docstrategia - ludziesektora.ngo.pl
download 
Reklamacja Transkrypt
strategia - ludziesektora.ngo.pl
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY MIASTO MRĄGOWO MRĄGOWO CZERWIEC 2005 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY MIASTO MRĄGOWO ZESPÓŁ PROJEKTOWY OŚRODEK PROFILAKTYKI I EDUKACJI SPOŁECZNEJ MGR MIROSŁAW ŚLESIŃSKI MODERATOR STRATEGII MARZENA ZALEWSKA AGNIESZKA MAKARSKA MRĄGOWO CZERWIEC 2005 3 WSTĘP Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. nr 64, poz. 593) stwierdza, Ŝe do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy opracowanie i realizacja Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Jest wiele sposobów rozwiązywania problemów społecznych. Działania podejmowane są na wielu szczeblach administracji rządowej i samorządowej. Wśród róŜnorodnych metod rozwiązywania problemów społecznych (interwencja, wspieranie, opiekowanie się), za najbardziej skuteczne uwaŜa się udzielanie profesjonalnej pomocy powodującej przywrócenie mobilności, umiejętności i sił w pokonywaniu własnych problemów. Taki kierunek działania nie wyklucza pomocy bezpośredniej: materialnej, socjalnej, prawnej. Niniejsza STRATEGIA proponuje działania na dwóch płaszczyznach: • działania profilaktyczne, ograniczające narastanie problemów społecznych, • działania naprawcze (pomocowe),uwzględniające profesjonalne metody rozwiązywania problemów społecznych. W rozwiązywaniu problemów społecznych w społeczności lokalnej najwaŜniejsze jest przygotowanie kadr pomocowowych i profilaktycznych, dostosowanie bazy do potrzeb pomocowych oraz uruchomienie mechanizmów kontrolno- motywujących zapewniających odpowiednie standardy działań w zakresie rozwiązywania problemów społecznych, problemów alkoholowych i narkomanii. Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest wyrazem zintegrowanego planowania społecznego. W najbardziej ogólnym ujęciu oznacza sposób osiągania wyznaczonych celów poprzez sterowanie procesem rozwoju, integracji, polityki społecznej. Formuła otwartego, ciągłego przewidywania i projektowania przyszłości powinna stanowić przydatne pragmatyczne narzędzie regulacji rozwoju w sytuacji, gdy nadmiar celów w stosunku do ograniczonych środków utrudnia podejmowanie bieŜących i przyszłych decyzji. Zmienność uwarunkowań zewnętrznych, występowanie sprzeczności a nawet konfliktów interesów i dąŜeń róŜnych grup społecznych narzuca konieczność przyjęcia negocjacyjnej formuły zarządzania polityką społeczną. Istotą jej jest dochodzenie do porozumienia społecznego, minimalizując sytuacje konfliktowe. Jest to, zatem formuła kształtowania strategii elastycznych, otwartych i dynamicznych wobec przyszłości. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 4 Cele strategii powinny być wyrazem dąŜeń i aspiracji społeczności lokalnej zmierzających do rozwiązania zidentyfikowanych problemów, likwidacji barier i zagroŜeń oraz do wykorzystania wszelkich szans tkwiących w potencjale ludzkim i materialnym dla przyszłej integracji. Strategia jest więc instrumentem umoŜliwiającym podejmowanie decyzji zarówno w najbliŜszym okresie, jak i w odległej perspektywie. Zasady realizacji polityki długofalowej określają cele strategiczne i zadania związane z ich realizacją, działania i decyzje zarówno w najbliŜszym okresie, jak i decyzje w dalszym okresie powinny być podejmowane na podstawie niniejszej strategii. Społeczna akceptacja oraz identyfikacja mieszkańców z wypracowanymi celami dają szansę władzy lokalnej na przejście z poziomu administrowania do poziomu zarządzania polityką społeczną. Jako element Ŝywy Strategia będzie podlegać ciągłym zmianom – będą pojawiać się nowe, waŜne cele, a część z przedstawionych w dokumencie straci swoją aktualność. Ten ciągły proces zmian jest jak najbardziej poŜądany, poniewaŜ będzie on miernikiem działań i dąŜeń społeczności lokalnej. Przedstawiciele zespołu ds. strategii ustalili, iŜ Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Miasto Mrągowo powinna zająć się diagnozą i planowaniem działań strategicznych w obszarach: − budownictwo mieszkalne w tym socjalne, − ochrona zdrowia, − edukacja publiczna, − pomoc osobom niepełnosprawnym, − pomoc społeczna, − rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy. Strategia została przyjęta jako dokument przez Radę Miejską w dniu 2005. Strategia została opracowana na lata 2005 – 2013. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 5 SPIS TREŚCI Wstęp .......................................................................................................................................... 3 Wprowadzenie ............................................................................................................................ 8 I. harmonogram opracowania strategii .................................................................................... 8 1.1. Podstawy prawne opracowania strategii.............................................................................. 9 II. Uczestnicy, proces uspołeczniania, procedury .................................................................... 9 2.1 Uczestnicy ............................................................................................................................ 9 2.2 Proces uspołeczniania ........................................................................................................... 9 2.3 Słownik pojęć .................................................................................................................... 10 III. Wizja przyszłości i cel nadrzędny Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych ... 10 3.1 Wyniki Badań Ankietowych .............................................................................................. 11 3.1.1 Budownictwo mieszkalne w tym socjalne....................................................................... 11 3.1.2 Edukacja Publiczna.......................................................................................................... 11 3.1.3 Ochrona zdrowia.............................................................................................................. 12 3.1.4 Pomoc osobom niepełnosprawnym ................................................................................. 12 3.1.5 Pomoc Społeczna i Polityka Prorodzinna........................................................................ 12 3.1.6 Rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy.............................. 13 IV. Charakterystyka środowiska społecznego......................................................................... 14 4.1 Krótka charakterystyka miasta .......................................................................................... 14 4.2 Podstawowe dane statystyczne Miasta Mrągowo .............................................................. 15 VI. Pozycja strategiczna Miasta Mrągowo ............................................................................. 25 5.1 Analiza SWOT ................................................................................................................... 25 VII. Cele główne strategii, cele szczegółowe i ich realizacja ................................................. 32 7.1 Cele główne strategii ......................................................................................................... 32 7.2 Cele szczegółowe i ich realizacja ....................................................................................... 33 VIII. System aktualizacji strategii ........................................................................................... 53 Europejski Fundusz Społeczny ............................................................................................... 55 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 6 OSOBY UCZESTNICZĄCE W PRACACH NAD STRATEGIĄ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH - WSPÓŁTWÓRCY STRATEGII. 