Karta pracy - Filmoteka Szkolna

KARTA PRACY – BUNTOWNICY, ODMIEŃCY, OUTSIDERZY
IMIĘ I NAWISKO:........................................................................., KLASA:.........................
ZADANIE 1. Wpisz terminy w puste miejsca:
bunt, outsider, anarchizm, nonkonformista, odmieniec, dysydent
najwyższą wartością jest wolność, należy odrzucić
wszystko co ją ogranicza, np. autorytety, państwo.
Ideologia narodziła się w XIX wieku
inaczej inny
pojęcie z zakresu nauk społecznych. W koncepcji
Roberta Mertona oznacza sposób przystosowania
jednostki poprzez odrzucenie celów społecznych grupy
oraz społecznie uznawanych środków realizacji celów
społecznych oraz zastąpienie ich własnymi celami i
środkami ich osiągania. Zastępowana kontrkulturą.
człowiek pozostający na uboczu społeczeństwa,
nieangażujący się bezpośrednio w bieżące sprawy
postawa krytyczna wobec zasad, zachowań i norm
społecznych, grupowych, przeciwstawiająca im własny
system wartości
człowiek przeciwstawiający się panującej władzy,
represjonowany z tego powodu
ZADANIE 2. Praca z tekstem źródłowym
Dr Wojciech Otto, Bunt w: http://www.filmotekaszkolna.pl/lekcja–temat,97
Bunt jest wpisany w naturę człowieka. Albert Camus napisał: Aby istnieć, człowiek musi się
buntować. Pisarz potwierdził tym samym, że stan buntu jest dla człowieka naturalny. Jego
celem bywają zwykle wady i ustalone zasady funkcjonowania społeczeństwa, zwłaszcza
mieszczańskiego, w którym przyszło żyć buntownikowi. Każde społeczeństwo w historii
miało swoich buntowników – mogli być nimi rewolucjoniści, politycy, artyści czy wyznawcy
jakiejś religii. Niektórzy z nich zmienili świat. Jednym z pierwszych był mityczny Prometeusz,
sprzeciwiający się woli bogów, a następnie srodze za to ukarany. Legendę i dokonania
innych utrwaliły literackie opowieści, filmy czy nagłówki gazet. Postawa buntu może
przybierać rozmaite formy, od programowej bierności, poprzez manifestację inności, na
agresywnej kontestacji skończywszy. Wszystkie one zawierają w sobie sprzeciw wobec
wadliwego pod różnymi względami świata. Rola buntu w dziejach ludzkości jest nie do
www.filmotekaszkolna.pl
przecenienia. Najjaskrawiej przejawia się w przełomach politycznych, powodując zmianę
biegu historii. Przybiera również formy mniej spektakularne i bardziej rozłożone w czasie.
Mam tu na myśli chociażby wielką rewolucję społeczną z przełomu XIX i XX wieku czy
niwelowanie skutków Holocaustu. Buntem przesycona jest także sztuka i życie artystów.
Istnieje wreszcie bunt „szarego” człowieka, zwłaszcza młodego, który w zaciszu pokoju z
bezsilności zaciska pięści. Buntownicy, odmieńcy, outsiderzy, którzy pojawiają się w
omawianych filmach, należą do grupy ludzi kontestujących rzeczywistość.
