pobierz - Helion Edukacja

Transkrypt

Program nauczania, przeznaczony dla I etapu edukacyjnego szkoy
podstawowej na podstawie opinii rzeczoznawców: dr Ewy Magiery
i mgr. Marka Sadowskiego.
Numer dopuszczenia: DKOW-5002-15/08
Wszelkie prawa zastrzeone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie caoci
lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.
Wykonywanie kopii metod kserograficzn, fotograficzn, a take kopiowanie
ksiki na noniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie
praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki wystpujce w tekcie s zastrzeonymi znakami firmowymi
bd towarowymi ich wacicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dooyli wszelkich stara, by zawarte
w tej ksice informacje byy kompletne i rzetelne. Nie bior jednak adnej
odpowiedzialnoci ani za ich wykorzystanie, ani za zwizane z tym ewentualne
naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION
nie ponosz równie adnej odpowiedzialnoci za ewentualne szkody wynike
z wykorzystania informacji zawartych w ksice.
Redaktorzy prowadzcy: Krzysztof Zemanek, Joanna Zarba
Projekt okadki: Maciej Pasek
Ilustracje na okadkach podrczników: Agnieszka Lodziska
Wydawnictwo HELION
ul. Kociuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 032 231 22 19, 032 230 98 63
e-mail: [email protected]
WWW: http://helion.pl (ksigarnia internetowa, katalog ksiek)
Drogi Czytelniku!
Jeeli chcesz oceni t ksik, zajrzyj pod adres
http://helion.pl/user/opinie?pron13
Moesz tam wpisa swoje uwagi, spostrzeenia, recenzj.
ISBN: 978-83-246-1417-2
Copyright © Helion 2009
Printed in Poland.
Spis treci
1. Wprowadzenie
5
2. Zaoenia programu
6
3. Podstawa programowa
8
4. Cele edukacji
11
5. Materia nauczania (informatyczny)
14
6. Treci nauczania oraz dziaania uczniów
17
7. Osignicia uczniów
21
8. Propozycje treci ujtych integralnie
22
9. Rozkad materiau
23
10. Ocena pracy uczniów
47
11. Sposoby pomiaru osigni uczniów
54
12. Kryteria oceniania w zakresie podstawowych
i ponadpodstawowych wiadomoci
i umiejtnoci uczniów
59
13. Metody pracy
71
14. Wspieranie uzdolnie
75
15. Informacje o realizacji
81
Bibliografia
83
4
INFORMATYKA EUROPEJCZYKA
1. Wprowadzenie
Pomys napisania programu nauczania informatyki dla klas 1 – 3
szkoy podstawowej zrodzi si w czasie licznych dyskusji w gronie
zaprzyjanionych nauczycieli tego przedmiotu oraz tych, których
miaam przyjemno pozna na konferencjach organizowanych
w caej Polsce w ramach projektu „Informatyka Europejczyka”.
Program Informatyka Europejczyka. Program nauczania informatyki
w szkole podstawowej w ksztaceniu zintegrowanym dostosowany jest do moliwoci intelektualnych ucznia na tym etapie rozwoju. Wspomaga
dziaalno ucznia, sprzyja jego harmonijnemu rozwojowi. Program ten ma pen obudow dydaktyczn, zoon z podrcznika
(bdcego jednoczenie zeszytem wicze), pyty CD, rozkadu
materiau oraz scenariuszy lekcji.
Program jest dostosowany do podrczników: Informatyka Europejczyka. Nauka i zabawa z komputerem w ksztaceniu zintegrowanym. Cz 1
(numer dopuszczenia: 84/1/2009), Informatyka Europejczyka. Nauka
i zabawa z komputerem w ksztaceniu zintegrowanym. Cz 2 (numer dopuszczenia: 84/2/2009) oraz Informatyka Europejczyka. Nauka i zabawa
z komputerem w ksztaceniu zintegrowanym. Cz 3 (numer dopuszczenia:
84/3/2009), które s zgodne z now podstaw programow zamieszczon w Rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia
23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz ksztacenia ogólnego w poszczególnych typach
szkó (Dz. U. z 2009 roku, nr 4, poz. 17).
W dobie powszechnego dostpu do technologii komputerowej wane jest, aby wanie w klasach modszych szkoy podstawowej uksztatowa waciwe nawyki i styl pracy przy komputerze. Bardzo trudno jest w starszych klasach niwelowa ze
przyzwyczajenia, dzieci niechtnie i z wielkim oporem przyjmuj
tzw. „dobre rady”.
W podrczniku opartym na tym programie staraam si skupi uwag ucznia na ogólnych zasadach posugiwania si komputerem w zakresie grafiki komputerowej, edycji tekstu, korzystania
z programów multimedialnych oraz z zasobów internetu. wiczenia w podrczniku zostay opracowane tak, by uczniowie wiczyli niezbdne umiejtnoci poprzez zabaw.
6
PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI W KLASACH 1 – 3
2. Zaoenia programu
Zaoenia programu
Treci programu maj ukad spiralny, bardzo przydatny w ksztaceniu dzieci w modszych klasach szkoy podstawowej. Ukad ten
umoliwia wielokrotne powroty do prezentowanych treci, ale
w bogatszej i bardziej rozwinitej formie. Dziecko, wracajc po
raz kolejny do poznanych wiadomoci, utrwala i wzbogaca swoj
wiedz.
Bardzo czsto mona obecnie spotka uczniów, którzy z komputerem zapoznali si ju w przedszkolu lub domu. Podrcznik
zosta zatem opracowany tak, aby suy zarówno uczniom dopiero rozpoczynajcym prac z komputerem, jak i tym, dla których
jest on codziennoci. By zadania nie byy oderwane od treci realizowanych w szkole, polecenia maj charakter zintegrowany. Ze
wzgldu na wiek dzieci program kadzie gówny nacisk na rozwój
i ksztacenie podstawowych umiejtnoci, takich jak: czytanie,
pisanie, liczenie. Treci oraz sytuacje dydaktyczne eksponuj te
umiejtnoci.
Aby zapewni uczniom nabycie kompetencji przewidzianych
podstaw programow, w niniejszym programie nauczania zamieciam treci umoliwiajce wdroenie uczniów do posugiwania
si komputerem.
Po zrealizowaniu prezentowanego programu uczniowie bd
posiadali podstawowe umiejtnoci w zakresie:
i obsugi i zastosowania komputerów oraz powszechnie
uywanych urzdze opartych na technice komputerowej,
i stosowania rónego rodzaju programów uytkowych
i edukacyjnych,
i korzystania z dostpnych róde informacji.
Celowo pominam techniczne zagadnienia, gdy na tym etapie
ksztacenia najwaniejsze jest wdroenie uczniów do posugiwania
si komputerem (klawiatur, mysz), opanowanie przez nich niezbdnych umiejtnoci manualnych oraz zdobycie waciwych nawyków zwizanych z posugiwaniem si programami uytkowymi.
ZAOENIA PROGRAMU
7
W podrczniku (jest to jednoczenie zeszyt wicze) znajduj
si wiczenia, które naley wykona krok po kroku na lekcji lub
w domu (w przypadku nieobecnoci ucznia w szkole), oraz wiczenia utrwalajce, przeznaczone do samodzielnego wykonania.
W poradniku dla nauczyciela oraz na stronie http://edukacja.helion.pl
umieciam zadania o podwyszonym stopniu trudnoci, które
mog by zaproponowane uczniom bardziej zaawansowanym.
Dodatkowo na wspomnianej stronie internetowej znajd Pastwo
wiczenia praktyczne dla uczniów o niskich kompetencjach startowych w zakresie posugiwania si komputerem, rozpoznawania
liter i symboli, orientacji przestrzennej czy nazywania kolorów.
Zagadnienia poruszane w programie powinny by realizowane w kolejnoci wystpowania. Ostateczn decyzj pozostawiam
jednak nauczycielowi — bo tylko on wie, z jakim zespoem klasowym pracuje i jak dostosowa program do potrzeb i moliwoci uczniów. Omawiajc poszczególne zagadnienia, naley zwróci szczególn uwag na:
i indywidualizacj tempa pracy,
i stopniowanie trudnoci zada,
i posugiwanie si poprawn terminologi informatyczn.
Naley pamita, by nie zmczy uczniów i nie zniechci ich
do pracy przy komputerze. Lekcje informatyki zawsze powinny
by dla dzieci przyjemnoci, przyjemn nauk przez zabaw,
a nie koniecznoci. Wiem z dowiadczenia, jak atwo przekroczy t granic. Gównym celem nauczyciela jest przygotowanie
uczniów do odpowiedzialnego posugiwania si komputerem
i urzdzeniami technicznymi powszechnego uytku. Gównym
zadaniem — wsparcie uczniów w deniu do pogbiania wiedzy
i umiejtnoci.
Program jest przewidziany do realizacji w trzech kolejnych latach nauczania informatyki, w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Naley dy do tego, aby przy jednym komputerze pracowa
jeden ucze. Nie jest wymagane przygotowanie informatyczne
nauczyciela prowadzcego zajcia, wystarczy podstawowa znajomo obsugi komputera i programów uytkowych.
Zakres materiau jest przystosowany do moliwoci sprztowych wikszoci pracowni komputerowych polskich szkó — jednoczenie uwzgldniam szybki rozwój komputeryzacji.
8
3. Podstawa programowa
Podstawa programowa
Przytaczam tu nieco szerzej, ni si to zazwyczaj robi, podstaw
programow [1], poniewa chc zwróci uwag na ogólne cele i zadania edukacyjne w szkole podstawowej, gdy one, na równi z podstaw programow ksztacenia zintegrowanego, powinny wyznacza zawarto programu nauczania.
