MATERIAŁY DYDAKTYCZNE - Szkoła Policji w Katowicach

Szkoła Policji w Katowicach
Służba Prewencyjna
TABLICE POGLĄDOWE
WYBRANE ELEMENTY PRAWA O RUCHU DROGOWYM
Materiały pomocnicze dla słuchaczy kursu podstawowego
CZĘŚĆ II
Opracowanie:
ŁA PO
O
CJ
LI
I
S ZK
podinsp. Janusz Kieszkowski
nadkom. mgr Czesław Piasecki
Zakład Służby Prewencyjnej
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2006
2
Wszelkie prawa zastrzeżone – Szkoła Policji w Katowicach 2006
Książki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezależnie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach
3
ORGANIZACJA SŁUŻBY NA DROGACH
1) Podstawy prawne i zasady organizacji służby policjantów na drogach:
a) pojęcie kontrola ruchu drogowego,
b) podmioty policyjne i ich kompetencje do wykonywania zadań z zakresu
kontroli ruchu drogowego (zakres czynności),
c) formy pełnienia służby na drogach:
-
na trasach (w sposób: stały, sezonowy i doraźny),
-
na posterunku.
2) Sposób pełnienia służby na drogach:
a) zasady ogólne,
b) obowiązki policjanta w trakcie pełnienia służby,
c) zakazy dotyczące policjanta pełniącego służbę na drogach,
d) sposoby wykonywania kontroli ruchu drogowego.
3) Zasady dokumentowania czynności wykonanych w służbie.
4
5
PODSTAWY PRAWNE
PEŁNIENIA SŁUŻBY NA DROGACH
Ustawa z dnia 06 kwietnia 1990 r. o Policji
- art. 1 ust. 2 pkt 2
Dz. U. z 2002 r. Nr 2, poz. 58 z późn. zm.
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r.
Prawo o ruchu drogowym - art. 129 ust. 1
Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz 908 z późn. zm.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 30 grudnia 2002
w sprawie kontroli ruchu drogowego
Dz. U. z 2003 r. Nr 14, poz. 144 z późn. zm.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z 17 września 2003 r. w sprawie
kierowania ruchem drogowym
Dz. U. Nr 182, poz. 1784 z późn. zm.
Zarządzenie nr 495 KGP z dnia 25 maja 2004 r.
w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach
przez policjantów
Dz. Urz. KGP Nr 9, poz. 39
Zarządzenie nr 497 KGP z dnia 25 maja 2004 r.
w sprawie w sprawie pełnienia służby przez
policjantów wykorzystujących przyrządy kontrolnopomiarowe służące do rejestracji zachowań
uczestników ruchu drogowego
Dz. Urz. KGP Nr 9, poz. 41
6
KONTROLA RUCHU DROGOWEGO
To
metody i formy wykonywania zadań przez
policjanta w zakresie czuwania nad
bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na
drogach i jego kontrolowanie.
ZADANIA POLICJI W ZAKRESIE
KONTROLI RUCHU DROGOWEGO
Kontrolę ruchu drogowego i czynności na
miejscu zdarzeń drogowych wykonuje
policjant pełniący służbę w komórce
właściwej do spraw ruchu drogowego, który
ukończył odpowiednie przeszkolenie w tym
zakresie.