A) Co to jest bunt?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
B) Co oznacza bunt w społeczeństwie? Do czego doprowadzili znani buntownicy? Jak
ich można inaczej nazwać? Podaj przykłady.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
C) Jakie są rodzaje buntu?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
ZADANIE 3. Najpierw przeczytaj fragment tekstu źródłowego, a następnie obejrzyj fragment
filmu Jerzego Skolimowskiego "Rysopis" z Filmoteki Szkolnej – i odpowiedz na pytanie:
Dr Wojciech Otto, Rysopis w: http://www.filmotekaszkolna.pl/lekcja–film–opis,97,1612
Dlaczego zostaje się outsiderem? Filmowa postać Andrzeja Leszczyca jest dowodem na to,
że powody najczęściej bywają te same. Postawa outsiderska wyrasta z pewnego rodzaju
sprzeciwu wobec świata, który okazuje się nie taki jak być powinien. Leszczyc buntuje się
wobec polskiej rzeczywistości lat sześćdziesiątych. Nie chodzi jednak o bunt w wymiarze
politycznym. Tym, co krępuje bohatera, są ograniczenia cywilizacyjne i obyczajowe –
stereotypy zachowania, mity historii i rodzimej tradycji. Postępuje więc tak, aby owe mity i
stereotypy rozbić. Bez powodu rzuca studia w rok przed ich zakończeniem, zrywa dwuletnią
znajomość z dziewczyną i wbrew temu, co sądził wcześniej, na ochotnika zgłasza się do
zasadniczej służby wojskowej. Nie dość na tym. Unika także bliższych relacji z otoczeniem,
nie chcąc uzależnić się ani od ludzi, ani od rzeczy materialnych. Choć wydaje się, że jego
decyzje są zupełnie nieprzemyślane i bezsensowne, są one jednak wyrazem życiowej
postawy bohatera, kontestującej to, co na trwałe zapisane w tradycji lub ustalone normami
społecznymi.
Dzień z życia Andrzeja Leszczyca – dwudziestokilkulatka, który porzuca studia i ku
zdumieniu komisji poborowej domaga się natychmiastowego powołania go do służby
zasadniczej. Do odjazdu pociągu do jednostki wojskowej zostaje mu dziesięć godzin, które
spędza na, wydawałoby się, bezcelowej włóczędze po ulicach miasta. Spotyka starych
znajomych, poznaje młodą studentkę, pożycza pieniądze, zapisuje się na kurs językowy,
wdaje w niepotrzebną bójkę i zrywa ze swoją dziewczyną. W finale, o symbolicznej godzinie
15.10, odjeżdża pociągiem do jednostki w Kołobrzegu.
www.filmotekaszkolna.pl
W jaki sposób główny bohater buntował się przeciwko otaczającej go rzeczywistości
społecznej i politycznej?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
ZADANIE 4. Jakich wydarzeń dotyczą teksty źródłowe i jaką postawę przyjęła ta strajkująca
grupa społeczna?:
A)
B)
www.filmotekaszkolna.pl
C) Zbigniew Gluza, Rok 1968 środek Peerelu, Ośrodek Karta, Warszawa 2008, s. 88–89.
20 marca 1968 Warszawa. Na politechnice odbywa się wiec, podczas którego zapada
decyzja o przeprowadzeniu 48 – godzinnego strajku okupacyjnego.
21 marca 1968 Łódź. Trwają strajki okupacyjne na trzech najważniejszych uczelniach.
Warszawa. Podczas wiecu na Uniwersytecie następuje proklamowanie strajku
okupacyjnego.
D)
Ulicami i wzgórzami
niosła się studencka pieśń,
szły gromady wichrzycieli,
aby wolność słowa nieść.
I ostaną się w legendzie
dni protestu, bunt i gniew
i rozsławiać Dziady będziesz,
choćbyś dostał pałą w łeb.
Z piosenki studenckiej
....................................................................................................................................................
ZADANIE 5. Uzupełnij tekst źródłowy. Jakiego buntownika dotyczy tekst i zdjęcie? Czy może
on być autorytetem dla outsiderów i buntowników w XXI wieku?
Dlatego właśnie .......... .....................nie spoczął ostatecznie
w jakimś mauzoleum na monstrualnym placu, ale wylądował
w T–shirtach, zegarkach i kuflach do piwa. Lata ............,
które tak bardzo symbolizował, nie zmieniły podstawowych
gospodarczych i politycznych struktur społeczeństw, przeciw
którym.......................ówczesna młodzież. [...]
Właśnie dlatego .......................doskonale wpasował się w
społęczne zapotrzebowanie, stając się najdoskonalszym
symbolem kulturowej.............................. .
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
...........................
Praca domowa: PRACA DOMOWA – ODPOWIEDZ: CZY MASZ W SOBIE COŚ Z
BUNTOWNIKA, ODMIEŃCA, OUTSIDERA?
www.filmotekaszkolna.pl