Wprowadzenie do logopedii_2 IIII sem. WEzL, ST
Transkrypt
Wprowadzenie do logopedii_2 IIII sem. WEzL, ST
Wprowadzenie do logopedii, III sem., WEzL Profilaktyka logopedyczna Bibliografia: - Gunia G., Lechta V., Wprowadzenie do logopedii, Kraków 2011 - Rocławski B. , Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk, 1991 - Rocławski B., Fedorowska W., Wardowska B., Wczesne uwarunkowania rozwoju mowy. Wywiad biologiczno-środowiskowy, 1995 - Węsierska K. (red.), Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej, t. 1, 2012 W logopedii profilaktyka rozumiana jest jako „kształtowanie prawidłowej mowy u dzieci od najwcześniejszego okresu ich życia, dbanie o właściwą stymulację w początkach rozwoju mowy, tak by nie dopuścić do jakichkolwiek zaburzeń w jej rozwoju” (Skorek E. M., za: Węsierska, 2012, s. 27) Wyróżnia się: • Profilaktykę pierwszorzędową, która ma na celu zmniejszenie występowania wad i zaburzeń mowy u całej populacji. Działania w jej ramach ukierunkowane są dwuprofilowo: a) prewencja swoista – np. Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków, Program „Słyszę” dla Przedszkolaków, przesiewowe badania mowy dla dzieci b) prewencja niespecyficzna, rozumiana jako „działania zapobiegawcze w środowiskach wychowawczych w celu stworzenia optymalnych warunków do prawidłowego kształtowania się mowy” (Gunia, Lechta, 2011, s. 58), np. warsztaty edukacyjne dla rodziców, nauczycieli; prelekcje w „szkołach rodzenia” dotyczące nawyków pielęgnacyjnych/ żywieniowych itp. wpływających na prawidłowy rozwój mowy dziecka • Profilaktykę drugorzędową, której celem jest wczesne wykrycie i zdiagnozowanie zaburzeń komunikacji oraz ewentualne objęcie wczesną interwencją terapeutyczną. • Profilaktykę trzeciorzędową obejmującą osoby, u których zdiagnozowano już zaburzenia komunikacji i ma na celu przede wszystkim zapobieganie wtórnym zaburzeniom. Przykłady dobrych praktyk z zakresu profilaktyki logopedycznej: wczesna ocena warunków anatomicznych w obrębie jamy ustnej – wykluczenie przez lekarza patologii twarzoczaszki – rozszczep, przodożuchwie, niedorozwój szczęki, (tyłożuchwie fizjologiczne przeradza się w patologię na skutek utrwalenia nawyku oddychania przez usta!); diagnostyka wczesnych odruchów fizjologicznych ważnych dla późniejszego rozwoju artykulacji – odruchy ssania i szukania (zaniepokojenie powinny wzbudzić zaburzenia w połykaniu, przesadny odruch kąsania i zwracania, brak odruchu wysuwania języka i otwierania ust); odpowiednie ułożenie dziecka w łóżeczku – główka zawsze nieco powyżej reszty ciała – dzięki takiemu ułożeniu w naturalny sposób uzyskuje się domknięcie warg dziecka i umożliwimy mu oddychanie przez nos; prawidłowe nawyki żywieniowe – w miarę możliwości karmienie naturalne do 6 m-ca życia; wprowadzenie łyżeczki i kubeczka przy karmieniu dziecka już od 5 miesiąca życia; zwrócenie uwagi na prawidłowy sposób żucia, połykania pokarmu; przesiewowe badania mowy; kontrolne badania słuchu - szczególnie w przypadku przerostu migdałków, zapaleniach ucha; plakaty, gazetki ścienne, ulotki dotyczące prawidłowego rozwoju mowy, rozpowszechniane w placówkach (np. żłobkach, przedszkolach, przechodniach lekarskich); działania edukacyjne skierowane do rodziców i nauczycieli, propagujące techniki i metody stymulacji rozwoju mowy dziecka; Jednym z najważniejszych zadań profilaktyki logopedycznej jest popularyzacja wiedza z jej zakresu w różnych środowiskach (np. przyszli rodzice, lekarze – pediatrzy, rodzice/opiekunowie małego dziecka, nauczyciele, ..).