ZwiČzek pomiÚdzy sytuacjČ finansowČ a rodzajem stosowanej

ZwiÈzek pomiÚdzy sytuacjÈ finansowÈ a rodzajem
stosowanej strategii zarzÈdzania kapitaïem
obrotowym w przedsiÚbiorstwach z dziaïu 15.61 EKD
Izabela Konieczna
1. Wprowadzenie
BiorÈc pod uwagÚ udziaï aktywów bieĝÈcych w aktywach ogóïem oraz udziaï pasywów bieĝÈcych w pasywach ogóïem moĝna
wyróĝniÊ cztery strategie zarzÈdzania kapitaïem obrotowym. Strategia A-K charakteryzuje siÚ mniejszym niĝ 50% udziaïem
aktywów i pasywów bieĝÈcych w sumie
bilansowej. CechÈ charakterystycznÈ dla
strategii K-K jest wiÚkszy niĝ 50% udziaï
aktywów bieĝÈcych w aktywach ogóïem oraz
mniejszy niĝ 50% udziaï pasywów bieĝÈcych
w pasywach ogóïem. Z kolei cechÈ strategii
A-A jest mniejszy niĝ 50% udziaï aktywów
bieĝÈcych w aktywach ogóïem oraz wiÚkszy
niĝ 50% udziaï pasywów bieĝÈcych w pasywach ogóïem. Natomiast w strategii K-A
mamy do czynienia z wiÚkszym niĝ 50%
udziaïem aktywów i pasywów bieĝÈcych
w sumie bilansowej. Podziaï na poszczególne strategie przedstawiony zostaï na
rysunku 1.
Celem artykuïu jest przeĂledzenie rodzaju
stosowanych strategii zarzÈdzania aktywami
2/2007
100%
Strategie pasywów
KonserwaAgresywna
tywna
W artykule przedstawione zostaïy strategie
zarzÈdzania kapitaïem obrotowym realizowane przez przedsiÚbiorstwa sklasyfikowane
w dziale 15.61 EKD, których przedmiotem
dziaïalnoĂci jest wytwarzanie produktów
przemiaïu zbóĝ. W badaniu brane byïy pod
uwagÚ przedsiÚbiorstwa, które nieprzerwanie
w latach 1999––2004 prowadziïy dziaïalnoĂÊ
gospodarczÈ. Identyfikacja strategii zostaïa
dodatkowo rozszerzona o analizÚ wybranych
wskaěników finansowych. Po przeprowadzeniu analizy okazaïo siÚ, ĝe najpopularniejszÈ
strategiÈ byïa strategia K-A, którÈ w zaleĝnoĂci od roku wybraïo Ărednio od 41% do 71%
przedsiÚbiorstw. Jednakĝe, pomimo takiej
popularnoĂci, sytuacja finansowa ksztaïtowaïa siÚ znacznie korzystniej w strategiach
A-K i K-K, które byïy zdecydowanie rzadziej
wybierane przez przedsiÚ-biorstwa.
A-A
K-A
A-K
K-K
50%
Agresywna
50% Konserwa- 100%
tywna
Strategie aktywów
Rys. 1. Strategie zarzÈdzania kapitaïem obrotowym
½ródïo: Opracowanie wïasne na podstawie
Sierpiñska M., WÚdzki D., 2005. ZarzÈdzanie
pïynnoĂciÈ finansowÈ w przedsiÚbiorstwie,
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
oraz Kusak A., 2004. PïynnoĂÊ finansowa.
Analiza i sterowanie, Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe Wydziaïu ZarzÈdzania Uniwersytetu
Warszawskiego.
i pasywami bieĝÈcymi przez przedsiÚbiorstwa sklasyfikowane w dziale 15.61 EKD,
których analiza zostaïa dodatkowo rozszerzona o badanie sytuacji finansowej. PrzyporzÈdkowanie przedsiÚbiorstw do poszczególnych strategii zostaïo dokonane wzglÚdem
Ăredniej branĝowej i zaprezentowane na
rysunku 2.
2. Identyfikacja strategii
DokonujÈc analizy rysunku 2 zauwaĝa
siÚ, ĝe:
–– w roku 2000 najwiÚcej przedsiÚbiorstw,
bo aĝ 12, stosowaïo strategiÚ K-A, po 2
przedsiÚbiorstwa wybraïy strategie A-K
i A-A, natomiast tylko 1 strategiÚ K-K,
–– ponownie najpopularniejszÈ strategiÈ
w roku 2001 okazaïa siÚ strategia K-A,
63
Strategia pasywów
Konserwatywna
Agresywna
Mãynpol
SzczeciĔskie ZZ-M
Zamojskie ZZ
Polskie ZZ
PZZ w Stoisãawiu
PZZ w Kielcach
PZZ w Stoisãawiu
PZZ w Kielcach
ĝrednia branĪowa
Polskie ZZ
Mãyny
Interchemall
Cereal
0,00%
0,00%
ZPZ-M
PZZ Bolesãawiec
Pleszewskie ZZ
Mãyn
Dr Cordesmeyer
100,00%
50,00%
100,00%
Agre sywna
½ródïo: opracowanie wïasne.
Rys. 2. Strategie zarzÈdzania kapitaïem obrotowym w latach 2000––2004
Obst
Lubella
Mãyny
Elwerb
Konse rwatywna
50,00%
Strate gia aktywów
Interchemall
Agre sywna
Cereal
0,00%
0,00%
50,00%
2000
Strategia pasywów
Konserwatywna
Agresywna
100,00%
Zamojskie ZZ
SzczeciĔskie ZZ-M
Mãynpol
Obst
Lubella
Elwerb
100,00%
ĝrednia branĪowa
ZPZ-M
PZZ Bolesãawiec
Pleszewskie ZZ
Mãyn
Dr Cordesmeyer
Konse rwatywna
50,00%
Strate gia aktywów
2000
PZZ w Kielcach
PZZ w Stoisãawiu
Polskie ZZ
Mãyny
Interchemall
Cereal
0,00%
0,00%
50,00%
100,00%
Strategia pasywów
Konserwatywna
Agresywna
64
Studia i Materiaïy –– Wydziaï ZarzÈdzania UW
Agre sywna
Zamojskie ZZ
SzczeciĔskie ZZ-M
Mãynpol
Obst
Lubella
Elwerb
100,00%
ĝrednia branĪowa
ZPZ-M
PZZ Bolesãawiec
Pleszewskie ZZ
Mãyn
Dr Cordesmeyer
Konse rwatywna
50,00%
Strate gia aktywów
2000
ħ
½ródïo: opracowanie wïasne.
Rys. 2. Strategie zarzÈdzania kapitaïem obrotowym w latach 2000––2004 (cd.)