1. Baranowska Henryka 2. Dolińska Adriana 3. Dziamałek Mariola 4. Janicki Zbigniew 5. Kabat Krystyna 6. Kasperowicz Zenon 7. Lewandowska Halina 8. Michalczyk Iwona 9. Nowak Halina 10. MoŜdŜeń Agnieszka 11. Osiecki Julian 12. Pachwicewicz – Szamotuło Małgorzata 13. Sierpińska Halina 14. Starczewski Jacek 15. Wasilewska Agnieszka 16. Wrona Agnieszka 17. Zając Andrzej 18. Zuzia Małgorzata 19. śbikowski Tomasz STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 7 WPROWADZENIE I. HARMONOGRAM OPRACOWANIA STRATEGII Bilans otwarcia + ankieta Seminarium Robocze Diagnoza prospektywna problemy / szanse / zagroŜenia Konsultacje Zespołu ds. Strategii Cele i wizja Konsultacje z samorządem Seminarium robocze Akceptacja celów i wizji przez Programy Strategii Uzgodnienie z administracją Ostateczna redakcja Strategii Opinia samorządu terytorialnego Zatwierdzenie przez Radę Miejską STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 8 1.1. Podstawy prawne opracowania strategii Miasto Mrągowo przystąpiło do opracowania strategii na podstawie: □ Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12. marca 2004 roku (Dz. U. Nr 64 poz. 593, z dnia 15 kwietnia 2004 roku). II. UCZESTNICY, PROCES USPOŁECZNIANIA, PROCEDURY 2.1 Uczestnicy Do prac nad budową Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych zgłosiło się 19 osób z terenu Mrągowa, które wyraziły zainteresowanie uczestnictwem w procesie planowania strategicznego. Wśród nich znalazły się osoby będące członkami Rady Miejskiej, jak równieŜ osoby z szeroko pojętej lokalnej społeczności niezwiązane bezpośrednio ze strukturami zarządzania w mieście Mrągowo oraz przedstawiciele Urzędu Miejskiego 2.2 Proces uspołeczniania Poszczególne etapy planowania przeprowadzone zostały na spotkaniach, które odbyły się: 10 maja, 24 maja, 9 czerwca 2005 roku. Uspołecznienie procesu planowania strategicznego jest wymogiem Unii Europejskiej i wiąŜe się w praktyce z zastosowaniem w procesie planowania co najmniej dwóch z czterech niŜej podanych zasad polityki strukturalnej Unii Europejskiej: - programowanie – obowiązek tworzenia długookresowych strategii i planów rozwoju na poziomie narodowym, wojewódzkim i wszędzie tam, gdzie jest to uzasadnione potrzebami lokalnymi – takŜe na poziomie gmin i powiatów, - subsydiarność – jasne określenie kompetencji władzy wykonawczej róŜnych szczebli i upowaŜnienie (na mocy stosowanych aktów prawnych) samorządów do programowania i realizacji polityki społecznej regionu, - partnerstwo – statutowy obowiązek konsultowania polityki społecznej z partnerami społecznymi na kaŜdym poziomie programowania polityki społecznej, - koncentracja – wybór i ustalenie hierarchii priorytetów w ramach programów operacyjnych i systematyczne zwiększanie przydziału środków na te działania w obszarach, na których koncentrują się problemy społeczne i ekonomiczne. 2.3 Słownik pojęć WIZJA - dokąd zmierzamy, kim chcemy się stać, w imię jakich wartości działamy, STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 9 MISJA – sens naszego istnienia i działania, PRIORYTETY – najwaŜniejsze cele, pierwszoplanowa sprawa (zgodnie z nomenklaturą NSRR), CELE (KIERUNKI STRATEGICZNE) – opisują poŜądane zmiany struktury powiązań i jakości w podsystemach rozwoju społecznego. ZADANIA – upodmiotowiony harmonogram działań (programów, czasów). III. WIZJA PRZYSZŁOŚCI I CEL NADRZĘDNY STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Wizja rozwoju jest określeniem takiego obrazu Mrągowa, jaki chcieliby osiągnąć za 10 lat mieszkańcy – uczestnicy procesu planowania. Wizja określa bardzo ogólnie dlaczego działamy, do czego dąŜymy, jakie chcemy osiągnąć cele, jeśli podejmiemy działania strategiczne. W Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Mrągowo wizję sformułowano w następujący sposób: Mrągowo jest miastem przyjaznym dla umoŜliwiającym wysoki poziom Ŝycia poprzez: mieszkańców i turystów, • zrównowaŜony rozwój gospodarczy, • profesjonalną pomoc społeczną, • nowoczesną edukację, • dobrą opiekę medyczną i socjalną, • profesjonalną pomoc osobom wymagającym wsparcia, • integrację społeczności lokalnej. Strategia pozwala zaplanować harmonijny rozwój, przygotować konspekt działań zgodny z wcześniej wypracowaną wizją, ze szczegółowym podziałem na najwaŜniejsze obszary oraz ich poszczególne etapy realizacji. Pozwolą one przybliŜyć nas do wcześniej ustalonych zamysłów. 3.1 WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH W przeprowadzonych 19 ankietach reprezentanci społeczności Miasta Mrągowo określili w sposób szczegółowy oczekiwania realizacyjne w zakresie: STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 10 3.1.1 BUDOWNICTWO MIESZKALNE W TYM SOCJALNE - zwiększenie nakładów na budownictwo socjalne, co umoŜliwi przekazywanie do uŜytku większej ilości mieszkań dla najuboŜszych, - zapewnienie lokali socjalnych dla osób eksmitowanych, - umoŜliwienie pozyskiwania środków z programów rządowych, - mieszkania o mniejszym metraŜu dla rodzin i osób o niŜszych dochodach, - dostosowywanie mieszkań dla osób w wieku poprodukcyjnym, niepełnosprawnych, 3.1.2 EDUKACJA PUBLICZNA - diagnozowanie sytuacji dzieci i młodzieŜy, - identyfikacja miejsc i form spędzania czasu wolnego – ocena oferty działań profilaktycznych proponowanych przez szkoły, - współpraca z samorządem i organizacjami pozarządowymi jako moderator przy współtworzeniu i realizacji projektów, - szkolenie w obszarze pozyskiwania środków z Europejskiego Funduszu Społecznego, - współpraca gimnazjów ze szkołami średnimi, - kontynuowanie dalszych nakładów finansowych na poprawę warunków edukacji młodzieŜy, - podejmowanie działań w celu podnoszenia jakości pracy szkół – wszystkich typów, - mniejsza liczebność klas, dbałość o jakość nauczania, indywidualne podejście do ucznia, - działania profilaktyczne w dziedzinie dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, - dostosowanie systemów edukacyjnych do potrzeb rynku pracy, - koła zainteresowań w szkole, zajęcia pozalekcyjne, 3.1.3 OCHRONA ZDROWIA - utworzenie ogólnodostępnego ośrodka sportowo – rehabilitacyjnego (z basenem), - zwiększenie środków finansowych na realizację zadań profilaktyki zdrowotnej realizowaną poza sferą działalności Narodowego Funduszu Zdrowia, - zwiększenie dostępności specjalistycznych usług medycznych, przesiewowe badania w kierunku chorób nowotworowych oraz chorób o znaczeniu społecznym generujących w przyszłości duŜy odsetek ludzi niepełnosprawnychi wymagających opieki społecznej, - wysoka dostępność specjalistycznej opieki medycznej, większy dostęp do poradni specjalistycznych. 3.1.4 POMOC OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM - przestrzeganie zasady likwidacji barier architektonicznych przy remoncie lub budowie ulic i chodników, - likwidacja barier architektonicznych w budynkach uŜyteczności publicznej, STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 11 rozpowszechnianie informacji dotyczących moŜliwości wsparcia osób niepełnosprawnych, (zasady przyznawania pomocy finansowej, cele, beneficjenci), - tworzenie klas integracyjnych w szkołach i przedszkolach - budowa integracyjnych placów zabaw dla dzieci, - przekwalifikowanie osób niepełnosprawnych – moŜliwość zdobycia nowego zawodu, 3.1.5 POMOC SPOŁECZNA I POLITYKA PRORODZINNA - oferta miejsc pomocy osobom potrzebującym pomocy psychologicznej i prawnej, - utworzenie schroniska dla osób bezdomnych, - tworzenie rodzinnych domów pomocy społecznej, - adaptacja mieszkań dla osób niepełnosprawnych, - wspieranie rodzin najuboŜszych i wielodzietnych, - wspieranie finansowe rodzin w celu usamodzielnienia ekonomicznego, - prowadzenie działań na rzecz aktywizacji osób wykluczonych społecznie lub zagrozonych wykluczeniem społecznym (utworzenie Klubu Integracji Społecznej, a następnie Centrum Integracji Społecznej) - stworzenie dogodnych warunków dla mieszkańców w celu rozwijania działalności gospodarczej, - podwyŜszenie wysokości wskaźników procentowych dodatków mieszkaniowych, - podejmowanie działań na rzecz tworzenia mieszkań chronionych, 3.1.6 ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH, NARKOMANII I PRZEMOCY - wdroŜenie do realizacji istniejącego juŜ projektu Ośrodka ds. Rodziny i Profilaktyki – pomoc prawna, psychologiczna, terapeutyczna, socjalna dla rodzin z problemami społecznymi, - prowadzenie świetlic socjoterapeutycznych, - powstanie klubu abstynenta, - profilaktyka – świetlice socjoterapeutyczne, realizacja programów profilaktycznych, spektakle, pogadanki, - poszerzenie pomocy terapeutycznej do leczenia osób uzaleŜnionych od alkoholu i narkotyków z uwzględnieniem osób młodych, - wzmocnienie kontroli przestrzegania ustawy przeciwalkoholowej poprzez kontrolę punktów sprzedaŜy, Z powyŜszych oczekiwań co do działań w obszarach rozwiązywania problemów społecznych moŜna sformułować cel nadrzędny strategii. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 12 Wysoka jakość Ŝycia mieszkańców Mrągowa, świadome i aktywne społeczeństwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy, Ŝycie wolne od zagroŜeń, zintegrowana, społeczność. Cel ten jest syntetyczną i skróconą wersją myśli, które zawarte są w wizji Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Miasto Mrągowo. Jest to hasłowe wyraŜenie wizji rozwoju społecznego mieszkańców. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 13 IV. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA SPOŁECZNEGO 4.1 Krótka charakterystyka miasta 1 Mrągowo połoŜone jest w środkowej części województwa warmińsko-mazurskiego, pomiędzy jeziorami Czos, Juno i Czarnym. KrzyŜują się tu szlaki komunikacyjne do GiŜycka, Kętrzyna, Olsztyna, Szczytna i Ełku. Do przejścia granicznego z Obwodem Kaliningradzkim w Bezledach jest około 90 km. Niespełna 50 km dzieli Mrągowo od Portu Lotniczego Szczytno-Szymany. Mrągowo zajmuje powierzchnię 14,8 km2. 