Analiza ryzyka przedsiębiorstwa X z branży wytwarzania i

E. Brylak
Wroclaw University of Economics
„Analiza ryzyka przedsiębiorstwa X z branży wytwarzania i
przetwarzania produktów rafinacji ropy naftowej.”
Słowa kluczowe: analiza wskaźnikowa, płynność finansowa, kondycja finansowa, indeks ogólny
Keywords: ratio analysis, liquidity, financial condition, general index
JEL Classification: G30
Wstęp
Celem poniższej pracy jest analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa działającego
w branży wytwarzania i przetwarzania produktów rafinacji ropy naftowej w latach 2006-2011
z wykorzystaniem miary PHI Zietlowa. Metoda ta jest innowacyjnym podejściem do oceny
zarówno przedsiębiorstw jak i jednostek pożytku publicznego.
Analizowane przedsiębiorstwo działa na rynku od 1999 roku. W 2010 roku
klasyfikowało się, jako jedne z największych przedsiębiorstw na świecie (398 miejsce). W
ocenie pracownika firmy (na podstawie przeprowadzonej ankiety) można uznać, iż
przedsiębiorstwo jest w dobrej kondycji finansowej.
Treść pracy
Jak wiadomo reputacja i stabilność firmy jest bardzo istotnym czynnikiem jej rozwoju,
dlatego też im wyższy wskaźnik logarytmu wieku, tym lepiej. W analizowanym przypadku
firma w 2006 roku miała 7 lat stąd wskaźnik ten przybiera dość wysokie wyniki.
Tabela 1 – Natural Logarithm of Age
Wskaźnik
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Natural Logarithm of Age
1,945
2,079
2,197
2,302
2,397
2,484
Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X
Oprócz stateczności przedsiębiorstwa istotną rolę odgrywa również jego rozmiar.
Wskaźnik logarytmu przychodów ze sprzedaży prezentuje wartości związane właśnie z
tym czynnikiem. W analizowanym przypadku widzimy, że indeks ten stale rośnie osiągając
spore wartości. Można, zatem wnioskować, iż jest to w skali rynku przedsiębiorstwo duże.
Innym analizowanym wskaźnikiem, jest wskaźnik niestabilności aktywów. Im niższe
wartości przyjmuje, tym lepiej z punktu widzenia analizy przedsiębiorstwa. W przypadku
firmy X początkowo w latach 2006-2008 wskaźnik ten malał, w 2009 i 2010 wzrósł,
natomiast w 2011 ponownie zmalał.
Wskaźnik poziomu gotówki w latach 2006-2008 malał, co świadczy o pogorszeniu
się płynności finansowej analizowanego przedsiębiorstwa. W roku 2009 jak i w 2011 sytuacja
środki pieniężne znacznie wzrosły powodując poprawę sytuacji finansowej firmy.
Następny analizowany wskaźnik dotyczy wypłacalności przedsiębiorstwa. W
analizowanym przypadku firma X zdecydowanie ma problemy z wypłacalnością, co świadczy
o ujemnych wartościach wskaźnika.
Płynność finansową badać można także za pomocą wskaźnika Target Liquidity
Lambda. Im wyższe wartości osiąga ten indeks tym przedsiębiorstwo charakteryzuje się
większą elastycznością finansową. W roku 2011 odnotowano największy przyrost tego
wskaźnika.
Wskaźnik bieżącej płynności w analizowanym przedsiębiorstwie w roku 2011
wzrósł o około 200% w stosunku do wartości wskaźnika z 2006 roku. Można, zatem
stwierdzić, iż wypłacalność firmy w znaczący sposób się poprawiła.
Zdolność do pokrycia zobowiązań z dodatnich przepływów pieniężnych z działalności
operacyjnej można przeanalizować w oparciu o wskaźnik przepływów pieniężnych z
działalności operacyjnej. Ujemne wartości wskaźnika w latach 2006-2011 świadczą o
problemach firmy X związanych właśnie z pokryciem zobowiązań.
Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem przedstawia wskaźnik asset ratio.
Wyższe wartości tego indeksu świadczą o lepszej sytuacji finansowej między innymi pod
względem wypłacalności jednostki. W analizowanym przedsiębiorstwie można zauważyć, iż
indeks ten utrzymuje stabilny poziom bez skokowych zmian.
