczyny
problemu, konieczne jest wykonanie badań słuchu, które rozstrzygną o ewentualnej potrzebie pilnej hospitalizacji. Jedna rzecz wymaga jednak wyraźnego
podkreślenia - im szybciej pacjent zgłosi się do leczenia tym większe są szanse
na uzyskanie poprawy, ale gwarancji uzyskania tej poprawy nie ma. Każde leczenie jest próbą uzyskania poprawy słuchu - o tym czy uzyskanie tej poprawy
jest możliwe pokazują pierwsze dni leczenia.
Zaburzenia w układzie równowagi
Tomasz Rekucki
Zaburzenia w układzie równowagi mają bardzo burzliwy początek. Chory nie
umie utrzymać pionowej pozycji, ma zawroty głowy, bardzo często towarzyszą
temu wymioty. Wdrożenie leczenia w Oddziale sprawia, że w zdecydowanej
większości przypadków już na drugi dzień pacjenci czują się znacznie lepiej.
Pacjenci z takimi zaburzeniami wymagają specjalistycznej diagnostyki, ponieważ gama schorzeń, które objawiają się w swej ostrej fazie w sposób bardzo
podobny, jest szeroka. Precyzyjną diagnostykę w takich wypadkach umożliwia
Pracownia Zaburzeń Równowagi Wojewódzkiej Przychodni Laryngologicznej,
w której pracują dr n. med. Tomasz Rekucki oraz st. technik elektroradiolog
Liliana Montana-Czuduk (zdj. poniżej).
Zaburzenia równowagi są w ostatnich czasach coraz częstszą dolegliwością
trapiącą ludzi bez względu na ich wiek. Słowa skargi pacjenta: „Panie doktorze,
mam zawroty głowy” są znane każdemu lekarzowi nie tylko laryngologowi.
Jednocześnie należy pamiętać jak różne dolegliwości rozumiane są pod pojęciem zawrotu głowy. Oprócz klasycznego uczucia wirowania otoczenia, można spotkać: ciemność przed oczami, zapadanie się, chwiejność, niestabilność,
falowanie podłoża. Tak duża ilość różnorodnych objawów oznacza dla pacjenta
konieczność wizyt zarówno u laryngologa, jak i neurologa, czy okulisty. Należy
zauważyć, że wynika to z faktu, iż jedna
specjalność medyczna nie posiada całego
instrumentarium do diagnostyki tych dolegliwości. Videonystagmografia (VNG)
jest nową metodą diagnostyczną zaburzeń równowagi. Wdrażanie jej do praktycznego użytku rozpoczęto w 1989 roku.
Opiera się ona na analizie oczopląsu przy
pomocy czułej kamery video sprzężonej
z komputerem. Badanie videonystagmograficzne dzięki swojej dokładności pozwala diagnozować zaburzenia równowagi nie tylko pochodzenia błędnikowego, ale również szyjnego, czy naczyniowego, a więc z przyczyn będących w kręgu zainteresowania specjalności
innych niż laryngologia (np. neurologia). Badanie VNG jest nieobciążające dla
pacjenta, nie wymaga przygotowań, a jego wynik niemal zawsze pozwala postawić wiarygodną diagnozę dolegliwości zgłaszanych przez chorego.
Pracownia zaburzeń równowagi WCM w Opolu posiada na swoim wyposażeniu videonystagmograf od marca 1997. Od tego czasu do połowy listopada
2011wykonano w niej ok. 11 000 badań.
Krwawienia z nosa
Jerzy Jakubiszyn
Krwawienia z nosa należą do jednych z najczęstszych przypadków interwencji laryngologicznych w Oddziale Ratunkowym WCM Opole. U dorosłych
towarzyszą z reguły schorzeniom ogólnym takim jak nadciśnienie czy stany
wymagające przewlekłego stosowania leków obniżających krzepliwość krwi.
U dzieci są nierzadko elementem infekcji gorączkowej lub skaleczeń błony śluzowej przegrody nosa („dłubanie w nosie”). Krwawienia mogą też być następstwem urazu głowy, jak też mogą towarzyszyć rozwijającemu się w nosie czy
górnej części gardła nowotworowi.
Najczęstszym miejscem krwawienia jest przedni odcinek przegrody nosa,
gdzie pod błoną śluzową znajduje się splot naczyń krwionośnych. Naczynia
krwionośne przegrody nosa mają tę specyficzną cechę, że nie posiadają ściany
mięśniowej, wobec tego w mechanizmie tworzenia skrzepu nieobecny jest elewcm.opole.pl - grudzień 2011
ment obkurczania się naczynia, tym samym mniejsza jest tendencja do samoistnego ustępowania krwawienia (jak to ma miejsce przy różnych skaleczeniach
skóry).
Najprostszym sposobem tamowania krwawienia jest silny ucisk miejsca
krwotocznego na przegrodzie poprzez, dociśnięte do niego palcem, skrzydełko
nosa. Przy braku efektu - konieczne jest już założenie opatrunku uciskowego do
przewodu nosowego (tak zwana tamponada nosa), lub elektrokoagulacja miejsca krwotocznego z użyciem pęsety bipolarnej. Tamponada nosa z reguły ogranicza się do szczelnego wypełnienia setonem całego przewodu nosowego i ten
jej rodzaj nosi nazwę tamponady przedniej. Usuwa się ją po 24-48 godzinach,
w zależności od intensywności krwawienia.
Zdarza się jednak, że miejsce krwotoczne znajduje się w tylnym odcinku
przegrody lub poza przegrodą nosa, w okolicy nozdrzy tylnych (miejsca przejścia nosa w górną część gardła). W takich przypadkach sama tamponada przednia może być niewystarczająca i potrzebne jest dodatkowo założenie tamponu
również do tej górnej części gardła (tampon w formie „korka” klinującego się
w nozdrzu tylnym). Taki rodzaj tamponady określany jest mianem tamponady
tylnej. Utrzymuje się ją przez 72 godziny, w osłonie antybiotykowej, z hospitalizacją pacjenta.
Jeżeli przyczyną krwawienia było nadciśnienie lub znaczne zaburzenia
w krzepliwości krwi, pacjent, po założeniu tamponady - powinien zostać skonsultowany przez internistę, a jego leczenie ogólne odpowiednio skorygowane.
Sporadycznie zdarza się, że mimo tamponad, powtarzanych kilkakrotnie
(w tym tylnych), krwawienia nie udaje się ostatecznie zahamować. Konieczna
jest wówczas interwencja chirurgiczna i podwiązanie lub skoagulowanie naczyń, które doprowadzają krew do wnętrza nosa. W okresie ostatnich 30 lat,
w Oddziale Laryngologii takich przypadków było około 20. U takiego pacjenta
koagulujemy tętnicę sitową przednią (znajduje się na granicy przyśrodkowej
i górnej ściany oczodołu) oraz zakładamy klipsy na tętnicę szczękową (znajduje się za tylną ścianą zatoki szczękowej).
Implanty BAHA
Jerzy Jakubiszyn, Jolanta Muszyńska-Chowaniec
W ubiegłym roku w naszym Oddziale, zaczęto przeprowadzać operacje
wszczepiania implantów BAHA. Ten skrót oznacza bone anchored hearing aid,
czyli aparat słuchowy zakotwiczony w kości. Ten typ protezowania słuchu polecany jest u osób, które nie mogą nosić typowych
aparatów na przewodnictwo powietrzne (niedorozwój i deformacje w obrębie ucha zewnętrznego,
uporczywe wycieki z ucha) lub u których te aparaty nie dają zadowalających efektów. Przed zakwalifikowaniem do operacji wszczepienia implantu
BAHA pacjent nosi przez pewien czas opaskę, która
ma wbudowany odpowiednik takiego aparatu, aby
ocenić, czy można spodziewać się zysku słuchowego po operacji.
10
Ten mały metalowy element, który wkręcany jest do kości skroniowej, zbudowany jest częściowo z tytanu. Tytan ma zdolność osseointegracji, to znaczy
że zrasta się z tkanką kostną w sposób trwały. Po 2-3 miesiącach od założenia
implantu ten proces integracji jest już tak zaawansowany, że bez obaw o trwałość zrostu, na część implantu wystającą ponad skórę można założyć element
elektroniczny aparatu.
Osseointegracja implantu zapewnia najefektywniejsze przekazywanie dźwięku poprzez kość do ucha wewnętrznego. W przeciwieństwie do klasycznych aparatów słuchowych na przewodnictwo kostne, wyeliminowany tu został efekt tłumienia dźwięku, jaki dają skóra, tkanka podskórna i mięśnie okolicy zausznej.
W ciągu niecałych dwóch lat dokonaliśmy 10 wszczepów, na ten rok planujemy jeszcze dwa.
Diagnostyka i kwalifikacja pacjentów do założenia implantu BAHA odbywa
się w Poradni Audiologicznej.