Fragment z podstawy programowej (http://www.men.gov.pl):
Nauczyciele w szkole podstawowej dostosowuj sposób przekazywania odpowiedniej wiedzy, ksztatowania umiejtnoci i postaw
uczniów do naturalnej w tym wieku aktywnoci dzieci, umoliwiaj im poznawanie wiata w jego jednoci i zoonoci, wspomagaj ich samodzielno uczenia si, inspiruj je do wyraania wasnych myli i przey, rozbudzaj ich ciekawo poznawcz oraz
motywacj do dalszej edukacji.
Edukacja w szkole podstawowej, wspomagajc rozwój dziecka
jako osoby i wprowadzajc je w ycie spoeczne, ma na celu przede wszystkim:
1. prowadzi dziecko do nabywania i rozwijania umiejtnoci wypowiadania si, czytania i pisania w jzyku ojczystym i w jzyku
obcym, wykonywania elementarnych dziaa arytmetycznych,
posugiwania si prostymi narzdziami i ksztatowania nawyków
spoecznego wspóycia,
2. rozwija poznawcze moliwoci uczniów tak, aby mogli oni
przechodzi od dziecicego do bardziej dojrzaego i uporzdkowanego rozumienia wiata,
3. rozwija i przeksztaca spontaniczn motywacj poznawcz
w motywacj wiadom, przygotowywa do podejmowania
zada wymagajcych systematycznego i duszego wysiku
intelektualnego i fizycznego,
4. rozbudza i rozwija wraliwo estetyczn i moraln dziecka
oraz jego indywidualne zdolnoci twórcze,
5. umacnia wiar dziecka we wasne siy i w zdolno osigania
wartociowych i trudnych celów,
[…]
9. wzmacnia poczucie tosamoci kulturowej, historycznej, etnicznej
i narodowej,
PODSTAWA PROGRAMOWA
10. stwarza warunki do rozwoju wyobrani i ekspresji werbalnej,
plastycznej, muzycznej i ruchowej, zapewnia warunki do harmonijnego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz zachowa
prozdrowotnych,
[…]
12. uwzgldnia indywidualne potrzeby dziecka i troszczy si
o zapewnienie mu równych szans,
13. stwarza warunki do rozwijania samodzielnoci, obowizkowoci, podejmowania odpowiedzialnoci za siebie i najblisze
otoczenie,
14. stwarza warunki do indywidualnego i grupowego dziaania
na rzecz innych.
W szkole podstawowej szczególnie wane jest stwarzanie przyjaznej atmosfery i pomaganie dziecku w dobrym funkcjonowaniu
w spoecznoci szkolnej.
I ETAP EDUKACYJNY
Klasy I – III
KSZTACENIE ZINTEGROWANE
Cele edukacyjne
Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia,
w tym szczególnie:
1. umiejtnoci sucych zdobywaniu wiedzy (czytania, pisania
i liczenia),
[…]
Zadania szkoy
1. Uwiadamianie uczniom, e wspólnoty takie jak: rodzina,
rodowisko lokalne i ojczyzna stanowi wielk warto w yciu kadego czowieka, i e kady ma wobec tych wspólnot
obowizki.
2. Uczenie zwyczajów, obyczajów i waciwych zachowa w rodowisku rodzinnym, wobec kolegów szkolnych i nauczycieli.
3. Uwiadomienie uczniom zwyczajów, obyczajów i zachowa
waciwych dla przedstawicieli kultury obszaru nauczanego
jzyka obcego.
4. Uczenie waciwych zachowa w sytuacjach zagraajcych
bezpieczestwu uczniów [...]
5. Uczenie waciwych zachowa w stosunku do zwierzt i otaczajcej przyrody.
6. Rozpoznanie poziomu sprawnoci warunkujcego opanowanie
przez uczniów podstawowych umiejtnoci: czytania, pisania
i liczenia; odpowiednio do tego prowadzenie wicze usprawniajcych.
9
10
7. Rozpoznawanie poziomu sprawnoci warunkujcego opa-
nowanie przez uczniów podstawowych umiejtnoci: rozumienia ze suchu, mówienia, czytania i pisania prostych zda
w jzyku obcym [...]
8. Zachcenie uczniów do nauki jzyka obcego oraz rozwijanie
wiadomoci jzykowej przez porównanie jzyka ojczystego
i jzyków obcych.
9. Ksztatowanie waciwych nawyków higienicznych.
10. Zapoznanie dzieci z polsk i wiatow klasyczn literatur
dziecic [...].
Treci nauczania
Edukacja na tym etapie obejmuje nastpujce treci nauczania
i dziaania edukacyjne:
1. dom rodzinny — dziecko jako czonek rodziny,
2. szkoa — dziecko jako ucze, kolega, przyjaciel; normy postpowania zwizane z tymi rolami,
3. miejscowo, ycie jej mieszkaców,
4. przyroda w otoczeniu dziecka,
5. ojczyzna — symbole i wita narodowe; banie i legendy narodowe,
6. obrazy z przeszoci (wasnej rodziny, szkoy, miejscowoci),
7. zabawy, zajcia, przygody dzieci,
8. obrazy z ycia dzieci w innych krajach, w szczególnoci w kraju
nauczanego jzyka obcego,
9. wybrane wytwory kultury, sztuki, techniki,
[…]
19. czytanie gone sylab, wyrazów, zda i tekstów,
20. czytanie ciche ze zrozumieniem,
21. róne róda informacji i technologii informacyjnej, w tym korzystanie z czytelni i biblioteki szkolnej,
[…]
44. urzdzenia techniczne powszechnego uytku (bezpieczne
uytkowanie),
[…]
46. organizacja pracy (planowanie, organizacja stanowiska, racjo-
nalne wykorzystanie materiau i czasu),
[...]
49. wielo rodków komunikacji (jzyk przestrzeni, koloru, ciaa)
oraz rodków wyrazu plastycznego [...]
CELE EDUKACJI
11
Przytoczony fragment pozwala okreli te zadania edukacyjne,
które musz by rozwijane i realizowane na lekcjach. Wskazane
zostay te, które na lekcjach informatyki w modszych klasach
szkoy podstawowej mog by rozwinite.
Trudno dzi wyobrazi sobie rozwijanie umiejtnoci poznawczych uczniów, poznawanie otoczenia kulturowego, technicznego
i przyrodniczego bez wykorzystania technologii informacyjnej.
Zgodnie z przytoczonymi fragmentami podstawy programowej moemy powiedzie, e gównym zadaniem szkoy jest nabycie przez ucznia umiejtnoci:
i celowego korzystania ze sprztu komputerowego
oraz urzdze pomocniczych;
i wykonywania typowych zada za pomoc waciwie
dobranych programów uytkowych;
i rozwoju wasnych zainteresowa, szczególnie
informatycznych.
Wanym zadaniem szkoy jest równie:
i wzbogacenie rodków sucych rozwojowi umysowemu
i duchowemu ucznia,
i wskazanie metod wyszukiwania informacji, poznawania
wiata, opisywania i badania zjawisk,
i ukazywanie sposobów rozwizywania problemów
za pomoc narzdzi, które oferuje nam technologia
informacyjna.
4. Cele edukacji
Cele edukacji
Ogólne cele edukacyjne
i Poszerzanie i pogbianie wiedzy.
i Rozwijanie pamici oraz umiejtnoci mylenia
abstrakcyjnego i logicznego rozumowania.
i Ksztatowanie wyobrani przestrzennej.
i Rozwijanie zdolnoci i zainteresowa.
i Uczenie dostrzegania prawidowoci w otaczajcym wiecie.
12
i Ksztatowanie pozytywnego nastawienia do podejmowania
wysiku intelektualnego oraz postawy dociekliwoci.
i Rozwijanie umiejtnoci wspódziaania w grupie.
i Rozwijanie umiejtnoci prowadzenia dyskusji,
precyzyjnego formuowania problemów i argumentowania.
i Przygotowanie uczniów do pokonywania stresu w sytuacjach
konkursów, olimpiad, sprawdzianów kompetencji.
Nadrzdnym celem dziaa edukacyjnych szkoy jest wszechstronny rozwój ucznia.
Cele edukacji informatycznej
i Przygotowanie uczniów do ycia w spoeczestwie
informacyjnym.
i Poznanie przez uczniów historii oraz zastosowa
i
i
i
i
i
i
informatyki, zasad dziaania i sposobów wykorzystania
komputera.
Poznanie przez uczniów zasad dziaania i sposobów
wykorzystania komputera do realizacji okrelonych zada.
Zdobycie przez uczniów umiejtnoci poszukiwania,
porzdkowania i wykorzystywania informacji z rónych
róde.
Nauczenie uczniów czytania ze zrozumieniem.
Zaznajomienie uczniów z normami prawa przy
wykorzystaniu programów komputerowych oraz
komputera.
W zakresie wychowania — przygotowanie uczniów do tego,
aby:
i szanowali prac innych i wasn,
i przestrzegali regulaminu pracowni komputerowej,
i potrafili pracowa w grupie,
i znali korzyci i zagroenia wynikajce z rozwoju nauki
i techniki.
Przekazywanie wiadomoci przedmiotowych w sposób
integralny, prowadzcy do lepszego rozumienia wiata,
ludzi i siebie.
CELE EDUKACJI
13
W zwizku ze specyfik przedmiotów nauczania pocztkowego
cele edukacji informatycznej podziel dodatkowo na trzy poziomy:
cele poznawcze, ksztacce i wychowawcze.
Cele poznawcze
i Swobodne operowanie terminologi informatyczn.
i Znajomo regu i mechanizmów dziaania programów
komputerowych.
i Wiedza o negatywnym wpywie komputerów na zdrowie
czowieka oraz sposobach ochrony przed ich negatywnymi
skutkami.
i Znajomo sposobów walki z uzalenieniem od komputerów
i internetu.
i Samodzielne dobieranie róde informacji, metod i form
pracy.
i Umiejtno stawiania pyta i formuowania odpowiedzi.
