Fragment - Katechizmy.pl
Transkrypt
Fragment - Katechizmy.pl
klasa III katechezy 28-40 zeszyt 4 V. Duch Święty jednoczy Kościół VIa. Święty Wychowawca miłości 18 31. POWSZECHNY KOCIÓ£ I. ZA£O¯ENIA KATECHEZY 1. Cele katechezy Wyjanienie formu³y Koció³ powszechny. Uwra¿liwienie na fakt przynale¿noci do Kocio³a powszechnego. 2. Treæ orêdzia zbawczego Wyjanienie kolejnego znamienia Kocio³a, jakim jest jego powszechnoæ, nale¿y rozpocz¹æ od ucileñ etymologicznych. Na okrelenie powszechnoci Kocio³a u¿ywa siê s³owa katolicki. S³owo to jest pochodzenia greckiego i w dos³ownym t³umaczeniu znaczy ca³y (= zupe³ny), ca³kowity, uniwersalny, pe³ny. O powszechnoci Kocio³a mo¿na mówiæ w dwóch znaczeniach. Po pierwsze powszechnoæ Kocio³a oznacza, ¿e w nim istnieje pe³nia Cia³a Chrystusowego zjednoczonego z G³ow¹ (KKK 830). Koció³ powszechny to taki, który posiada pe³niê rodków zbawienia wyra¿aj¹c¹ siê w: ca³kowitym wyznaniu wiary, integralnym ¿yciu sakramentalnym oraz pos³udze wiêceñ w sukcesji apostolskiej. W takim rozumieniu ka¿dy Koció³ partykularny (przede wszystkim diecezja), jest Kocio³em powszechnym ma bowiem pe³niê rodków zbawienia (istnieje mo¿liwoæ sprawowania wszystkich sakramentów). Wyraz partykularny pochodzi od ³aciñskiego s³owa pars, czyli czêæ. Nie mo¿na jednak rozumieæ Kocio³a partykularnego (lokalnego) tylko jako czêci Kocio³a powszechnego. Koció³ powszechny nie jest jedynie sum¹ Kocio³ów partykularnych, gdy¿ ka¿dy 31. Powszechny Koció³ 19 Koció³ partykularny jest Kocio³em powszechnym z racji posiadania pe³ni rodków zbawienia (por. KKK 835). Zobrazowaæ to mo¿na na przyk³adzie morza i kropli wody morskiej. Mimo ró¿nic w objêtoci, ich istota (sk³ad chemiczny) pozostaje ta sama. Kropla wody ma dok³adnie takie same w³aciwoci, jak woda w morzu. Podobna relacja zachodzi miêdzy Kocio³em partykularnym a powszechnym. Katechizm Kocio³a Katolickiego definiuje Koció³ partykularny jako wspólnotê wiernych w jednoci wiary i sakramentów z ich biskupem wywiêconym w sukcesji apostolskiej (KKK 833). Dziêki biskupowi ka¿dy Koció³ lokalny trwa w ³¹cznoci z powszechnym. Po drugie, Koció³ powszechny rozumiany jest jako Lud Bo¿y obejmuj¹cy ca³¹ ludzkoæ. Konstytucja dogmatyczna o Kociele zaznacza, ¿e do nowego Ludu Bo¿ego powo³ani s¹ wszyscy ludzie, gdy¿ wszyscy wierni rozproszeni po wiecie maj¹ ze sob¹ ³¹cznoæ w Duchu wiêtym: Do tej katolickiej jednoci Ludu Bo¿ego (...) powo³ani s¹ wszyscy ludzie i w ró¿ny sposób do niej nale¿¹ lub s¹ jej przyporz¹dkowani, zarówno wierni katolicy, jak i inni wierz¹cy w Chrystusa, jak wreszcie wszyscy w ogóle ludzie, z ³aski Bo¿ej powo³ani do zbawienia (KK 13). Zgodnie z takim rozumieniem Kocio³a wyznacza siê krêgi przynale¿noci do Kocio³a powszechnego. Wed³ug wspomnianej konstytucji w pierwszym rzêdzie nale¿¹ do niego wierni katolicy, dalej katechumeni, nastêpnie chrzecijanie niekatolicy (m.in. Kocio³y prawos³awne i wyros³e z reformacji protestanckie), dalej wyznawcy innych religii, sporód których Konstytucja na pierwszym miejscu wymienia wyznawców judaizmu, potem wiernych muzu³manów. Swoje miejsce w dalszej kolejnoci maj¹ równie¿ ludzie dobrej woli: agnostycy, deici i wszyscy, którzy szczerym sercem szukaj¹ nieznanego Boga po omacku i wród wyobra¿eñ (KK 16). Powszechnoæ Kocio³a ugruntowana jest przede wszystkim w inicjatywie Boga, który przez Jezusa Chrystusa pragnie zbawiæ ka¿dego cz³owieka. St¹d te¿ Koció³ jest misyjny ze swej natury zostaje pos³any, aby nauczaæ wszystkie narody, chrzcz¹c je w imiê Ojca i Syna, i Ducha wiêtego (Mt 28, 19). Ka¿dy uczeñ Chrystusowy, jak podkrela Konstytucja dogmatyczna o Kociele, ma obowi¹zek szerzenia wiary. 