Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w Twojej klasie

Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w Twojej klasie
Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w Twojej klasie
Rozumienie warunkiem pomagania
Tomasz Garstka
Spis treści
1. Wstęp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Czym różni sie zdrowa rodzina od rodziny dysfunkcyjnej? . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.1. Zdrowa rodzina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.2. Rodzina dysfunkcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.3. Przystosowanie dzieci do dysfunkcyjnego środowiska rodzinnego . . . . . . . 6
3. Uczniowie z rodzin dysfunkcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3.1. Dlaczego dzieci z rodzin dysfunkcyjnych sprawiają kłopoty w szkole? . . . . . 13
3.2. Skutki urazów w sferze poznawczej i emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3.3. Jak rozpoznać dzieci wymagające pomocy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
4. Pomoc uczniom z rodzin dysfunkcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
4.1. Dobry kontakt z uczniem – wstępny warunek pomagania . . . . . . . . . . . . . . 25
4.2. Korekcyjne doświadczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
4.3. Formy pomocy dla uczniów z rodzin dysfunkcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
4.4. Radzenie sobie z trudnościami przeżywanymi przez wychowawcę
w kontakcie z uczniami z rodzin dysfunkcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
1. Wstęp
Tekst zawiera podstawowe informacje nt. sytuacji psychologicznej uczniów z rodzin
dysfunkcyjnych. Pokazuje jak ich problemy emocjonalne przekładają się na trudności
wychowawcze. Zrozumienie sytuacji psychologicznej uczniów z rodzin dysfunkcyjnych
jest warunkiem skutecznego pomagania tym dzieciom w szkole. Niniejszy tekst pokazuje kierunki i sposoby takiej pomocy.
1
Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w Twojej klasie
W pracy wychowawczej z klasą nie sposób pominąć problemu pomocy uczniom sprawiającym trudności wychowawcze. Wiele specyficznych problemów powstaje na skutek zetknięcia dziecka z systemem i wymaganiami szkolnymi. Jednak podstawowym
źródłem trudności wychowawczych, jakie sprawia dziecko w szkole, jest wzrastanie
w rodzinie dysfunkcyjnej.
Poniższy tekst zawiera podstawowe informacje dotyczące rozpoznawania uczniów
z rodzin dysfunkcyjnych, rozumienia ich trudności psychologicznych, co jest warunkiem skutecznej pomocy w murach szkoły.
2
Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w Twojej klasie
Narzędzie
Zanim zapoznasz się z tym tekstem, przeczytaj poniższe charakterystyki, a następnie
wpisz w rubrykę obok każdego z punktów imiona tych uczniów z Twojej klasy, do
których pasuje dany opis.
Uczniowie przygnębieni, smutni, nadmiernie
poważni, nie uczestniczący w beztroskich
zabawach
Uczniowie mający trudności w nauce,
uzyskujący słabe oceny,
ze słabą motywacją do nauki
Uczniowie zaabsorbowani życiem dorosłych,
przeciążeni obowiązkami domowymi
i odpowiedzialnością za innych
Uczniowie kłótliwi, agresywni, łamiący normy,
niezdyscyplinowani
Uczniowie zalęknieni, wycofani, bierni,
nieśmiali, niezaangażowani w życie klasy
Uczniowie błaznujący, wchodzący w rolę
wesołków klasowych bez względu
na sytuację i konsekwencje
Uczniowie, którzy są nieakceptowani,
odrzucani przez rówieśników w klasie
Uczniowie nadmiernie skoncentrowani
na uzyskiwaniu dobrych ocen, uczący się
głównie dla uzyskania aprobaty otoczenia
Uczniowie, którzy nie lubią siebie, mówią
o sobie, że są źli, niegrzeczni, głupi,
brzydcy, nielubiani
Uczniowie nielubiani przez nauczycieli
3