Cele ksztacce
i Samodzielne korzystanie z komputera i dostpnego
oprogramowania.
czenie treci wczeniej poznanych z nowymi.
Uywanie nowych poj ze zrozumieniem.
Wasna aktywno.
Wspódziaanie w grupie.
Skutki dziaania czowieka — dobre i ze.
Dostrzeganie wartoci pyncych z waciwego korzystania
z komputera.
i Czytanie ze zrozumieniem.
i
i
i
i
i
i
Cele wychowawcze
i
i
i
i
i
i
Samodzielno w myleniu, dziaaniu, ocenie.
Otwarto.
Odpowiedzialno.
Tolerancja.
Cierpliwo.
Szacunek.
14
i Gotowo do wspópracy i wspódziaania.
i Poczucie wasnej wartoci.
i Umiejtno pracy w grupie.
5. Materia nauczania
(informatyczny)
Materia nauczania (informatyczny)
Zgodnie z gównym celem nauczania informatyki w szkole podstawowej proponowane w tym programie treci dotycz moliwoci wykorzystania komputerów i stosowania technologii informacyjnej.
Rozkad materiau
i I rok nauczania: 35 godzin.
i II rok nauczania: 35 godzin.
i III rok nauczania: 35 godzin.
Razem: 105 godzin.
Proponowana liczba godzin potrzebnych
do realizacji treci informatycznych
i Wprowadzenie
i rodowisko pracy
i Nauka pisania na klawiaturze komputera
i
i
i
i
i
i
i posugiwania si mysz
Podstawy edycji grafiki
Podstawy edycji tekstu
Komputer w edukacji i rozrywce
Internet
Komputer w naszym otoczeniu
Powtórzenie i utrwalenie wiadomoci
Razem
6 godz.
10 godz.
12 godz.
16 godz.
16 godz.
12 godz.
10 godz.
5 godz.
18 godz.
105 godz.
MATERIA NAUCZANIA (INFORMATYCZNY)
15
Treci informatyczne do realizacji
I. Wprowadzenie
1. Czym zajmuje si informatyka?
2. Regulamin szkolnej pracowni komputerowej
3. Budowa zestawu komputerowego
4. Prawidowe rozpoczcie i zakoczenie pracy z komputerem
5. Podstawowe terminy i pojcia uywane podczas pracy
z komputerem
6. Bezpieczna praca z komputerem
7. Komputer a prawo
II. rodowisko pracy
1. Opis systemu Windows
2. Wprowadzenie
i Uruchamianie programów
i Opis okien
i Praca w kilku otwartych oknach
3. Pliki i katalogi — najwaniejsze czynnoci
i
i
i
i
i
Wprowadzenie
Noniki informacji
Tworzenie plików i katalogów
Kopiowanie plików i katalogów
Usuwanie plików i katalogów
4. Akcesoria komputerowe
i Notatnik
i Kalkulator
i Gry w systemie Windows
III. Nauka pisania na klawiaturze komputera
i posugiwania si mysz
IV. Podstawy edycji grafiki
1. Edytory graficzne
2. Program Tux Paint
i Uruchomienie i opis okna programu
16
i
i
i
i
Wykonanie prostego rysunku
Zapisywanie i otwieranie pliku
Drukowanie
Zakoczenie pracy z programem
3. Program Paint
i Uruchomienie i opis okna programu
i Wykonanie prostego rysunku
i Zapisanie pliku
i Ustawienie wydruku, wydruk pliku
i Otwieranie pliku, modyfikacja, zaznaczanie,
kopiowanie, wklejanie itp.
i Wstawianie tekstu
V. Podstawy edycji tekstu
1. Edytory tekstu
2. Tworzenie dokumentu za pomoc edytora tekstu
i Podstawowe zasady poprawnego wprowadzania tekstu
3. Zapisywanie i otwieranie dokumentu tekstowego
4. Podstawowe operacje na blokach tekstu
5. Formatowanie i modyfikacja dokumentu tekstowego
i Zmiana wygldu czcionki: jej rodzaju, rozmiaru,
stylu, koloru
i Wyrównanie tekstu
i Wypunktowanie i numerowanie
6. Wstawianie obiektu do dokumentu tekstowego
i Galeria clipartów
i Rysunki z edytora grafiki
i Napisy WordArt
7. Ustawienia wydruku, wydruk gotowych prac
VI. Komputer w edukacji i rozrywce
1. Co to s multimedia?
2. Multimedialne programy edukacyjne
3. Edukacja w internecie
4. Relaks z komputerem
i Gry komputerowe
i Przygotowanie gazetki szkolnej
TRECI NAUCZANIA ORAZ DZIAANIA UCZNIÓW
17
VII. Internet
1. Co to jest internet?
2. Uruchomienie i obsuga wybranej przegldarki internetowej
3. Adres internetowy
4. Wyszukiwanie informacji z uyciem wyszukiwarek
internetowych
5. Poczta elektroniczna (e-mail)
6. Netykieta
VIII. Komputer w naszym otoczeniu
1. Zastosowania komputerów
2. Urzdzenia oparte na technologii komputerowej
6. Treci nauczania
oraz dziaania uczniów
Treci nauczania oraz dziaania uczniów
Komunikowanie si z komputerem
Treci nauczania
i Podstawowe elementy zestawu komputerowego.
i Zasady bezpiecznej pracy z komputerem.
i Podstawowe zasady posugiwania si systemem:
i uruchamianie programów.
i Sposoby komunikowania si z komputerem, akcesoria
systemowe.
i Utrzymywanie porzdku na dysku — przechowywanie
wyników pracy:
i tworzenie katalogów,
i zasady poruszania si po strukturze katalogów,
i wykonywanie podstawowych operacji na plikach.
i Odczytywanie i prawidowa interpretacja komunikatów.
Dziaania uczniów
i Poznaj zasady bezpiecznej pracy przy komputerze.
i Poznaj regulamin pracowni komputerowej.
18
i Prawidowo uruchamiaj zestaw komputerowy i kocz
prac z nim.
i Poznaj pojcie programu, oprogramowania, rodowiska
i
i
i
i
pracy, dokumentu.
Poznaj najwaniejsze elementy okna systemu operacyjnego.
Obsuguj okno programu.
Poznaj sposoby tworzenia i przegldania struktury
katalogów.
Poznaj podstawowe operacje wykonywane na plikach
i katalogach.
Stosowanie programów uytkowych
Treci nauczania
i
i
i
i
i
Poznanie zasad pracy grupowej.
czenie plików rónych typów.
Modyfikacja istniejcych dokumentów.
Przygotowanie dokumentu do druku, wydruk.
Podstawowe sposoby tworzenia dokumentu tekstowego, np.:
i nauka poprawnego formatowania tekstu (ustalenie
justowania, wyrónienia),
i operacje na blokach tekstu, redagowanie i modyfikacja,
zapisywanie i otwieranie dokumentów, wstawianie
do tekstu rysunków (clipartów), wypunktowanie,
i tworzenie prostych tekstów uytkowych, redagowanie
gazetki szkolnej.
i Tworzenie rysunków, atrybuty obrazu, operowanie kolorem,
ksztatem, przeksztacaniem obrazu:
i odczytywanie i zapisywanie rysunków w komputerze,
i kopiowanie i wklejanie,
i wstawianie tekstu oraz gotowych rysunków do
tworzonego obrazu,
i dziaanie menu okna programu.
i Prawidowe zakoczenie pracy programu komputerowego.
i Poznanie sposobu dziaania programu antywirusowego.
TRECI NAUCZANIA ORAZ DZIAANIA UCZNIÓW
19
Dziaania uczniów
i Poznaj ukad i przeznaczenie klawiszy na klawiaturze.
i wicz pisanie na klawiaturze — za pomoc programu
do nauki pisania na klawiaturze komputera.
i Poznaj pojcia: grafika komputerowa, edytor tekstu,
i
i
i
i
i
program komputerowy.
Poznaj podstawowe narzdzia wskazanych programów
komputerowych i potrafi je prawidowo zastosowa.
Wykonuj wiczenia sprawdzajce poznane umiejtnoci.
Omawiaj kolejne etapy przygotowania dokumentu
do druku.
Drukuj wykonane przez siebie prace.
Wykorzystuj program antywirusowy.
Rozwizywanie problemów
Treci nauczania
i Zbieranie, przedstawianie, odczytywanie i interpretowanie
danych z ycia codziennego.
i Praca w zespole, komunikowanie si z kolegami przy pracy
nad wspólnym projektem.
i Sposoby identyfikacji rónych postaci informacji (tekstowej,
graficznej) i ich wspólnego wykorzystania w ramach jednej
aplikacji.
Dziaania uczniów
i Poprawnie uruchamiaj programy i prawidowo kocz
ich prac.
i Poznaj sposoby uruchamiania prostego oprogramowania
— gier, programów edukacyjnych.
i Wykorzystuj poznane narzdzia i operacje, dostpne
w poznanych programach, do tworzenia wasnych
dokumentów.
i Komunikuj si za pomoc poczty elektronicznej.
20
Zastosowanie komputerów
Treci nauczania
i Zakres zastosowa komputerów i urzdze techniki
komputerowej.
i Komputer jako narzdzie wspomagajce uczenie si.
i Poczta elektroniczna.
i Relaks i zabawa z komputerem.
Dziaania uczniów
i Omawiaj korzyci wynikajce z zastosowania komputerów.
i Poznaj dziaanie programów uytkowych.
i Poznaj przykady urzdze opartych na technice
komputerowej.
i Poznaj programy edukacyjne z rónych dziedzin,
i
i
i
i
uruchamiaj je i poznaj zasady ich obsugi.
Wykorzystuj programy edukacyjne do zdobywania wiedzy
i jej utrwalania.
Omawiaj korzyci wynikajce ze stosowania programów
edukacyjnych oraz wybranych gier.
Poznaj i stosuj terminologi informatyczn.
Poznaj czasopisma i literatur komputerow dla dzieci.
Poszukiwanie informacji w rónych ródach
i ich wykorzystywanie
Treci nauczania
i Komputer jako narzdzie wspomagajce uczenie si
oraz rozwój intelektualny ucznia.
i Wykorzystanie informacji z rónych róde — m.in.
sowników, encyklopedii, zbiorów bibliotecznych.
i Wykorzystanie komputera do przesyania i odbierania
informacji.
i Realizacja wspólnych projektów.
OSIGNICIA UCZNIÓW
Dziaania uczniów
i Poznaj przykady multimedialnych encyklopedii
i sowników.
i Poznaj sposoby i metody wyszukiwania informacji
z wykorzystaniem rónych narzdzi.
i Wyszukuj informacje na zadany temat z encyklopedii
i sowników.
i Poznaj sposoby przesyania i odbierania informacji.
i Opracowuj wasny dokument, wykorzystujc informacje
znalezione wczeniej w internecie.
Zagadnienia etyczne i prawne
zwizane z ochron wasnoci intelektualnej
i ochron danych
Treci nauczania
i Zagroenia wychowawcze, szkodliwe gry.
i Szanowanie pracy wasnej i innych przy korzystaniu z tego
samego komputera.
i Prawo autorskie.
i Poznanie zagroe wynikajcych z korzystania z internetu.
i Stosowanie licencjonowanego oprogramowania.
Dziaania uczniów
i Omawiaj prawa i obowizki uytkowników szkolnej
pracowni komputerowej.
i Poznaj pojcia: licencja, prawo autorskie.
i Poznaj zagroenia dla zdrowia i wasnego rozwoju,
wynikajce z niewaciwego wyboru gier komputerowych
oraz stron internetowych.
i Dowiaduj si o negatywnym wpywie niektórych
programów na psychik dziecka.
7. Osignicia uczniów
Osignicia uczniów
1. W sposób bezpieczny, zgodny z prawem i przeznaczeniem
posuguje si komputerem.
21
22
2. Potrafi zachowa prawidow postaw podczas pracy
z komputerem.
3. Rozwija wasne zainteresowania.
4. Potrafi przy uyciu rónych programów wykona prac
na zadany temat.
5. Korzysta z rónych róde informacji.
6. Posiada rozeznanie w zakresie podstawowych urzdze
techniki komputerowej.
7. Potrafi uruchomi program z pyty CD, bada moliwoci
programu multimedialnego i korzysta z nich,
wykorzystywa multimedialny program edukacyjny
do nauki.
8. Zna sposoby komunikowania si przy uyciu komunikatora
internetowego.
9. Rozumie konieczno odpowiedniego zachowania
w spoecznoci internetowej oraz konieczno
przestrzegania zasad prawa autorskiego.
10. W trakcie realizacji zoonego zadania potrafi aktywnie
wspópracowa w grupie rówieniczej.
11. Potrafi zaprezentowa swoj prac innym.
8. Propozycje treci
ujtych integralnie
Tematy bloków programowych bd redagowane w formie czynnociowej, tzn. zada do wykonania. Hasom tygodniowym odpowiada bdzie jedno miesiczne, a ich treci dostosowane bd
do wieku uczniów. W roku szkolnym jest to 35 godzin, obejmuje
on nastpujce linie tematyczne:
1. Komunikowanie si z komputerem
2. Stosowanie programów uytkowych
3. Rozwizywanie problemów
4. Zastosowanie komputerów
5. Poszukiwanie informacji w rónych ródach
i ich wykorzystanie
6. Zagadnienia etyczne i prawne zwizane z ochron
wasnoci intelektualnej i ochron danych
Blok
tematyczny
Witaj szkoo
Miesic
nr lekcji
WRZESIE
1–4
4. Co to za pyta?
3. Myszka lubi si bawi
Elementy skadowe zestawu komputerowego.
2. Ile to czci?
Praca z klawiatur i mysz komputera.
Samodzielne uruchomienie pyty CD doczonej
do podrcznika i zapoznanie si z jej zawartoci.
Poznanie klawiatury — klawisz spacji, klawisz Enter
i klawisze ÆÇÈÅ.
Praca z myszk komputera.
Uruchomienie komputera i pyty CD doczonej
do komputera.
Poznanie dziaania myszy komputera.
Uruchomienie i odczyt pyty CD doczonej do podrcznika.
Pierwsze uruchomienie komputera.
Wyposaenie pracowni komputerowej.
Bezpieczne zachowanie w pracowni komputerowej.
Wiadomoci informatyczne
KLASA I
1. W pracowni
komputerowej
po raz pierwszy
Temat lekcji
9. Rozkad materiau
ROZKAD MATERIAU
23
Blok
tematyczny
W ogrodzie
szkolnym,
w parku,
wokó domu
Miesic
nr lekcji
PADZIERNIK
5–8
Poznanie dziaania klawiszy Delete i Backspace.
8. Polak may
Poprawianie i uzupenianie tekstu w dokumencie Notatnik.
Podstawowe terminy i pojcia uywane podczas pracy
z komputerem: plik, katalog (folder), ikona.
Prawidowe zakoczenie pracy z programem.
Budowa okna programu Notatnik.
Uruchomienie programu Notatnik z menu START.
Budowa okna programu.
Uruchomienie i obsuga gier komputerowych.
Uruchomienie Gier z menu START.
7. Wane nazwy
6. Przygoda z klawiatur
5. Gdy gram w gry…
Temat lekcji
24
LISTOPAD
9 – 12
W lesie
12. Rusz gow
11. Skarby jesieni
10. Wielkie malowanie
9. Kolorowa jesie
Praca z mysz.
Samodzielne uruchomienie i obsuga pyty CD,
prawidowe zakoczenie pracy z ni.
wiczenie posugiwania si mysz komputera.
Samodzielne poznanie opcji uruchomionego programu
z pyty CD.
Nauka prawidowej obsugi programu do rysowania,
korzystanie z dostpnych opcji.
Samodzielne uruchomienie i obsuga pyty CD, prawidowe
zakoczenie pracy z ni.
Pierwsze uruchomienie i poznanie programu do rysowania
z pyty CD.
Samodzielne uruchomienie i obsuga pyty CD,
prawidowe zakoczenie pracy z ni.
ROZKAD MATERIAU
25
Blok
tematyczny
Tradycje,
zwyczaje
witeczne
i noworoczne
Miesic
nr lekcji
GRUDZIE
13 – 15
15. witeczne rysunki
14. Wesoych wit
13. Czarodziejskie
pieczcie
Temat lekcji
Otwarcie pliku, modyfikacja i ponowne zapisanie
w programie Tux Paint.
Samodzielne uruchomienie i obsuga programu Tux Paint.
Zapisanie rysunku na dysku komputera.
Umieszczenie napisu w obszarze rysunku.
Samodzielne wykonanie rysunku na zadany temat.
Wykonanie rysunku zgodnie z opisem.
Samodzielne uruchomienie programu Tux Paint za pomoc
skrótu na pulpicie komputera.
Wykonanie rysunku wedug instrukcji.
Poznanie podstawowych narzdzi programu.
Uruchomienie programu Tux Paint za pomoc skrótu
na pulpicie komputera.
26
STYCZE
16 – 19
Moja rodzina
19. Wyliczanki
18. yczenia dla babci
i dziadka
17. Jak napisa i ?
16. Notatki z Notatnika
Uruchomienie programu Notatnik z menu START.
Zapis pliku na dysku komputera.
Wprowadzenie tekstu z klawiatury w dokumencie tekstowym.
Samodzielne uruchomienie i obsuga pyty CD.
Praca z klawiatur i mysz komputera.
Praca z dyskietk.
Rodzaje dysków.
Wprowadzenie tekstu z klawiatury.
Samodzielne uruchomienie programu Notatnik.
Nauka pisania na klawiaturze komputera za pomoc programu.
Pisanie polskich znaków z klawiatury (, , , , , ) oraz
pisanie wielkich liter.
Klawisz Alt (prawy).
Uruchomienie programu Notatnik z ikony skrótu.
Prawidowe zakoczenie pracy z programem Notatnik.
Pisanie wielkich liter.
Klawisze: Shift, Enter.
Wprowadzanie tekstu z klawiatury.
ROZKAD MATERIAU
27
Blok
tematyczny
Zimowe
zabawy
Wiosenna
pobudka
Miesic
nr lekcji
LUTY
20 – 21
MARZEC
22 – 25
24. Strony internetowe,
które lubimy
23. Dzieci w sieci
22. Jak znale zyraff?
21. Szare komórki
do wynajcia
20. Patrz w lewo,
patrz w prawo
Temat lekcji
Poznanie zawartoci strony uruchomionej w internecie.
Uruchomienie w internecie strony o podanym adresie.
Prawidowe zakoczenie pracy z uruchomionym programem.
Poznanie zawartoci uruchomionej strony internetowej.
Samodzielne uruchomienie w internecie strony o podanym adresie.
Poznanie zasad bezpiecznego korzystania z internetu.
Uruchomienie strony o podanym adresie.
Okno wyszukiwarki internetowej.
Wyszukiwarka internetowa.
Prawidowe rozpoczcie i zakoczenie pracy z uruchomionymi
programami.
Poznanie zastosowania komputera w nauce i zabawie
z uyciem programów multimedialnych.
Praca z mysz i klawiatur komputera.