Zamojskie ZZ
PZZ w Kielcach
ĝrednia branĪowa
Zamojskie ZZ
PZZ w Kielcach
SzczeciĔskie ZZ-M
PZZ w Stoisãawiu
ZPZ-M
SzczeciĔskie ZZ-M
PZZ w Stoisãawiu
PZZ Bolesãawiec
Mãynpol
Lubella
Polskie ZZ
Mãynpol
Polskie ZZ
Elwerb
100,00%
ĝrednia branĪowa
ZPZ-M
PZZ Bolesãawiec
Pleszewskie ZZ
Mãyn
Dr Cordesmeyer
Konserwatywna
50,00%
Strategia aktywów
Interchemall
Agresywna
Cereal
0,00%
0,00%
50,00%
2004
Obst
Pleszewskie ZZ
Obst
Mãyny
100,00%
Mãyny
Mãyn
Dr Cordesmeyer
Lubella
100,00%
Elwerb
Konserwatywna
50,00%
Strategia aktywów
Interchemall
Agresywna
2003
Cereal
0,00%
0,00%
50,00%
Strategia pasywów
Konserwatywna
Agresywna
100,00%
Strategia pasywów
Konserwatywna
Agresywna
2/2007
65
którÈ stosowaïo 11 przedsiÚbiorstw, po
jednym przedsiÚbiorstwie wiÚcej niĝ
w poprzednim roku wybraïo strategie
A-K i K-K, natomiast zmniejszyïa siÚ
iloĂÊ przedsiÚbiorstw do 1 stosujÈcych
strategiÚ A-A,
–– rok 2002 charakteryzowaï siÚ tym, ĝe
zdecydowanie zmniejszyïa siÚ iloĂÊ
przedsiÚbiorstw stosujÈcych strategiÚ
K-A do 7, natomiast do 5 zwiÚkszyïa
siÚ iloĂÊ w strategii K-K. Tak jak w poprzednim roku strategiÚ A-K wybraïy 3
przedsiÚbiorstwa. W przypadku strategii
A-A iloĂÊ przedsiÚbiorstw jÈ stosujÈcych
wróciïa do liczby z roku 2000,
–– identyczna iloĂÊ przedsiÚbiorstw w roku
2003, co w roku poprzednim stosowaïa
strategie A-K i A-A. Do 3 przedsiÚbiorstw zmniejszyïa siÚ iloĂÊ przedsiÚbiorstw, które wybraïy strategiÚ K-K.
Tak jak w latach poprzednich najpopularniejszÈ strategiÈ okazaïa siÚ strategia
K-A, którÈ stosowaïo tym razem 9 przedsiÚbiorstw,
–– 2004 rok cechuje siÚ tym, ĝe jedynie
w przypadku strategii K-K iloĂÊ przedsiÚbiorstw jÈ stosujÈcych pozostaïa bez
zmian w stosunku do roku poprzedniego. Ponadto w roku tym zmniejszyïa
siÚ iloĂÊ stosujÈcych strategie K-A (do 8)
oraz A-A (do 1), natomiast zwiÚkszyïa
siÚ w strategii A-K (do 5).
Na podstawie analizy rysunku 2. zauwaĝa
siÚ ponadto, ĝe 7 przedsiÚbiorstw (co stanowi 41% ogóïu) stosowaïo tÈ samÈ strategiÚ przez wszystkie analizowane lata.
Po jednym przedsiÚbiorstwie stosowaïo
niezmiennie w latach 2000-2004 strategiÚ
A-K (Obst Spóïka Akcyjna) i A-A (Cereal
Partners Poland Toruñ –– Pacific Spóïka
z o.o.), natomiast 5 strategiÚ K-A (PrzedsiÚbiorstwo Zboĝowo-Mïynarskie „„PZZ””
w Stoisïawiu, Zakïady Przetwórstwa Zboĝowo-Mïynarskiego Spóïka z o.o., Mïyn
Zboĝowy Stanisïaw Grygier, PrzedsiÚbiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usïugowe
„„Mïynpol”” Spóïka Jawna A. GoïÚbiowski
i R. Woïoszczak, Pleszewskie Zakïady Zboĝowe Spóïka Akcyjna w Pleszewie). ¿adne
z przedsiÚbiorstw nie stosowaïo przez
wszystkie lata strategii K-K. Natomiast
pozostaïe 10 przedsiÚbiorstw (czyli 59%)
zmieniaïo strategie.
NastÚpnie dokonano analizy poszczególnych strategii w oparciu o uĂrednione
wyniki przedstawione w tabeli 2.
66
3. Strategia A-K
PrzedsiÚbiorstwa stosujÈce tÚ strategie
posiadaïy pïynnoĂÊ finansowÈ mierzonÈ
wskaěnikiem bieĝÈcej pïynnoĂci finansowej. WartoĂÊ tego wskaěnika przyjÚïa tendencjÚ wzrostowÈ w latach 2000 i 2001,
by w roku 2002 osiÈgnÈÊ maksimum, po
przekroczeniu którego zaobserwowano
jej spadek. ¥rednio w przedsiÚbiorstwach
tych na jednÈ jednostkÚ pasywów bieĝÈcych przypada ok. 1,56 jednostek aktywów
bieĝÈcych. TrochÚ gorzej przedstawia siÚ
sytuacja przy analizie wskaěnika przyspieszonej pïynnoĂci finansowej, gdyĝ jedynie
w latach 2002 i 2003 jego poziom mieĂciï
siÚ w ogólnie przyjÚtych granicach. Jednakĝe w pozostaïych latach moĝna uznaÊ
jego poziom za satysfakcjonujÈcy, gdyĝ po
pierwsze niewiele odbiega on od wartoĂci
dopuszczalnych, a po drugie, Ărednia dla
tej branĝy przyjmuje wartoĂci zdecydowanie niĝsze. ¥rednio w tej strategii aktywa
o wysokim stopniu pïynnoĂci pokrywajÈ
99% pasywów bieĝÈcych. Równieĝ wartoĂci wskaěników przyspieszonej pïynnoĂci
finansowej, LR1 i LR2 oraz cyklu gotówki
przybierajÈ ksztaït paraboli, podobnie jak
wskaěnika bieĝÈcej pïynnoĂci finansowej,
w przypadku których po tendencji zwyĝkowej maksimum osiÈgniÚte zostaïo w roku
2002, a potem nastÈpiï spadek. Niemniej
jednak wartoĂci wskaěników LR1 i LR2
oraz cyklu gotówki sÈ doĂÊ wysokie, gdyĝ
gotówka bÚdÈca w dyspozycji przedsiÚbiorstw wystarcza im Ărednio na ok. 21
dni obrotu, co równieĝ ma wpïyw na to,
ĝe przedsiÚbiorstwa te sÈ w stanie Ărednio
pokryÊ ok. 13% ewentualnego przyrostu
aktywów obrotowych lub teĝ ok. 30% zobowiÈzañ bieĝÈcych posiadanymi inwestycjami krótkoterminowymi. WartoĂci tych
wskaěników Ărednio byïy wyĝsze od Ăredniej branĝowej. Najwyĝszy poziom zadïuĝenia dla tej strategii wystÈpiï w roku 2003,
kiedy to zadïuĝenie ogóïem byïo wiÚksze
od posiadanego kapitaïu wïasnego. ¥rednio dla tej strategii zadïuĝenie ogóïem stanowiïo ok. 78% kapitaïu wïasnego, z czego
ok. 30% stanowiïy zobowiÈzania dïugoterminowe. Zadïuĝenie kapitaïu wïasnego
byïo niĝsze od Ăredniej dla branĝy, natomiast zadïuĝenie dïugoterminowe wyĝsze.