3. Metody i rodki dydaktyczne pogadanka analiza tekstu w postaci mowy refleksja 20 V. DUCH WIÊTY JEDNOCZY KOCIÓ£ mapa Uk³adu S³onecznego tekst biblijny formularz analizy tekstu w postaci mowy 4. Literatura pomocnicza Sobór Watykañski II, Konstytucja dogmatyczna o Kociele Lumen gentium. H. U. von Balthasar, Credo, Kraków 1999. H. U. von Balthasar, W pe³ni wiary, Kraków 1991. Z. Marek, Biblia w katechetycznej pos³udze s³owa, Kraków 1998. II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY 1. Plan katechezy A. Wstêp Wyjaniamy pojêcie katolicki. B. Rozwiniêcie Szukamy cech powszechnoci Kocio³a. C. Zakoñczenie Umacniamy wiadomoæ przynale¿noci do Kocio³a powszechnego. 2. Katecheza A. Wstêp Przypinamy na tablicy mapê Uk³adu S³onecznego. Prowadzimy rozmowê, w której ustalamy, ¿e w taki sposób przedstawiony Uk³ad S³oneczny ukazuje wszechwiat w sposób ca³ociowy. To, co odnosi siê do ca³oci, pochodzi od greckiego s³owa kathholon. Termin ten posiada w jêzyku polskim odpowiednik: katolicki. Tak mówimy na przyk³ad o Kociele, co oznacza, ¿e jest on powszechny. Stawiamy problem katechezy: Co wyra¿a wyznanie wiary w Koció³ powszechny? 31. Powszechny Koció³ 21 B. Rozwiniêcie Uczniowie pracuj¹ z partnerem i analizuj¹ tekst Dz 17, 22-34 w postaci mowy. W tym celu wype³niaj¹ schemat: Mê¿owie ateñscy przemówi³ Pawe³ stan¹wszy w rodku Areopagu widzê, ¿e jestecie pod ka¿dym wzglêdem bardzo religijni. Przechodz¹c bowiem i ogl¹daj¹c wasze wiêtoci jedn¹ po drugiej, znalaz³em o³tarz z napisem: Nieznanemu Bogu. Ja wam g³oszê to, co czcicie, nie znaj¹c. Bóg, który stworzy³ wiat i wszystko na nim, On, który jest Panem nieba i ziemi, nie mieszka w wi¹tyniach zbudowanych rêk¹ ludzk¹ i nie odbiera pos³ugi z r¹k ludzkich, jak gdyby czego potrzebowa³, bo sam daje wszystkim ¿ycie i oddech, i wszystko. On z jednego [cz³owieka] wyprowadzi³ ca³y rodzaj ludzki, aby zamieszkiwa³ ca³¹ powierzchniê ziemi. Okreli³ w³aciwe czasy i granice ich zamieszkania, aby szukali Boga, czy nie znajd¹ Go niejako po omacku. Bo w rzeczywistoci jest On niedaleko od ka¿dego z nas. Bo w nim ¿yjemy, poruszamy siê i jestemy, jak te¿ powiedzieli niektórzy z waszych poetów: Jestemy bowiem z jego rodu. Bêd¹c wiêc z rodu Bo¿ego, nie powinnimy s¹dziæ, ¿e Bóstwo jest podobne do srebra albo z³ota, albo do kamienia, wytworu r¹k i myli cz³owieka. Nie zwa¿aj¹c na czasy niewiadomoci, wzywa Bóg teraz wszêdzie i wszystkich ludzi do nawrócenia, dlatego ¿e wyznaczy³ dzieñ, w którym sprawiedliwie bêdzie s¹dziæ wiat przez Cz³owieka, którego na to przeznaczy³, po uwierzytelnieniu Go wobec wszystkich przez wskrzeszenie Go z martwych. Gdy us³yszeli o zmartwychwstaniu, jedni siê wymiewali, a inni powiedzieli: Pos³uchamy ciê o tym innym razem. Tak Pawe³ ich opuci³. Niektórzy jednak przy³¹czyli siê do niego i uwierzyli. Wród nich by³ Dionizy Areopagita i kobieta imieniem Damaris, a z nimi inni. Analiza tekstu w postaci mowy 1. MÓWCA a) kto nim jest? ........................................................................................................... b) czego siê o nim dowiadujemy z tekstu (gdzie jest, co robi)? ........................................................................................................... 2. ADRESACI a) kim s¹? ........................................................................................................... 22 V. DUCH WIÊTY JEDNOCZY KOCIÓ£ b) w jaki sposób zwraca siê do nich mówca? (zacytuj zdanie) ....................................................................................................................................................... 3. OKOLICZNOCI WYG£OSZENIA MOWY a) jaka jest przyczyna wyg³oszenia mowy (dlaczego j¹ wyg³osi³)? ................................................................................................................ 4. RELACJE: ADRESACI MÓWCA a) jakim tonem do nich przemawia, czy co ich ³¹czy (np. jêzyk, kultura)? ................................................................................................................ b) jak zareagowali na s³owa mówcy? ................................................................................................................ c) które s³owa spowodowa³y, ¿e niektórzy z nich odeszli? ............................................................................................................... 