Szumy uszne
Szumy uszne są dość powszechną dolegliwością, występującą u około 17%
populacji. Dla większości nie stanowią one problemów zakłócających normalne
życie. Niemniej około 20% osób z tej grupy zasięga porady u lekarzy różnych
specjalności, natomiast 4% podejmuje leczenie. Szumy uszne to dolegliwość,
na którą również skarży się 70 - 80% osób z ubytkiem słuchu. Przez większość
z nich szumy odczuwane są bardziej jako irytujące, niż nie do zniesienia.
Szumy uszne są wrażeniami dźwiękowymi odczuwanymi w jednym uchu,
obu uszach lub w środku głowy przy braku bodźca akustycznego z otoczenia.
Często są one opisywane jako dzwonienie, brzęczenie, gwizd, świszczenie,
szum morza, tykanie. Mogą występować stale lub czasowo, różniąc się natężeniem, barwą i częstotliwością. Większość badaczy uważa, że miejscem powstawania szumów jest ślimak w uchu wewnętrznym.
Szumy, także często są związane z problemami zdrowotnymi, np. infekcjami
ucha środkowego, chorobą Ménière’a (choroba, której przyczyną jest nadmierne gromadzenie się i wzrost ciśnienia endolimfy w błędniku. Objawia się układowymi zawrotami głowy, szumem usznym i postępującą utratą słuchu), mogą
być także wywołane długotrwałym zażywaniem niektórych leków.
11
Dla osoby, która nie doświadcza tej dolegliwości to termin brzmiący odlegle
i niezbyt poważnie. Wbrew pozorom, zjawisko to stanowi jednak bardzo istotny
problem będąc cierpieniem utrudniającym nie tylko codzienne życie, ale często
czyniąc ludzi niezdolnymi do normalnego funkcjonowania i pracy. Dolegliwość
ta często jest tak uciążliwa, iż ludzie nią dotknięci nie tylko zasięgają porady
u lekarzy specjalistów (głównie audiologów, laryngologów i neurologów), ale
skłonni są do stosowania metod leczniczych nie w pełni sprawdzonych.
Ponieważ szumy uszne wywołują negatywne emocje, ważne jest rozmawianie z pacjentem na temat jego samopoczucia i obaw, gdyż znacznie trudniej jest
minimalizować szumy u osoby zdominowanej przez strach i niepokój.
Skuteczność leków, zarówno działających bezpośrednio na ucho wewnętrzne, jak i psychotropowych, jest dyskusyjna. Do chwili obecnej nie jest znany
środek farmakologiczny, który mógłby całkowicie znieść tę dolegliwość.
Często, jeśli badania wykluczają nadający się do leczenia stan chorobowy
lub poważną nieprawidłowość anatomiczną, bardzo dobre efekty przynosi dokładnie wyjaśnienie pacjentowi przyczyn powstawania szumów usznych oraz
zapewnienie, że dolegliwość ta nie jest szkodliwa dla zdrowia. Na szczęście
mózg ludzki ma zdolność przyzwyczajenia się i ignorowania bodźców, które
nie zapewniają dobrego samopoczucia organizmu.
Osoby z dolegliwością opisaną powyżej mogą szukać pomocy w Poradni
Audiologicznej Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu, gdzie wykonujemy pełną diagnostykę oraz próbujemy pomóc naszym pacjentom.
Niedosłuch starczy (presbyacusis)
Niedosłuch starczy jest następstwem zmian inwolucyjnych w przebiegu
starzenia się człowieka, bez udziału szkodliwych czynników zewnętrznych.
Starzenie się narządu słuchu nie zawsze jest zgodne z wiekiem metrykalnym
i charakteryzuje się dużą zmiennością osobniczą, co może być uwarunkowane
genetycznie. Upośledzenie słuchu w wieku podeszłym może wyprzedzać, lub
być znacznie mniejsze od zaburzeń innych narządów, w tym narządów zmysłów. Charakterystyczne jest zaburzenie rozumienia mowy. Złemu rozumieniu
mowy towarzyszy szum uszny, dokuczliwy zwłaszcza w ciszy. Zapobieganie
starzeniu się słuchu jest niemożliwe, głównie ze względu na nieznajomość
istoty i mechanizmów tego procesu. To samo odnosi się do leczenia. Jedynym
sposobem pomocy pacjentowi jest dobranie aparatu słuchowego, co z reguły
przynosi poprawę. W tym zakresie współczesna medycyna poczyniła bardzo
duży postęp.
Woskowina i czop woszczynowy
Marzena Szejner-Maj
Woskowina jest masą złożoną z wydzieliny gruczołów woskowinowych, łojowych, złuszczonego naskórka, włosów i kurzu. Może być płynna, półpłynna lub może stanowić twardy, zbity czop. Wydzielina ta ochrania skórę przewodu słuchowego zewnętrznego przed zakażeniami ropnymi i grzybiczymi.