AnalizujÈc ponadto poziom kapitaïu obrotowego netto, który jest dodatni, zauwaĝa
siÚ fakt finansowania aktywów bieĝÈcych
Studia i Materiaïy –– Wydziaï ZarzÈdzania UW
64,50
42,73
36,51
70,28
69,04
Strategia
A-A
K-K
K-A
Branĝa 46,72
2/2007
61,73
40,62
56,99
66,71
K-K
K-A
Branĝa 47,04
2,49
1,16
1,10
1,81
0,41
1,57
1,09
1,41
0,72
0,39
0,94
0,23
0,96
0,65
0,34
0,08
0,10
0,03
0,03
0,02
0,16
0,09
0,03
0,12
0,04
0,06
0,01
0,37
0,10
0,04
0,20
0,01
0,15
2,69
0,63
2,98
0,79
1,32
2,93
0,48
2,50
8,25
0,21
0,23
0,09
1,34
3,77
9,24
32,2
32,2
0,27
3,19
14,18
15,37
56,24
14,51
36,2
108,12
61,8
25,9
53,5
37,9
29,14 106,8
37,94
14,17
2001
0,11
7,90
25,20
4,12
0,004 13,30
0,28
0,25
0,12
0,01
0,08
48,1
96,1
35,2
84,1
90,5
70,3
49,4
86,5
41,15 149,3
52,9
41,7 201,9
50,0
48,1
42,7 155,6
42,8
34,4 140,2
65,2
85,6
149,27
114,6
67,6
103,6
86
149,5
75,0
66,5
113,3
36
-0,9
-0,03
44,4
9,2
6,4
6,6
1,2
7,3
21,7
16,2
98,2
9,7
5,5
3,8
1,9
57,6 16,4
14
1,9
96,0
-134,0 -233,5
19,5
-4,5
-6,1
39,8
-73,7 -124,5
17,2
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
ujemny zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
ujemny zysk
dodatni zysk
½ródïo: opracowanie wïasne na podstawie sprawozdañ finansowych przedsiÚbiorstw oraz danych GUS.
Tab. 1. UĂrednione wartoĂci poszczególnych wskaěników dla danych strategii wybranych przedsiÚbiorstw sklasyfikowanych w dziale 15.5 EKD w latach 2000––2004
31,48
72,35
29,89
A-A
27,23
38,22
A-K
Wskaěnik bieĝÈcej pïynnoĂci
finansowej (krotnoĂÊ)
1,10
Wskaěnik przyspieszonej pïynnoĂci finansowej (krotnoĂÊ)
28,20
Wskaěnik pïynnoĂci LR1
(krotnoĂÊ)
0,02
Wskaěnik pïynnoĂci LR2
(krotnoĂÊ)
0,26
Wskaěnik zadïuĝenia kapitaïu
wïasnego (krotnoĂÊ)
0,67
Wskaěnik zadïuĝenia
dïugoterminowego (krotnoĂÊ)
59,87
Wskaěnik rentownoĂci/deficytowoĂci majÈtku (w %)
12,70
Cykl konwersji zapasów
(w dniach)
7,85
Cykl konwersji naleĝnoĂci
(w dniach)
0,30
Cykl odroczenia pïatnoĂci zobowiÈzañ bieĝÈcych (w dniach)
0,71
Cykl operacyjny (w dniach)
0,06
Cykl konwersji gotówki
(w dniach)
0,05
Cykl kapitaïu obrotowego
netto (w dniach)
0,87
Cykl gotówki (w dniach)
1,28
Kapitaï obrotowy netto
24,45
Udziaï aktywów bieĝÈcych
w majÈtku ogóïem (w %)
30,42
Udziaï pasywów bieĝÈcych
w pasywach ogóïem (w %)
A-K
Wskaěnik rentownoĂci/deficytowoĂci kapitaïu wïasnego (w %)
2000
Zysk / Strata netto
67
Wskaěnik bieĝÈcej pïynnoĂci
finansowej (krotnoĂÊ)
Udziaï pasywów bieĝÈcych
w pasywach ogóïem (w %)
68
58,61
45,38
50,75
70,95
K-K
K-A
Branĝa 47,65
1,05
1,24
1,34
0,77
1,65
0,66
0,48
0,59
0,45
1,00
0,66
0,38
0,81
0,13
0,04
0,01
0,07
0,14
0,11
0,05
0,06
0,06
0,13
0,05
0,01
0,06
0,30
0,12
0,07
0,09
0,05
1,34
2,84
0,95
1,23
1,06
1,22
2,52
1,05
1,43
0,24
0,27
0,14
0,00
0,49
0,19
0,24
0,25
0,01
2,35
4,24
3,52
-2,76
1,66
62,4
33,7
45,1
7,32
66,4
66,3
41,5
5,37
36,0
12,62 100,8
7,06
-0,71
4,58
35,7
0,56 134,4
7,39
30,79
7,12
2003
3,24
0,65
3,78
10,17
4,36
78,6
92,7
75,2
90,6
95,9
50,9
95,7
52,3 136,7
49,6
54,2 157,9
45,0
51,2
50,4 181,4
46,2
46,2 141,6
51,1
86,9
153,1
116,1
120,5
86,6
86,9
184,8
108,7
79,9
96,2
-8,8
16,3
20,2
-37,5
11,3
-3,7
3,4
16
8,1
5,3
6,7
4,3
6,5
9,6 12,2
47,8
65,4
-59,3
84,5 30,1
18,0 10,9
24,2
65,4
3,5
105,2 34,0
-61,7 -109,1
17,6
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
ujemny zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
ujemny zysk
dodatni zysk
½ródïo: opracowanie wïasne na podstawie sprawozdañ finansowych przedsiÚbiorstw oraz danych GUS.
Tab. 1. UĂrednione wartoĂci poszczególnych wskaěników dla danych strategii wybranych przedsiÚbiorstw sklasyfikowanych w dziale 15.5 EKD w latach
2000––2004 (cd.)
