JEĀLI TO NIE JEST MAKRO, TO MAMY FOTOGRAFI¢ ZBLI˚ENIOWŃ

macrofoto_s1-91
10/5/09
8:16 PM
Page 18
JEÂLI TO NIE JEST MAKRO,
TO MAMY FOTOGRAFI¢ ZBLI˚ENIOWÑ
I¢KSZOÂå ZDJ¢å w tej ksià˝ce nie zalicza
si´ jednak do kategorii prawdziwych obrazów makro. Ukazujà fotografowany obiekt
w skali od 1/2 do 1/10 jego naturalnej wielkoÊci, podczas gdy kilka innych jest jeszcze mniejszych, bo w skali 1/20 naturalnej
wielkoÊci! A wi´c sà to fotografie zbli˝eƒ.
Oto g∏ówna przyczyna, dla której w tytule tej ksià˝ki na
pierwszym miejscu umieÊci∏em „zbli˝enia”. Fotografia zbli˝eniowa obejmuje znacznie szerszy zakres prac.
OczywiÊcie, producenci aparatów fotograficznych majà
udzia∏ w nieporozumieniach terminologicznych, dotyczàcych tej sfery fotografii. Otó˝ wielu kupujàcych telezoomy
majàce w nazwie dumnie brzmiàce s∏owo „makro” uwa˝a,
˝e zrobi∏o doskona∏y interes „majàc nie tylko naprawd´
∏adny telezoom, ale tak˝e funkcj´ makro, czyli jakby dwa
(obiektywy) w jednym”! A tymczasem jest to tylko Êwietnie funkcjonujàca reklama w najczystszej postaci.
Prawda jest bowiem taka, ˝e funkcje makro we wszystkich tych obiektywach (czy b´dà to obiektywy zmiennoogniskowe 24–85 mm, 80–200 mm, czy jakiekolwiek inne) pozwalajà na powi´kszenie rz´du 1:4, a to oznacza, ˝e
nasza 13-milimetrowa pszczo∏a sfotografowana w tej skali b´dzie mia∏a d∏ugoÊç oko∏o 3 mm. Trzeba b´dzie wykonaç odbitk´ nie mniejszà ni˝ 10 x 15 cm, by wróciç do oryginalnej wielkoÊci owada, a nast´pnie, chcàc zrobiç
na przyjacio∏ach naprawd´ du˝e wra˝enie, wyciàç no˝yczkami t´ 13-milimetrowà pszczo∏´ z odbitki 10 x 15 cm i nanieÊç jà na odbitk´ o d∏ugoÊci 13 mm. Wtedy uka˝e si´ naturalnej wielkoÊci obraz pszczo∏y. Tak jest.
Nie chcia∏em przez to powiedzieç, ˝e kupowane przez
was zoomy z funkcjà makro sà nic nie warte. Absolutnie
nie! To dobre obiektywy, których mo˝na u˝ywaç do wykonywania Êwietnych zdj´ç, jednak nie b´dà one zdj´ciami
makro, b´dà za to zbli˝eniami.
ZAWSZE NASTAWIAJ OSTROÂå MANUALNIE
Bardzo wa˝na uwaga: podczas fotografowania wszelkich zbli˝eƒ bàdê tematów
makro, wy∏àczcie funkcj´ autofokusa i nastawiajcie ostroÊç manualnie! JeÊli tego nie
zrobicie, stracicie zbyt wiele zdj´ç. Autofokus b´dzie „polowa∏” w przypadku prób
nastawienia ostroÊci na bliskie przedmioty, poniewa˝ – przyk∏adowo – nie rozró˝ni
przedniej cz´Êci kwiatka od tylnej i z pewnoÊcià nie b´dzie „wiedzia∏”, czy chcecie
ostro odwzorowaç pszczo∏´ siedzàcà poÊrodku tego kwiatka. JeÊli jednak z powodu
z∏ych warunków oÊwietleniowych koniecznie musicie zastosowaç automatyczne nastawianie ostroÊci, uzbrójcie si´ w cierpliwoÊç lub ograniczcie wasze zainteresowania fotograficzne do bliskich przedmiotów, które w ca∏oÊci znajdujà si´ w p∏aszczyênie równoleg∏ej do filmu lub matrycy Êwiat∏oczu∏ej.
18 FOTOGRAFIA ZBLI˚ENIOWA A MAKROFOTOGRAFIA
macrofoto_s1-91
10/5/09
8:16 PM
Page 19
Jak wspomnia∏em, a wy
mo˝e ju˝ sami odkryliÊcie, telezoom
z funkcjà makro nie jest prawdziwym
obiektywem makro, co oczywiÊcie nie
oznacza, ˝e nie mo˝na nim fotografowaç bliskich przedmiotów. Obiektyw
zmiennoogniskowy z funkcjà makro
rzeczywiÊcie pozwala nastawiaç
ostroÊç bli˝ej ni˝ taki sam obiektyw
bez wspomnianej funkcji. Sztuka polega na tym, ˝eby znaleêç obiekty odpowiednio du˝e, by wype∏niç nimi
kadr, jako ˝e w wi´kszoÊci kompozycji zbli˝eƒ i makro wype∏nienie kadru
jest najwa˝niejsze.
KtóregoÊ niedzielnego wczesnego
poranka spacerowa∏em po spokojnych ulicach Lyonu i wkrótce natknà∏em si´ na jednà z wielu okazji do sfotografowania tematu makro. By∏y nià
refleksy na masce ma∏ego samochodu,
które kadrowa∏em telezoomem makro Nikkor 75–300 mm z odleg∏oÊci
oko∏o jednego metra. Aby osiàgnàç
najlepszy efekt, przesuwa∏em si´ troch´ w prawo, w lewo, w gór´ i w dó∏,
a˝ odbicie wype∏ni∏o kadr w najbardziej zadowalajàcy sposób. Nie by∏o
to prawdziwe zdj´cie makro, ale przyciàgajàce oko zbli˝enie.
Majàc ustawionà przys∏on´ f/22,
w celu uzyskania pe∏nej ostroÊci od góry do do∏u, dobiera∏em czas naÊwietlania do momentu, a˝ aparat wskaza∏
prawid∏owà ekspozycj´, nast´pnie
zrobi∏em kilka kadrów, wykorzystujàc samowyzwalacz, by uniknàç
wstrzàsów podczas r´cznego wyzwalania spustu migawki.
Telezoom z funkcjà makro Nikkor
75–300 mm, f/22 dla 1/8 s
JEÂLI TO NIE JEST MAKRO, TO MAMY FOTOGRAFI¢ ZBLI˚ENIOWÑ 19