7
PODMIOTY POLICYJNE I ICH KOMPETENCJE
DO WYKONYWANIA ZADAŃ Z ZAKRESU
KONTROLI RUCHU DROGOWEGO
Policjant ruchu drogowego
wykonuje zadania wymagające wiedzy specjalistycznej w zakresie
kierowania ruchem drogowym
kontroli stanu technicznego
obsługi i wykorzystania przyrządów kontrolno – pomiarowych służących do
rejestracji zachowań uczestników ruchu drogowego oraz pomiaru prędkości
wykonywania czynności na miejscu zdarzeń drogowych
kontroli przewozu materiałów niebezpiecznych
kontroli dokumentów związanych z wykonywaniem
transportu drogowego lub przewozów na potrzeby własne
kontroli zapisów urządzeń samoczynnie
rejestrujących prędkość jazdy, czas jazdy i postoju
8
Policjant inny niż ruchu drogowego może
Przeprowadzać badanie
zawartości w organizmie
alkoholu lub środków
działających podobnie
do alkoholu
Dokonywać pomiaru
prędkości pojazdów na
drogach wojewódzkich,
powiatowych i gminnych
oraz w strefach
zamieszkania
Kierować ruchem
drogowym, jeżeli
wykonuje czynności
w zakresie zabezpieczenia
miejsca zdarzenia oraz
zabezpieczenia imprez
na drogach
Pod warunkiem ukończenia
kursu specjalizacyjnego
doskonalenia zawodowego
z zakresu obsługi
Policjant ruchu drogowego może być skierowany do
wykonywania innych zadań niż kontrola ruchu drogowego
w przypadku zdarzenia wymagającego niezwłocznego
podjęcia czynności służbowych, na polecenie kierownika
jednostki organizacyjnej Policji, upoważnionej przez niego
osoby lub dyżurnego jednostki
9
Ze względu na natężenie ruchu oraz zagrożenie jego bezpieczeństwa
i porządku policjanci pełnią służbę na drogach w sposób
STAŁY
DORAŹNY
SEZONOWY
codziennie przez 1, 2 lub 3
zmiany na drogach, na
których wzmożony ruch
i wynikające z tego
zagrożenie występuje
systematycznie przez
znaczną część doby
tylko w niektórych
okresach, stosownie do
potrzeb, w szczególności
w rejonach turystycznowypoczynkowych
jeżeli wzmożone natężenie
ruchu i zagrożenie jego
bezpieczeństwa występuje
w krótkim okresie, np.
z powodu odbywających się
targów, imprez, uroczystości,
przejazdów osób
ochranianych, katastrof
Posterunek – ściśle określone miejsce
pełnienia służby, w trakcie której
realizowane są zadania określone
w regulaminie, np.: posterunek ręcznej
regulacji ruchu drogowego,
posterunek blokadowo – kontrolny,
obserwacyjno – meldunkowy.
10
Zasady ogólne pełnienia służby na drogach
Podejmowanie działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa, porządku
publicznego oraz płynności ruchu na trasie lub posterunku.
W sytuacji szczególnego utrudnienia ruchu lub jego zatamowania policjant jest
zobowiązany do niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do przywrócenia
płynności ruchu, a w razie potrzeby ręcznego kierowania ruchem.
W przypadku zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego policjant jest
zobowiązany podjąć czynności w celu szybkiego i skutecznego usunięcia przyczyn.
tego stanu
Policjant ruchu drogowego pełniący służbę w patrolu obsługi zdarzeń drogowych na
miejscu zdarzenia ma obowiązek stosowania zestawu służącego do zabezpieczania
takich miejsc, włączenia niebieskich świateł błyskowych oraz świateł awaryjnych w
pojeździe służbowym.
zabezpieczania
takich miejsc,
włączeniana
niebieskich
błyskowych
oraz świateł
Policjant
inny wykonujący
czynności
miejscu świateł
zdarzenia
drogowego,
jest
awaryjnych w pojeździe służbowym
zobowiązany do włączenia w pojeździe służbowym świateł awaryjnych oraz
niebieskich świateł błyskowych.
Policjant podczas kontroli ruchu drogowego obowiązany jest do taktownego
i życzliwego, lecz stanowczego zachowania się wobec uczestników ruchu.
W czasie kontroli pojazdu i osób policjant powinien zachować szczególne środki
ostrożności.
W razie podejrzenia, że kierujący pojazdem jest w stanie nietrzeźwości lub w stanie
po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu policjant
powinien spowodować opuszczenie przez niego pojazdu i przeprowadzić badanie.