39,33
52,54
38,80
A-A
26,72
41,19
A-K
44,60
1,05
1,14
61,75
K-A
Wskaěnik przyspieszonej pïynnoĂci finansowej (krotnoĂÊ)
69,50
53,74
K-K
Wskaěnik pïynnoĂci LR1
(krotnoĂÊ)
0,48
Wskaěnik pïynnoĂci LR2
(krotnoĂÊ)
0,66
Wskaěnik zadïuĝenia kapitaïu
wïasnego (krotnoĂÊ)
55,98
Wskaěnik zadïuĝenia
dïugoterminowego (krotnoĂÊ)
Branĝa 46,83
36,35
Strategia
A-A
Wskaěnik rentownoĂci/deficytowoĂci majÈtku (w %)
2002
Wskaěnik rentownoĂci/deficytowoĂci kapitaïu wïasnego (w %)
0,27
Cykl konwersji zapasów
(w dniach)
0,64
Cykl konwersji naleĝnoĂci
(w dniach)
0,47
Cykl odroczenia pïatnoĂci zobowiÈzañ bieĝÈcych (w dniach)
0,19
Cykl operacyjny (w dniach)
1,18
Cykl konwersji gotówki
(w dniach)
1,73
Cykl kapitaïu obrotowego
netto (w dniach)
21,52
Cykl gotówki (w dniach)
1,46
34,92
Kapitaï obrotowy netto
37,55
Udziaï aktywów bieĝÈcych
w majÈtku ogóïem (w %)
A-K
Zysk / Strata netto
Studia i Materiaïy –– Wydziaï ZarzÈdzania UW
Wskaěnik bieĝÈcej pïynnoĂci
finansowej (krotnoĂÊ)
Udziaï pasywów bieĝÈcych
w pasywach ogóïem (w %)
2/2007
60,78
43,39
68,32
K-A
Branĝa 47,14
58,38
1,09
1,15
1,76
0,61
1,56
0,67
0,41
0,94
0,35
0,99
0,67
0,47
0,94
0,11
0,04
0,04
0,04
0,13
0,14
0,06
0,03
0,03
0,12
0,06
0,08
0,03
0,30
0,15
0,09
0,06
0,02
1,06
2,65
0,80
1,87
0,78
1,27
2,26
0,88
1,19
0,22
0,24
0,15
0,02
0,30
0,23
0,36
0,28
0,003
2,72
6,11
10,60
7,79
5,73
60,1
28,5
51,4
15,14
56,6
37,3
47,9
6,26
36,3
31,15 111,1
18,03
26,83
10,16
35,7
99,23 105,3
22,38
33,68
11,89
2000––2004
6,57
14,01
11,20
14,10
6,54
83,3
77,3
83,5
91,0
74,3
49,4
90,9
47,3 152,8
48,9
44,5 158,2
52,0
47,5
50,0 140,9
53,1
45,8 149,6
48,9
85,7
158,4
105,5
81,8
100,0
83,2
155,4
113,2
74,3
100,3
-5,1
5,6
31,3
7,3
3,1
6,8
4,6
15,2 11,0
27,1
80,9
3,4
70,5 20,9
12,7 12,9
45,3
79,4
-76,5 -133,4
16,5
-7,8
14,5
35,9
3,9
69,4 16,7
-75,3 -140,6
17,0
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
ujemny zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
dodatni zysk
ujemny zysk
dodatni zysk
½ródïo: opracowanie wïasne na podstawie sprawozdañ finansowych przedsiÚbiorstw oraz danych GUS.
Tab. 1. UĂrednione wartoĂci poszczególnych wskaěników dla danych strategii wybranych przedsiÚbiorstw sklasyfikowanych w dziale 15.5 EKD w latach
2000––2004 (cd.)
33,52
33,71
56,97
K-K
26,07
A-A
37,25
A-K
43,63
1,09
1,16
57,31
K-A
Wskaěnik przyspieszonej pïynnoĂci finansowej (krotnoĂÊ)
65,40
53,10
K-K
Wskaěnik pïynnoĂci LR1
(krotnoĂÊ)
0,32
Wskaěnik pïynnoĂci LR2
(krotnoĂÊ)
0,53
Wskaěnik zadïuĝenia kapitaïu
wïasnego (krotnoĂÊ)
51,15
Wskaěnik zadïuĝenia
dïugoterminowego (krotnoĂÊ)
Branĝa 47,48
27,00
Strategia
A-A
Wskaěnik rentownoĂci/deficytowoĂci majÈtku (w %)
2004
Wskaěnik rentownoĂci/deficytowoĂci kapitaïu wïasnego (w %)
0,15
Cykl konwersji zapasów
(w dniach)
0,71
Cykl konwersji naleĝnoĂci
(w dniach)
0,30
Cykl odroczenia pïatnoĂci zobowiÈzañ bieĝÈcych (w dniach)
0,12
Cykl operacyjny (w dniach)
0,95
Cykl konwersji gotówki
(w dniach)
1,59
Cykl kapitaïu obrotowego
netto (w dniach)
30,42
Cykl gotówki (w dniach)
1,72
41,50
Kapitaï obrotowy netto
31,06
Udziaï aktywów bieĝÈcych
w majÈtku ogóïem (w %)
A-K
Zysk / Strata netto
69
nie tylko zobowiÈzaniami bieĝÈcymi, ale
równieĝ kapitaïem staïym. ¥rednio kapitaï obrotowy netto wystarczaï na ok. 70
dni obrotu, co oznacza, ĝe jest on znacznie
dïuĝszy od Ăredniej branĝowej. Poza tym
maksymalny poziom osiÈgnÈï on w roku
2002 po wczeĂniejszych wzrostach, by
potem z roku na rok skróciÊ swojÈ dïugoĂÊ.
Zarówno w przypadku kapitaïu wïasnego,
jak i majÈtku moĝna mówiÊ o ich rentownoĂci, gdyĝ Ărednio ok. 6 groszy generuje
1 zïotówka majÈtku, natomiast Ărednio
ok. 10 groszy przypada na jednÈ zïotówkÚ
posiadanego kapitaïu wïasnego. NajwiÚksza
zyskownoĂÊ w przypadku obydwu wskaěników przypadïa w roku 2001, a najniĝsza
w 2003. Niemniej jednak wartoĂci tych
wskaěników sÈ wyĝsze od wartoĂci osiÈganych w branĝy. W przedsiÚbiorstwach stosujÈcych tÚ strategiÚ zapasy Ărednio odnawiane sÈ co ok. 48 dni, zatem wolniej niĝ w
przypadku Ăredniej dla branĝy. Najszybciej
zapasy byïy odnawiane w roku 2003 (co 42
dni), a najwolniej w roku 2001 (co 54 dni).
Mniej wiÚcej podobna dïugoĂÊ wystÚpuje
w cyklu konwersji naleĝnoĂci, gdyĝ Ărednio ĂciÈganie naleĝnoĂci nastÚpuje co 52
dni. Najdïuĝej kredytowani byli odbiorcy
w roku 2000, gdyĝ czekano Ărednio ok.
65 dni na uzyskanie Ărodków pieniÚĝnych
za sprzedane wyroby, natomiast najkrócej w 2003 roku (45 dni). Cykle konwersji
zapasów i naleĝnoĂci sÈ dïuĝsze od Ăredniej
dla branĝy, co równieĝ wpïywa na to, ĝe
cykl operacyjny, który wynosi 100 dni, jest
równieĝ dïuĝszy. PrzedsiÚbiorstwa Ărednio
spïacaïy swoje zobowiÈzania co ok. 84 dni,
co przy krótszym cyklu konwersji naleĝnoĂci moĝe ĂwiadczyÊ o tym, ĝe gotówka
pochodzÈca ze ĂciÈgniÚcia naleĝnoĂci byïa
wykorzystywana do spïaty zobowiÈzañ.
Taka sytuacja wystÚpuje we wszystkich
analizowanych latach. Najdïuĝej przedsiÚbiorstwa byïy kredytowane w 2000 roku,
bo aĝ ponad 96 dni, a najkrócej w 2003
roku (ok. 75 dni). Jednakĝe poziom cyklu
odroczenia pïatnoĂci zobowiÈzañ bieĝÈcych
Ărednio jest krótszy od Ăredniej branĝowej.
Ponadto stopniowe skracanie tego cyklu
nastÚpowaïo do roku 2003, po czym w 2004
nastÈpiïo jego wydïuĝenie. Cykl konwersji
gotówki, na który wpïywa dïugoĂÊ cyklu
operacyjnego i cyklu odroczenia pïatnoĂci zobowiÈzañ bieĝÈcych, przyjÈï wartoĂci
dodatnie, a Ărednia jego dïugoĂÊ wyniosïa
ok.16 dni, co oznacza, ĝe jest on dïuĝszy od
Ăredniej branĝowej.
70
4. Strategia A-A
BiorÈc pod uwagÚ wskaěniki pïynnoĂci finansowej –– bieĝÈcej i przyspieszonej
–– zauwaĝa siÚ, ĝe ich poziom jest bardzo
niski. ¥rednio przedsiÚbiorstwa stosujÈce tÚ
strategiÚ sÈ w stanie pokryÊ ok. 61% pasywów bieĝÈcych aktywami bieĝÈcymi oraz ok.
35% pasywów bieĝÈcych aktywami o wysokim stopniu pïynnoĂci. WielkoĂci te równieĝ znacznie odbiegajÈ od Ăredniej branĝowej na niekorzyĂÊ przedsiÚbiorstw, które
zdecydowaïy siÚ na tÚ strategiÚ. Najwyĝszy
poziom wskaěnika bieĝÈcej pïynnoĂci finansowej przedsiÚbiorstwa zanotowaïy w roku
2003, kiedy to przybraï on wartoĂÊ 0,77,
z kolei w roku 2001 osiÈgnÈï on najniĝszy
poziom i wyniósï 0,41. Natomiast najwyĝsza
wartoĂÊ wskaěnika przyspieszonej pïynnoĂci
finansowej przypadïa na rok 2002, osiÈgajÈc poziom 0,48, po czym zaczÚïa stopniowo
spadaÊ. Jednakĝe najniĝszy poziom wskaěnik ten osiÈgnÈï w roku 2001 (0,23). Podobnie sytuacja wyglÈda w przypadku cyklu
gotówki oraz wskaěników LR1 i LR2, gdyĝ
iloĂÊ gotówki bÚdÈca w dyspozycji przedsiÚbiorstw wystarcza Ărednio na ok. 3 dni
obrotu, co oznacza, ĝe kaĝdy ewentualny
przyrost aktywów bieĝÈcych o 1 zïoty jest
zabezpieczony przez ok. 4 grosze aktywów
o najwyĝszym stopniu pïynnoĂci lub teĝ
3 grosze aktywów o najwyĝszej pïynnoĂci
zabezpieczajÈ spïatÚ 1 zïotego wymagalnych
zobowiÈzañ. Najwyĝszy poziom tych wskaěników zostaï osiÈgniÚty w 2003 roku, po
stopniowym wzroĂcie w poprzednich latach,
po czym nastÈpiï ich spadek. Niemniej jednak wartoĂci te sÈ duĝo niĝsze od Ăredniej
branĝowej. Zauwaĝalne jest ponadto duĝe
zadïuĝenie przedsiÚbiorstw stosujÈcych tÚ
strategiÚ dïugiem krótkoterminowym, który
jest równieĝ wyĝszy, biorÈc pod uwagÚ ĂredniÈ branĝy. Poziom zadïuĝenia dïugoterminowego jest natomiast minimalny i niĝszy
od Ăredniej branĝowej. Kapitaïy obce Ărednio ponad 1,87-krotnie przekraczajÈ kapitaï
wïasny, przy czym najwiÚksze zadïuĝenie
kapitaïu wïasnego wystÈpiïo w 2001 roku
(2,98), po czym z roku na rok nastÚpowaï
spadek, aĝ do poziomu 1,19 w 2004 roku.
Równieĝ taka sytuacja ma wpïyw na poziom
kapitaïu obrotowego netto, który jest we
wszystkich latach ujemny, co oznacza, ĝe
zarówno aktywa bieĝÈce, jak i czÚĂÊ aktywów staïych jest finansowana pasywami
bieĝÈcymi. Poza rokiem 2003, kiedy to mieliĂmy do czynienia ze wskaěnikami deficyStudia i Materiaïy –– Wydziaï ZarzÈdzania UW
towoĂci majÈtku oraz kapitaïu wïasnego,
w przedsiÚbiorstwach kaĝda zaangaĝowana
zïotówka generowaïa zysk. NajwiÚcej, bo
14 groszy zysku na jednÈ zïotówkÚ zaangaĝowanego majÈtku przypadïo w roku
2004, natomiast w 2001 roku najwiÚksza
byïa zyskownoĂÊ kapitaïu wïasnego, poniewaĝ kaĝda zïotówka kapitaïu wïasnego
byïa w stanie wygenerowaÊ ok. 60 groszy
zysku. ¥rednio wskaěniki rentownoĂci w tej
strategii sÈ wyĝsze od wskaěników prezentujÈcych ĂredniÈ branĝy. Oprócz roku
2003 cykl konwersji zapasów byï najkrótszym cyklem tworzÈcym cykl operacyjny.
W roku tym poziom zapasów przewyĝszyï
poziom naleĝnoĂci krótkoterminowych,
w których to przypadku najwyĝszy poziom
po stopniowym wzroĂcie osiÈgniÚty zostaï
w roku 2003. Jednakĝe Ăredni poziom tych
dwóch cykli okazaï siÚ niĝszy od Ăredniej
branĝowej. Bardzo dïugi cykl odroczenia
pïatnoĂci zobowiÈzañ bieĝÈcych, przy doĂÊ
krótkim cyklu operacyjnym, wpïynÈï znaczÈco na skrócenie cyklu konwersji gotówki
i osiÈgnÈï wartoĂci ujemne we wszystkich
analizowanych latach. Ponadto wartoĂci
te sÈ Ărednio znacznie niĝsze od wartoĂci
Ăredniobranĝowej. Ujawnia siÚ tu zdecydowanie liberalna polityka stosowana wobec
przedsiÚbiorstw realizujÈcych tÚ strategiÚ,
gdyĝ czas na uregulowanie zobowiÈzañ bieĝÈcych Ărednio przekracza 158 dni. JednoczeĂnie widoczna jest restrykcyjna polityka
stosowana wobec dostawców, gdyĝ naleĝnoĂci ĂciÈgane sÈ Ărednio co ok. póïtora
miesiÈca. Zatem gotówka pochodzÈca ze
ĂciÈgniÚcia naleĝnoĂci najprawdopodobniej
przeznaczana jest na spïacenie zobowiÈzañ
bieĝÈcych.
5. Strategia K-K
PrzedsiÚbiorstwa realizujÈce tÚ strategiÚ
miaïy wskaěnik bieĝÈcej pïynnoĂci wskazujÈcy na posiadanie pïynnoĂci finansowej,
gdyĝ jego Ărednia wartoĂÊ wyniosïa 1,76.
W latach 2001––2004 wartoĂÊ tego wskaěnika mieĂciïa siÚ w dopuszczalnym przedziale. Jedynie w roku 2000 jego poziom
byï wyĝszy i wyniósï 2,49, co wskazuje na
wystÚpowanie niewielkiej nadpïynnoĂci
finansowej. BiorÈc natomiast pod uwagÚ
wskaěnik przyspieszonej pïynnoĂci finansowej, zauwaĝa siÚ, ĝe jedynie w roku 2000
przedsiÚbiorstwa byïy w stanie spïaciÊ caïoĂÊ
zobowiÈzañ bieĝÈcych aktywami o wysokim
stopniu pïynnoĂci, a w latach 2001 i 2004
2/2007
–– 94%. Natomiast w pozostaïych latach
wartoĂci te byïy niĝsze. JednoczeĂnie duĝa
róĝnica pomiÚdzy wskaěnikiem bieĝÈcej i przyspieszonej pïynnoĂci finansowej
wskazuje, ĝe przedsiÚbiorstwa te posiadaïy
wysoki poziom zapasów. Najniĝszy poziom
pïynnoĂci finansowej byï osiÈgniÚty w roku
2003, co równieĝ jest widoczne w poziomie wskaěników LR1 i LR2. We wszystkich
wskaěnikach pïynnoĂci widoczny jest spadek
ich wartoĂci do roku 2003, po czym w roku
2004 nastÈpiï ich wzrost. Co wiÚcej, wskaěniki bieĝÈcej i przyspieszonej pïynnoĂci
finansowej Ărednio osiÈgnÚïy wartoĂÊ wyĝszÈ od Ăredniej branĝowej w przeciwieñstwie
do wskaěników LR1 i LR2, których poziom
byï znacznie niĝszy. IloĂÊ gotówki i krótkoterminowych papierów wartoĂciowych byïa
niewielka i wystarczaïa Ărednio zaledwie na
niecaïe 5 dni. Najwyĝszy poziom zadïuĝenia kapitaïu wïasnego zostaï osiÈgniÚty, po
stopniowym wzroĂcie, w roku 2002, w którym to roku kapitaï obcy przewyĝszyï kapitaï wïasny o 5%, po czym nastÈpiï spadek
zadïuĝenia. Dïug dïugoterminowy ksztaïtowaï siÚ na racjonalnym poziomie, z czego
wynika, ĝe przedsiÚbiorstwa te zadïuĝone
byïy w znacznym stopniu krótkoterminowo.
¥rednie wartoĂci wskaěników zadïuĝenia
kapitaïu wïasnego i dïugoterminowego sÈ
niĝsze od Ăredniej dla branĝy. JednoczeĂnie dodatni poziom kapitaïu obrotowego
netto wskazuje na fakt finansowania aktywów bieĝÈcych nie tylko zobowiÈzaniami
krótkoterminowymi, ale równieĝ po czÚĂci
kapitaïem staïym. Podobnie jak w przypadku wskaěników pïynnoĂci, rentownoĂÊ
majÈtku i kapitaïu wïasnego osiÈgnÚïa po
wczeĂniejszej tendencji spadkowej najniĝszy poziom w roku 2003. ¥rednio jedna zïotówka posiadanego majÈtku byïa w stanie
wygenerowaÊ ok. 11 groszy zysku, a zatem
duĝo wiÚcej niĝ wynosi Ărednia dla branĝy.
RentownoĂÊ kapitaïu wïasnego równieĝ
byïa wiÚksza od Ăredniej branĝowej, gdyĝ
jedna zïotówka kapitaïu wïasnego przynosiïa Ărednio 18 groszy zysku. Tak jak to
zostaïo wczeĂniej zauwaĝone, przy omawianiu wskaěników pïynnoĂci, poziom zapasów
byï dosyÊ wysoki w latach 2001––2004, przy
czym najwyĝszy poziom zostaï osiÈgniÚty
w roku 2003, w którym to roku najniĝszy
poziom zanotowaï wskaěnik przyspieszonej
pïynnoĂci finansowej. Cykl konwersji zapasów, oprócz roku 2000, byï wyĝszy od cyklu
konwersji naleĝnoĂci, co wskazuje na to, ĝe
wiÚkszoĂÊ Ărodków pieniÚĝnych byïa zamro71
ĝona w zapasach. JednoczeĂnie z poziomu
naleĝnoĂci wynika, ĝe wobec odbiorców
byïa stosowana restrykcyjna polityka. BiorÈ
natomiast pod uwagÚ poziom zobowiÈzañ bieĝÈcych okazuje siÚ, ĝe byï on doĂÊ
wysoki, gdyĝ przedsiÚbiorstwa realizujÈce
tÈ strategiÚ miaïy odroczonÈ ich pïatnoĂÊ
Ărednio o 74 dni, zatem o ok. miesiÈc dïuĝej
niĝ wynosiïa ĂciÈgalnoĂÊ naleĝnoĂci. Jedynie cykl konwersji zapasów spoĂród wszystkich cykli tworzÈcych cykl kasowy, osiÈgnÈï
dïugoĂÊ wiÚkszÈ od Ăredniej branĝowej, co
wpïynÚïo, przy równieĝ doĂÊ dïugim cyklu
konwersji naleĝnoĂci, na znaczne wydïuĝenie cyklu konwersji gotówki. Poziom ten
znacznie przekracza wartoĂÊ charakterystycznÈ dla branĝy.