5. CEL MÓWCY a) co mówca chce osi¹gn¹æ? ................................................................................................................ 6. TREÆ MOWY a) co mówi o Bogu? § § § § § § § § § ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... ..................................................................................................... Uczniowie odczytuj¹ swoje prace. W podsumowaniu podkrelamy, ¿e Bóg, którego Pawe³ przedstawia s³uchaczom, zwraca siê ze zbawcz¹ propozycj¹ do ka¿dego cz³owieka, bez wzglêdu na jego przekonania: wzywa On wszystkich ludzi i wszêdzie. Chce On zgromadziæ w swym Kociele wszystkich ludzi. Zwracamy uwagê, ¿e pojêcie katolicki oznacza powszechnoæ Kocio³a, który wyra¿a siê w pe³ni ka¿dego Kocio³a lokalnego ze wzglêdu na jego wiê wiary i mi³oci ze wszystkimi innymi Kocio³ami. Powszechnoæ rozumiana jest w dwóch znaczeniach: 31. Powszechny Koció³ 23 Koció³ powszechny (pe³ny, ca³kowity, uniwersalny) posiada pe³niê rodków zbawienia nale¿¹ do niego wszyscy ludzie ca³kowite wyznanie wiary pe³n¹ liczba sakramentów zwierzchnictwo C. Zakoñczenie Zwracamy uwagê uczniów na mapê Uk³adu S³onecznego i wyjaniamy, ¿e tak jak w Uk³adzie S³onecznym wiele planet kr¹¿y wokó³ S³oñca, tak te¿ Koció³ powszechny obejmuje ludzi wszystkich wyznañ i religii, gdy¿ Jezus Chrystus z³o¿y³ ofiarê ze swego ¿ycia dla zbawienia wszystkich. Koció³ powszechny to ca³y uk³ad s³oneczny, w jego centrum stoi Chrystus (S³oñce), a do Niego przyporz¹dkowani s¹ ró¿ni wyznawcy: § katolicy (Koció³ rzymskokatolicki i katolickie Kocio³y wschodnie) § katechumeni (przygotowuj¹cy siê do chrztu) § chrzecijanie niekatolicy (m.in. Kocio³y prawos³awne oraz wyros³e z reformacji protestanci) § inne religie: przede wszystkim wyznawcy judaizmu oraz muzu³manie § ludzie dobrej woli: ci, którzy Boga nie znaj¹, ale szczerym sercem Go poszukuj¹. Prosimy, by uczniowie wyobrazili sobie, w którym miejscu Kocio³a powszechnego powinni umieciæ siebie. Zwracamy uwagê, ¿e przynale¿noæ do Kocio³a powszechnego zobowi¹zuje do aktywnoci, w wyniku której powstaj¹ dobra zarówno materialne, jak i duchowe. Zapraszamy uczniów do refleksji nad ich mo¿liwociami pomna¿ania dobra Kocio³a powszechnego. 24 V. DUCH WIÊTY JEDNOCZY KOCIÓ£ 3. Zeszyt ucznia Temat: POWSZECHNY KOCIÓ£ Zapis stanowi schemat powszechnoci Kocio³a. 4. Praca domowa Wyjanij, jaki zwi¹zek istnieje pomiêdzy powszechnoci¹ Kocio³a a nakazem misyjnym Jezusa: Idcie i nauczajcie wszystkie narody, chrzcz¹c je w imiê Ojca i Syna, i Ducha wiêtego (Mt 28, 19). 84 Spis treci V. DUCH WIÊTY JEDNOCZY KOCIÓ£.................................. 1 28. Koció³ Ojca, Syna i Ducha wiêtego .................................. 3 29. Jeden Koció³ ........................................................................ 9 30. wiêty Koció³ .................................................................... 14 31. Powszechny Koció³ ........................................................... 18 32. Apostolski Koció³ .............................................................. 25 33. Wyznania chrzecijañskie ................................................... 31 34. Koció³ dialogu ................................................................... 38 34A. Duch wiêty jednoczy Koció³ ........................................ 43 VI. WIÊTY WYCHOWAWCA MI£OCI ................................. 49 35. ród³o mi³oci ..................................................................... 51 36. Jaka mi³oæ? ........................................................................ 56 37. Czyny mi³oci ..................................................................... 61 38. ¯ycie z najbli¿szymi ........................................................... 66 39. ¯ycie w spo³eczeñstwie ...................................................... 72 40. Praca .................................................................................... 78