Ułatwienia dla spółek akcyjnych

GP 1 lipca 08 (nr 127)
OPINIA
Ułatwienia dla spółek akcyjnych
Spółka akcyjna będzie mogła w określonych przez ustawę przypadkach nabywać własne akcje o
wartości nominalnej nieprzekraczającej w sumie 20 proc. kapitału zakładowego. Będzie teŜ mogła
finansować nabycie lub objęcie akcji emitowanych przez spółkę np. poprzez udzielenie poŜyczki lub
udzielenie zabezpieczenia.
Prezydent podpisał ustawę z 13 czerwca 2008r. nowelizującą kodeks spółek handlowych. Zacznie ona
obowiązywać po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Nowelizacja wprowadza w
szczególności zmiany dotyczące wyceny aportów w spółkach akcyjnych oraz finansowania nabycia akcji własnych
przez spółki akcyjne. W przypadku wyceny aportów - zasadnicza zmiana polega na tym, Ŝe zarząd spółki
akcyjnej będzie mógł odstąpić od badania aportów przez biegłego rewidenta w określonych w ustawie
przypadkach. Będzie to moŜliwe na przykład wtedy, gdy aportem będą zbywalne papiery wartościowe lub
instrumenty rynku pienięŜnego, jeśli ich wartość będzie ustalana według średnich cen z rynku regulowanego w
okresie sześciu miesięcy sprzed dnia wniesienia wkładu. Odstąpienie od badania będzie teŜ moŜliwe, gdy aport
będą stanowiły inne aktywa, jeśli były przedmiotem opinii biegłego w zakresie ich wartości godziwej w okresie
sześciu miesięcy sprzed dnia wniesienia wkładu albo jeśli ich wartość godziwa wynika z ostatniego sprawozdania
finansowego spółki zbadanego przez biegłego rewidenta. Pojęcie wartości godziwej naleŜy rozumieć zgodnie z
przepisami ustawy o rachunkowości. Pomimo wystąpienia powyŜszych przypadków uzasadniających odstąpienie
od badania, zarząd będzie nadal zobowiązany go dokonać, jeśli w międzyczasie wystąpiłyby nadzwyczajne
okoliczności wpływające na wycenę aportów albo gdyby wystąpiły nowe okoliczności mogące istotnie wpłynąć na
wartość godziwą aportów. Poza tym w przypadku odstąpienia od badania uprawnienie w zakresie Ŝądania
dokonania wyceny otrzymają akcjonariusze reprezentujący co najmniej 5 proc. kapitału spółki.
Kolejna istotna zmiana dotyczy finansowania nabycia lub objęcia akcji emitowanych przez spółkę akcyjną.
Obecnie finansowanie nabycia akcji własnych przez spółkę akcyjną jest niedozwolone. Zgodnie z nowelizacją
spółka akcyjna będzie mogła finansować bezpośrednio i pośrednio nabycie lub objęcie akcji emitowanych przez
tę spółkę w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie, tj. wtedy, gdy finansowanie następuje na
warunkach rynkowych, nabycie akcji finansowane przez spółkę następuje w zamian za godziwą cenę, a ponadto
po uprzednim utworzeniu dodatkowego kapitału rezerwowego według wymogów określonych w nowelizacji i pod
warunkiem podjęcia uchwały walnego zgromadzenia wspólników w sprawie finansowania nabycia akcji własnych
(przy wymaganej większości dwóch trzecich głosów). Po spełnieniu powyŜszych warunków finansowanie moŜe
być realizowane w szczególności poprzez udzielenie poŜyczki, dokonanie zaliczkowej wypłaty czy np. przez
udzielenie zabezpieczenia.
Warto wspomnieć o postępującej liberalizacji przepisów: spółka akcyjna będzie mogła nabywać akcje własne o
wartości nominalnej nieprzekraczającej w sumie 20 proc. kapitału zakładowego spółki zamiast dozwolonych
obecnie 10 proc., w określonych w ustawie przypadkach, np. jeśli takie nabycie pozostaje w granicach
upowaŜnienia udzielonego przez walne zgromadzenie akcjonariuszy i określającego podstawowe graniczne
parametry warunków nabycia akcji własnych.
NaleŜy takŜe zwrócić uwagę na zmianę przepisów dotyczących roszczeń wierzycieli w przypadku obniŜenia
kapitału spółki akcyjnej. W miejsce dotychczasowej ochrony wierzycieli, którzy uzyskiwali zaspokojenie lub
zabezpieczenie swoich roszczeń, zgłaszając jedynie sprzeciw w sprawie obniŜenia kapitału spółki, zostaną
wprowadzone przepisy uzaleŜniające zaspokojenie roszczeń, zgłaszanych przez wierzycieli od ich wymagalności.
W przypadku roszczeń niewymagalnych wierzyciele będą mogli oczekiwać zabezpieczenia tych roszczeń, o ile
uprawdopodobnią, Ŝe obniŜenie kapitału zakładowego zagraŜa zaspokojeniu ich roszczeń oraz Ŝe nie otrzymali
stosownego zabezpieczenia.
PIOTR ANDRZEJCZAK
partner w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka