Wiedza tradycyjna w Konwencji o różnorodności biologicznej oraz

Wiedza tradycyjna
w Konwencji o różnorodności
biologicznej
oraz Konwencji Karpackiej
Bożena Haczek
15 kwietnia 2011 r.
Konwencja
o różnorodności biologicznej
• Przyjęta w 1992 r.
• 193 strony konwencji
• 3 główne cele:
- ochrona RB
- zrównoważone użytkowanie
- sprawiedliwy podział korzyści
Tradycyjna wiedza
• Posiadana przez społeczności rdzenne i
lokalne, jej wspólna własność
• Zdobyta na skutek wielowiekowych
doświadczeń
• Przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie
• Przystosowana do lokalnych warunków
społeczno-środowiskowych
• Związana ze wszystkimi aspektami życia
Tradycyjna wiedza
• Art. 8(j) Konwencji
• Jedno z 19 zagadnień przekrojowych
Konwencji
• Stosowne decyzje podczas wszystkich
COPs (od COP3)
• Program pracy nt. wdrażania artykułu 8(j)
• WG8(j)
Art. 8(j)
• Każda Strona chroni wiedzę i praktyki
stosowane przez społeczności rdzenne i
lokalne sprzyjające ochronie i
zrównoważonemu użytkowaniu
różnorodności biologicznej, wspiera ich
szersze stosowanie za zgodą i przy
udziale tych osób, oraz zachęca do
równego podziału korzyści płynących z
wykorzystania tej wiedzy i praktyk
Program pracy
• Przyjęty decyzją V/16 w 2000 r.
• Cel: promowanie wdrażania art. 8(j) i czynnego
uczestnictwa społeczności rdzennych i
lokalnych we wdrażaniu Konwencji
• 17 zadań podzielonych na dwie fazy wdrażania
oraz sposoby i środki wdrażania
Program pracy - zadania
• Wzmocnić potencjał społeczności rdzennych i
lokalnych i podejmowania decyzji związanych z
zachowaniem różnorodności biologicznej
• Opracować raport nt. stanu i trendów zachowania
tradycyjnej wiedzy
• Opracować mechanizm skutecznego podziału korzyści
z wykorzystania tradycyjnej wiedzy
• Opracować
wytyczne
opracowywania
ocen
oddziaływania
przedsięwzięć
na
obszarach
zajmowanych przez społeczności rdzenne i lokalne
• Opracować
wytyczne
szerszego
wykorzystania
tradycyjnej wiedzy dla zachowania różnorodności
biologicznej
Decyzje COP10 dla zachowania
tradycyjnej wiedzy
• X/40:
mechanizm
uczestnictwa
ILCs
potencjału)
promowania
skutecznego
(warsztaty
dla
budowania
• X/41: systemy sui generis ochrony TK powinny brać
pod uwagę prawo zwyczajowe i być wypracowywane z
udziałem ILCs
• X/42:
Kodeks
postępowania
poszanowania
dziedzictwa
intelektualnego ILCs
etycznego
kulturowego
• X/43: wieloletni program pracy wdrażania Art.8(j)
dla
i
X/42: Kodeks postępowania
etycznego
• Kodeks dobrowolny, jako wzór postępowania z
ILCs oraz pomoc przy opracowywaniu
kodeksów regionalnych i lokalnych
• Cel: promowanie poszanowania dziedzictwa
ILCs odnoszącego się do zachowania
różnorodności biologicznej
• Ogólne zasady etyczne
• Szczegółowe rozważania
• Metody
X/43: Program pracy wdrażania
art.8(j)
• Nowy temat na WG8(j): TK w poszczególnych
obszarach tematycznych i zagadnieniach
przekrojowych CBD
• Wytyczne dla tradycyjnego zrównoważonego
użytkowania różnorodności biologicznej
• Przyjęcie dwóch nowych wskaźników
związanych z TK (posiadanie terenów,
tradycyjne zawody)
WG8(j)7
• Mechanizm promowania uczestnictwa ILCs
• Zarządzanie ekosystemowe, usługi
ekosystemowe i obszary chronione w TK
• Przegląd wdrażania programu pracy
• Systemy sui generis ochrony TK
• Włączanie tradycyjnego użytkowania
różnorodności biologicznej do obszarów
tematycznych CBD
• Wskaźniki TK
Konwencja Karpacka
• Przyjęta w 2003r., ratyfikowana w 2006 r.
• 7 stron: PL, CZ, SLO, HU, ROM, UK, SR
• Cel: zachowanie dziedzictwa Karpat oraz
zrównoważony rozwój regionu
• Konwencja ramowa, multidyscyplinarna
• Protokoły: o różnorodności biologicznej (2008),
leśny, turystyczny
Art.11 Dziedzictwo kulturowe
i wiedza ludowa
• Strony będą prowadzić politykę mającą na celu
zachowanie i promowanie dziedzictwa
kulturowego i wiedzy ludowej ludności
miejscowej oraz wyrobu i wprowadzania na
rynek miejscowych produktów, wyrobów
artystycznych i rękodzielniczych. Strony będą
dążyć do zachowania w Karpatach tradycyjnej
architektury, sposobów użytkowania ziemi,
miejscowych ras zwierząt gospodarskich i
odmian roślin uprawnych oraz zrównoważonego
użytkowania dziko rosnących roślin.
Grupa robocza ds. dziedzictwa
kulturowego i tradycyjnej wiedzy
• Opracowanie projektu protokołu/strategii
• Sposoby i środki wykorzystania TK dla
zachowania różnorodności biologicznej
• Rekomendacje dla programu praktycznych
działań dla wsparcia lokalnych społeczności w
dziedzinie zachowania TK