6. Strategia K-A
Jedynie w latach 2003 i 2004 moĝna
mówiÊ o posiadaniu bieĝÈcej pïynnoĂci
finansowej przez przedsiÚbiorstwa stosujÈce tÚ strategiÚ, w pozostaïych latach natomiast wartoĂci mieĂciïy siÚ w przedziale
1,10––1,14, czyli poziomie bliskim Ăredniej
branĝowej. JeĂli dokona siÚ porównania
wskaěnika przyspieszonej pïynnoĂci finansowej ze wskaěnikiem bieĝÈcym zauwaĝa
siÚ sporÈ róĝnicÚ w ich wartoĂci, co wskazuje na wysoki poziom zapasów utrzymywany w przedsiÚbiorstwach. PrzedsiÚbiorstwa te sÈ w stanie zaledwie spïaciÊ Ărednio
ok. 41% zobowiÈzañ bieĝÈcych aktywami
o wysokim stopniu pïynnoĂci. Równieĝ
iloĂÊ gotówki i krótkoterminowych papierów wartoĂciowych bÚdÈcych w dyspozycji
wystarcza na ok. 7 dni obrotu, co wpïywa
na poziom wskaěników LR1 i LR2, który
jest niĝszy od Ăredniej branĝowej. Moĝna
tu równieĝ mówiÊ o powaĝnym zadïuĝeniu szczególnie dïugiem krótkoterminowym, gdyĝ poziom zadïuĝenia dïugoterminowego jest na racjonalnym poziomie.
Ogólnie rzecz biorÈc, zadïuĝenie Ărednio
ponad dwu i póïkrotnie przewyĝsza kapitaï
wïasny i jest znaczniej wiÚksze od wartoĂci
Ăredniobranĝowej. Dodatni poziom kapitaïu obrotowego netto ponadto Ăwiadczy
o tym, ĝe aktywa bieĝÈce sÈ finansowane
nie tylko zobowiÈzaniami bieĝÈcymi, ale
równieĝ czÚĂciÈ kapitaïu staïego. Kapitaï
obrotowy netto ponadto wystarcza Ărednio
na 27 dni obrotu. JednoczeĂnie odnotowuje
siÚ duĝÈ rentownoĂÊ zarówno majÈtku, jak
i kapitaïu wïasnego. Zauwaĝalne jest w tym
przypadku, szczególnie w roku 2004, dzia72
ïanie děwigni finansowej, gdyĝ przy duĝym
zadïuĝeniu jedna zïotówka kapitaïu wïasnego generuje ponad 99 groszy zysku. Jak
juĝ wspomniane zostaïo wczeĂniej, przedsiÚbiorstwa stosujÈce tÚ strategiÚ posiadajÈ duĝe iloĂci zapasów, które Ărednio
leĝÈ w magazynach ponad 3 miesiÈce i to
one wpïywajÈ na tak duĝe dysproporcje
pomiÚdzy wskaěnikami pïynnoĂci finansowej –– bieĝÈcym i przyspieszonym. Równieĝ
one majÈ wpïyw na znacznÈ dïugoĂÊ cyklu
operacyjnego, gdyĝ cykl konwersji naleĝnoĂci jest o ponad poïowÚ krótszy od cyklu
konwersji zapasów. Poza tym cykl konwersji
zapasów jest ok. trzykrotnie dïuĝszy od Ăredniej branĝowej, a cykl konwersji naleĝnoĂci
ksztaïtuje siÚ na poziomie zbliĝonym do
Ăredniej dla branĝy. Jednakĝe najdïuĝszym
cyklem tworzÈcym cykl konwersji gotówki
jest cykl odroczenia pïatnoĂci zobowiÈzañ
bieĝÈcych, gdyĝ Ărednio przedsiÚbiorstwa
regulujÈ swoje zobowiÈzania co 5 miesiÚcy,
zatem o ok. 2 miesiÈce dïuĝej niĝ ogóïem
branĝa. Jednakĝe cykl ten jest nieco krótszy
od cyklu operacyjnego, co wpïywa na to, ĝe
cykl konwersji gotówki Ărednio przyjmuje
wartoĂci dodatnie i jest dïuĝszy od Ăredniej
dla branĝy.
Podsumowanie
BiorÈc pod uwagÚ Ărednie wartoĂci
poszczególnych wskaěników dla wszystkich
badanych lat, zauwaĝa siÚ, ĝe:
a) PïynnoĂÊ finansowÈ posiadaïy te przedsiÚbiorstwa, które zdecydowaïy siÚ na
stosowanie strategii A-K. Co prawda
wartoĂci wskaěnika przyspieszonej pïynnoĂci finansowej dla tej strategii wahaïy
siÚ w przedziale od 0,87 do 1,18, jednakĝe Ărednia wartoĂÊ dla piÚciu lat
wyniosïa 0,99, czyli wiÚcej od wszystkich badanych strategii oraz od Ăredniej
branĝowej. O posiadaniu bieĝÈcej pïynnoĂci finansowej moĝna równieĝ mówiÊ
w przypadku strategii K-K, gdyĝ Ărednia
wartoĂÊ wyniosïa 1,76. Poziom wskaěnika przyspieszonej pïynnoĂci finansowej
równieĝ byï satysfakcjonujÈcy, poniewaĝ
wyniósï 0,94, co oznacza poziom wyĝszy
od Ăredniej dla branĝy. W przypadku strategii K-A natomiast wielkoĂÊ wskaěnika
bieĝÈcej pïynnoĂci, pomimo osiÈgniÚcia
wartoĂci niĝszej od wartoĂci teoretycznych, jest wyĝsza od Ăredniej branĝowej,
co w zwiÈzku z tym moĝna przyjÈÊ za
satysfakcjonujÈce. BiorÈc jednakĝe pod
Studia i Materiaïy –– Wydziaï ZarzÈdzania UW
uwagÚ wskaěnik przyspieszonej pïynnoĂci finansowej, zauwaĝa siÚ bardzo niski
jego poziom zarówno w strategii K-A,
jak i A-A, przy czym w tej drugiej równieĝ bardzo niski jest poziom wskaěnika
bieĝÈcej pïynnoĂci finansowej i wynosi
0,61. Zatem przedsiÚbiorstwa sÈ w stanie
uregulowaÊ odpowiednio 41% oraz 35%
pasywów bieĝÈcych aktywami o wysokim
stopniu pïynnoĂci. JeĂli natomiast chodzi o wskaěnik LR1, to na jednakowym
poziomie ksztaïtuje siÚ on w strategiach:
A-A, K-K oraz K-A, a w strategii A-K
jest on ok. trzykrotnie wyĝszy od pozostaïych strategii. Podobnie rzecz siÚ ma
ze wskaěnikiem LR2, gdyĝ jest on kilkukrotnie wyĝszy w strategii A-K w porównaniu do pozostaïych. Na taki poziom
tych dwóch wskaěników oczywiĂcie majÈ
wpïyw najbardziej pïynne skïadniki
aktywów, co równieĝ odzwierciedla cykl
gotówki, gdyĝ wystarczajÈ one na ok. 21
dni obrotu, podczas gdy w innych strategiach ich iloĂÊ nie wystarcza na wiÚcej
niĝ na 3 do 7 dni.
b) Najbardziej zadïuĝone przedsiÚbiorstwa
stosowaïy strategiÚ K-A. Na jednÈ jednostkÚ kapitaïu wïasnego przypadajÈ aĝ
2,65 jednostki kapitaïów obcych. Równie
duĝe zadïuĝenie jest charakterystyczne
dla przedsiÚbiorstw, które realizowaïy
strategiÚ A-A, gdyĝ Ărednie zadïuĝenie kapitaïu wïasnego wyniosïo 1,87.
