Fragment - Katechizmy.pl

2
Jezus działa i zbawia
Podręcznik do religii
dla II klasy gimnazjum
Wydawnictwo WAM
2009
3
Podręcznik nr AZ-32-01/1-11 do nauczania religii rzymskokatolickiej
na terenie całej Polski, z zachowaniem praw biskupów diecezjalnych,
przeznaczony dla klasy II gimnazjum, zgodny z programem nauczania nr AZ-3-01/1.
Wydanie II zmienione
Recenzenci: ks. dr Marceli Cogiel, ks. dr hab. Piotr Tomasik
KOMITET REDAKCYJNY
ks. Zbigniew Marek SJ (przewodniczący), ks. Krzysztof Biel SJ, ks. Tadeusz Nosek,
ks. Franciszek Rzepka SJ
ZESPÓŁ AUTORÓW
Kierownik – ks. Zbigniew Marek SJ (Kraków)
Agnieszka Banasiak (Katowice)
Paweł Barczyński (Kraków)
ks. Krzysztof Biel SJ (Kraków)
ks. Ryszard Czekalski (Płock)
ks. Stanisław Dziekoński (Łomża)
ks. Andrzej Hajduk SJ (Kraków)
ks. Krzysztof Kantowski (Koszalin)
Renata Komurka (Kraków)
Krzysztof Kordylewski (Kraków)
Anna Królikowska (Kraków)
ks. Dariusz Kwiatkowski (Kalisz)
ks. Tomasz Lenczewski (Kalisz)
ks. Janusz Mółka SJ (Kraków)
ks. Tadeusz Nosek (Kraków)
ks. Tadeusz Panuś (Kraków)
ks. Franciszek Rzepka SJ (Kraków)
Stefan Suliński (Kraków)
Małgorzata Suska (Kraków)
s. Anna Walulik CSFN (Kraków)
Barbara Wysokińska (Biała Podlaska)
ks. Marian Zając (Tarnów)
Aneta Żurek (Kraków)
Redakcja: Renata Komurka, Anna Królikowska
Projekt okładki, koncepcja graficzna, skład: Joanna Panasiewicz
Imprimatur: Kuria Metropolitalna w Krakowie
Bp Jan Szkodoń, Wikariusz Generalny
Ks. Kazimierz Moskała, Wicekanclerz Kurii
Ks. dr hab. Tadeusz Panuś, Cenzor
Nr 777/2005, Kraków, dnia 26 kwietnia 2005
ISBN 978-83-7318-533-3
© Wydawnictwo WAM • Księża Jezuici, Kraków 2005
Wznowienie 2007, 2008, 2009
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26, 31-501 KRAKÓW
tel. 012 62 93 200, fax 012 429 50 03; e-mail: [email protected]
DZIAŁ HANDLOWY:
tel. 012 62 93 254, 012 62 93 255, 012 62 93 256
fax 012 430 32 10; e-mail: [email protected]
Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ:
http://WydawnictwoWam.pl; tel. 012 62 93 260, fax 012 62 93 261
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Bez pisemnej zgody wydawcy nie można do podręcznika tworzyć żadnych materiałów pomocniczych.
Druk i oprawa: Drukarnia COLONEL – Kraków
4
39.
Pojednanie i pokuta
Spowiadanie się przed kapłanem budzi u wielu osób opory. Nie widzą powodu, dla którego miałyby odkrywać swoje najgorsze strony przed innym,
grzesznym człowiekiem. Osoby te wolałyby wyznawać swoje winy bezpośrednio przed Bogiem, w duchu, bez świadków, pouczeń i narzucanych przez człowieka wymagań. Swoje stanowisko uzasadniają tym, że Bóg jest wszędzie,
wszystko widzi i słyszy, może zatem sam ich rozgrzeszać.