Udział aktywów obrotowych w aktywach ogólem
0,6
0,4
Wartość wskaźnika
0,2
0
2006 2007
2008 2009
2010
2011
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X
Innym wskaźnikiem, który bada kondycję finansową firmy jest wskaźnik kosztów
administracyjnych. Dzięki niemu możemy badać zależność kosztów administracyjnych z
wartością sprzedaży danej jednostki. W przypadku firmy X wskaźnik ten przybiera
stosunkowo małe wartości, przez co można uznać, iż udział kosztów administracyjnych w
wyniku ze sprzedaży nie jest znaczący. Kolejny indeks umożliwia analizę kondycji
przedsiębiorstwa z punktu widzenia nadwyżki finansowej netto (ang. Net Surplus).
Najbardziej pożądaną sytuacją jest zachowywanie stabilnych wartości lub wzrost tego
wskaźnika. Firma X niestety nie może pochwalić się zbliżonymi do siebie wartościami we
wszystkich analizowanych latach 2006-2011 tego wskaźnika. W roku 2008 można dostrzec
znaczący spadek do wartości ujemnej, co może być spowodowane między innymi spadkiem
wartości aktywów.
Kolejny prezentowany wskaźnik świadczy o wpływie zdywersyfikowanych
przychodów na elastyczność finansową firmy. Najwyższą wartość tego indeksu firma X
odnotowała w roku 2006. Warty podkreślenia jest spadek wskaźnika w roku 2011 o około
60% w stosunku do roku bazowego (2006).
Aby zbadać, w jakim stopniu firma finansuje przedsięwzięcia inwestycyjne środkami
własnymi można posłużyć się między innymi wskaźnikiem samofinansowania. Po
dokonaniu niezbędnych obliczeń można stwierdzić, iż w przypadku firmy X sytuacja jest
stateczna, ponieważ wartości mieszczą się w niezbyt rozpiętym przedziale 0,83-1,70.
W analizie kondycji przedsiębiorstwa wykorzystać także wskaźnik dotyczący jego
zadłużenia finansowego. Bierze się wówczas pod uwagę udział kapitałów obcych w
finansowaniu aktywów. W analizowanym przedsiębiorstwie X można zauważyć, iż wskaźnik
ten utrzymuje wysokie wartości. Może to być spowodowane między innymi dużym
zaangażowaniem zobowiązań długoterminowych (w tym kredytów i pożyczek).
Wielkość zobowiązań długoterminowych w latach 2006-2011
15000000,00
10000000,00
5000000,00
Zobowiązania długoterminowe
0,00
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X
Wskaźnik pozyskiwania funduszy w przedsiębiorstwie X wynosi 0, ponieważ firma
ta nie korzysta z tego typu źródeł finansowania.
Aby jednoznacznie i sumarycznie, odpowiedzieć sobie na pytanie, w jakiej formie
było przedsiębiorstwo X w latach 2006-2011 niezbędne jest obliczenie ogólnego wskaźnika
kondycji finansowej (ang. Financial Health Index - FHI). Jego podstawowym założeniem jest
zbadanie firmy pod kątem wypłacalności, płynności oraz elastyczności finansowej.
W jego skład wchodzą wszystkie wymienione w pracy wskaźniki, które podzielone są
na
cztery
ważone
podkategorie:
ogólne,
natychmiastowe,
krótkoterminowe
oraz
średnioterminowe. Ciekawym jest fakt, iż wskaźnika FHI używać można nie tylko w
odniesieniu do klasycznych przedsiębiorstw, ale również do instytucji pożytku publicznego.
W przedsiębiorstwie X w latach 2006-2010 nie było zbyt dużych wahań wartości
wskaźnika kondycji finansowej. Jednakże w roku 2011 firma poprawiła swoje wyniki o
przeszło 100 %.
Financial Health Index w przedsiębiorstwie X
120
100
80
60
40
20
0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Financial Health Index
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa X
Poprawa sytuacji w firmie X w roku 2011 może być spowodowana między innymi
spadkiem zobowiązań długoterminowych przy jednoczesnym zwiększeniu wartości środków
pieniężnych i innych aktywów pieniężnych, co pozytywnie wpływa na ocenę jednostki.
Rys. 1 - Dynamika zobowiązań długoterminowych i środków pieniężnych i innych aktywów
finansowych w latach 2010-2011
Zobowiązania
długoterminowe
-2%
Środki pieniężne i
inne aktywa
pieniężne
+48%
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań finansowych firmy X
Zakończenie
Celem pracy była ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa X działającego w
branży wytwarzania i przetwarzania produktów rafinacji ropy naftowej w latach 2006-2011 za
pomocą wskaźnika Financial Health Index w oparciu o założenia zaprezentowane w
publikacji autorstwa John Zietlowa. W rezultacie dokonano obliczeń wszystkich niezbędnych
wskaźników. Na podstawie sprecyzowanych wyników oraz odpowiedzi z ankiet
przeprowadzonej z przedstawicielem przedsiębiorstwa dokonano rzetelnej analizy sytuacji
finansowej firmy X.