48% powierzchni miasta to obszar zurbanizowany. UŜytki rolne stanowią 21,6%, obszary zalesione - 8,8%, zaś akweny wodne - 21,6%. Atrakcyjne połoŜenie miasta wśród jezior i lasów Pojezierza Mrągowskiego oraz szereg oferowanych atrakcji turystycznych czynią z Mrągowa letnią stolicę regionu. Na wypoczywających czekają spływy kajakowe, wycieczki piesze, rowerowe i autokarowe, jazda konna oraz czyste plaŜe jezior. Z miasta wiodą liczne szlaki wędrówek pieszych, rowerowych i wodnych m.in. do Kętrzyna, Sorkwit, Reszla, Świętej Lipki i na szlak Wielkich Jezior Mazurskich. Z myślą o turystach przygotowywana jest bogata oferta kulturalna. Mrągowo, w stosunku do innych miast regionu, posiada bardzo dobrze rozbudową bazę noclegową. Największym hotelem jest MERCURE “Mrongovia” z 450 miejscami noclegowymi. Pozostałe obiekty hotelowo-pensjonatowe dysponują ok. 820 miejscami. Kwatery prywatne poszerzają tę ofertę o dalsze 100 miejsc noclegowych. W 2001 r. miasto odwiedziło 39,2 tys. turystów (którym udzielono 106,9 tys. noclegów), w tym przez 17,6 tys. z zagranicy, którym udzielono 53,8 tys. noclegów. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych wyniósł 33%. Jest to więcej niŜ wynosi średnia w województwie warmińsko-mazurskim. Opisane czynniki powodują iŜ, turystyka w znacznym stopniu wpływa na społecznogospodarczy rozwój miasta. Obok turystyki dominującymi branŜami gospodarki są przemysł spoŜywczy (szczególnie mleczarski), drzewny i odzieŜowy. 1 Źródło: Urząd Miejski Mrągowo STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 14 4.2 Podstawowe dane statystyczne Miasta Mrągowo Tabela 1. Wybrane dane statystyczne Miasta Mrągowo. LP. DANE LATA JEDNOSTKA 2002 1 2003 2004 Powierzchnia ha 1480 w tym: 2 UŜytki rolne ha 316 316 324 Lasy ha 123 123 123 osoba 22.812 22.730 22.600 Młodociani (do lat 14) osoba 4.262 3.982 3.650 Osoby starsze (pow. 60 lat) osoba 2.352 2.387 2.932 osoba 1.746 1.730 1.706 Produkcyjne sztuki 102 142 143 Budowlane, transportowe, turystyczne sztuki 958 989 986 Handlowe sztuki 686 599 577 Komunalne, w tym lokale socjalne sztuki 947 901 869 Powierzchnia uŜytkowa mieszkań sztuki 42.362 40.381 39.546 Lokale gastronomiczne, bary sztuki 65 65 65 Miejsca noclegowe (agroturystyka) sztuki 1.600 1.600 1.600 Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej sztuki 3 3 3 Apteki sztuki 3+1 3+2 3+2 Ludność w tym: 3 4 5 6 7 Osoby fizyczne prowadzące działalność Struktura przedsiębiorstw Zasoby mieszkaniowe Infrastruktura SłuŜba zdrowia Źródło: Urząd Miejski Mrągowo STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 15 Tabela 2. Struktura szkół podstawowych w Mieście Mrągowo. LICZBA SZKÓŁ LICZBA UCZNIÓW LICZBA NAUCZYCIELI SZKOŁY PODSTAWOWE 2 1.699 131 GIMNAZJUM 3 1.374 105 152 10 w tym OHP SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE 4 2.296 162 ZESPOŁY SZKÓŁ SP + G + ŚR 2 261 66 Zespół Szkół Specjalnych 1 81 + 52 + 14 35 Zespół Oświatowo – Sportowy „Baza” 1 53 + 61 + 59 31 w tym Źródło: Urząd Miejski Mrągowo Tabela 3. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku. GMINA GRUPA WIEKOWA OGÓŁEM KOBIETY Wiek przedprodukcyjny (0 - 19 lat) 6.223 3.239 Wiek produkcyjny (20 – K60/M65) 13.959 6.982 Wiek poprodukcyjny (powyŜej K60/M65) 2.630 1.522 Wiek przedprodukcyjny (0 - 19 lat) 5.947 2.816 Wiek produkcyjny (20 – K60/M65) 14.118 7.049 Wiek poprodukcyjny (powyŜej K60/M65) 2.665 1.849 Wiek przedprodukcyjny (0 - 19 lat) 5.618 2.666 Wiek produkcyjny (20 – K60/M65) 13.772 7.062 Wiek poprodukcyjny (powyŜej K60/M65) 3.210 1.879 2002 rok 2003 rok 2004 rok Źródło: Urząd Miejski Mrągowo STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 16 Tabela 4. Bezrobotni w Mieście Mrągowo. 2002 ROK OGÓŁEM 2003 ROK KOBIETY OGÓŁEM 2004 ROK KOBIETY OGÓŁEM KOBIETY 2.926 1.447 2.834 1.401 2.521 1.271 Z PRAWEM DO ZASIŁKU 611 301 529 233 504 233 ABSOLWENCI 125 brak danych BEZROBOTNI 133 brak danych brak danych brak danych Źródło: Urząd Miejski Mrągowo Tabela 5. Bezrobotni – według wykształcenia. PODSTAWOWE ZASADNICZE ŚREDNIE OGÓLNE WYśSZE ŚREDNIE ZAWODOWE LATA OGÓŁEM KOBIETY OGÓŁEM KOBIETY OGÓŁEM KOBIETY OGÓŁEM KOBIETY OGÓŁEM KOBIETY 2002 1.048 489 903 367 198 141 671 380 106 70 2003 963 441 850 363 206 146 690 383 125 68 2004 844 387 707 292 214 140 625 371 131 81 Źródło: Urząd Miejski Mrągowo Tabela 6. Bezrobotni - struktura wieku. 18 - 24 LATA 25 - 34 35 - 44 45 - 54 55 - 65 OGÓŁEM OGÓŁ KOBIETY OGÓŁ KOBIETY OGÓŁ KOBIETY OGÓŁ KOBIETY OGÓŁ KOBIETY 2002 2.926 715 342 716 385 774 408 651 294 70 18 2003 2.834 652 301 709 379 682 367 700 329 91 25 2004 2.521 607 278 633 347 541 307 653 316 87 23 Źródło: Urząd Miejski Mrągowo STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 17 WARUNKI śYCIA MIESZKAŃCÓW I ICH ZAMOśNOŚĆ Sytuacja na rynku pracy jest bardzo trudna, a bezrobocie naleŜy do najpowaŜniejszych problemów ekonomiczno-społecznych miasta. Jedną z przyczyn wysokiego poziomu bezrobocia w mieście jest likwidacja nierentownych zakładów pracy i jednostki wojskowej, co w konsekwencji spowodowało istotny spadek miejsc pracy. Bezrobocie obejmuje coraz większe kręgi społeczeństwa, zmniejsza się ilość osób bezrobotnych z prawem do zasiłku. W 2004 roku tylko 20 % bezrobotnych otrzymywało zasiłek, pozostałe osoby bezrobotne najczęściej trafiają do pomocy społecznej, gdzie świadczenia często stanowią jedyne źródło ich dochodu. Spośród osób bezrobotnych z podziałem na kobiety i męŜczyzn bezrobocie mieści się w 45,9 % zarówno w jednej jak i drugiej grupie osób. Największe bezrobocie występuje u osób z wykształceniem niepełnym gimnazjalnym i powyŜej, zasadniczym zawodowym, jak równieŜ osób z wykształceniem średnim ogólnym i zawodowym. Z grupy bezrobotnych duŜy procent stanowią osoby długotrwale bezrobotne to znaczy pozostające bez pracy powyŜej 12 miesięcy – 45,9 %. Brak moŜliwości zatrudnienia i uzyskiwania dochodów powoduje ograniczenie wydatków. Wywołuje to niezadowolenie i frustracje. Pracodawcy wymagają duŜej elastyczności od osób zatrudnianych, dobrego przygotowania zawodowego, doświadczenia. Utrata pracy lub brak znalezienia moŜliwości zatrudnienia negatywnie wpływa na bezrobotnego jak i jego rodzinę. Brak środków finansowych lub ograniczone środki rodzą napięcie i stresy u wszystkich członków rodziny, osoby z tych rodzin czują się gorsze, są często zagubione, zmuszone do zaciągania poŜyczek, sprzedaŜy dorobku Ŝycia, ograniczania wydatków na leczenie, zadłuŜenia w opłatach mieszkaniowych. JednakŜe problem bezrobocia został wykorzystany przez grupę osób z tzw. marginesu społecznego, które nigdy nie skalały się staraniami mającymi na celu znalezienie zatrudnienia, oraz same zwolniły się z pracy, posiadają „status bezrobotnego” i korzystają z pomocy społecznej. Bezrobocie często prowadzi do rozpadu rodziny, alkoholizmu, przestępczości, czy innych patologii społecznych. Władze miasta Mrągowa przywiązują duŜą uwagę na zdobywanie wykształcenia przez mieszkańców. Na terenie miasta znajdują się gimnazja, szkoły średnie, policealne. DuŜy nacisk kładzie się nacisk na naukę języków obcych, których znajomość na naszym terenie jest niezbędna. Istnieje uzasadniona potrzeba podjęcia następujących działań: STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 18 o zwiększenie poradnictwa specjalistycznego, rodzinnego, psychologicznego, o stworzenie sieci współpracy podmiotów działających na rzecz rodziny, w tym spędzanie czasu wolnego dzieci i młodzieŜy, o inicjowanie działań na rzecz lokalnego rynku pracy, o uaktywnienie grup społecznych zagroŜonych marginalizacją, o aktywizacji długotrwale bezrobotnych, o utworzenia klubu integracji społecznej, kierowania do robót publicznych, o pomoc dla przedsiębiorców, tworzenie nowych miejsc pracy, zapobieganie dziedziczeniu bezrobocia, o promowanie rodzin, które dzięki własnym działaniom wyszły z bezrobocia, usamodzielniły się. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 19 POMOC SPOŁECZNA NA TERENIE GMINY - MIASTA MRĄGOWO Z dniem 1 marca 1990 roku utworzono Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Mrągowie. Zadaniem Ośrodka jest organizowanie i wykonywanie zadań z zakresu pomocy społecznej zlecone gminie oraz zadania własne gminy z zakresu pomocy społecznej. W strukturze MOPS działają następujące komórki: Sekcja Pomocy Środowiskowej, Sekcja Dodatków Mieszkaniowych, Sekcja Świadczeń Rodzinnych, Sekcja Finansowo - Administracyjna, Dzienny Dom Pomocy Społecznej. Dnia l maja 2004 roku weszła w Ŝycie ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku, która przekazała do świadczeń rodzinnych część świadczeń z pomocy społecznej, a mianowicie: zasiłek stały, gwarantowany zasiłek okresowy, zasiłki pielęgnacyjne i rodzinne, zasiłki z tytułu macierzyństwa. Realizowane świadczenia w 2004 roku według ustawy: ⇒ zasiłki stałe (wcześniej zasiłki stałe wyrównawcze), ⇒ macierzyńskie zasiłki okresowe( do zakończenia okresu waŜności decyzji wydanej przezd 1 maja 2004r., ⇒ specjalistyczne usługi opiekuńcze adresowane do osób z zaburzeniami psychicznymi, ⇒ zasiłki okresowe, ⇒ posiłki - w tym posiłki dla dzieci i młodzieŜy (posiłki były wydawane w stołówce Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej i w stołówkach szkolnych), ⇒ zasiłki na zakup odzieŜy, ⇒ sprawienie pogrzebu, ⇒ usługi opiekuńcze, ⇒ zasiłki celowe (na zakup Ŝywności, węgla, przyborów szkolnych, częściowe pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania), ⇒ poradnictwo specjalistyczne, ⇒ praca socjalna. W 2004 roku 32 osoby, mieszkańcy Mrągowa, przebywały w domach pomocy społecznej przy odpłatności za pobyt z dochodów własnych i budŜetu państwa, 2 osoby zostały umieszczone w Domu Pomocy Społecznej w 2004 roku według nowych zasad odpłatności, tj. z dochodów własnych i rodziny, są to osoby wymagające całodobowej opieki osób trzecich. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 20 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Mrągowie współpracuje ze słuŜbą zdrowia, szkołami, organizacjami pozarządowymi, sądem, Powiatowym Urzędem Pracy, kościołem, komisją rozwiązywania problemów alkoholowych, organizacjami kombatanckimi i innymi instytucjami działającymi na rzecz świadczeniobiorców. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w zaspakajaniu niezbędnych potrzeb w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony macierzyństwa, wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych, brak umiejętności w przystosowaniu do Ŝycia młodzieŜy opuszczającej placówki opiekuńczo - wychowawcze, trudności integracji osób, które otrzymały statut uchodźcy, trudności w przystosowaniu do Ŝycia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu i narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski Ŝywiołowej lub ekologicznej. Prawo do świadczeń pomocy społecznej (z wyjątkiem zdarzenia losowego, klęski Ŝywiołowej) przysługuje, według ustawy o pomocy społecznej z dnia 12. marca 2004 roku, gdy dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekracza 461 zł, a w rodzinie 316 zł na osobę. W roku 2005 realizowany jest program „Posiłek dla Potrzebujących” przy dochodzie 474 zł na osobę. W celu udzielenia pomocy pracownik socjalny sporządza wywiad środowiskowy ustalając sytuację materialną i rodzinną osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej. Obowiązek zapewnienia realizacji z zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji państwowej. Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej. Jednym z problemów społecznych na terenie miasta Mrągowa jest bezdomność. Osoby wyraŜające zgodę na pobyt w schronisku są tam umieszczane i pokrywane są koszta pobytu. Większość bezdomnych przebywa u znajomych lub u dalszej rodziny. Stopniowo przyznawane są mieszkania z zasobów miasta. Do zadań i celów pomocy społecznej moŜna zaliczyć prowadzenie pracy socjalnej z osobami zagroŜonymi eksmisją i inicjowanie tworzenia mieszkań socjalnych. Wzrasta zakres zadań stawianych przed pomocą społeczną, zwiększa się stopień trudności i ich cięŜar. Proces transformacji ustrojowej wytworzył w społeczeństwie jednocześnie zjawiska negatywne jak: bezrobocie, bezdomność, alkoholizm, przestępczość. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 21 Tabela 7. Ilość osób objętych pomocą społeczną z powodu trudnej sytuacji Ŝyciowej. LICZBA GOSPODARSTW DOMOWYCH LICZBA OSÓB W LICZBA % OGÓŁU GOSPODARSTWACH GOSPODARSTW MIESZKAŃCÓW DOMOWYCH DOMOWYCH 2003 rok LICZBA OSÓB W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH % OGÓŁU MIESZKAŃCÓW 2004rok 1.049 2.858 12,57 933 2.518 11,14 OCHRONA MACIERZYŃSTWA 117 393 1,73 105 365 1,61 BEZDOMNOŚĆ 36 42 0,18 41 45 0,19 NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ 199 421 1,85 81 229 1,01 BEZRADNOŚĆ 232 902 3,96 271 1.020 4,51 DŁUGOTRWAŁA CHOROBA 240 695 3,05 211 583 2,57 ALKOHOLIZM 30 72 0,31 27 56 0,24 NARKOMANIA 2 8 0,03 1 7 0,03 TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO śYCIA PO OPUSZCZENIU ZAKŁADU KARNEGO 7 10 0,04 5 5 0,02 UBÓSTWO SIEROCTWO Źródło: Urząd Miejski Mrągowo STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 22 Tabela 8. Ilość osób objętych pomocą społeczną z powodu trudnej sytuacji Ŝyciowej. 2002 ROK 2003 ROK 2004 ROK 1.581 1.422 1.221 LICZBA ŚWIADCZENIOBIORCÓW OTRZYMUJĄCYCH POMOC OGÓŁEM 1.311 1.103 1.058 891 698 346 LICZBA RODZIN 1.450 1.282 1.045 LICZBA OSÓB W RODZINACH 4.321 3.277 2.791 W TYM ZADANIA WŁASNE W TYM ZADANIA ZLECONE Źródło: Urząd Miejski Mrągowo DOM DZIENNEGO POBYTU W MRĄGOWIE Dom Dziennego Pobytu w Mrągowie działa od l lutego 1991 roku w strukturze organizacyjnej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mrągowie. Dysponuje 50 miejscami na świetlicy, gdzie moŜna wziąć udział w róŜnych zajęciach terapeutycznych i rozrywkowych: śpiew, prace plastyczne, robótki rękodzielnicze, gry, oglądanie programów telewizyjnych, czytanie prasy i ksiąŜek z biblioteki w Dziennego Domu Pomocy Społecznej. Od pięciu lat działa zespół wokalno- artystyczny „Nasz Dom”, który bierze udział w wielu imprezach organizowanych w tutejszym Ośrodku i na terenie Mrągowa. Tradycją stały się spotkania z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesno- szkolnym z okazji: Andrzejek, Dnia Babci i Dziadka, Dnia Dziecka, Świąt Wielkanocnych i BoŜego Narodzenia. Organizujemy dla pensjonariuszy wycieczki, ogniska, zabawy taneczne, bierzemy udział w spotkaniach organizowanych dla Dziennych Domów Pobytu w naszym województwie. W Domu Dziennego Pobytu dodatkowo prowadzona jest działalność usługowa: o usługi opiekuńcze w domu chorego, o usługi kąpielowe, o usługi krawieckie, o usługi magazynowe (wydawanie odzieŜy, mebli uŜywanych oraz wypoŜyczanie sprzętu medycznego). Działa tu kuchnia i stołówka, gdzie przygotowanych i wydawanych jest 150 obiadów, w tym 18 dowoŜonych do domu chorego korzystającego z usług opiekuńczych. W ramach terapii zajęciowej szyte są róŜne udogodnienia dla ludzi obłoŜnie chorych. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 23 VI. POZYCJA STRATEGICZNA MIASTA MRĄGOWO 5.1 Analiza SWOT Głównym narzędziem oceny uwarunkowań jest analiza SWOT. Jest to metoda słuŜąca do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wnętrza. Mrągowo ma ograniczony wpływ na kształtowanie się procesów społeczno – prawnych będących w jej otoczeniu. MoŜe jednak w sposób aktywny wykorzystywać szanse oraz unikać zagroŜeń płynących z otoczenia. Analiza SWOT oparta jest na prostym schemacie klasyfikacyjnym, w którym czynniki wpływające dzielimy na: 1. wewnętrzne pozytywne – mocne strony (Strengths), 2. wewnętrzne negatywne – słabe strony (Weeknesses), 3. zewnętrzne pozytywne – szanse (Opportunities), 4. zewnętrzne negatywne – zagroŜenia (Threats). Ocena potencjału w aspekcie słabych i mocnych stron pozwala na określenie siły i słabości Mrągowa w zakresie analizowanych sfer społecznych. Silny potencjał to baza umoŜliwiająca budowanie strategii, słabości to problemy i ograniczenia do pokonania. ZagroŜenia to ostrzeŜenie przed niepoŜądanym rozwojem warunków zewnętrznych, szanse to wsparcie i inspiracje dla lokalnej polityki społecznej. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 24 ANALIZA SWOT (SKALA 1-5) BUDOWNICTWO MIESZKALNE W TYM SOCJALNE - - MOCNE STRONY OCENA moŜliwość adaptacji budynków na terenie byłej jednostki wojskowej na mieszkania socjalne, istniejące budynki komunalne mogące stanowić zaplecze lokali socjalnych, istniejące programy gminne np. wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminnym, przychylność władz miejskich dotycząca budowy mieszkań socjalnych. 