12
W zdrowym uchu mieszanina woszczyny i złuszczonego naskórka przesuwa się wraz z migrującą skórą i jest
usuwana na zewnątrz. Zagęszczona wydzielina gruczołów woszczynowych zmieszana ze złuszczonym nabłonkiem tworzy w przewodzie słuchowym zewnętrznym
„korki”, mniej lub bardziej szczelnie obturujące światło
tego przewodu. Wytworzenie się korka woszczynowego, czego następstwem jest „zatkanie ucha”, jest jedną
z najczęstszych przyczyn szukania pomocy w gabinecie
laryngologa. Okolicznością sprzyjającą, jest spęcznienie mas woszczynowych pod wpływem wody w czasie
kąpieli lub pływania. Przyczynia się również do tego powszechne stosowanie
pałeczek z watą służących do czyszczenia uszu. Ich używanie prowadzi zwykle
do przepchnięcia woskowiny w głąb przewodu słuchowego. Woskowina, jeżeli
nie zamknie światła przewodu, może nie powodować żadnych dolegliwości.
Dopiero przy całkowitej jego obturacji chory zgłasza nagły niedosłuch, uczucie ucisku, szum w uchu i „w głowie”, ból ucha o różnym nasileniu, czasami
zawroty głowy.
Korki woszczynowe można usunąć na różne sposoby:
- wypłukać strumieniem wody wypchniętej ze strzykawki o dużej pojemności,
- kroplami rozmiękczającymi woszczynę (gliceryna w płynie, olej parafinowy,
woda utleniona),
- mechanicznie (ssakiem, haczykiem, kleszczykami) kontrolując wzrokiem.
Regułą powinno być usuwanie woskowiny przez laryngologa.
Bezdechy
Robert Stępień
Bezdech senny to wciąż niedoceniana i nieleczona
choroba przełomu XX i XXI wieku, to cichy zabójca,
który prowadzi poprzez stałe niedotlenienie do powstania serca płucnego i nadciśnienia a nawet śmierci podczas snu. Ta stosunkowo nowa jednostka chorobowa
prowadzi tez do dysfunkcji codziennego życia powodując stałą senność z epizodami bezwiednego, krótkotrwałego zasypiania podczas nieadekwatnych sytuacji, np.
w pracy czy w czasie jazdy samochodem. Wywołuje tez
zmęczenie, depresję, bóle głowy, spadek libido. W lżejszej postaci występuje jako głośne, uporczywe chrapanie, które często uniemożliwia przebywanie w jednym
a nawet sąsiednim pomieszczeniu z inną osobą. W cięższym przypadku przyjmuje postać bezdechu wraz ze spadkiem wysycenia krwi tlenem trwającym
dłużej niż 10 sekund. Takich incydentów mogą być setki w ciągu nocy. Dotyczy
zarówno dzieci jak i dorosłych, występuje u ok. 4 % mężczyzn i 2% kobiet.
Choroba ta może mieć trzy odmiany:
 postać obwodową, związana z zaburzeniami przepływu powietrza przez
górne drogi oddechowe,
13
 postać ośrodkową, związaną z zaburzeniami w funkcjonowaniu ośrodka
oddechowego w pniu mózgu,
 postać mieszaną, wynikającą z połączenia obu powyższych.
Najczęstszą postacią, obejmującą ok.
85 % przypadków, jest pierwsza z wymienionych czyli tzw. Obturacyjny Bezdech Podczas Snu. Jest on wywołany
zaburzeniem drożności górnych dróg oddechowych przy prawidłowej pracy płuc.
Taki bezdech pojawia się gdy „nadmiar’’
tkanki gardła podczas snu wiotczeje i zapadając się blokuje przepływ powietrza,
powodując wysilony i głośny oddech pod postacią chrapania lub bezdechu.
W diagnostyce oprócz dość charakterystycznego wywiadu i badań polisomnograficznych, monitorujących podczas snu poziom wysycenia krwi tlenem
i dwutlenkiem węgla, EKG, czy ruchy klatki piersiowej, konieczne jest badanie laryngologiczne, wykluczające anatomiczne przeszkody w obrębie górnych
dróg oddechowych.
