Strategie rozwoju firm biotechnologicznych – szansa rozwoju firm

PIOTR KOŁAKOWSKI
Strategie rozwoju firm biotechnologicznych –
szansa rozwoju firm biotechnologicznych na
Warmii i Mazurach
Konkurencyjność a innowacyjność
Co to jest innowacyjność ?
Innowacyjność wiąże się z wprowadzeniem czegoś nowego,
nowatorstwem, reformą, ulepszeniem.
Rodzaje innowacji w przedsiębiorstwie:
procesowa = opracowanie lub wdrożenie nowej lub znacząco
ulepszonej technologii,
produktowa = opracowanie i wdrożenie do produkcji nowego
produktu lub usługi,
organizacyjna = zastosowanie nowych rozwiązań organizacyjnych,
marketingowa = zastosowanie nowych technik marketingowych.
2
Konkurencyjność a innowacyjność
Wysoka konkurencyjność nie musi być związana z
innowacyjnością a np.
 Kosztami pracy
 Lokalizacją
 Dostępem do taniego źródła energii
 Dotacjami
 Brakiem dbałości o środowisko
3
Innowacyjność - bariery
 Bariera myśli – co zrobić aby doprowadzić do nowatorskiego
rozwiązania
 Bariera wdrożenia – co zrobić aby wyjść poza laboratorium i
umysły wynalazców
 Bariera finansowa – co zrobić aby otrzymać finansowanie
(systemy bankowe w Europie a w szczególności w Polsce nie
są przygotowane na finansowanie innowacyjnych
przedsięwzięć)
4
PRODUKT INNOWACYJNY A PRODUKT
POWSZECHNEGO UŻYCIA
 Marża produkcyjna wynosi powyżej 50%
 Czas życia – średnio 5 lat (po 5 latach albo znika z rynku albo staje
się produktem powszechnego użycia – telefon komórkowy)
 Wysokie koszty badań, często nowa technologia
 Nie każdy nowy produkt jest produktem innowacyjnym
 Produkt innowacyjny zaspokaja lepiej aktualną potrzebę np Head
and Shoulders – dwa w jednym, żywność funkcjonalna - Actimel)
lub odkrywa i buduje nieznaną dotychczas potrzebę
5
PRODUKT INNOWACYJNY
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Koszt produkcji
Koszt sprzedaży
A
B
Produkt A – marża 80%
Produkt B – marża 5%
A- produkt innowacyjny
B – produkt powszechnego użytku
6
Wprowadzanie innowacji
Zakup nowoczesnej technologii
Zakup patentu
Rozwój organiczny poprzez tworzenie własnego wydziału badawczorozwojowego do modernizacji i tworzenia nowych produktów lub technologii
Współpraca z ośrodkami naukowo-badawczymi w celu transferu wiedzy do
przedsiębiorstwa
Umożliwienie twórcy pomysłu jego realizację poprzez wspieranie
finansowania jego działalności gospodarczej
Projekty promujące zatrudnianie naukowców w przedsiębiorstwie
Zachęty do uczestnictwa ludzi z przemysłu w konferencjach naukowych
Promowania naukowców współpracujących z przemysłem
7
Specyfika dużych przedsiębiorstw
innowacyjnych
• Dział badawczo-rozwojowy (R&D) - budżet od 2 do 20% rocznego
obrotu
• Komórka wywiadu gospodarczego
• Bardzo rozwinięty i rozbudowany dział kadr (Human Resources)
• Unikatowe nietypowe wyposażenie
•Wysoki poziom wykształcenia załogi
• Wysoka kultura firmy
• Wysoki poziom poufności
• Technologia lub produkt chroniony z reguły patentem
• Rozbudowany dział SHEQ
8
Specyfika małych i średnich przedsiębiorstw
innowacyjnych
• Dział badawczo-rozwojowy (R&D) - budżet od 2 do 20% rocznego
obrotu
• Wysoki poziom poufności oparty na zaufaniu a nie procedurach
• Z reguły dużo większe zaangażowanie załogi, większa satysfakcja
• Mniejsze koszty funkcjonowania, mniej nietrafionych projektów,
większa elastyczność, szybszy przepływ informacji
• Duże zagrożenie penetracji firmy przez duże przedsiębiorstwo
(podkupienie kluczowego pracownika, wyciek poufnych informacji)
• Grzech zaniechania ustawicznego rozwoju (zachłyśnięcie się
początkowym sukcesem)
9
Innowacyjność polskich przedsiębiorstw
Sytuacja obecna
• Wyrównuje się poziom technologiczny Polski z Europą Zachodnią – bezpośredni
zakup powszechnie stosowanej technologii w Europie nie gwarantuje już sukcesu
•
Przy wyrównujących się kosztach pracy możemy konkurować tylko innowacyjnością
•
Większość dużych koncernów, które zainwestowały w Polsce nie widzą
konieczności ani potrzeby odbudowy działu R&D w Polsce, utrzymując centra
badawcze w kraju pochodzenia (z wielu przyczyn)
•
Wzrost świadomości polskich branż, które zaczynają budować działy
badawczo-rozwojowe na wzór istniejących w tych branżach w innych krajach
•
Zwracanie coraz większej uwagi na rolę wywiadu gospodarczego w podejmowaniu
decyzji biznesowych (wcześniej całkowicie realizowanego przez Państwo)
•
Wprowadzanie procedur dotyczących poufności
10
Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D)
•
Budżet: od 2 do 20% rocznego obrotu firmy
•