5 SZANSE OCENA środki Unii Europejskiej, środki w ramach programów rządowych. SŁABE STRONY - ograniczone środki finansowe w budŜecie gminy, duŜa ilość osób ubiegających się o lokale socjalne. OCENA 3 4 5 5 5 4 4 ZAGROśENIA - duŜa ilość podmiotów i instytucji starających się o dotację, zuboŜenie społeczeństwa, ograniczenia konserwatora zabytków pod kątem moŜliwości remontów zabytkowych budynków co zwiększa koszty, ograniczenia ustawowe. OCENA 3 4 4 4 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 25 EDUKACJA PUBLICZNA MOCNE STRONY - duŜa aktywność młodzieŜy w działaniach wolontariatu, szeroki dostęp do oświaty, kaŜda szkoła posiada dokumenty regulujące obszary dydaktyki, wychowania i opieki, dostosowane do moŜliwości kaŜdej placówki. SZANSE - pozyskiwanie środków pozabudŜetowych gminy – Unia Europejska, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, projekty, granty, standaryzacja jakości kształcenia, realizacja programów profilaktycznych, organizacja świetlic terapeutycznych. OCENA 5 4 SŁABE STRONY - brak spójności między kształceniem młodzieŜy a rynkiem pracy, niedostateczna ilość środków na organizację zajęć pozalekcyjnych – szkolnych i pozaszkolnych. OCENA 4 4 4 OCENA ZAGROśENIA - 4 4 4 4 - długi okres oczekiwania na realizację postanowień sądowych w orzeczonych placówkach resocjalizacyjnych, upolitycznienie edukacji, brak miejsc pracy, pogarszanie się sytuacji materialnej rodzin, czego skutkiem jest brak środków na kontynuację kształcenia. OCENA 3 4 4 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 26 OCHRONA ZDROWIA MOCNE STRONY - lecznictwo otwarte – wystarczająca ilość działających placówek, dobra dostępność, duŜa róŜnorodność udzielanych świadczeń, lecznictwo zamknięte – szpital jako placówka pełnoprofilowa z usługami o znaczeniu ponadregionalnym – dializoterapia, urologia. SZANSE - pozyskiwanie funduszy z Unii Europejskiej. OCENA SŁABE STRONY - 4 - niedostateczne finansowanie, brak moŜliwości wykonywania wysokospecjalistycznych badań, bariery architektoniczne. OCENA 4 5 5 4 OCENA 4 ZAGROśENIA - odpływ kadry medycznej do krajów Unii Europejskiej, skomplikowany system podwyŜszania kwalifikacji zawodowych – specjalizacje lekarskie. OCENA 3 4 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 27 POMOC OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM MOCNE STRONY - istniejące organizacje pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych, instytucje samorządowe realizujące programy na rzecz poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych. SZANSE - współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i z innymi partnerami, moŜliwość pozyskiwania środków z zewnątrz, środki unijne na tworzenie Warsztatów Terapii Zajęciowej. OCENA SŁABE STRONY - 4 4 - OCENA ZAGROśENIA - 4 4 5 niewielka ilość miejsc pracy tworzonych dla osób niepełnosprawnych, niskie kwalifikacje osób niepełnosprawnych, brak wykwalifikowanej kadry do poszukiwania środków pomocowych. - słaba umiejętność pozyskiwania i wykorzystywania funduszy pomocowych, słaba kondycja finansowa firm, ograniczenia formalno – prawne w zakresie tworzenia Warsztatów Terapii Zajęciowej przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. OCENA 4 5 5 OCENA 4 4 4 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 28 POMOC SPOŁECZNA, POLITYKA PRORODZINNA - - MOCNE STRONY OCENA wykształcona kadra, zaangaŜowana w pomoc społeczną. 4 SZANSE OCENA tworzenie koalicji w środowisku lokalnym na rzecz rozwiązywania problemów społecznych, tworzenie wzorów prawidłowego funkcjonowania rodzin. SŁABE STRONY - ograniczenia kadrowe, ograniczanie środków finansowych, roszczeniowość klientów, słaba baza lokalowa, brak schroniska dla bezdomnych, bariery architektoniczne, słabo opłacana kadra, brak konsultantów, specjalistów wspierających rodzinę, niewydolność wychowawcza rodzin. ZAGROśENIA - niski poziom wykształcenia i świadomości. OCENA 5 4 4 4 5 4 4 5 4 OCENA 4 4 3 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 29 ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH, NARKOMANII I PRZEMOCY MOCNE STRONY - dobrze funkcjonujący Punkt Informacyjno – Konsultacyjny Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, dobra współpraca Urzędu Miejskiego i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, działania w ramach profilaktyki w szkołach – praca psychologa – umowa zlecenia, istnienie czterech świetlic środowiskowych dla dzieci z rodzin z problemami. SZANSE - dobra współpraca z instytucjami zajmującymi się profilaktyką uzaleŜnień, projekt Ośrodka ds. Rodziny i Profilaktyki w celu prowadzenia działań w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzaleŜnień i utworzenie Ośrodka. OCENA SŁABE STRONY - 4 4 - 4 - brak moŜliwości prowadzenia psychoterapii indywidualnej i rodzinnej w Punkcie Informacyjno – Konsultacyjnym, brak dobrze przygotowanej kadry do pracy z dziećmi i młodzieŜą, brak wyspecjalizowanej kadry w Poradni Terapii UzaleŜnień. OCENA 5 4 5 4 OCENA ZAGROśENIA - 4 brak środków na funkcjonowanie istniejących placówek. OCENA 5 4 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 30 VII. CELE GŁÓWNE STRATEGII, CELE SZCZEGÓŁOWE I ICH REALIZACJA 7.1 Cele główne strategii Po uzyskaniu akceptacji społecznej wizji Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Miasto Mrągowo, do której będzie dąŜyć społeczność lokalna w wyniku wdraŜania strategii oraz po przeprowadzeniu diagnozy prospektywnej przystąpiono do ustalenia priorytetów, celów głównych strategii. Cele główne określono dla sześciu obszarów: 1. Budownictwo mieszkalne w tym socjalne. 2. Edukacja publiczna. 3. Ochrona zdrowia. 4. Pomoc osobom niepełnosprawnym. 5. Pomoc społeczna, polityka prorodzinna przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego. 6. Rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy. Uwzględniając wyniki analizy SWOT, analizy potencjałów wypracowano następujące cele główne: - dla obszaru „Budownictwo mieszkalne w tym socjalne” PręŜna gospodarka lokalowa zapewniająca mieszkańcom Miasta bezpieczne zamieszkiwanie. - dla obszaru „Edukacja publiczna” Świadome i aktywne społeczeństwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy. - dla obszaru „Ochrona zdrowia” Zdrowe społeczeństwo, świadome zagroŜeń. - dla obszaru „Pomoc osobom niepełnosprawnym” Skuteczna pomoc osobom niepełnosprawnym, wspierająca jakość Ŝycia osób dotkniętych niepełnosprawnością. - dla obszaru „Pomoc społeczna i polityka prorodzinna” Profesjonalna pomoc społeczna, wzmacniająca świadomość społeczną, wspierająca jakość Ŝycia lokalnej społeczności, integrująca i aktywizująca mieszkańców. • dla obszaru „Rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy” STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 31 Efektywne rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii. Realizacja tych celów odbywać się będzie poprzez realizację celów szczegółowych w poszczególnych latach. Cele szczegółowe i działania realizacyjne przedstawione zostaną w kolejnych rozdziałach. 7.2 Cele szczegółowe i ich realizacja BUDOWNICTWO MIESZKALNE W TYM SOCJALNE CEL GŁÓWNY PręŜna gospodarka lokalowa zapewniająca mieszkańcom Miasta bezpieczne zamieszkiwanie. CELE SZCZEGÓŁOWE - pełne zabezpieczenie lokalowe dla osób w sytuacji kryzysowej, - poszukiwanie alternatywnych sposobów zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, - lepsze warunki mieszkaniowe rodzin wielodzietnych. PROBLEM Zwiększona dysfunkcja środowiska społecznego, niedostateczna liczba lokali socjalnych, mała motywacja mieszkańców do dbania o swoje zasoby lokalowe. DZIAŁANIA 1. Wprowadzenie do planów inwestycyjnych Miasta, zadania: budownictwo socjalne. 2. Tworzenie mieszkań rezerwowych dla osób w sytuacji kryzysowej (mieszkania socjalne). 3. Inspirowanie instytucji, firm, organizacji do tworzenia domów „spokojnej starości”. 4. Pomoc mieszkańcom w poprawie warunków zamieszkania (doradztwo, motywowanie do ochrony własnych zasobów lokalowych, dofinansowanie remontów). STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 32 BUDOWNICTWO MIESZKALNE W TYM SOCJALNE CEL GŁÓWNY PręŜna gospodarka lokalowa zapewniająca mieszkańcom Miasta bezpieczne zamieszkiwanie. CELE SZCZEGÓŁOWE LP. - pełne zabezpieczenie lokalowe dla osób w sytuacji kryzysowej, - poszukiwanie alternatywnych sposobów zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, - lepsze warunki mieszkaniowe rodzin wielodzietnych. DZIAŁANIA / ZADANIA HARMONOGRAM REALIZACJI WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \ NAKŁADY MINIMUM REALIZACYJNE ŹRÓDŁA DANYCH 1 Wprowadzenie do planów inwestycyjnych miasta, zadania: budownictwo socjalne. 2005 – 2006 Bezinwestycyjne Pełna realizacja zadania Urząd Miejski 2 Tworzenie mieszkań rezerwowych dla osób w sytuacji kryzysowej (mieszkania socjalne). 2005 – 2013 BudŜet Miasta, budŜet państwa Pełna realizacja zadania Urząd Miejski 3 Inspirowanie instytucji, firm, organizacji do tworzenia domów „spokojnej starości”. 2005 – 2010 Bezinwestycyjne Powstanie minimum jednego domu spokojnej starości Urząd Miejski 2005 – 2013 BudŜet Miasta Lepsze warunki zamieszkania Urząd Miejski Pomoc mieszkańcom w poprawie warunków zamieszkania (doradztwo, motywowanie do 4 ochrony własnych zasobów lokalowych, dofinansowanie remontów). STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 33 Edukacja publiczna CEL GŁÓWNY Świadome i aktywne społeczeństwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy. CELE SZCZEGÓŁOWE - nowoczesny system oświaty, - dostępność bogatej oferty edukacyjnej, - wyrównywanie szans rozwojowych. PROBLEM Słabo zmotywowana do podnoszenia kwalifikacji zawodowych społeczność , brak szkolnictwa dla osób niepełnosprawnych, słaby dostęp do edukacji multimedialnej, brak oferty dla osób starszych. DZIAŁANIA 1. Modernizacja bazy oświatowej i placówek kulturotwórczych. 2. DoposaŜenie szkół w nowoczesny sprzęt i środki dydaktyczne. 3. Opracowanie i wdroŜenie zasad dostępu do usług edukacyjnych róŜnych grup społecznych. 4. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieŜy. 5. Likwidacja barier architektonicznych w placówkach kulturalno - oświatowych. 6. Przygotowanie i realizacja oferty edukacyjnej dla rodziców i osób starszych. 7. Doskonalenie kadry pedagogicznej uwzględniające nowoczesne techniki i potrzeby rozwojowe społeczności lokalnej. 8. Opracowanie i wdroŜenie programu pomocy psychologiczno - pedagogicznej w placówkach oświatowych. 9. Tworzenie klas integracyjnych w szkołach i przedszkolach. 10. Prowadzenie zajęć korekcyjno – wyrównawczych dla dzieci z deficytami rozwojowymi. 11. Prowadzenie efektywnych programów profilaktycznych. 12. Opracowanie i wdroŜenie systemu stypendialnego dla absolwentów gimnazjum o charakterze socjalnym. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 34 EDUKACJA PUBLICZNA CEL GŁÓWNY Świadome i aktywne społeczeństwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy. CELE SZCZEGÓŁOWE LP. - nowoczesny system oświaty, - dostępność bogatej oferty edukacyjnej, - wyrównywanie szans rozwojowych. DZIAŁANIA / ZADANIA HARMONOGRAM REALIZACJI WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \ NAKŁADY MINIMUM REALIZACYJNE ŹRÓDŁA DANYCH 1 Modernizacja bazy oświatowej i placówek kulturotwórczych. 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Funkcjonalna baza oświatowa Oświata 2 DoposaŜenie szkół w nowoczesny sprzęt i środki dydaktyczne. 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Wykształcone społeczeństwo Urząd Miejski, Oświata 3 Opracowanie i wdroŜenie zasad dostępu do usług edukacyjnych róŜnych grup społecznych. 2005 – 2006 Bezinwestycyjne Wykształcone społeczeństwo Urząd Miejski, Oświata 4 Organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieŜy. 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, Wykształcone społeczeństwo Urząd Miejski, Oświata 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Wzrost dostępności obiektów oświatowych dla osób niepełnosprawnych. Urząd Miejski, Oświata Likwidacja barier architektonicznych 5 w placówkach oświatowo - kulturalnych. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 35 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Wykształcone społeczeństwo Urząd Miejski, Oświata Doskonalenie kadry pedagogicznej 7 uwzględniające nowoczesne techniki i potrzeby rozwojowe społeczności lokalnej. 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Wykształcone społeczeństwo Oświata Opracowanie i wdroŜenie programu pomocy 8 psychologiczno - pedagogicznej w placówkach oświatowych. 2005 – 2010 Bezinwestycyjne Mniej dysfunkcji społecznych Urząd Miejski, Oświata 2005-2013 BudŜet Miasta fundusze pomocowe Poprawa poziomu wykształcenia osób niepełnosprawnych Urząd Miejski Szkoły 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy i dorosłych Oświata 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy i dorosłych Urząd Miejski, Oświata 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Wykształcone społeczeństwo Urząd Miejski, Oświata 6 Przygotowanie i realizacja oferty edukacyjnej dla rodziców i osób starszych. Tworzenie klas integracyjnych w szkołach 9 i przedszkolach. Prowadzenie zajęć korekcyjno – 10 wyrównawczych dla dzieci z deficytami rozwojowymi. 11 Prowadzenie efektywnych programów profilaktycznych. Opracowanie i wdroŜenie systemu 12 stypendialnego dla absolwentów gimnazjum o charakterze socjalnym. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 36 Ochrona zdrowia CEL GŁÓWNY Zdrowe społeczeństwo, świadome zagroŜeń. CELE SZCZEGÓŁOWE - dobra opieka medyczna, - dostępne specjalistyczne lecznictwo, - profesjonalna profilaktyka. PROBLEM Niedostateczne wykorzystanie istniejącej bazy, niedostateczna oferta profilaktyczno – korekcyjna, brak moŜliwości wykonywania wielu badań wysokospecjalistycznych, bariery architektoniczne w placówkach słuŜby zdrowia. DZIAŁANIA 1. Wspieranie inicjatyw słuŜących zwiększeniu dostępności i poprawie jakości usług medycznych. 2. Diagnoza potrzeb zdrowotnych i opracowanie programu ich realizacji. 3. Opracowanie i wdroŜenie programu poprawy warunków BHP w szkołach i domach. 4. Edukacja do zdrowego stylu Ŝycia. 5. WdroŜenie programu pomocy osobom uzaleŜnionym. 6. Likwidacja barier architektonicznych w placówkach słuŜby zdrowia. 7. Zorganizowanie pomocy psychologicznej dla chorych osób. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 37 OCHRONA ZDROWIA CEL GŁÓWNY Zdrowe społeczeństwo, świadome zagroŜeń. CELE SZCZEGÓŁOWE - dobra opieka medyczna, - dostępne specjalistyczne lecznictwo, - profesjonalna profilaktyka. LP. DZIAŁANIA / ZADANIA HARMONOGRAM REALIZACJI WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \ NAKŁADY MINIMUM REALIZACYJNE Wspieranie inicjatyw słuŜących zwiększeniu ŹRÓDŁA DANYCH 2005 – 2013 Bezinwestycyjne Większa dostępność do usług medycznych Urząd Miejski, SłuŜba Zdrowia 2005 – 2010 BudŜet Miasta, budŜet państwa Pełna realizacja zadania SłuŜba Zdrowia 3 warunków BHP w szkołach i domach. 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Bezpieczne warunki nauki Oświata 4 Edukacja do zdrowego stylu Ŝycia. 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Poprawa zdrowia mieszkańców SłuŜba Zdrowia 2005 – 2013 BudŜet Miasta, budŜet państwa Więcej osób wychodzących z uzaleŜnienia Urząd Miejski, 2005 – 2013 BudŜet Miasta, PFRON Większa dostępność do usług medycznych Urząd Miejski, SłuŜba Zdrowia 2005 – 2013 BudŜet Miasta, budŜet państwa Poprawa zdrowia mieszkańców SłuŜba Zdrowia 1 dostępności wysoko specjalistycznych usług medycznych. Diagnoza potrzeb zdrowotnych i opracowanie 2 programu ich realizacji. Opracowanie i wdroŜenie programu poprawy WdroŜenie programu pomocy osobom 5 uzaleŜnionym (program wczesnej interwencji). Likwidacja barier architektonicznych 6 w placówkach słuŜby zdrowia. Zorganizowanie pomocy psychologicznej dla 7 chorych osób. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 38 Pomoc osobom niepełnosprawnym CEL GŁÓWNY Skuteczna pomoc osobom niepełnosprawnym, wspierająca jakość Ŝycia osób dotkniętych niepełnosprawnością. CELE SZCZEGÓŁOWE • wzmocnienie i rozwój zintegrowanej pomocy osobom niepełnosprawnym, • rozwój zasobów osobowych i instytucjonalnych w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych, • integracja osób niepełnosprawnych ze środowiskiem lokalnym. PROBLEM Słaby dostęp do usług rehabilitacyjnych, brak koordynacji pomiędzy instytucjami, bezradność w rozwiązywaniu własnych problemów, wysokie bezrobocie wśród osób niepełnosprawnych. DZIAŁANIA 1. Likwidacja barier architektonicznych. 2. Wspieranie tworzenia placówek rehabilitacyjnych 3. Opracowanie i wdroŜenie programu koordynacji usług rehabilitacyjnych. 4. Przygotowanie kadr specjalistycznych do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych. 5. Inicjowanie rozwoju wolontariatu. 6. Utworzenie Centrum Aktywizacji Zawodowej dla osób niepełnosprawnych. 7. Wspieranie działalności Warsztatów Terapii Zajęciowej. 8. Tworzenie i prowadzenie klas integracyjnych w szkołach i przedszkolach. 9. Opracowywanie i wdraŜanie programów aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 39 POMOC OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM CEL GŁÓWNY Skuteczna pomoc osobom niepełnosprawnym, wspierająca jakość Ŝycia osób dotkniętych niepełnosprawnością. CELE SZCZEGÓŁOWE • • • LP. wzmocnienie i rozwój zintegrowanej pomocy osobom niepełnosprawnym, rozwój zasobów osobowych i instytucjonalnych w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych, integracja osób niepełnosprawnych ze środowiskiem lokalnym. HARMONOGRA WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \ DZIAŁANIA / ZADANIA NAKŁADY MINIMUM REALIZACYJNE M REALIZACJI ŹRÓDŁA DANYCH 1 Likwidacja barier architektonicznych 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, PFRON Pełna realizacja zadania Urząd Miejski 2 Wspieranie tworzenia placówek rehabilitacyjnych. 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Urząd Miejski 3 Opracowanie i wdroŜenie programu koordynacji usług rehabilitacyjnych. 2005 –2013 BudŜet Miasta, PFRON Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy Urząd Miejski 4 Przygotowanie kadr specjalistycznych do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych. 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze Poprawa kondycji fizycznej i pomocowe psychicznej dzieci, młodzieŜy Urząd Miejski 5 Inicjowanie rozwoju wolontariatu. 