janusz balicki przesłanki demograficzne islamofobii w zachodniej

JANUSZ BALICKI
PRZESŁANKI DEMOGRAFICZNE ISLAMOFOBII W ZACHODNIEJ
EUROPIE. ANALIZA KRYTYCZNA
Wstęp
Migracje towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. Są one naturalnym sposobem na
poprawienie poziomu życia materialnego czy zmianę systemu politycznego lub ucieczkę przed
prześladowaniami. Obecnie według ONZ liczba imigrantów zagranicznych w skali globu osiągnęła
w dziejach ludzkości rekord: 232 mln1.
Migracje do Unii Europejskiej cechuje duże natężenie, które może się nasilać w przyszłości.
Wymienia się zwykle przynajmniej dwa główne powody, które na to wpływają.
1. Pierwszym jest przepaść ekonomiczna między półkulą północną i południową,
2. Drugim gwałtowne starzenie się społeczeństw Europy i w związku z tym konieczność
otwarcia drzwi dla imigrantów.
Toczy się jednak w Unii dyskusja na temat polityki imigracyjnej, a dokładniej kryteriów
przyjmowania imigrantów. Dotyczy ona zwykle zapotrzebowania rynku pracy. Nie brakuje też w
społeczeństwach europejskich opinii o konieczności selekcji migracji pod kątem religii. Sugerują to
skrajne partie prawicowe, ale także wyniki badań opinii publicznej. Wprawdzie takie kryterium
oficjalnie w UE jest nie do przyjęcia, to jednak nie należy głosów za jego wprowadzeniem
całkowicie ignorować.
Religią, która wzbudza najwięcej kontrowersji, jest islam. Obawy przed islamem mają też
swoje określenie: islamofobia. Termin ten wprawdzie pierwszy raz pojawił się już w 1922 r., to
dopiero w latach dziewięćdziesiątych przyjął się powszechnie w Europie na określenie lęku przed
islamem2. Wprawdzie podłożem tych obaw są różnego rodzaju czynniki, to jednak wydaje się, że
pierwsze miejsce zajmują czynniki demograficzne. Chodzi w nich z jednej strony o przyrost
demograficzny wspólnot muzułmańskich a z drugiej spadek urodzeń na naszym kontynencie i
starzenie się ludności Europy3.
1
2
3
Międzynarodowy Dzień Migrantów. Przesłanie Sekretarza Generalnego ONZ 18 grudnia 2013 r.,
http://www.unic.un.org.pl/index.php/ngo/aktualnosci.php?news.
S.Cesari, Islamophobia in the West: Comparison between Europe and United States, w: J.L.Eposito, I.Kalin,
Islamophobia. The Challenge of Pluralism in the 21 Century, Oxford University Press, Oxford 2001, s. 21;
S.Vertovec, Islamophobia and Muslim Recognition in Britain, w: Y. Y. Haddad (red.), Muslims In the West, From
sojourners to citizens, OXFORD University Press, Oxford USA 2002, s.19-35.
Np. P. J. Buchanan, Śmierć Zachodu. Jak wymierające populacje i inwazje imigrantów zagrażają naszemu krajowi
i naszej cywilizacji, Wektory, Wrocław 2005; W. Laqueur, Ostatnie dni Europy, Epitafium dla Starego Kontynentu,
Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2008.
Religia
Wyznawcy 2010
mln
%
Chrześcijanie
2 260,00
32,8
Muzułmanie
1 554,00
Hindusi
Religia
Wyznawcy 2010
mln
%
Sikhowie
23,93
0,3
22,5
Żydzi
14,76
0,2
948,58
13,8
Spirytyści
13,70
0,2
Agnostycy
676,94
9,8
Taoiści
8,43
0,1
Chińskie rel.
436,26
6,3
Bahaiści
7,31
0,1
Buddyści
494,88
7,2
Konfucjanie
6,45
0,1
Rel. etniczne
242,52
3,5
Dżiniści
5,32
0,1
Ateiści
136,66
2,0
Szintoiści
2,76
0,0
Nowe religie
63,00
0,9
Zoroastrianie
0,20
0,0