Zatrudnienie: od 5 do 70% stanu załogi
•
Dyrektor R&D: jedno z kluczowych i niezależnych stanowisk (z
reguły członek zarządu, wiceprezes)
•
Wysoki poziom poufności: oparty na procedurach i
zabezpieczeniach informacji poufnych
•
Współpraca w obrębie firmy: marketing, sprzedaż, produkcja,
zewnętrzna: uniwersytety, ośrodki naukowo-badawcze
11
Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D)
•
Badania podstawowe
a) Lokalizacja – centralnie jeden ośrodek zlokalizowany w
strategicznym miejscu
b) Projekty długoterminowe – do 5 lat
c) Projekty finansowane w znacznym zakresie ze środków
publicznych
d) Częsta otwarta zewnętrzna współpraca z ośrodkami badawczymi i
uniwersyteckimi
e) Dopuszczalne są projekty w których uczestniczy również
konkurencja (rozwiązania dla całej branży np. alergiczność
produktów mleczarskich)
f) Możliwość publikacji, patentowania, ale tez możliwość utajnienia
badań na dowolnym etapie
12
Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D)
•
Badania – rozwój i aplikacje
a)
-
Rozwój nowych produktów, procesów i technik
Projekty niedłuższe niż 1-2 lata
Współpraca zewnętrzna z b. wysokim poziomem poufności
Najczęściej jedna osoba odpowiada za cały projekt i w zasadzie
tylko ona zna wszystkie szczegóły projektu (uczestnicy projektu
wykonują określone zadania)
Sponsorem projektu jest marketing i on decyduje o jego
kontynuacji lub zatrzymaniu
-
Dojrzałe firmy mają z reguły jedno centrum rozwoju wyposażone w linie
do pilotowej produkcji. Dodatkowo przy każdym zakładzie
produkcyjnym jest mały zespół badawczy do rozwoju: np
produktów regionalnych
13
Organizacja działu badawczo-rozwojowego (R&D)
•
Badania – rozwój i aplikacje
B) Aplikacje (wdrożenia)
- Projekty niedłuższe niż 6 miesięcy (tzw Fast Truck Project lub
Technical Service Project)
- Projekt realizowany jest w oparciu o własne zasoby, współpraca
zewnętrzna b. ograniczona
- Sponsorem projektu jest sprzedaż i ona decyduje o jego
kontynuacji lub zatrzymaniu
- Projekt realizowany często bezpośrednio u klienta
14
Strategia
Strategia to przemyślana, ogólna koncepcja
działania, której realizacja zapewnia organizacji
przewagę na rynku, mimo inteligentnego
przeciwdziałania konkurencji.
K. Obłój
Strategia to wybór dziedziny działalności, w której
organizacja chce być obecna, i określić zasoby, jakie
są jej niezbędne do przetrwania i rozwoju.
Strategor
Strategia jest połączeniem sztuki i wiedzy.
15
Strategie rozwoju firm innowacyjnych
Strategia marketingowa
Strategia Michaela Portera
Strategia technologiczna
Strategia optymalizacji kosztów zakupu
Strategia naśladowcza „follwera”
Strategia rozwoju poprzez zakupy (małych raczkujących firm z
bardzo dobrym pomysłem lub zakupy w celu likwidacji konkurencji)
Strategia rozwoju organicznego
Strategia rozwoju poprzez sprzedaż lub likwidację określonych
segmentów wg opracowanego klucza rentowności i obrotów np:
marża brutto poniżej 50%, obroty roczne poniżej 1 000 KPLN.
16
Strategie marketingowe
Odnosząc się do poziomu ceny i jakości wyrobów lub usług można zbudować
cztery strategie rynkowe
Niska cena
Wysoka cena
Niska jakość
Okazja rynkowa
Uderz i znikaj
Wysoka jakość
Penetracja rynku
Luksus rynkowy
17
Strategie Michaela Portera
Trzy podstawowe strategie rynkowe:
•
Minimalnych kosztów
•
Zróżnicowania
•
Koncentracji
18
Szanse rozwoju firm biotechnologicznych na
Warmii i Mazurach
Bariera myśli
•
Zaplecze naukowo-badawcze
Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności
Wydział Nauki o Żywności ze specjalnością biotechnologii
żywności
Wydział Biologii i Biotechnologii
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Wydział Lekarski
Wydział Bioinżynierii Zwierząt
19
Szanse rozwoju firm biotechnologicznych na
Warmii i Mazurach
Bariera wdrożeniowa
•
Producenci sprzętu specjalistycznego
•
Pilotowe linie technologiczne
•
Centrum innowacji i transferu technologii przy UWM
•
Park Technologiczny
•
Prywatne firmy zajmujące się wdrażaniem
20
Szanse rozwoju firm biotechnologicznych na
Warmii i Mazurach
Bariery finansowe i organizacyjne
•
Długotrwałe procedury rejestracyjne firmy i procedury
rejestracyjne nowego produktu
•
Nieufność banków w finansowaniu pomysłów na nowe
technologie i nowe produkty. Banki nie są przygotowane na
wchodzenie do projektów jako udziałowcy przedsięwzięcia –
nie ma takiego produktu bankowego
•
Dotacje na tworzenie przedsiębiorstwa lub wdrożenie
produktu innowacyjnego – moim zdaniem nie są to
najlepsze rozwiązania – nie dają równych szans
21