11
dokładnie zapoznać się z trasą w zakresie przewidzianym jej charakterystyką
O
B
O
W
I
Ą
Z
K
I
w miarę możliwości informować uczestników ruchu o zagrożeniach i utrudnieniach wynikających ze złego stanu
dróg, zdarzeń losowych, katastrof itp.
reagować na przestępstwa i wykroczenia stosując środki przewidziane prawem
pouczać i wdrażać osoby uczestniczące w ruchu do przestrzegania zasad bezpiecznego i kulturalnego
korzystania z dróg
P
O
L
I
C
J
A
N
T
A
w miarę możliwości okazać, na żądanie osoby kontrolowanej, wynik dokonanego pomiaru lub nagrania
wykonywać czynności wstępne na miejscu zdarzenia drogowego stosownie do posiadanych środków
i możliwości oraz zgłaszać dyżurnemu potrzebę skorzystania z pomocy innych służb
przeciwdziałać zanieczyszczeniu środowiska naturalnego w obrębie drogi i przyległego do niej rejonu
12
O
B
O
W
I
Ą
Z
K
I
P
O
L
I
C
J
A
N
T
A
w uzasadnionych przypadkach udzielać niezbędnej pomocy uczestnikom ruchu, szczególnie w przypadkach, gdy
ich pojazd uległ awarii w miejscu powodującym zagrożenie bezpieczeństwa lub płynności ruchu albo w miejscu
zagrożonym przestępczością kryminalną, a o podjętych działaniach powiadomić dyżurnego jednostki Policji
współdziałać z funkcjonariuszami innych służb Policji, zwłaszcza przez zbieranie i przekazywanie informacji
o wszelkich naruszeniach prawa nie związanych z bezpieczeństwem i porządkiem na drogach
utrzymywać łączność radiową lub telefoniczną z dyżurnymi jednostek organizacyjnych Policji, niezwłocznie
meldować o objęciu służby na trasie lub posterunku, a także o zaistniałych wydarzeniach nadzwyczajnych oraz
ujawnieniu nietrzeźwych kierujących pojazdami
zbierać i zgłaszać przełożonemu uwagi i propozycje w zakresie niezbędnych przedsięwzięć zmierzających do
usprawnienia, poprawy bezpieczeństwa i porządku ruchu
posiadać przy sobie świadectwo legalizacji (lub jego kopię) urządzenia kontrolno-pomiarowego, instrukcję
obsługi tego urządzenia oraz wymagane świadectwo kwalifikacji obsługującego
okazać, na prośbę osoby kontrolowanej, świadectwo legalizacji (lub jego kopię)
na hasło "policjant wzywa pomocy" policjant, w miarę możliwości, powinien niezwłocznie odstąpić od
wykonywanych czynności i - meldując przyjęcie wezwania dyżurnemu - udać się w miejsce zagrożenia
13
P
O
L
I
C
J
A
N
T
O
W
I
Z
A
B
R
A
N
I
A
S
I
Ę
wykonywania czynności nie związanych ze służbą, a w szczególności wykorzystywania pojazdu służbowego
do celów prywatnych
przebywania w radiowozie na posterunku z wyjątkiem określonych przypadków
opuszczania trasy lub posterunku, z wyjątkiem określonych przypadków
wsiadania do kontrolowanego pojazdu z wyjątkiem kontroli stanu technicznego i wyposażenia pojazdu albo
przewożonego ładunku (bagażu)
czynienia uwag nie związanych z przedmiotem kontroli
przyjmowania od osoby kontrolowanej dokumentów podawanych w portfelach, saszetkach lub podobnych
przedmiotach
14
Policjant wykonuje kontrolę ruchu drogowego,
w zależności od potrzeb, w sposób:
DYNAMICZNY
STATYCZNY
DYNAMICZNO STATYCZNY
patrolowanie trasy pojazdem
służbowym z prędkością
zapewniającą obserwację
ruchu drogowego, statkiem
powietrznym lub pieszo
wykonywanie czynności na
posterunku lub podczas
kierowania ruchem
wykonywanie czynności,
opisanych wcześniej
w sposób przemienny
Podczas pełnienia służby oznakowany radiowóz
powinien być widoczny dla uczestników ruchu.