W leczeniu postaci obturacyjnej podstawowe znaczenie ma leczenie laryngologiczne w zakresie nosa (operacja skrzywionej przegrody nosa, usunięcie polipów nosa, zmniejszenie przerosłych małżowin nosowych), migdałków podniebiennych (usunięcie migdałków), podniebienia miękkiego (redukcja jego masy)
czy nasady języka, a w cięższych przypadkach konieczne może nawet być wykonanie tracheotomii. W leczeniu stosuje się również dietę odchudzająca, zalecając unikanie spożywania alkoholu i innych środków zwiotczających mięśnie,
przyjmowanie odpowiedniej pozycji podczas snu, stosowanie odpowiedniego
aparatu ortodontycznego, wysuwającego żuchwę do przodu, czy wreszcie stosowanie CPAP czyli ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych
(poprzez odpowiednią maskę zakładaną na twarz podczas snu).
Chrypka
Aleksandra Hołubecka-Sak
Chrypka jest najczęściej występującym zaburzeniem głosu w praktyce laryngologicznej. Jest ona
bardzo ważnym objawem świadczącym o nieprawidłowościach fonacji na poziomie krtani. Chrypka jest
zmianą barwy głosu, powstającą gdy fałdy głosowe
wykazują zaburzenia wibracji podczas fonacji. Jest
przede wszystkim objawem chorób organicznych
krtani (dysfonia organiczna), może też być objawem
zaburzeń czynnościowych (dysfonia czynnościowa).
Chorzy z chrypką nieustępującą pod wpływem typowego leczenia przeciwzapalnego, przeciwobrzękowego prowadzonego przez dwa tygodnie powin14
ni mieć wykonane badanie krtani przez laryngologa w celu wykluczenia
zmiany nowotworowej. Badanie stroboskopowe drgań fałdów głosowych
umożliwia wykrycie bardzo wczesnych nacieków nowotworowych, poprzez
stwierdzenie „ciszy fonacyjnej”- niewielkiego obszaru pozbawionego drgań na
powierzchni fałdu.
Zmiany organiczne fałdów głosowych (polipy, guzki głosowe, obrzęki) usuwa się w mikrolaryngoskopii; poddaje się je zawsze badaniu histopatologicznemu.
Zmiany czynnościowe występują najczęściej na skutek nieprawidłowej
emisji głosu. Posługiwanie się zbyt wysokim lub zbyt niskim głosem, głosem
o bardzo dużym natężeniu, bez wyraźnej artykulacji - to ich niektóre przyczyny.
Dotyczą osób pracujących głosem np. nauczycieli, aktorów, konferansjerów,
piosenkarzy.
Choroba Refluksowa
Aldona Wicher
Chorobą refluksową (GERD), określamy zespół objawów i zmian morfologicznych będących następstwem
patologicznego refluksu, czyli cofnięcia się treści żołądkowej do przełyku, skąd u wielu pacjentów treść ta może
zostać dalej zarzucona do krtani, gardła, jamy ustnej,
a nawet nosa, zatok obocznych nosa i ucha środkowego.
W chorobie refleksowej, mogą więc wystąpić oprócz
typowych objawów przełykowych, objawy pozaprzełykowe pod postacią tak zwanej maski laryngologicznej.
Dlatego też choroba refleksowa jest przedmiotem zainteresowania nie tylko gastrologów ale także laryngologów, ponieważ kwaśna treść żołądkowa jest uważana za
jedną z przyczyn szeregu chorób w zakresie krtani i drzewa tchawiczo- oskrzelowego, gardła i jamy ustnej, nosa, zatok obocznych nosa i ucha.
Do typowych objawów choroby refluksowej należą: odbijanie, nudności,
wymioty, nieprzyjemny zapach z ust, uczucie pieczenia w gardle i przełyku
(zgaga), ból gardła nasilający się przy połykaniu, konieczność ciągłego przełykania, uczucie suchości, ściskania i ciała obcego w gardle, ślinotok, nadmierne
pragnienie, ból z uczuciem dyskomfortu w nadbrzuszu, uczucie sytości po zjedzeniu niewielkiego posiłku.
Natomiast do objawów nietypowych choroby refluksowej związanych z zarzucaniem treści żołądkowej do krtani, gardła, jamy ustnej, nosa, zatok obocznych nosa i ucha należą: duszność i uporczywy kaszel (szczególnie częsty
w czasie snu, budzący chorego), nadmierne odkrztuszanie, stałe chrząkanie,
chrypka, zmęczenie głosowe, załamywanie głosu, ból ucha, katar, ból w rzucie
zatok szczękowych oraz bóle w obrębie szyi. Choroba refluksowa może być
przyczyną szeregu chorób w zakresie narządów laryngologicznych tj. zapalenia
gardła, zapalenia krtani, guzków głosowych, zmian przerostowych w obrębie
krtani, zapalenia języka, zapalenia i owrzodzeń kącików ust, zapalenia uszu
i zatok przynosowych.