2005 – 2013 Większa efektywność pomocy osobom niepełnosprawnym Urząd Miejski 6. Utworzenie Centrum Aktywizacji Zawodowej dla osób Niepełnosprawnych 2004 – 2013 Bezinwestycyjne Większa efektywność pomocy BudŜet Miasta, PFRON, osobom niepełnosprawnym, fundusze pomocowe wzrost aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych Urząd Miejski/PUP STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 40 Większa efektywność pomocy osobom niepełnosprawnym, wzrost aktywności społecznej niepełnosprawnych 7 Wspieranie działalności Warsztatów Terapii Zajęciowej 2004-2013 BudŜet Miasta, PFRON, fundusze pomocowe 8 Tworzenie i prowadzenie klas integracyjnych w szkołach i przedszkolach 2005-2013 BudŜet Miasta, PFRON, Wzrost aktywności społecznej fundusze pomocowe osób niepełnosprawnych Urząd Miejski/placówki oświatowe 9 Opracowywanie i wdraŜanie programów aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych 2005-2013 BudŜet Miasta, PFRON, Większa efektywność pomocy fundusze pomocowe osobom niepełnosprawnym Urząd Miejski/ stowarzyszenia/PUP Urząd Miejski/PUP/ stowarzyszenia STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 41 Pomoc społeczna i polityka prorodzinna CEL GŁÓWNY Profesjonalna pomoc społeczna, zmieniająca świadomość społeczną, wspierająca jakość Ŝycia lokalnej społeczności. CELE SZCZEGÓŁOWE • wzmocnienie i rozwój zintegrowanej pomocy socjalnej, • przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego - wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych klientów pomocy społecznej - promocja samorealizacji, przedsiębiorczości, • rozwój zasobów osobowych i instytucjonalnych Ośrodka Pomocy Społecznej. PROBLEM Silna postawa roszczeniowa klientów, niski poziom wykształcenia, bezradność w rozwiązywaniu własnych problemów, wysokie bezrobocie, modelowanie dysfunkcji społecznych, słaba baza lokalowa pomocy społecznej, brak schroniska dla osób bezdomnych. DZIAŁANIA 1. Współtworzenie Centrum Integracji Społecznej. 2. Utworzenie Klubu Integracji Społecznej. 3. Modernizacja i rozwój bazy lokalowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. 4. Opracowanie i wdroŜenie procedury motywowania klientów pomocy społecznej do podnoszenia kwalifikacji i rozwiązywania własnych problemów. 5. Przygotowanie i realizacja programów pomocowych i interwencyjnych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 6. Opracowanie i wdroŜenie programu aktywizacji zawodowej i społecznej osób wykluczonych lub zagroŜonych wykluczeniem społecznym. 7. Inspirowanie władz do tworzenia instytucji i organizacji samopomocowych oraz wolontariatu. 8. Współtworzenie placówek opiekuńczo – wychowawczych wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieŜy. 9. Utworzenie schroniska dla osób bezdomnych. 10. Przygotowanie kadr pomocowych do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. 11. Opracowanie i wdroŜenie systemu promocji samorealizacji, przedsiębiorczości, wychodzenia z kryzysu. 12. Tworzenie placówek wsparcia dla osób starszych, niepełnosprawnych, z zaburzeniami psychicznymi. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 42 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 43 POMOC SPOŁECZNA I POLITYKA PRORODZINNA CEL GŁÓWNY Profesjonalna pomoc społeczna, zmieniająca świadomość społeczną, wspierająca jakość Ŝycia lokalnej społeczności. CELE SZCZEGÓŁOWE • wzmocnienie i rozwój zintegrowanej pomocy socjalnej, • przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego - wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych klientów pomocy społecznej - promocja samorealizacji, przedsiębiorczości, • LP. rozwój zasobów osobowych i instytucjonalnych Ośrodka Pomocy Społecznej. DZIAŁANIA / ZADANIA HARMONOGRAM REALIZACJI WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \ NAKŁADY MINIMUM REALIZACYJNE ŹRÓDŁA DANYCH Współtworzenie Centrum Integracji Społecznej. 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Pełna realizacja zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej 2 Utworzenie Klubu Integracji Społecznej. 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Pełna realizacja zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Bezinwestycyjne Zmiana postawy Ŝyciowej klientów ośrodka z biernej na aktywną Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ankiety 1 3 Modernizacja i rozwój bazy lokalowej Ośrodka Pomocy Społecznej. Opracowanie i wdroŜenie procedury motywowania klientów pomocy społecznej do 4 podnoszenia kwalifikacji i rozwiązywania własnych problemów. 2005 –2013 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 44 Przygotowanie i realizacja programów 5 pomocowych i interwencyjnych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 2005 BudŜet Miasta Wzrost poczucia bezpieczeństwa w rodzinach Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ankiety Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Opracowanie i wdroŜenie programu aktywizacji zawodowej i społecznej osób 6 wykluczonych lub naraŜonych na wykluczenie społeczne. 2005 - 2010 BudŜet Miasta Podniesienie kwalifikacji, wzrost aktywności zawodowej i społecznej podopiecznych MOPS Inspirowanie władz do tworzenia instytucji 7 i organizacji samopomocowych oraz wolontariatu. 2005 - 2013 Bezinwestycyjne Ograniczenie patologii Urząd Miejski Współtworzenie placówek opiekuńczo – 8 wychowawczych wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieŜy. 2005 - 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Pełna realizacja zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej 9 Utworzenie schroniska dla osób bezdomnych. 2005 - 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe, budŜet państwa Pełna realizacja zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Przygotowanie kadr pomocowych do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. 2005 - 2007 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Opracowanie i wdroŜenie systemu promocji 11 samorealizacji, przedsiębiorczości, wychodzenia z kryzysu. 2005 - 2006 BudŜet Miasta Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy i dorosłych Ankiety Tworzenie placówek wsparcia dla osób 12 starszych, niepełnosprawnych, z zaburzeniami psychicznymi. 2005 - 2006 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej 10 STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 45 Rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy CEL GŁÓWNY Efektywne rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii. CELE SZCZEGÓŁOWE - profesjonalna pomoc terapeutyczno – profilaktyczna, - racjonalna i efektywna profilaktyka problemowa, - skuteczne przeciwdziałanie uzaleŜnieniom, - promocja zdrowego stylu Ŝycia. PROBLEM Brak wyspecjalizowanych struktur (zespołów) do rozwiązywania poszczególnych typów problemów, słaba integracja środowisk lokalnych, brak świetlic socjoterapeutycznych, brak specjalistów w Poradni Terapii UzaleŜnień DZIAŁANIA 1. Organizowanie działań zwiększających dostępność terapeutyczną i rehabilitacyjną dla osób uzaleŜnionych i współuzaleŜnionych, ofiar przemocy. 2. Przygotowanie i tworzenie zespołów interdyscyplinarnych działających profesjonalnie i kompleksowo w zakresie pomocy i interwencji w środowiskach dysfunkcyjnych. 3. Opracowanie i wdroŜenie programów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 4. Opracowanie i wdroŜenie standardów profilaktyki i przeciwdziałania alkoholizmowi, przemocy w rodzinie. 5. Wspieranie profesjonalnych programów profilaktycznych. 6. Rozwijanie pomocy socjoterapeutycznej poprzez tworzenie świetlic socjoterapeutycznych i klubów młodzieŜowych z programem pomocy psychologicznej. 7. Przygotowanie i wdraŜanie programów edukacji rodziców. 8. WdroŜenie procedur interwencji profilaktycznej w szkołach. 9. Przygotowanie programów współpracy słuŜb i instytucji pomocowych. 10. Opracowanie i wydawanie ulotek promujących zdrowy styl Ŝycia. 11. Prowadzenie systematycznych badań określających skalę zjawisk dysfunkcyjnych i potrzeb pomocowych. 12. Inicjowanie współpracy regionalnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii. 13. Opracowanie i realizacja działań ewaluacyjnych w zakresie rozwiązywania problemów alkoholizmu i narkomani oraz aktualizacja programów profilaktycznych i naprawczych dostosowana do wyników ewaluacji. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 46 ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH, NARKOMANII I PRZEMOCY CEL GŁÓWNY Efektywne rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii i przemocy. CELE SZCZEGÓŁOWE - profesjonalna pomoc terapeutyczno – profilaktyczna, racjonalna i efektywna profilaktyka problemowa, skuteczne przeciwdziałanie uzaleŜnieniom, promocja zdrowego stylu Ŝycia. HARMONOGRAM WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \ LP. DZIAŁANIA / ZADANIA 1 Organizowanie działań zwiększających dostępność terapeutyczną i rehabilitacyjną dla osób uzaleŜnionych i współuzaleŜnionych, ofiar przemocy 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Wzrost liczby osób utrzymujących trzeźwość Urząd Miejski, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2 Przygotowanie i tworzenie zespołów interdyscyplinarnych działających profesjonalnie i kompleksowo w zakresie pomocy i interwencji w środowiskach dysfunkcyjnych. 