Tabela 2 - Wskaźniki składowe Financial Health Index
Wskaźnik
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Natural Logarithm of
Age
1,9459
2,0794
2,1972
2,3026
2,3979
2,4849
Natural Logarithm
of Size
17,4982
17,6633
17,9600
17,7300
17,9201
18,1593
Asset Instability
Index
4783122,7292 2805395,5356 2263730,9628 3872090,7080 4009921,9311 3084231,3491
GENERAL
SUBSCORE
8,2020
8,4254
8,6711
8,7252
8,9070
9,0956
Cash Reserve
Sufficiency Ratio
0,8218
0,7883
0,7743
0,8172
0,8032
0,8289
Modified Cash
Ratio
0,0238
0,0140
-0,0002
0,0548
0,0454
0,0869
Target Liquidity
Lambda
7,3441
7,5189
5,6866
4,6976
5,3445
9,8063
Current Liquidity
Index
1,4781
2,1261
0,4274
3,3273
2,1015
5,0003
IMMEDIATE-TERM
SUBSCORE
6,9147
7,1600
5,0401
6,1070
5,9599
10,6868
Operating Cash
Flow Ratio
-0,1587
-0,1104
-0,1991
-0,2240
-0,1497
-0,0689
Asset Ratio
0,4373
0,4113
0,4488
0,3859
0,3941
0,4805
Administrative
Expense Ratio
0,0229
0,0350
0,0194
0,0274
0,0169
0,0258
SHORT-TERM
SUBSCORE
1,4808
1,5191
1,4663
1,3113
1,3016
1,6948
Net Surplus
643766
1222430
-1972815
1902331
2868514
28306832
Contribution Ratio
0,0553
0,0365
0,0376
0,0199
0,0300
0,0225
Self-Financing
Ratio
1,7031
1,1592
0,8313
1,0545
1,2742
1,0205
Financial Debt
Ratio
0,5940
0,6885
0,8318
0,8118
0,7363
1,1024
Fundraising Cost
Ratio
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
MEDIUM-TERM
SUBSCORE
2,7515
2,0907
-2,0490
2,3479
3,8842
28,0981
FINANCIAL HEALTH
INDEX
45,8064
45,8042
29,1322
41,7830
44,4198
113,1234
Bibliografia:
1. Bowman, W. (2011a). “Financial capacity and sustainability of ordinary nonprofits.”
Nonprofit Management and Leadership, 2011,
2. Duda Piechaczek, Edyta, Analiza i planowanie finansowe, wyd. Helion, Gliwice 2007
3. Grzegorz Gołębiowski, Agnieszka Tłaczała: Analiza finansowa w teorii i w praktyce.
Warszawa, Difin, 2009
4. Krzemińska Danuta, Finanse przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły
Bankowej, Poznań 2000
5. Małgorzata Zaleska: Ocena ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa przez analityka
bankowego. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, 2002
6. Mills, J. R., and Yamamura, J.H. “The Power of Cash Flow Ratios,” Journal of
Accountancy, 1998
7. Nowak, Edward, Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa 2008
8. Smith, G.P. "What are the Capital Structure Determinants for Tax-Exempt
Organizations?" Financial Review, 2010
9. Zietlow, J. T. “Liquidity Management in Donative Nonprofit Organizations.”
Association for Research on Nonprofit Organizations and Voluntary Action Annual
Conference 26, Association for Research on Nonprofit Organizations and Voluntary
Action, 1997
10. Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial
Sustainability (September 26, 2012). Available at SSRN:
http://ssrn.com/abstract=2049022
Spis tabel:
Tabela 1 – Natural Logarithm of Age
Tabela 2 - Wskaźniki składowe Financial Health Index
Spis wykresów:
Wykres 1 - Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem
Wykres 2 - Wielkość zobowiązań długoterminowych w latach 2006-2011
Wykres 3 - Financial Health Index w przedsiębiorstwie X
Spis rysunków:
Rysunek 1 - Dynamika zobowiązań długoterminowych i środków pieniężnych i innych
aktywów finansowych w latach 2010-2011