15
Należy zwrócić uwagę że w połączeniu z innymi czynnikami toksycznymi,
tj. alkoholem i papierosami, choroba refluksowa może być rozpatrywana jako
jeden z czynników sprzyjających rozwojowi raka w obrębie krtani i gardła
dolnego.
Poziom leczenia choroby refluksowej zależy od nasilenia objawów. Większość chorych reaguje pozytywnie na zmianę trybu życia i nawyków żywieniowych. Farmakoterapia jest zarezerwowana dla przypadków braku poprawy po
w/w leczeniu niefarmakologicznym. Leczenie chirurgiczne z kolei jest przeznaczone dla chorych z ciężką postacią GERD lub wymagających długotrwałego
leczenia farmakologicznego.
Leczenie choroby refluksowej jest terapią przewlekłą, zazwyczaj kompleksową i ma na celu eliminację objawów zgłaszanych przez pacjenta, wyleczenie
zmian przełykowych i pozaprzełykowych, utrzymanie remisji oraz zapobieganie powikłaniom. Należy podkreślić, że szansę na znaczną poprawę, a zarazem
wyleczenie mają pacjenci którzy skrupulatnie przestrzegają zaleceń żywieniowych i przyjmowania leków. Czas trwania leczenia trwa przeciętnie pól roku.
Choroba refluksowa może manifestować się łagodnymi zaburzeniami, niekiedy jednak powoduje ciężkie dysfunkcje mogące istotnie obniżać jakość życia. Ze względu na możliwość występowania objawów zagrażających życiu,
dokładne poznanie jej etiologii i metod skutecznego leczenia stanowi wyzwanie
dla współczesnej medycyny.
Antybiotyki niekoniecznie, nie zawsze i nie na wszystko
Rozmowa o antybiotykach z dr Ewą Trejnowską
Jaki jest cel antybiotykoterapii?
Antybiotykoterapia lub chemioterapia zakażenia jest
swoistym leczeniem przeciwdrobnoustrojowym, którego celem jest kontrola zakażenia i skuteczne leczenie
klinicznej postaci choroby aż do pełnej eradykacji czyli usunięcia drobnoustrojów wywołujących zakażenie.
Skuteczność leku przeciwbakteryjnego zależy od jego
aktywności wobec czynnika zakażającego, zastosowanej
dawki oraz właściwości farmakokinetycznych i farmakodynamicznych, a zwłaszcza zdolności wytworzenia
wystarczającego stężenia w ognisku zakażenia.[1]
Odkrycie antybiotyków, obok opracowania i wprowadzenia masowych szczepień ochronnych, należy do największych osiągnięć
medycyny.
Co to są zakażenia i jaka jest ich specyfika?
Zakażenie, infekcja, to zespół objawów patologicznych powstałych na skutek
działania na ustrój czynników chorobotwórczych (bakterie, wirusy), po przezwyciężeniu naturalnych, swoistych i nieswoistych, barier immunologicznych,
czyli barier ochronnych organizmu.
Jeżeli wrota zakażenia znajdują się w pobliżu miejsca występowania infekcji
mówi się o zakażeniu miejscowym. Zakażeniu mogą towarzyszyć objawy ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, jak wysoka lub niska temperatura, przyspieszony
16
oddech, szybkie bicie serca, niska lub wysoka wartość białych ciałek krwi. Gdy
towarzyszy tym objawom niewydolność jednego układu lub narządu - jest to
sepsa. Ciężkie postacie zakażenia to ciężka sepsa i wstrząs septyczny, które są
bezpośrednim zagrożeniem życia dla chorego.
Dlatego najważniejsza jest profilaktyka wystąpienia zakażenia, czyli wzmacnianie barier ochronnych organizmu: wypoczynek na świeżym powietrzu, właściwe odżywianie, sen, a gdy mimo to bariera zostanie przełamana - trzeba pozwolić sobie pochorować - zostać w domu, odpocząć, nie obciążać dodatkowo
chorego organizmu wysiłkiem związanym z pracą.
Na czym polega terapia antybiotykowa?
Terapia antybiotykowa to wybór właściwego antybiotyku, właściwej jego
dawki, drogi podania oraz czasu trwania terapii. Celem jest optymalizacja
klinicznych efektów leczenia przy minimalizacji skutków ubocznych i konsekwencji użycia antybiotyków, włączając toksyczność, selekcję patogennych organizmów i narastanie oporności wśród bakterii
Jakie są najczęstsze przyczyny niepowodzeń w leczeniu antybiotykami?