2005 – 2010 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Ograniczenie patologii Urząd Miejski REALIZACJI NAKŁADY MINIMUM REALIZACYJNE ŹRÓDŁA DANYCH 3 Opracowanie i wdroŜenie programów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Wzrost bezpieczeństwa w rodzinach Urząd Miejski, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policja 4 Opracowanie i wdroŜenie standardów profilaktyki i przeciwdziałania alkoholizmowi, przemocy w rodzinie. 2005 - 2006 Bezinwestycyjne Ograniczenie patologii Urząd Miejski 5 Wspieranie profesjonalnych programów profilaktycznych. 2005 – 2013 Poprawa kondycji fizycznej BudŜet Miasta, i psychicznej dzieci, młodzieŜy fundusze pomocowe i dorosłych Urząd Miejski STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 47 6 Rozwijanie pomocy socjoterapeutycznej poprzez tworzenie świetlic socjoterapeutycznych i młodzieŜowych klubów z programem pomocy psychologicznej 2004 – 2010 7 Przygotowanie i wdraŜanie programów edukacji rodziców. 2005 – 2013 8 WdroŜenie procedur interwencji profilaktycznej w szkołach. 9 Przygotowanie i wdroŜenie programów współpracy słuŜb i instytucji pomocowych. Organizowanie kampanii edukacyjnych promujących 10 zdrowy styl. Poprawa kondycji fizycznej BudŜet Miasta, i psychicznej dzieci, młodzieŜy fundusze pomocowe i dorosłych, oświata Urząd Miejski BudŜet Miasta Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy i dorosłych Urząd Miejski 2005 – 2013 BudŜet Miasta Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy Urząd Miejski 2005 – 2006 Bezinwestycyjne Ograniczenie patologii Urząd Miejski 2005 – 2013 Poprawa kondycji fizycznej BudŜet Miasta, i psychicznej dzieci, młodzieŜy fundusze pomocowe i dorosłych 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Ankiety 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Urząd Miejski 2005 – 2013 BudŜet Miasta, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Urząd Miejski Prowadzenie systematycznych badań określających 11 skalę zjawisk dysfunkcyjnych i potrzeb pomocowych. Inicjowanie współpracy regionalnej w zakresie 12 rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii. Opracowanie i realizacja działań ewaluacyjnych w zakresie rozwiązywania problemów alkoholizmu i 13 narkomani oraz aktualizacja programów profilaktycznych i naprawczych dostosowana do wyników ewaluacji. Urząd Miejski STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 48 VIII. SYSTEM AKTUALIZACJI STRATEGII Wprawdzie strategia jest dokumentem „Ŝywym” i wprowadzanie zmian w jej zapisach jest nie tylko moŜliwe – w niektórych sytuacjach wręcz konieczne, to jednak naleŜy pamiętać, Ŝe zmiany te nie powinny dotyczyć zasadniczych kierunków strategii. Najczęściej, ze względu na zmieniające się uwarunkowania zarówno wewnątrz Miasta Mrągowo, jak i w jej otoczeniu, modyfikacjom poddajemy zapisy w części operacyjnej strategii. Jednak najlepszą metodą na wprowadzenie zmian w dokumencie strategii jest jej weryfikacja w społecznym procesie zbliŜonym do tego, jaki towarzyszył tworzeniu strategii, powtarzanym w cyklach pięcioletnich. Weryfikacja ta w uspołecznionym procesie, z wykorzystaniem ankiet oraz szerokim udziałem mieszkańców słuŜyć będzie ocenie realizacji oraz uaktualnieniu zapisów strategii, zwłaszcza jej nie zrealizowanej części. W czasie weryfikacji mogą powstawać zupełnie nowe cele szczegółowe i projekty dotyczące tych aspektów Ŝycia w Mieście Mrągowo, których w dniu dzisiejszym uczestnicy nie byli w stanie przewidzieć. Pamiętać jednak naleŜy o konsekwentnym dąŜeniu do poprawy jakości Ŝycia mieszkańców zawartych w wizji, celu nadrzędnym oraz w celach głównych, te bowiem elementy strategii zmianom i modyfikacjom nie powinny być poddawane. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 49 Wybrane informacje, waŜne dla realizacji strategii rozwiązywania problemów społecznych EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY W POLSCE STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 50 EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest głównym instrumentem wspierającym działania podejmowane w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz rocznych Wytycznych w sprawie zatrudnienia. Środki EFS przeznaczone są takŜe na realizację Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL ukierunkowanej na przeciwdziałanie dyskryminacji i zwalczanie nierówności szans na rynku pracy. Obszary wsparcia EFS Priorytety EFS realizowane są w ramach pięciu obszarów wsparcia, które określają zakres działań mogących otrzymać wsparcie ze strony EFS. Obejmują one: 1. Aktywną politykę rynku pracy mającą na celu przeciwdziałanie i zapobieganie bezrobociu, przeciwdziałanie zjawisku długotrwałego bezrobocia zarówno wśród męŜczyzn, jak i kobiet, ułatwianie ponownej integracji z rynkiem pracy długotrwale bezrobotnych, a takŜe wspieranie integracji zawodowej ludzi młodych oraz osób powracających na rynek pracy po okresie nieobecności na nim. 2. Przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego mające na celu ograniczenie zjawiska marginalizacji społecznej i przygotowanie osób naraŜonych na wykluczenie społeczne do wejścia na rynek pracy, utrzymania zatrudnienia lub powrotu do czynnego Ŝycia zawodowego. Skierowane jest ono do osób, które ze względu na trudną sytuację Ŝyciową nie potrafią samodzielnie odnaleźć się na rynku pracy, nie potrafią rozwiązać osobistych i zawodowych problemów korzystając długotrwale w sposób bierny ze świadczeń pomocy społecznej. 3. Kształcenie ustawiczne mające na celu ułatwienie i polepszenie dostępu do rynku pracy oraz integrację z rynkiem pracy, podwyŜszenie i utrzymanie potencjału zatrudnieniowego osób oraz promowanie mobilności zawodowej, poprzez zwiększanie dostępu do szkoleń zawodowych, edukacji oraz doradztwa. 4. Doskonalenie kadr gospodarki (promocja potencjału adaptacyjnego) oraz rozwój przedsiębiorczości poprzez promocję wykwalifikowanej, przeszkolonej i zdolnej do adaptacji do zmiennych warunków rynku pracy kadry pracowniczej, popieranie innowacyjności i potencjału adaptacyjnego w zakresie organizacji pracy, rozwijanie przedsiębiorczości oraz warunków sprzyjających tworzeniu miejsc pracy i podwyŜszaniu kwalifikacji, rozwój potencjału ludzkiego w sferze badań, nauki i technologii. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 51 5. Zwiększanie dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy, włącznie z moŜliwością rozwijania kariery zawodowej, zwiększeniem dostępu kobiet do nowych miejsc pracy, pomocą w uruchamianiu działalności gospodarczej, a takŜe działania zakładające zmniejszenie dysproporcji, których podstawą jest dyskryminacja ze względu na płeć zarówno w ramach pionowych, jak i poziomych struktur rynku pracy. Ponadto, w ramach EFS wspierane są kwestie horyzontalne (wspólne dla całego obszaru Unii i jej poszczególnych członków) dotyczące rozwoju lokalnego, równości szans, rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz zrównowaŜonego rozwoju. Podejmowane działania z zakresu rozwoju lokalnego mają przyczynić się, między innymi, do wzmocnienia więzi wewnętrznej wspólnot lokalnych, poprawy jakości Ŝycia społeczności oraz zwiększenia zaangaŜowania mieszkańców i władz lokalnych w rozwój społeczno-gospodarczy regionu poprzez realizację działań opartych na zasadzie partnerstwa. Kwestia równości szans stanowi istotny element wszystkich realizowanych działań. Odnosi się ona w szczególności do promowania równych szans kobiet i męŜczyzn na rynku pracy, do wyrównywania szans edukacyjnych i szans na rynku pracy osób naraŜonych na wykluczenie społeczne, osób zamieszkałych na terenach wiejskich i zaniedbanych oraz osób niepełnosprawnych. Rozwój społeczeństwa informacyjnego oznacza działania skierowane na podwyŜszenie poziomu technologicznego poprzez podnoszenie umiejętności korzystania z nowoczesnych technik informacyjno-komunikacyjnych, aktualizowanie wiedzy o nowoczesnych formach zarządzania i organizacji pracy oraz podwyŜszanie poziomu wykształcenia społeczeństwa. ZrównowaŜony rozwój oznacza rozwój społeczno - gospodarczy z poszanowaniem środowiska naturalnego. Celem generalnym SPO RZL jest “budowa otwartego, opartego na wiedzy społeczeństwa poprzez zapewnienie warunków do rozwoju zasobów ludzkich w drodze kształcenia, szkolenia i pracy”. Celem szczegółowym programu jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości. Harmonijny rozwój gospodarki ma zapewnić wzrost zatrudnienia i osiągnięcie spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na poziomie regionalnym i krajowym. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 52 SPO RZL będzie realizował powyŜsze cele poprzez działania określone w trzech Priorytetach: • Priorytet I: Aktywna polityka rynku pracy oraz integracja zawodowa i społeczna, • Priorytet II: Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy, • Priorytet III: Pomoc techniczna. Instytucją odpowiedzialną za realizację SPO RZL jest Departament Zarządzania EFS w Ministerstwie Gospodarki i Pracy. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