Uruchomienie i obsuga multimedialnych programów
edukacyjnych.
Poznanie czasopism komputerowych dla dzieci i doczonych
do nich programów multimedialnych.
28
KWIECIE
26 – 29
Dbaj o zdrowie
29. Kto ma komputer?
28. Matematyka
z komputerem
27. W zdrowym ciele…
26. Myl logicznie
25. Z komputerem w wiat
Poczta elektroniczna.
Samodzielne opracowanie dokumentu przy uyciu programów
Notatnik i Tux Paint.
Poznajemy zakres zastosowa komputerów.
Trening pracy z mysz i klawiatur komputera.
Prawidowe uruchomienie, obsuga i zakoczenie pracy
z programem.
Zastosowanie komputera w nauce matematyki, korzystanie
z programów multimedialnych.
Poznanie urzdze techniki komputerowej w najbliszym
otoczeniu.
Poznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy
przy komputerze.
Poznanie zastosowa komputera w nauce.
Klawisze: Delete i Backspace, klawisze sterowania kursorem.
Poprawianie bdów w dokumencie tekstowym.
Adres komputerowego listu.
Poznanie sposobu wysyania listów z komputera.
ROZKAD MATERIAU
29
Blok
tematyczny
Pory roku
Bezpieczne
wakacje
Miesic
nr lekcji
MAJ
30 – 33
CZERWIEC
34 – 35
Utrwalenie wiadomoci o poznanych programach.
31. Majowe przeplatanki
35. Niech yj wakacje
34. Z komputerem
si bawimy
— o wakacjach
marzymy
33. Powtarzamy?
Utrwalenie wiadomoci na temat pracy z komputerem.
Samodzielne uruchomienie i obsuga gier komputerowych
z pyty CD.
Samodzielne uruchomienie i obsuga programów: Notatnik,
Tux Paint i przegldarki internetowej.
Komputer narzdziem do pisania i rysowania — wiczenia.
32. W Zagadkowie
Klawisze: Delete, Backspace, Alt (prawy), Shift.
Powtórzenie wiadomoci: przegldarka internetowa, Notatnik,
Tux Paint.
30. Rok w kolorach
Temat lekcji
30
Blok
tematyczny
Witaj szkoo
Miesic
nr lekcji
WRZESIE
1–4
4. Wspominamy
letni czas…
3. Ananasy z drugiej klasy
2. Praca z klawiatur
1. W pracowni
komputerowej
Temat lekcji
wiczenia w pisaniu wielkich liter i górnych znaków
z klawiatury.
Klawisze: Ctrl, Shift, Backspace, Delete.
Klawiatura i mysz komputerowa w wiczeniach.
Klawisze: Enter i spacja.
wiczenia w pisaniu na klawiaturze komputera za pomoc
przygotowanego programu.
Samodzielne uruchomienie komputera i pyty CD doczonej
do podrcznika.
wiczenia w pisaniu na klawiaturze komputera za pomoc
przygotowanego programu.
Samodzielne uruchomienie komputera i pyty CD doczonej
do podrcznika.
Budowa multimedialnego zestawu komputerowego.
Regulamin pracowni komputerowej.
KLASA II
ROZKAD MATERIAU
31
Blok
tematyczny
W ogrodzie
szkolnym,
w parku,
wokó domu
Miesic
nr lekcji
PADZIERNIK
5–8
8. Robimy porzdki
7. Jesienne spotkania
6. Brykaaaamy
5. Bawimy si sowami
Temat lekcji
Praca z dyskietk.
Zapis pliku przy uyciu polecenia Zapisz jako.
Polecenie Nowy.
Uruchomienie programu WordPad z uyciem skrótu.
Zapis pliku przy uyciu polecenia Zapisz jako.
Praca z dyskietk.
Okno Mój komputer.
Samodzielne uruchomienie programu WordPad
z menu START.
Zaznaczanie tekstu.
Zmiana rozmiaru i rodzaju czcionki.
Uruchomienie programu WordPad z menu START.
Polecenie Otwórz.
Okno programu.
Uruchomienie programu WordPad z menu START.
32
LISTOPAD
9 – 12
W lecie
12. Imienniczek
11. Rozwizujemy zagadki
10. Jeszcze o porzdkach
9. Kto powiedzia,
e jesie jest smutna?
wiczenia z mysz i klawiatur.
Formatowanie tekstu.
Tworzenie listy wypunktowanej, wyrodkowanie tekstu
z wykorzystaniem przycisków na pasku narzdzi.
Okno programu WordPad.
Zapis pliku (nadanie nazwy) przy uyciu polecenia Zapisz jako.
Okno Mój komputer.
Wprowadzanie tekstu z klawiatury i formatowanie: kursywa.
Samodzielne uruchomienie programu WordPad jednym
z poznanych sposobów.
Utrzymujemy porzdek w swoim katalogu na dysku.
Polecenia: Nowy, Otwórz, Zapisz jako.
Samodzielne uruchomienie programu WordPad jednym
z poznanych sposobów.
ROZKAD MATERIAU
33
Blok
tematyczny
Tradycje,
zwyczaje
witeczne
i noworoczne
Miesic
nr lekcji
GRUDZIE
13 – 15
15. wita tu, tu
14. Zimowy rysunek
13. Barwy jesieni
Temat lekcji
Praca z mysz.
Zmiana rozmiaru obszaru rysowania.
Kolorowanie rysunków w programie Paint.
do podrcznika.
Narzdzia: linia, gumka, oówek, wypenij kolorem.
Okno programu.
Uruchomienie programu Paint z menu START.
Zapis pliku na dysku.
34
STYCZE
16 – 19
Moja rodzina
19. Na balu
karnawaowym
Wybór koloru w programie Paint prawym i lewym przyciskiem
myszy.
18. Figury geometryczne
Zapisanie pliku na dysku.
wiczenia w pracy z mysz.
Samodzielne uruchomienie pyty.
Wykonanie rysunku zgodnie z opisem przy uyciu
narzdzia Aerograf.
Samodzielne uruchomienie programu.
Rysunek prostokta narzdziem Prostokt.
Doskonalenie umiejtnoci posugiwania si przyciskami
Przybornika programu Paint.
wiczenia w pracy z mysz.
Polecenia: Edycja, Cofnij, Powtórz.
Przybornika programu Paint.
17. Czyje to wito?
16. witeczne symbole
ROZKAD MATERIAU
35
Blok
tematyczny
Zimowe
zabawy
Wiosenna
pobudka
Miesic
nr lekcji
LUTY
20 – 21
MARZEC
22 – 25
23. Jestemy ciekawi wiata
22. Kolorowe napisy
21. Zabawy na niegu
i lodzie
20. Pada nieg
Temat lekcji
Okno programu.
Uruchomienie przegldarki internetowej i strony o podanym
adresie.
Przycisk Zaznaczanie.
Pasek narzdzi tekstowych: zmiana rodzaju i koloru czcionki.
Pole tekstowe w dokumencie programu Paint.
Tworzenie nowego pliku i zapis na dysku poleceniem
Zapisz jako.
Wykonanie rysunku koa i kwadratu z wykorzystaniem
waciwych przycisków i klawisza Shift.
Samodzielne uruchomienie programu Paint dowolnym
sposobem.
Wykorzystanie kombinacji klawiszy Ctrl+G.
Powikszenie obrazu przy uyciu przycisku Lupa.
Wykonanie rysunku na zadany temat.
36
KWIECIE
26 – 29
Dbaj
o zdrowie
Bezpieczne korzystanie z internetu.
27. Co wiemy o soniu?
Zastosowania komputera w szkole.
Omówienie zagadnienia treci gier komputerowych.
28. Kto pracuje
z komputerem?
29. Gry komputerowe
— dobre i ze
Poznanie strony o podanym adresie w internecie.
Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat.
Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat.
Poznanie zasad zachowania w internecie.
Okno programu.
Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat
za pomoc wyszukiwarki internetowej.
26. Kozioki z ratuszowej
wiey
25. Planety
24. Znajdujemy
to, co chcemy
ROZKAD MATERIAU
37
Blok
tematyczny
Pory roku
Bezpieczne
wakacje
Miesic
nr lekcji
MAJ
30 – 33
CZERWIEC
34 – 35
Samodzielne uruchomienie internetu i odszukanie informacji
na podany temat.
Samodzielnie opracowujemy dokument graficzny na podany
temat.
Programy: Paint, WordPad, przegldarka internetowa
— wiczenia sprawdzajce.
33. Wielkie pakowanie
35. Komputery
zostawiamy
i w góry ruszamy
wiczenia w pisaniu i rysowaniu przy uyciu odpowiednich
programów.
32. amigówki
Samodzielne opracowanie dokumentu tekstowego
na podany temat.
Utrwalenie wiadomoci o poznanych programach: WordPad,
przegldarka internetowa.
34. Jak spdzimy wakacje?
Mysz i klawiatura — wiczenia.
31. Zmiany w przyrodzie
30. Jak odnale zgub?
Temat lekcji
38
Blok
tematyczny
Witaj szkoo
Miesic
nr lekcji
WRZESIE
1–4
4. Nauka z komputerem
3. Wspomnienia z wakacji
2. Nasze szkolne sprawy
1. Bezpiecznie w szkole
i na drodze
Temat lekcji
Wykonanie wiczenia zgodnie z opisem.
Samodzielne uruchomienie i obsuga pyty CD doczonej
do podrcznika.
Samodzielne uruchomienie programów: WordPad, Paint
i przegldarki internetowej.
Zapis pliku na dysku (nadanie nazwy) poleceniem Zapisz jako.
Formatowanie czcionki.
Lista wypunktowana.
Samodzielne uruchomienie programu WordPad.