Najczęstszą przyczyną niepowodzeń w antybiotykoterapii jest brak wyizolowanego czynnika etiologicznego, lub też brak właściwych warunków dla skutecznego działania antybiotyku.
W niektórych przypadkach, usunięcie przerośniętego trzeciego migdałka, leczenie odczulające i usunięcie czynnika alergizującego dziecko, a w warunkach
szpitalnych, eliminacja źródła zakażenia np. rewizja rany czy drenaż ropnia,
umożliwiają przerwanie nieskutecznych terapii antybiotykowych. W każdym
przypadku niepowodzenia terapii empirycznej, gdy jest to możliwe, wyboru
antybiotyku należy dokonać na podstawie danych uzyskanych z laboratorium
mikrobiologicznego.
Z czego może wynikać oporność na antybiotyki? (nabyta, naturalna)
Bakterie żyją w środowisku człowieka, zakażenia są tego konsekwencją.
Niezwykle groźne natomiast są zakażenia wywołane szczepami bakterii opornymi na antybiotyki. Oporność na antybiotyki jest to naturalna lub nabyta cecha
komórki bakteryjnej, powodująca zniesienie lub zmniejszenie wrażliwości na
określoną grupę antybiotyków. Może być związana z brakiem receptora dla antybiotyku, ze zbyt niskim do niego powinowactwem, wytwarzaniem enzymów
modyfikujących cząsteczkę leku lub też niemożnością wniknięcia antybiotyku
do komórki, albo jego czynnym wypompowywaniem. Oporność naturalna to
oporność wynikająca z właściwej dla gatunku bakterii struktury lub fizjologii komórki. Oporność nabyta to nowa cecha szczepu wynikająca ze zmiany
w materiale genetycznym. Powstaje w wyniku mutacji, lub poprzez uzyskanie
obcego DNA na drodze koniugacji, transformacji lub transdukcji. (koniugacja
– plazmidowe przekazywanie materiału genetycznego, transformacja – pobieranie obcego DNA, transdukcja – przekazywanie genów oporności przez bakteriofagi [1]
Jakie błędy popełniane są najczęściej w antybiotykoterapii?
Najczęstsze błędy popełniane w antybiotykoterapii to nadużywanie antybiotyków. Ponadto zbyt krótkie i zbyt długie ich stosowanie, zalecanie zbyt małych
dawek, co prowadzi do długotrwałego utrzymywania się niskich stężeń antybiotyku, wreszcie częste stosowanie leków o znacznej łatwości indukowania oporwcm.opole.pl - grudzień 2011
17
ności, niekiedy na kilka grup antybiotyków. Dlatego też prawidłowe stosowanie
antybiotyków jest zasadniczym elementem bezpieczeństwa pacjenta.
Na czym polega odmienność antybiotyków od innych grup leków?
Różnica polega przede wszystkim na tym, że stosowanie antybiotyków pociąga za sobą powstawanie szczepów opornych bakterii, które mogą przenosić
się na innych chorych, którzy do tej pory nie mieli kontaktu z tą bakterią ani nie
byli leczeni tym antybiotykiem.
Niewłaściwe stosowanie i nadużywanie preparatów przeciwbakteryjnych
w różnych obszarach medycyny, w weterynarii, hodowli, rolnictwie, a także
w przemyśle przyczyniło się do pojawiania się i rozprzestrzeniania, na bardzo
szeroką skalę, opornych drobnoustrojów dysponujących coraz sprawniejszymi
mechanizmami lekooporności.
Jednocześnie w sytuacji coraz bardziej ograniczonych możliwości leczenia
zakażeń - firmy farmaceutyczne wykazują mniejsze zainteresowanie badaniami
nad nowymi lekami przeciwdrobnoustrojowymi. Możliwe, że nadejdzie czas,
nazywany przez niektórych badaczy, erą poantybiotykową. Zagadnienia te ze
względu na globalny zakres uznane zostały za priorytetowe w obszarze zdrowia
publicznego przez szereg organizacji i agencji na całym świecie, m.in.: przez
Światową Organizację Zdrowia, Parlament Europejski, Europejskie Centrum
Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC - ang. European Centre for Disease
Prevention and Control), i inne.
Obecnie celem strategicznym jest podnoszenie świadomości profesjonalistów, kadry zarządzającej i opinii publicznej nt. konsekwencji i zagrożeń wynikających z niekontrolowanego stosowania antybiotyków i sposobów zapobiegania lekooporności.
