Guido Hen eke) von Donnersmarck

Guido Hen eke) von Donnersmarck - Ksiaz^cy Kupiec
Stworzyt imperium przemystowe, ktorego gtownym obszarem by* Gorny SI ask Stat sie
najbogatszym i najbardziej wptywcwym czlowiekiem Niemiec. Zazonewziat sobie najpiekniejsza
kobiete kontynentu, dla ktorej wybudowat najwspanialsza. rezydenqe regionu. Przedstawiamy historiecztowieka, ktory mia* dbrzymi wptyw na rozwqj naszego miasta.
Guido Georg Fridrich Erdmann Heinrich Adalbert Henckel von Donnersmarck urodzit sie 10
sierpnia 1830 roku we Wroctawiu. By* mtodszym synem wolnego pana stanowego, putkownika hrabiego
Karola tazarza oraz hrabiny Jutii von Bohlen W mtodosci odebrat staranne wyksztatcenie w szkotach
i saJonach zachodnioeuropejski ch Tarn zapoznat siez nowoczesnymi metodami zarzadzaniaoraz nawia^
zat kontakty z francuskimi i betgijskimi finansistami.
W 1848 roku, w wieku 18 I at, przejat ogromny majatek ojca, do ktorego nalezato wiele zaktadow przemystowych i miqscowosci, miedzy innymi: Zabrze Swietochtowice Stare Tarnowice, Stolarzowice, czy Krolewska Huta Dobra tebyty jednak obdazonehipotekq opie/vajaca nakilkaset tysiecy talarow.
By wyjsc z dtugow Guido zaciajgna/ nowe pozyczki od znajomych finansistow, a ,
nastepnie zainwestowat j e w rozwqj przemystu na wtasnych ziemiach, co mu sie bardzo opta
ci*o. Z czasem posiadat tylezaktadow, zetrudno bytojezliczyc.
W 1853 rokuzatozy* pierwsza na Slasku spotkeakcyjna.o nazwie „Slaskie Kopalnie |
i Cynkownie", z siedziba w Lipinach. Nalezafy do niej min.: kopalnie wegla kamiennego:
„Karsten Centrum" w Bytomiu, „Andaluzja" w Rekarach Slaskich oraz rud cynku jak:
„Matylda", „Cecylia", „Szarlej", czy huta cynku „Thurzo". Kapitat akcyjny ustaiono na 5 mln l
tal arow (15ml n marek).
Kopalnia. Karsien Centrurrf'
Juz w 1851 roku kopalnie „Concordia" w Zabrzu powiekszyt o pole gornicze „Michael". Nastepnie uruchomil obok
hute zelaza „ Donnersmarck" wraz z koksownia. W 1872 roku na bazie zaktadow utworzono spolke akcyjnqz kapitatem 18mln
marek. W 1855 roku zalozyt rowniez w Zabrzu kopalnie„Guido".
Zmodernizowat i rozbudowal hute „Bethelen-Falva" z Swietochtowic, ktora. w 1898 roku wraz z kopalnia. rud obok
Tarnowskich Gor przekazat spotce. Eisen-und Stahlwerk Bethelen-Falva", z kapitatem 6,5mln marek.
W 1873 roku w okolicach Swietochtowic otwart kopalnie „Deutschland" . 10 lat pozniej w Chropaczowie zatozyl kopalnie „Schlesien" (Slask) aniedtugopotemobok hute cynku „Guidotto".
W 1884 roku wzniost w KaJetach fabryke celulozy, a w 1899 roku dobudowat
jeszcze papiernie. Rok pozniej zaktady polaczono z podobnymi w Dabiu koto Szczedna tworzac kolejna.sp6tkeakcyjna Pod Szczecinem Guido wybudowat tez hutezelaza,Kraft". Miat
kopalnie w rejonie Rybnika zatozyt tez hute.Puszkin" w Sosnowcu. Procz tego byt wtascidelem 3 gorzelni i 3 tartakow.
Swpje pieniadze inwestowat rowniez w Zagtebiu Ruhry, Francji, Sardynii, na Mora I
wach, czy Krolestwie Pol skim. Tuzprzed pierwsza. wqjna. swiatowqjego fortune wyceniano na"
250 milionow marek. Dla porownania pracownik nalezacych do niego zaktadow otrzymywat miesiecznie 30 marek. Dzieki tak
sprawnemu zarzadzani u i i nwestowani u zyskal sobi e mi ano ksi eci a- kupca
Poza osiagnieciami w dziedzinie przemystu Guido mial niezwykle ciekawe zycie osobiste. W Paryzu poznal Terese
Lachmann, powszechnie znana jako markiza Blanka de Pavia Jej bujne zycie byto wrecz legenda. Z pochodzenia zydowka
z czasem statasieosobistoscia.nr 1 wszystkich francuskich salonow. Uwielbiatabogactwo, przepych i luksua Polowalawiec na
kawalerow, ktorzy mogli jej to wszystko zapewnic. Wielu zrujnowato dla niej swoje majatki. Byta niezwykle piekna, inteligentngi wszechstronniewyksztatconakobiet^.