Obsuga myszki i klawiatury — wiczenia z uyciem
multimedialnych programów edukacyjnych.
Bezpieczna praca z komputerem.
Prawidowe uruchomienie komputera.
KLASA III
ROZKAD MATERIAU
39
Blok
tematyczny
W ogrodzie
szkolnym,
w parku,
wokó domu
Miesic
nr lekcji
PADZIERNIK
5–8
8. Wdrówki
po Unii Europejskiej
7. Wdrówki po Polsce
6. Jesie w lesie
5. Komputery wokó nas
Temat lekcji
Samodzielne uruchomienie i obsuga pyty CD doczonej
do podrcznika.
Klawisz Tab.
Tworzenie i zapis pliku na dysku w programie WordPad.
Polecenia Kopiuj i Wklej w programie Paint.
Zapis nowego pliku na dysku z uyciem polecenia Zapisz jako
w programie Paint.
Prawidowe uruchomienie komputera i pyty CD.
Wyjanienie pojcia: piractwo komputerowe.
Wykonanie wiczenia zgodnie z instrukcj.
Zastosowania komputerów w najbliszym otoczeniu.
40
LISTOPAD
9 – 12
W lecie
Samodzielne uruchomienie programu Paint.
Praca w oknach, przeczanie midzy programami WordPad
i Paint.
12. Pracujemy
w dwóch oknach
Zapis pliku z nadaniem mu nazwy poleceniem Zapisz jako.
Uruchomienie programu WordPad, formatowanie tekstu
zgodnie z opisem: wyrodkowanie, pogrubienie,
wypunktowanie, kursywa.
Zmiana rozmiaru obszaru rysowania.
Polecenia: Kopiuj, Wklej.
Przybornika — linia, krzywa, wypenienie kolorem.
Polecenia: Nowy, Zapisz jako.
11. Magia liczb
10. Piszemy i czytamy
9. Rysujemy bociana
ROZKAD MATERIAU
41
Blok
tematyczny
Tradycje,
zwyczaje
witeczne
i noworoczne
Miesic
nr lekcji
GRUDZIE
13 – 15
15. Bal maskowy
14. Piszemy listy
i yczenia
13. Podróe bliskie
i dalekie
Temat lekcji
Wyszukiwanie w internecie informacji na podany temat,
uruchomienie strony o znanym adresie.
Polecenia: Kopiuj, Wklej.
Formatowanie czcionki: wyrodkowanie, kursywa.
Przygotowanie dokumentu przy uyciu dwóch programów.
Samodzielne uruchomienie pyty, praca z mysz i klawiatur
— wiczenia.
Zapis pliku na dysku poleceniem Zapisz jako.
Formatowanie tekstu, zaznaczanie, kopiowanie.
Kopiowanie — wiczenia.
Formatowanie tekstu — wiczenia.
Tworzenie plików graficznych i tekstowych.
Praca w oknach, przeczanie midzy programami
WordPad i Paint.
42
STYCZE
16 – 19
Moja rodzina
19. Sporty zimowe
18. Morze
17. Instrumenty muzyczne
16. Powietrze i woda
Uruchamiamy program Word z menu START, okno programu.
Polecenie Zapisz jako.
Przygotowanie dokumentu tekstowego w programie Word
zgodnie z instrukcj.
Zapis pliku na dysku przy uyciu polecenia Zapisz jako.
Opracowanie dokumentu tekstowego w programie Word
Zasady poprawnego wprowadzania tekstu.
Tworzenie i zapisywanie dokumentu programu Word,
wykorzystanie narzdzi poznanych w programie WordPad.
Poznanie rónych sposobów zaznaczania tekstu.
Wprowadzanie i formatowanie tekstu: zaznaczanie, zmiana
rozmiaru i rodzaju czcionki.
ROZKAD MATERIAU
43
Blok
tematyczny
Zimowe
zabawy
Wiosenna
pobudka
Miesic
nr lekcji
LUTY
20 – 21
MARZEC
22 – 25
Polecenie Otwórz w programie Word.
Wstawianie obiektów: clipart i WordArt — wiczenia.
Samodzielne uruchomienie przegldarki internetowej i strony
o podanym adresie.
Poczta elektroniczna — wprowadzenie.
Netykieta.
Samodzielne uruchomienie przegldarki internetowej i strony
o podanym adresie.
Wyszukiwanie w internecie informacji na zadany temat.
Wykonanie rysunku z uyciem programu Paint.
23. Porozm@wiajmy
24. Poczt@
25. Wielkanocne
zwyczaje
Polecenie Otwórz w programie Word.
Pasek narzdzi Rysowanie. Wyszukiwanie i wstawianie
obiektów clipart z galerii edytora.
Zapis dokumentu na dysku bez zmiany nazwy.
wiczenia w pisaniu na klawiaturze komputera z uyciem
programu do nauki pisania.
21. Szkolna Olimpiada
Sportowa
22. Pory roku
Otwieramy dokument programu Word poleceniem Otwórz.
Pasek narzdzi Rysowanie. Ozdobne napisy — WordArt.
Polecenia: Nowy, Zapisz jako.
20. Sport to zdrowie
Temat lekcji
44
KWIECIE
26 – 29
Dbaj o zdrowie
29. Dzie Ziemi
28. Sawni Polacy
27. Mdrej gowie...
26. Dbamy
o wasne zdrowie
Samodzielne uruchomienie i korzystanie z pyty CD.
Wyszukiwanie w internecie informacji na zadany temat.
Lista wypunktowana — Word.
Wykonanie ilustracji na podany temat z wykorzystaniem
narzdzi programu Paint.
Przygotowanie krótkiego dokumentu tekstowego w programie
Word, formatowanie i modyfikacja, zapis na dysku.
Przygotowanie krótkiego dokumentu tekstowego w programie
Word, formatowanie i modyfikacja, zapis na dysku.
Wykonujemy wiczenia zgodnie z instrukcj.
do podrcznika.
Bezpieczna i higieniczna praca przy komputerze.
Wykonanie wicze zgodnie z opisem.
do podrcznika.
ROZKAD MATERIAU
45
Blok
tematyczny
Pory roku
Bezpieczne
wakacje
Miesic
nr lekcji
MAJ
30 – 33
CZERWIEC
34 – 35
Poznane edytory tekstu, edytory grafiki, przegldarka
internetowa, bezpieczny internet, zastosowania komputera
— wiczenia utrwalajce.
— podsumowanie.
35. Pora na wakacje
— wiczenia powtórzeniowe.
34. Bezpieczne wakacje
33. Ju to wiem
32. Strony WWW
Uruchomienie bezpiecznych stron z grami w internecie.
Word, Paint — wiczenia utrwalajce.
Samodzielne uruchomienie i korzystanie z pyty CD.
31. Nauka i zabawa
30. To ju umiem
Temat lekcji
46
OCENA PRACY UCZNIÓW
47
10. Ocena pracy uczniów
Ocena pracy uczniów
Trudno jest oceni obiektywnie i sprawiedliwie ucznia na lekcji
informatyki w modszych klasach szkoy podstawowej. Pracujemy czsto w licznych klasach, podzia na grupy nastpuje dopiero przy 25 osobach w oddziale (liczba stanowisk komputerowych
nie ma tu znaczenia). Konieczne jest jednak opracowanie jasnych
i czytelnych kryteriów oceniania z tego przedmiotu oraz systemu
oceniania zrozumiaego dla ucznia i jego rodziców (opiekunów),
przyjtego przez nauczyciela. Pamita jednak naley, e kryteria
i oceny musz by dostosowane do moliwoci intelektualnych
i predyspozycji dziecka w pierwszym etapie edukacyjnym.
Wiemy, e ocena suy wspieraniu szkolnej aktywnoci dziecka, peni funkcj diagnostyczn. Informuje o umiejtnociach,
aktywnoci dziecka, jego postpach i trudnociach, uzdolnieniach,
zainteresowaniach. Podstawow form oceny na tym etapie jest
ocena opisowa.
Ocena pracy ucznia powinna zatem obejmowa:
i znajomo poj i metod zwizanych z danym
zagadnieniem;
i zrozumienie treci zadania — wykonanie wszystkich
polece zgodnie z treci;
i wiadomo wykonywanej pracy — dziaania planowe;
i sprawno dziaania — umiejtno optymalizacji metod
pracy;
i umiejtno korzystania z rónych pomocy jako stopie
samodzielnoci ucznia;
i umiejtno realizacji wasnych pomysów.
Gdy wykonywane zadanie jest podsumowaniem caego dziau,
w ocenie powinno si uwzgldni równie opanowanie wszystkich
wymienionych umiejtnoci dla danego tematu, metodologi rozwizania, uyte narzdzia oraz ostateczny efekt, którego uzyskanie jest celem pracy z komputerem.
Taka selektywna metoda oceniania pozwala na zorientowanie si,
w jaki sposób zostaa przyswojona przez ucznia wiedza w zakresie
konkretnych tematów. Moim zdaniem ocena pracy ucznia powinna
48
zawsze odbywa si w jego obecnoci — naley równie dokadnie
j omówi.
Ocena pracy ucznia powinna uwzgldnia równie oprócz zagadnie merytorycznych aspekty wychowawcze, takie jak:
i umiejtno tworzenia waciwej atmosfery;
i umiejtno pracy w grupie;
i przestrzeganie norm etycznych dotyczcych poszanowania
cudzej pracy i wasnoci;
i kreowanie postaw ucznia przeciwdziaajcych
wandalizmowi przejawiajcemu si w postaci niszczenia
sprztu i oprogramowania;
i przestrzeganie zasad regulaminu pracowni komputerowej.
Taka metoda oceniania jest moim zdaniem obiektywna i uniwersalna.
Kade dziecko chtnie i z zaangaowaniem wykonuje powierzone mu zadania, stara si poprawia swoje bdy samodzielnie,
cieszy si z kadego poprawnie wykonanego zadania. W celu zachcenia uczniów do coraz lepszej i efektywniejszej pracy staram
si równie na tym poziomie nauczania motywowa ich dziaania
wysokimi ocenami.
Propozycja standardów
wymaga edukacyjnych
Na ocen z informatyki skada si:
i sprawdzanie wiadomoci i umiejtnoci poprzez:
i wypowiedzi ustne ucznia,
i wiczenia praktyczne,
i ocen postaw uczniów.
Ale take:
i aktywno twórcza ucznia,
i kreatywno,
i postpy,
i wspópraca,
i pomysowo,
i nowatorstwo,
49
i penienie ról w zespole,
i pomysy i ich realizacja.
Oceny dokonujemy przez pryzmat tych dziaa. Majc na wzgldzie powysze, proponuj, aby proporcje wpywu oceny z wiadomoci i umiejtnoci oraz z postawy na ocen ródroczn i roczn
wynosiy:
i wiadomoci i umiejtnoci 70%,
i postawa 30%.
Wiadomoci i umiejtnoci oceniane s wedug ogólnych kryteriów, przyjtych w szkolnym WSO.
Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych
Ocena
Wspaniale/celujca
Odpowied wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem informatyka, spenia kryteria oceny bardzo dobrej, wykracza
poza program, zawiera wasne, oryginalne przemylenia i oceny,
zawiera treci zaczerpnite ze róde pozapodrcznikowych.
Bardzo adnie/bardzo dobra
Odpowied wyczerpujca (wiedza podstawowa + rozszerzajca +
dopeniajca). Tre nie wykracza poza program.
Dobrze/dobra
Odpowied zasadniczo samodzielna, zawiera wikszo wymaganych treci (wiadomoci podstawowe + wiedza rozszerzajca), poprawna pod wzgldem jzyka, dopuszczalne s jedynie nieliczne
— drugorzdne z punktu widzenia tematu — bdy, nie wyczerpuje zagadnienia.
Przecitnie/dostateczna
Ucze zna najwaniejsze fakty dotyczce pracy z komputerem,
zna klawiatur, umie porusza si w rodowisku Windows, umie
50
odczytywa pliki graficzne i tekstowe — wiedza podstawowa, odpowied odbywa si przy niewielkim ukierunkowaniu ze strony
nauczyciela. Wystpuj nieliczne bdy rzeczowe i jzykowe.
Sabo/dopuszczajca
Wymagane przynajmniej 50% wiedzy i umiejtnoci. Chodzi tu
o tzw. niezbdn wiedz, konieczn z punktu widzenia realizacji
celów przedmiotu, czyli uzyskanie przez ucznia wiedzy i umiejtnoci niezbdnych do korzystania z komputera jako narzdzia pracy
i rozrywki. Wiedza ta jest nieodzowna w toku dalszego ksztacenia. Podczas odpowiedzi moliwe s liczne bdy, zarówno w zakresie wiedzy merytorycznej, jak i w sposobie jej prezentowania,
ucze zna jednak podstawowe fakty, umie posugiwa si klawiatur i przy pomocy nauczyciela umie porusza si w rodowisku
Windows oraz przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na
postawione pytanie.
Musisz powiczy/niedostateczna
Odpowied nie spenia wymaga podanych kryteriów ocen pozytywnych.
Kryteria oceniania wicze praktycznych
Ocena
Wspaniale/celujca
Wykonana praca wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem informatyka, ucze potrafi w swojej pracy wykorzysta
wiadomoci i umiejtnoci wykraczajce poza program nauczania.
Praca jest samodzielna, wystpuj przemylane przez ucznia elementy wyczerpujce temat. Ucze potrafi w peni wykorzysta poznane moliwoci programu, w którym pracuje.
51
Dobrze/dobra
Wykonana praca jest samodzielna, spenia wymagania nauczyciela, lecz nie wida inwencji twórczej ucznia.
Ucze wykonuje zadanie na miar swoich moliwoci, zna podstawowe funkcje i opcje programu, w którym pracuje, wykonana
praca nie jest wyczerpujca.
Sabo/dopuszczajca
Praca mao zwizana z tematem, ucze nie potrafi wykorzysta
podanych przez nauczyciela wiadomoci, przejawia wrcz niech
do wikszego zaangaowania we waciwe wykonanie zadania.
Ucze nie wykona wikszoci zada.
Kryteria oceniania w zakresie postaw uczniów
Ocenianie postawy poprzez analiz dziaalnoci ucznia w nastpujcych obszarach:
i aktywno,
i systematyczno,
i praca w grupie,
i umiejtno wspópracy,
i prezentacja pracy,
i samodzielno pracy,
i przygotowanie do lekcji,
i praca domowa.
Ocena
Wspaniale/celujca
i Podczas wykonywania zada wykazuje si du starannoci
i sumiennoci.
52
i Dy do samodoskonalenia i twórczego rozwoju wasnych
uzdolnie.
i Przygotowuje dodatkowe informacje na zajcia, wykonuje
prace dugoterminowe.
i Samodzielnie wykonuje wszystkie zadania teoretyczne
i
i
i
i
i praktyczne przewidziane programem oraz wykazuje
operatywno w wykorzystaniu wiadomoci i umiejtnoci
do rozwizywania zada trudnych, w nowych sytuacjach.
Zaangaowany emocjonalnie w prac klasy, grupy,
bardzo aktywny, motywuje innych uczestników zaj
do pokonywania trudnoci.
Przestrzega wszelkich zasad bezpieczestwa, higieny
i organizacji pracy.
Przejawia inicjatyw, nauczyciel moe na niego zawsze liczy.
Odnosi sukcesy w konkursach informatycznych.
i Podczas wykonywania zada wykazuje si du starannoci
i sumiennoci.
i Podczas wykonywania zada teoretycznych i praktycznych
stara si by samodzielny.
i Zaangaowany w prac klasy, grupy, stara si by aktywny
i odpowiedzialny.
i Zachca do dobrej komunikacji w grupie, okazuje szacunek
innym czonkom grupy.
i Efektywnie wykorzystuje czas pracy.
i Dostosowuje si do obowizujcych zasad bezpiecznej
i higienicznej pracy z komputerem.
Dobrze/dobra
stara si by samodzielny, jednak brak mu jeszcze
starannoci i systematycznoci w dziaaniu.
i Zaangaowany w prac klasy, grupy, stara si by aktywny.
i Nie zawsze okazuje szacunek innym czonkom grupy.
53
i Niezbyt efektywnie wykorzystuje czas pracy.
i Dostosowuje si do obowizujcych zasad bezpiecznej
i higienicznej pracy z komputerem.
i
i
i
i
wymaga czasami mobilizacji i pomocy ze strony nauczyciela
i innych uczniów.
Mao samodzielny przy wykonywaniu wicze, wykonane
zadania s nieestetyczne.
Sabo zaangaowany w prac klasy, grupy.
Rzadko wspiera dobr komunikacj w grupie i rzadko
okazuje szacunek innym czonkom grupy.
Nie zawsze przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej
pracy z komputerem.
Sabo/dopuszczajca
i
i
i
i
wymaga staej mobilizacji i pomocy ze strony nauczyciela
i innych uczniów.
Praca ucznia cechuje si ma samodzielnoci, wykonane
zadania s nieestetyczne.
Sabo zaangaowany w prac klasy, grupy.
Rzadko wspiera dobr komunikacj w grupie i rzadko
okazuje szacunek innym czonkom grupy.
Nie zawsze przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej
pracy z komputerem.
i Nie potrafi wykona zada teoretycznych i praktycznych
nawet przy pomocy ze strony nauczyciela i innych uczniów.
i Nie wykonuje prac samodzielnie, wykonane zadania
s nieestetyczne.
i Nie jest zaangaowany w prac klasy, grupy, nie stara si
dostosowa do sytuacji.
54
i Rzadko wspiera dobr komunikacj w grupie i nie okazuje
szacunku innym czonkom grupy.
i Nie przestrzega zasad bezpiecznej i higienicznej pracy
z komputerem.
11. Sposoby pomiaru
osigni uczniów
Propozycja karty pracy ucznia skada si z dwóch czci:
1. Karty obserwacji postaw ucznia
oraz
2. Karty zaliczenia wicze praktycznych
II. Praca
w grupie
I. Praca
na lekcji
Obszary
Klasa
na ich prob
z kolegami
z nauczycielem
z wasnej inicjatywy
Kulturalne
komunikowanie si:
Pomoc innym
uczniom:
Poszanowanie cudzej pracy i wasnoci
Umiejtno pracy w grupie
Aktywno na zajciach
Efektywno wykorzystania czasu pracy
Samodzielno w pracy
Staranno wykonywania prac
Wykonywanie polece
Ocena
Imi i nazwisko ucznia
Data
KARTA OBSERWACJI POSTAW UCZNIA
Propozycja karty obserwacji postaw ucznia
Wspaniale
Bardzo
adnie
Dobrze
Przecitnie
Sabo
Musisz
powiczy
SPOSOBY POMIARU OSIGNI UCZNIÓW
55
Praca domowa
Przygotowanie do lekcji
Prezentacja pracy
Systematyczno
, negatywn postaw znakiem „–”.
Najwygodniej na bieco wypenia kart dla jednego bloku tematycznego, np. w trakcie realizacji edytora(ów).
Wypeniajc kart na lekcji, przy uczniach, powodujemy ich wiksze zaangaowanie w temat i wykonanie kadego wiczenia duo staranniej.
Pozytywn postaw oznaczamy np.
IV.
Pozostae
obszary
oceniania
III. Przestrzeganie regulaminu pracowni
komputerowej
56
10.*
9.