173
173
Spowiedź rzeczywiście jest jedną z możliwości wyzwolenia się
z niewoli grzechu. Kościół wierzy i uczy, że wyzwolenia tego człowiek dostępuje najpierw w sakramencie chrztu. Prawdę tę wyznajemy w słowach: „wierzę
w jeden chrzest na odpuszczenie grzechów”. Odpuszczenia grzechów dostępujemy ponadto podczas Eucharystii, która uobecnia mękę Chrystusa poniesioną
za zbawienie świata, na odpuszczenie grzechów. Ofiara Chrystusa, która uobecnia się w czasie Mszy Świętej, jest ofiarą „naszego pojednania”. Mocą Ducha
Świętego ma ona „zjednoczyć nas wszystkich” na całą wieczność w domu Ojca.
174
Wiara, że Jezus ma moc odpuszczania grzechów skłania ludzi do wołania
do Boga o ich przebaczenie. Z prośbą tą zwracamy się podczas każdej Eucharystii
w Akcie pokuty, w którym uznajemy przed Bogiem, że jesteśmy grzeszni i błagamy Go o miłosierdzie, abyśmy mogli godnie złożyć Najświętszą Ofiarę. Wypowiadamy słowa spowiedzi powszechnej „Spowiadam się, Bogu Ojcu wszechmogącemu...”, „Panie, zmiłuj się nad nami”, „Chryste, zmiłuj się nad nami”, a kapłan
sprawujący Eucharystię modli się w imieniu zgromadzonych: „Niech się zmiłuje nad nami Bóg wszechmogący i odpuściwszy nam grzechy, doprowadzi nas
do życia wiecznego”.
Szczere wyznanie win w czasie Eucharystii gładzi jednak tylko grzechy lekkie.
Odpuszczenia grzechów ciężkich dostępujemy tylko w sakramencie pokuty.
Posługę jednania ludzi z Bogiem, odpuszczania grzechów popełnionych po
chrzcie świętym, Jezus Chrystus powierzył swoim apostołom oraz ich następcom. Kościół odczytuje tę władzę z Jego słów:
Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam. Po tych
słowach tchnął na nich i powiedział im: „Weźmijcie
Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im
odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane” (J 20, 21-23).
175
Stwierdzenie o odpuszczaniu lub zatrzymywaniu grzechów w imieniu Chrystusa dowodzi, że konieczne jest ich indywidualne wyznanie, wypowiedzenie,
by można je było odpuścić bądź „zatrzymać” .
Wyznawanie grzechów przed kapłanem jest dla każdego czymś wstydliwym,
jednak ten wstyd ma znaczenie wychowawcze: skoro człowiek miał odwagę
grzeszyć, powinien też mieć odwagę przyznać się do tego i ponieść konsekwencje.
Pośrednictwo kapłana uświadamia też, że grzech nie jest prywatną sprawą, ale
dotyka i osłabia całą wspólnotę Kościoła. Dlatego powinien być wyznany przed
Bogiem i przed Kościołem, którego przedstawicielem jest kapłan. Pamiętajmy
też, że najbardziej powinniśmy wstydzić się przed Bogiem, gdyż to Jego obraziliśmy i ostatecznie Jemu wyznajemy swoje grzechy. W Jego też imieniu otrzymujemy od kapłana pouczenie, pokutę oraz rozgrzeszenie.
W sakramencie pokuty Chrystus pragnie uzdrawiać, ożywiać nasze dusze, jak niegdyś uzdrawiał chorych i wskrzeszał zmarłych. Pragnie umacniać nas w dobrych postanowieniach i wspierać na drodze przemiany oraz naprawiania uczynionego zła. W ten sposób jedna nas ze Sobą, Kościołem i bliźnimi.
Boże, źródło wszelkiej dobroci i łaskawości,
udziel mi ducha pokuty i ufności,
abym prosząc o przebaczenie Ciebie i braci,
szczerze wyznał swoje grzechy.
Odnów moje zjednoczenie z Tobą i z bliźnimi,
abyśmy razem mogli lepiej służyć Tobie,
Bogu żywemu i prawdziwemu.
Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Dlaczego człowiek powinien prosić Boga o przebaczenie grzechów?
Co znaczy przyjmować sakrament pokuty i kto udziela w nim przebaczenia grzechów?
Spróbuj wytłumaczyć, dlaczego sakrament pokuty nazywamy też sakramentem pojednania, nawrócenia.
Sakrament pokuty składa się z trzech aktów penitenta oraz z rozgrzeszenia kapłana. Aktami penitenta są: żal za grzechy, spowiedź przed kapłanem oraz
postanowienie wypełnienia zadośćuczynienia i czynów pokutnych (KKK 1491).
176
Spis treści
I.
NASZE PYTANIA
1.
2.
3.
4.
5.
Lekcja religii nie wystarczy.....................................................................11
Czy można doświadczyć Boga?.............................................................15
Imię Boga...........................................................................................19
Spotkanie przy stole.............................................................................23
Po co liturgia?...................................................................................27
II.
KU PEŁNI CZASÓW
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Przywrócona wolność..........................................................................33
Z Bogiem czy bez Boga?......................................................................37
Znak nadziei........................................................................................41
Wyzwolenie od zła.............................................................................45
Z aniołami i świętymi.........................................................................49
Zaufanie Bogu...................................................................................53
Ten, który wypowiada się przez Syna...................................................57
Świadkowie spełnionych obietnic........................................................61
III.
W KRÓLESTWIE BOŻYM
14.
15.
16.
17.
Tajemnica Jezusa Chrystusa.................................................................67
Chrystus zatroskany o ludzi...............................................................71
Chrystus wyjaśnia tajemnicę królestwa................................................75
Chrystus wyjaśnia Boże zamiary..........................................................79
233
18.
19.
Chrystus – Chleb życia.......................................................................83
Chrystus obecny w Kościele..................................................................87
IV.
UKRZYŻOWANY I ZMARTWYCHWSTAŁY
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
Wywyższony na krzyżu.......................................................................93
Przynosi pokój...................................................................................97
Wyjaśnia Pisma................................................................................101
Przemienia człowieka........................................................................105
Powołuje Piotra.................................................................................109
Pan i Bóg...........................................................................................113
Wzywa do nawrócenia.......................................................................117
Triduum Paschalne..........................................................................121
Niedziela Wielkanocna Zmartwychwstania Pańskiego.........................125
Okres Wielkanocny.............................................................................129
Wierzę w Ducha Świętego..................................................................133
Tajemnica Trójcy Świętej..................................................................137
V.
NADZIEJA NOWEGO ŻYCIA
32.
33.
34.
35.
Jezus w chwale Ojca..........................................................................143
Powołani do świętości......................................................................147
Chrześcijanin wobec śmierci...........................................................151
Nadzieja wiecznego szczęścia...........................................................155
234
VI.
ŻYCIE Z CHRYSTUSEM ZMARTWYCHWSTAŁYM
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
Sakramenty Kościoła..........................................................................161
Eucharystia...................................................................................165
Chrzest........................................................................................169
Pojednanie i pokuta.........................................................................173
Namaszczenie chorych.....................................................................177
Małżeństwo.................................................................................181
Kapłaństwo..................................................................................185
Bierzmowanie .................................................................................189
VII.
NASZA PIĘĆDZIESIĄTNICA
44.
45.
46.
47.
48.
49.
Słuchamy Słowa..............................................................................195
Pragniemy otrzymać Ducha...............................................................199
Wyznajemy naszą wiarę......................................................................203
Oczekujemy darów Ducha Świętego...................................................207
Przyjmujemy nowe imię....................................................................211
Otrzymujemy znamię Ducha Świętego................................................215
VIII. PRAGNIENIE BOGA
50.
51.
52.
Dotykający Chrystusa.........................................................................221
Prowadzeni przez Ducha....................................................................225
W drogę.........................................................................................229
235