W radiowozie powinien być włączony podświetlany
napis "Policja", również gdy znajduje się on
w miejscu oświetlonym w stopniu zapewniającym
widoczność pojazdu lub znajdującym się poza
jezdnią i poboczem.
15
Notatnik służbowy
Karta statystyczna
Notatnik
do kontroli służby
Dokumenty dotyczące
przebiegu służby policjanta
pełniącego służbę na drodze
Książka pracy
przyrządu kontrolnopomiarowego
Książka pracy sprzętu
transportowego
Inna dokumentacja
16
odprawa i przebieg służby
przeprowadzone kontrole i wykonane czynności
N
O
T
A
T
N
I
K
S
Ł
U
Ż
B
O
W
Y
sprawdzenia w odpowiednich ewidencjach
fakt poinformowania kierującego pojazdem o popełnieniu czynu podlegającego wpisowi do ewidencji kierowców
naruszających przepisy ruchu drogowego i konsekwencji z tym związanych
zapis badania stwierdzającego obecność w organizmie alkoholu lub innego środka działającego podobnie,
z podaniem: wyniku badania, numeru protokołu lub pozycji w rejestrze, numeru ampułki z krwią lub pojemnika
z moczem
zapis czynności wykonanych na miejscu wypadku lub kolizji drogowej
zapis użycia przyrządów kontrolno-pomiarowych oraz otrzymanych wyników pomiarów
spostrzeżenia i wnioski, w tym zgłoszone przez uczestników ruchu, odnoszące się w szczególności do zagrożeń,
utrudnień, nieprawidłowości w oznakowaniu
inne wydarzenia, zmiany w czasie i miejscu służby, fakty kierowania ruchem, doraźne polecenia przełożonych lub
dyżurnego jednostki Policji, a także czas i miejsce udzielania pomocy uczestnikom ruchu oraz podsumowanie
czynności wykonanych w służbie
17
LITERATURA:
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231,
z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 06 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 7,
poz. 58 późn. zm.).
3. Ustawa z dnia 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553
z późn. zm.).
4. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r.
Nr 108, poz. 908, z późn. zm.).
5. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach
o wykroczenia (Dz. U. Nr 106, poz. 1148 z późn. zm.).
6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
02 sierpnia 2002 r. w sprawie usuwania pojazdów (Dz. U. Nr 134, poz. 1133,
z późn. zm.).
7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy
ruchu drogowego (Dz. U. Nr 236, poz. 1998).
8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 grudnia
2002 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego (Dz. U. z 2003 r. Nr 14, poz. 144,
z późn. zm.).
9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia
17 września 2003 r. w sprawie kierowania ruchem drogowym (Dz.U. Nr 182,
poz. 1784, z późn. zm.).
10. Zarządzenie nr 495 Komendanta Głównego Policji z dnia 25 maja 2004 r.
w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów (Dz. Urz. KGP
Nr 9, poz. 39 z późn. zm).
11. Rozkaz Nr 5/95 Komendanta Głównego Policji z dnia 13 czerwca 1995 roku
o wprowadzeniu do użytku służbowego instrukcji w sprawie użycia kolczatki
drogowej.
12. Wytyczne nr 1 Komendanta Głównego Policji z dnia 3 stycznia 2006 r.
w sprawie postępowania policjantów wobec osób uczestników ruchu drogowego
korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych
oraz osób korzystających z immunitetów krajowych (Dz. Urz. nr 4, poz. 17,
z późn. zm.).
1.