pokojem nauczycielskim

Między
pokojem nauczycielskim
a komisariatem
Współpraca nauczycieli
z policją – akty przestępczości
i demoralizacji wśród uczniów
Agnieszka Woźnica-Kowalewska
– prawnik i psycholog, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz psychologii w Szkole Wyższej
Psychologii Społecznej; obecnie doktorantka w Katedrze Psychologii Marketingu SWPS; trener i wykładowca akademicki
N
auczyciel może czuć się osamotniony i bezradny, kiedy ma do czynienia z zachowaniem
wychowanka w żadnym stopniu niemieszczącym się w regulaminie szkoły, a nierzadko
będącym czynem karalnym lub przestępstwem. Często
właśnie od odpowiedniej i szybkiej reakcji nauczycieli
zależy skuteczność oddziaływań wychowawczych
szkoły. Niezwykle istotne jest więc umiejętne i w pełni
profesjonalne przeprowadzenie interwencji z zachowaniem dyskrecji i poszanowaniem praw dziecka.
Jakie środki ma do dyspozycji nauczyciel? Jak może
współpracować z policją w zakresie demoralizacji
i przestępczości wśród młodzieży?
z udziałem ucznia, który ma już 17 lat, szkoła ma
obowiązek zawiadomić policję.
Jeśli chodzi natomiast o uczniów nieletnich, to innego postępowania od nauczycieli i szkoły wymagają
czyny karalne, a innego – akty demoralizacji. Czynem
karalnym będzie więc przestępstwo lub wykroczenie,
z kolei za akt demoralizacji uznawane będzie np.
naruszenie zasad współżycia społecznego, picie alkoholu (ale już np. rozpijanie małoletniego będzie
przestępstwem) lub zażywanie substancji odurzających
czy też systematyczne uchylanie się od obowiązku
szkolnego. Chodzi tu o wszelkie trudności wychowawcze, polegające np. na notorycznym wagarowaniu
czy braku postępów w nauce prowadzącym często
do powtarzania klasy.
Akt demoralizacji a czyn karalny
Zacznijmy od rozgraniczenia negatywnych zachowań
uczniów na czyny karalne oraz akty demoralizacji
i osadźmy całość procesu w ramach prawnych. Podstawowym aktem prawnym normującym omawianą
tematykę jest ustawa z 26 października 1982 r.
o postępowaniu w sprawach nieletnich.
W razie aktów demoralizacji szkoła powinna przede
wszystkim powiadomić rodziców ucznia o problemach. I w tym przypadku z inicjatywą zawiadomienia
opiekunów może wyjść zarówno nauczyciel, jak i np.
pedagog szkolony czy dyrektor. Natomiast gdy nie
przyniesie to oczekiwanego rezultatu wychowawczego lub jeśli rodzice odmówią współpracy, szkoła ma
obowiązek zawiadomienia sądu rodzinnego i policji.
Tu z kolei uprawniony do kontaktów z odpowiednimi organami będzie już dyrektor szkoły jako osoba
umocowana do reprezentacji placówki na zewnątrz.
Ustawa ta analizuje konsekwencje negatywnych
zachowań nieletnich, a więc tych uczniów, którzy nie
ukończyli 17 lat. Jeśli chodzi o uczniów starszych, to
podlegają oni pod jurysdykcję kodeksu karnego i odpowiadają za popełnione czyny jak dorośli, co oznacza,
że w przypadku przestępstwa bądź wykroczenia
1
9150_WP_Woznica-Kowalewska_Gazetka_Wspolpraca_z_policja.indd 1
9/27/12 10:34 AM