W pozostaïych strategiach te zadïuĝenie
byïo znacznie niĝsze nawet od Ăredniej
branĝowej. We wszystkich strategiach,
a szczególnie w A-A i K-A, uwidacznia
siÚ znacznie wiÚksze zadïuĝenie kapitaïami obcymi krótkoterminowymi, gdyĝ
wskaěniki zadïuĝenia dïugoterminowego
sÈ relatywnie niskie. Ponadto, biorÈc pod
uwagÚ kapitaï obrotowy netto, zauwaĝa
siÚ, ĝe w trzech strategiach (A-K, K-K
i K-A) aktywa bieĝÈce sÈ finansowane
nie tylko zobowiÈzaniami bieĝÈcymi,
ale równieĝ czÚĂciÈ kapitaïu staïego.
Natomiast w strategii A-A zobowiÈzania bieĝÈce sïuĝÈ nie tylko finansowaniu caïoĂci aktywów bieĝÈcych, ale równieĝ czÚĂci aktywów staïych. NajwiÚcej,
poniewaĝ na ok. 81 dni obrotu wystarcza kapitaï obrotowy netto w strategii
K-K, natomiast najmniej, czyli na 27 dni
w strategii K-A, w której to zanotowano
najwiÚksze zadïuĝenie.
c) Wskaěniki rentownoĂci we wszystkich strategiach sÈ wyĝsze od Ăredniej
2/2007
branĝowej. Jednakĝe spoĂród nich najwiÚcej zysku netto generuje jedna zïotówka majÈtku, bo 16 groszy w strategii
K-K, natomiast najmniej, czyli niecaïe
6 groszy w strategii A-K. W przedsiÚbiorstwach stosujÈcych strategiÚ A-K,
nie tylko rentownoĂÊ majÈtku byïa najniĝsza ze wszystkich strategii, ale takĝe
rentownoĂÊ kapitaïu wïasnego, gdyĝ
fundusze zaangaĝowane w przedsiÚbiorstwach przez ich wïaĂcicieli przyniosïy dochód w wysokoĂci 10,16% ich
wartoĂci. NajwiÚkszy dochód natomiast
w wysokoĂci 31,15% kapitaïu wïasnego
uzyskali wïaĂciciele przedsiÚbiorstw
realizujÈcych strategiÚ K-A. Znacznie
wiÚksze wartoĂci wskaěnika rentownoĂci kapitaïu wïasnego w strategiach A-A
i K-A wynikaïy prawdopodobnie z dziaïania děwigni finansowej, gdyĝ w strategiach tych zadïuĝenie byïo znacznie
wiÚksze niĝ w pozostaïych.
d) Kaĝda ze strategii charakteryzuje siÚ
dïuĝszym cyklem konwersji zapasów od
Ăredniej dla branĝy, przy czym przedsiÚbiorstwa stosujÈce strategiÚ K-A najrzadziej odnawiaïy zapasy, gdyĝ Ărednio
po 111 dniach. NajczÚĂciej natomiast,
poniewaĝ po 37 dniach, poziom zapasów
byï odtwarzany w strategii A-A. O ile
w przypadku strategiach A-K i A-A na
wydïuĝenie cyklu operacyjnego wpïywa
cykl konwersji naleĝnoĂci, o tyle w strategiach K-K i K-A cykl konwersji zapasów. Cykl konwersji naleĝnoĂci jedynie
w przypadku strategii A-K jest dïuĝszy
od Ăredniej branĝowej, natomiast jeĂli
chodzi o cykl odroczenia pïatnoĂci zobowiÈzañ bieĝÈcych, to w dwóch strategiach, a mianowicie A-K i K-K, osiÈga
poziom on krótszy od branĝy. Jednakĝe
cykl ten jest najdïuĝszym cyklem tworzÈcym cykl konwersji gotówki we
wszystkich strategiach. W strategiach
A-A i K-A jest on ok. dwukrotnie dïuĝszy od pozostaïych, co wpïywa na to, ĝe
w strategii A-A cykl konwersji gotówki
przybiera wartoĂci ujemne. Natomiast w
strategii K-A pomimo bardzo zbliĝonej
wielkoĂci do strategii A-A przybiera on
wartoĂci dodatnie, podobnie jak w pozostaïych strategiach. Przyczyna takiej
sytuacji przede wszystkim tkwi w tym,
ĝe w przypadku strategii K-A o takiej
dïugoĂci cyklu konwersji gotówki decyduje przede wszystkim wysoki poziom
zapasów, a w strategii A-A poziom zobo73
wiÈzañ krótkoterminowych. W strategiach A-A i K-A uwidacznia siÚ ponadto
liberalna polityka prowadzona wobec
przedsiÚbiorstw stosujÈcych te strategie
polegajÈca na znacznym wydïuĝaniu im
terminów pïatnoĂci.
e) ¥rednio badane przedsiÚbiorstwa, niezaleĝnie od rodzaju realizowanej strategii zarzÈdzania aktywami i pasywami
bieĝÈcymi, osiÈgnÚïy zysk we wszystkich
analizowanych latach.
Zatem reasumujÈc, najlepszymi strategiami dla dziaïu 15.61 EKD okazaïy
siÚ strategie A-K i K-K, gdyĝ dokonujÈc
porównania wartoĂci wskaěników osiÈganych w tych strategiach do pozostaïych,
zauwaĝa siÚ, ĝe ksztaïtowaïy siÚ one o wiele
korzystniej. Dlatego teĝ niezmiernie istotnym elementem jest wybór strategii zarzÈdzania kapitaïem obrotowym, poniewaĝ w
znacznym stopniu od takiej decyzji zaleĝy
sytuacja finansowa przedsiÚbiorstwa.
74
Informacje o autorce
Dr Izabela Konieczna –– Instytut ZarzÈdzania,
Wydziaï ZarzÈdzania i Administracji, Akademia
¥wiÚtokrzyska w Kielcach. E-mail: [email protected].
Bibliografia
GUS. 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005. Bilansowe
wyniki finansowe podmiotów gospodarczych w 1999 r.,
2000 r., 2001 r., 2002 r., 2003 r., 2004 r., Warszawa
Kusak A., 2004. PïynnoĂÊ finansowa. Analiza i sterowanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziaïu
ZarzÈdzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Sierpiñska M., WÚdzki D., 2005. ZarzÈdzanie pïynnoĂciÈ finansowÈ w przedsiÚbiorstwie, Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sprawozdania finansowe przedsiÚbiorstw za lata
2000––2004.
SzczÚsny W. 2003. Finanse firmy. Jak zarzÈdzaÊ kapitaïem, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Studia i Materiaïy –– Wydziaï ZarzÈdzania UW