Po prostu antybiotyki niekoniecznie, nie zawsze i nie na wszystko.
[1] Narodowy Program Ochrony Antybiotyków: Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2010. www.antybiotyki.edu.pl
Rozmawiał Wiesław Duda
Oddział Ratunkowy WCM w Opolu obchodził
swoje 10-lecie
Z okazji 10-lecia Oddziału Ratunkowego w Wojewódzkim Centrum Medycznym w Opolu, w dniu 21października odbyła sie konferencja naukowa, podczas
której uczestnicy wysłuchali ciekawych wykładów dotyczących medycyny ratunkowej. Następnie na dziedzińcu Szpitala odbył się „brawurowy” pokaz ratownictwa medycznego. Wśród zaproszonych gości spotkać można było m.in.
Biskupa Opolskiego, Wojewodę Opolskiego, Dyrektora Biura Wojewody, Dyrektora Wydziału Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego, Prezesa Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej, Dyrektora Opolskiego Oddziału Narodowego
Funduszu Zdrowia, Zastępcę Komendanta Wojewódzkiego Policji, Naczelnika
Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji, Komendanta
Wojewódzkiego i Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej, Przewodniczącą Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Opolu, Dyrektorów
18
Szpitali województwa opolskiego, Ordynatorów i Oddziałowe Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych województwa opolskiego, przedstawicieli prasy, radia
i telewizji a przede wszystkim personel Oddziału Ratunkowego i pracowników Szpitala. W pokazie wzięli także udział lekarze, pielęgniarki i ratownicy
z Oddziału Ratunkowego WCM oraz opolscy strażacy z PSP JRG 1 i 2, Brygada
AT z Opola, Policjanci z Wydziału Ruchu Drogowego KMP w Opolu, lekarze
i ratownicy medyczni z jednostek systemu ratownictwa medycznego FALCK
z województwa opolskiego, pozoranci z PCK w Opolu.
Podsumowując 10-lecie istnienia, należy podkreślić, że od daty powstania tj. od
26.10.2001 r., tak bardzo dynamicznie i profesjonalnie nastąpił jego rozwój wraz
z kształtowaniem się
od lewej: A. Kucharski, D. Karawan, M. Dryja, M. Piskozub
Medycyny Ratunkowej
w Polsce, że dzisiaj trudno byłoby sobie wyobrazić
funkcjonowanie
całego Szpitala bez tego
Oddziału.
W związku z naszym
jubileuszem pragniemy
podziękować wszystkim
przyjaciołom i sympatykom Oddziału, Dyrekcji,
lekarzom współpracującym z OR, służbom logistycznym i kadrowym
szpitala, służbom ratowniczym-FALCK, PSP, AT, KMP, PCK za współpracę i fachowość w dążeniu do
niesienia jak najlepszej i profesjonalnej pomocy w ratowaniu ludzkiego zdrowia
i życia, a pacjentom życzyć dużo zdrowia, radości i cierpliwości w oczekiwaniu
na niesienie pomocy.
Jesteśmy profesjonalistami specjalnie dla WAS...
Ordynator, Pielęgniarka Oddziałowa i personel
Oddziału Ratunkowego WCM w Opolu
19
Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej
Wojewódzkie Centrum Medyczne
45-418 Opole, Al. W. Witosa 26
e-mail: [email protected] www.wcm.opole.pl
Redaktor Naczelny - Wiesław Duda, e-mail: [email protected], tel. 601 688 692
Sekretariat Dyrektora 77 45 20 745, 77 54 13 745, fax 77 45 20 123
Kancelaria 77 45 20 124, 77 54 13 124
Informacja dla pacjentów 77 45 20 711, 77 54 13 711, 77 45 79 067
Rejestracja Główna 77 45 20 111, 77 54 13 111
Skład i druk: Eurocent, 45-049 Opole, ul. Dwernickiego 4, tel. 77 44 10 777, [email protected]
1 str. okładki: od lewej - J. Muszyńska-Chowaniec, A. Wicher, Z. Leszczyński, K. Bernacka, I. Kraszewska-Godoś, R. Stępień, J. Jeżewska, J. Jakubiszyn, A. Ciotucha, H. Jakobi-Róż, G. Kampa, M. SzejnerMaj, A. Hołubecka-Sak, U. Wojciechowska-Pawlik
20

W numerze m. in.: Oddział Laryngologii Czynnościowa chirurgia

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zapalenie zatok przynosowych

Nos i zatoki przynosowe: przewlekłe zapalenie zatok, nowotwory