Guido poslubit j a w 1871 roku. To dla niej 5 lat poznej zbudowat w Swierklaricu„Maty Wersal". Ta. najpiekniejsz^ rezydenqe tej czesd Europy zaprojektowat znakomity francuski architekt - Hector Leufel, ktory byt autorem Luwru. Rzezby na tarasie stworzyt Emanuel
Fremiet. Budowla reprezentowata styl neorenesansu francuskiego. Patac miat 34 komnaty, 61
apartamentow z tazienkami oraz 99 pokoi. Jego wnetrze byto wyposazone w wszystko co 6wczesnie najlepsze Zostat otoczony parkiem w stylu angietskim, na terenie ktorego powstat ko-1
sciotek oraz mauzoleum.
Teresa Lachmann zmarta w 1884 roku nie dajac Guidonowi potomstwa Rok pozniej
Patacwavierkiancu
urodzit mu sie nieslubny syn Odo. W 1887 roku ozenit sie po raz drugi, z Katarzyna.9epcow, z ktora. mial dwoch synow: Guidottai Krafta
Prccz Matego Wersalu Guido posiadal jeszcze szereg innych rezydenqi. Obok Patacu istnial piastowski zamek.
W 1898 roku wybudowat wspanialy neorenesansowy zamek w Reptach (obecnie Tarnowskie Gory). Na Slasku mial jeszcze
patac mysliwski w Kaletach, czy dworek w Bibieli. Ponadto posiadal rezydenqe w Paryzu, Berlinie, Rottach- Egern. W 1904
roku wybudowat naterenieparku w Swierklaricu Dom Kawalera w ktorym nakilkadni zamieszkat sam cesarzWilhelm II.
Guido Henckel von Donnersmarck byt wptywowym czlowiekiem i odgrywat pierwszeskrzypcew niemieckiej polityce.
Byt deputowanym Slaskiego Sejmu Prowinqonalnego, cztonkiem Rady Pahstwa oraz reprezentantem w pruskiq Izbie Pancw.
Do jego przyjaciot nalezal potworniezamozny ewezesnie Krupp, czy sam Bismarck. 4 razy bywat u niego cesarz, ktory cenit go
zawiedzei doswiadczenie w interesach. Obaj mieli tezt^samapasje, jak^byty polowania Do niewatpliwych sukcesow Gui dona w polityce trzeba zaJiczyc podwyzszenie kontrybuqi, jaka. Franqa miala zaptacic Niemcom po przegranej wojnie w 1871
www.kaJety.pl
Str. 14
B I U L E T Y N INFORM ACYJNY, M A J 2011
roku. Na poczatku suma ta wynosila 1 miliard frank6w. Guido znat jednak mozliwosci Francuzow i za jego sprawa, Niemcy
otrzymaty az 5 miliardow. Zaproponowano mu rowniez teke ministra skarbu. Odrzucit jg, jednak zawsze stuzyt rada i doswiadczeniem.
18 stycznia 1900 roku Guido otrzymal tytut ksiecia co byto dla niego niezmiernie wazne. Traktowat to ambicjonalnie.
Od teraz zrownat siez panami na Pszczynie ktorzy dotad traktowali Hencklow z nutka. pogardy, ze wzgledu na ich nizszy stan,
mimoizci byli o wielebogatsi.
Chociaz ksiaze ptacit dose niskiepensjeswoim pracownikom, sporo przeznaczyt n budowe kilku swiatyn. 2,5 mln marek przekazal tez na fundacje znana. do dzisjako: „Donnersmarck-Stiftung", ktora wspierata jego urzednikow i pracownikow.
Budowat osiedlai koloniemieszkalne, anawet innebudynki uzytecznosci publicznej.
Ksiaze Guido Henckel von Donnersmarck zmart 19. grudnia 1916 roku w Berlinie Pogrzeb odbyt sie 4 dni pozniej.
Zostat pochowany w mauzoleum w Swierklancu. Za zycia stworzyt imperium przemystowe ktorego gtownym obszarem byt
Gorny Slask. Stat sienajbogatszym i najbardziej wptywowym cztowiekiem nietylko Niemiec, alei calej Europy. Zazonewziat
sobie najpiekniejsza kobiete kontynentu, dla ktorej wybudowat najwspanialsza. rezydencje SIaska Optywal wewszystkie luksusy owczesnego swiata Sam miat potezna.sylwetkej, byt potezny i wysoki, bardzo intetigentny i dobrze wyksztatcony. Aztrudno
dzis uwierzyc, zetaki cztowiek stapal kiedysposlaskiej ziemi.
Cozostatow Kaletach powietkim ksieciu?
Juz w 1861 roku Guido wybudowat sobie w dzietnicy Zietona patac mysliwski. Jak I
wiemy- w 1884 roku ksiazewzniost najwazniejsza^inwestycj^ w naszym miescte czyli fabryke
celulozy. 12 lat pozniej, bo 1896 roku, wybudowat takze tartak, ktorego pozostatosci istnieja
do dzisiaj. Za czasow Ksiecia Donnersmarcka wzniesiono u nas najstarsze osiedle mieszkalne |
Segenau oraz, w 1901 roku, szpital, ktory prowadzity siostry boromeuszki.
Lukasz Skop