8.
7.
6.
5.
4.
3.
2.
1.
Nr zadania
* Zadania dodatkowe daj nowe punkty.
Zestaw nr ......
Klasa
Imi i nazwisko ucznia
Data
Wspaniale
Bardzo
adnie
KARTA ZALICZENIA WICZE PRAKTYCZNYCH
Propozycja karty zaliczenia wicze praktycznych
Dobrze
Przecitnie
Sabo
Musisz
powiczy
SPOSOBY POMIARU OSIGNI UCZNIÓW
57
, brak wiczenia lub le wykonane znakiem „–”.
Musisz powiczy/niedostateczny
Sabo/dopuszczajcy
Przecitnie/dostateczny
Dobrze/dobry
Bardzo adnie/bardzo dobry
Wspaniale/celujcy
Do 45%
Powyej 45% do 60%
Powyej 60% do 75%
Powyej 75% do 90%
Powyej 90% do 105%
Powyej 105%
Naleaoby wówczas zmieni system oceniania proponowany w niniejszym programie.
Mona take zastosowa skal trójstopniow, tj.:
i powyej oczekiwa: 75% – 100%,
i zgodnie z oczekiwaniami: 50% – 75%,
i poniej oczekiwa: 0% – 50%.
Ocena
% ogólnej liczby punktów
Propozycja przeliczenia punktów na ocen wedug tabeli:
Poprawnie wykonane zadanie oznaczamy np.
58
I. Wprowadzenie
Dzia
Podstawowe terminy
i pojcia uywane
podczas pracy
z komputerem.
Prawidowe
rozpoczcie
i zakoczenie pracy
z komputerem.
Budowa zestawu
komputerowego.
Bezpieczna praca
z komputerem.
Wykonuje wiczenia zgodnie z instrukcj.
Zna pojcia: licencja i prawo autorskie.
Omawia prawa uytkownika komputera
podczas korzystania z programów
w szkolnej pracowni komputerowej.
Rozrónia podstawowe elementy zestawu
komputerowego.
Prawidowo rozpoczyna i koczy prac
z zestawem komputerowym wedug
wskazówek.
Przestrzega regulaminu szkolnej pracowni
komputerowej.
Organizuje wasne stanowisko pracy
z zachowaniem podstawowych zasad
bezpieczestwa i higieny pracy.
Czym zajmuje si
informatyka?
Regulamin szkolnej
pracowni
komputerowej.
Wymagania podstawowe
Zagadnienia
Objania zasady korzystania z programów
i zbiorów dokumentów w szkolnej pracowni
komputerowej.
Samodzielnie uruchamia zestaw komputerowy.
Omawia sposób prawidowego rozpoczcia
i zakoczenia pracy zestawu komputerowego,
objania kolejno uruchamiania elementów
zestawu komputerowego.
Klasyfikuje podstawowe urzdzenia w zestawie
komputerowym (mysz, klawiatura, monitor,
drukarka) i okrela ich zastosowanie.
Potrafi odróni waciwe i niewaciwe
zachowanie w szkolnej pracowni.
Zwraca uwag na skutki niewaciwego
zachowania si w pracowni komputerowej.
Wymagania ponadpodstawowe
12. Kryteria oceniania w zakresie podstawowych
i ponadpodstawowych wiadomoci i umiejtnoci uczniów
KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW
59
Dzia
II. rodowisko pracy
Praca w oknach.
Porzdkowanie
prac na dysku:
kopiowanie,
przenoszenie oraz
usuwanie plików.
Akcesoria
komputerowe.
Budowa okna
programu.
Opis pulpitu systemu
Windows.
Komputer a prawo.
Zagadnienia
Tworzy katalog wedug wskazówek.
Tworzy i zapisuje pliki na dysku we
wskazanym katalogu wedug wskazówek
nauczyciela.
Rozpoznaje ikon skrótu do programu.
Wskazuje i nazywa elementy okna
programu.
Zna budow okna programu.
Rozpoznaje okno programu.
Okrela podstawowe elementy pulpitu.
Wykorzystuje mysz do uruchamiania
programów. Wykonuje za pomoc myszy:
wskazanie, klikanie, wybieranie oraz
przeciganie.
Przecza si midzy kilkoma uruchomionymi
aplikacjami.
Nazywa rodzaje pamici zewntrznych
komputera, jakie wykorzystuje w pracy
z komputerem (dyskietka, pyta CD).
Wyjania przeznaczenie skrótu do programu
w rodowisku Windows.
Samodzielnie zmienia rozmiar i pooenie okna
programu wedug potrzeb.
Sprawnie wykonuje operacje przy uyciu myszy:
wskazanie, klikanie, wybieranie oraz przeciganie.
Opisuje przeznaczenie poznanych elementów
okna programu.
Prawidowo rozpoznaje stan gotowoci
komputera do pracy.
Rozumie pojcia: licencja, prawa autorskie.
Potrafi wyjani, czym zajmuje si informatyka.
Uruchamia program z pyty CD doczonej
do podrcznika i prawidowo koczy prac
z programem.
60
Rozrónia katalogi i pliki po ikonie.
Wymienia przykady aplikacji poznanych
na lekcji.
Uruchamia gry komputerowe wedug
wskazówek nauczyciela i prawidowo
koczy z nimi prac.
Wykorzystuje do oblicze klawisze na
klawiaturze numerycznej. Wykonuje proste
obliczenia z wykorzystaniem aplikacji
Kalkulator.
Uruchamia aplikacje Kalkulator, Notatnik,
WordPad przy uyciu przycisku Start.
Obsuguje okna programów
z wykorzystaniem poznanych elementów
wedug wskazówek nauczyciela.
Wyjania konieczno zapisywania na dysku
wyników pracy z komputerem.
Omawia przeznaczenie okna Mój komputer.
Omawia rol Kosza.
Wykorzystuje aplikacj Kalkulator
do rozwizywania zada tekstowych. Kopiuje
wyniki oblicze do Notatnika.
Kopiuje i usuwa grup plików.
Wyjania na podstawie ikony pliku,
z jak aplikacj jest on skojarzony.
Samodzielnie otwiera plik ze wskazanego przez
nauczyciela dysku i katalogu.
Potrafi wyszuka plik lub katalog, poruszajc si
po dysku z wykorzystaniem okna Mój komputer.
Samodzielnie utrzymuje porzdek na dysku.
Zmienia nazw katalogu i pliku.
Wyjania pojcia: plik i katalog.
Kopiuje i usuwa pliki, katalogi
wedug wskazówek nauczyciela.
Utrzymuje porzdek na dysku wedug
wskazówek nauczyciela.
Samodzielnie dokonuje poprawek w pracy
i zapisuje zmiany na dysku.
Otwiera plik wedug wskazówek
nauczyciela.
61
Dzia
III. Nauka pisania na klawiaturze
komputera i posugiwania si mysz
Samodzielnie tworzy nowy katalog w miejscu
wskazanym przez nauczyciela.
Wyjania konieczno utrzymania porzdku
na dysku.
Objania zasady przechowywania
dyskietki i pyty CD.
Otwiera okno dysku i wskazanego katalogu
z pomoc nauczyciela.
wiczenia do nauki
pisania.
Poprawnie zapisuje due litery z uyciem
klawisza Shift oraz Caps Lock.
Poprawnie zapisuje polskie litery z uyciem
klawisza Alt.
Zna przeznaczenie klawiszy.
Obsuguje klawiatur i posuguje si mysz.
Prawidowo stosuje ukad rk na klawiaturze.
Omawia sposób uzyskania polskich liter
i wielkich liter.
Sprawnie posuguje si klawiatur i mysz.
Omawia budow klawiatury i zna przeznaczenie
klawiszy.
Wykonuje polecenia wedug wskazówek
zgodnie z instrukcj zawart w programie
do nauki pisania.
Budowa klawiatury.
Ukad rk na
klawiaturze.
Samodzielnie uruchamia program do nauki
pisania na klawiaturze komputera
wykorzystywany na lekcji.
Uruchamia program do nauki pisania
na klawiaturze komputera wedug
wskazówek nauczyciela.
Z pomoc nauczyciela odnajduje plik
i katalog.
Klawiatura i mysz
komputera bez
tajemnic.
Zagadnienia
62
IV. Podstawy edycji grafiki
Rozpoznaje ikon pliku graficznego
utworzonego w programie Paint.
Wypenia kolorem gotowe elementy
rysunku w edytorze grafiki.
Tworzymy rysunek
Tworzymy rysunek
na podany temat.
Zna przeznaczenie klawisza Shift przy
rysowaniu kó i kwadratów.
Posuguje si poleceniem Cofnij do zmiany
wykonanej pracy.
Rysuje proste elementy graficzne
z zastosowaniem myszy i wykorzystaniem
Przybornika.
Wykorzystuje klawisz Shift podczas rysowania
linii poziomych, pionowych, pod ktem 45q,
kwadratów i kó.
Uruchamia program graficzny, korzystajc
z ikony skrótu na pulpicie komputera.
Poznajemy program
Paint.
Zapisuje plik, nadajc mu nazw z wykorzystaniem
polecenia Zapisz jako.
Ustala rozmiar rysunku w edytorze grafiki.
Sprawnie posuguje si Przybornikiem programu
graficznego.
Przeksztaca elementy rysunku (np. obraca je,
pochyla, tworzy lustrzane odbicie).
Korzysta ze Schowka do kopiowania elementów
rysunku.
Samodzielnie uruchamia program graficzny
Uruchamia z pomoc nauczyciela program
graficzny wykorzystywany na lekcji.
Poznajemy program
Tux Paint.
Uzupenia tekst w miejscu, gdzie znajduje
si kursor tekstowy.
Posuguje si dwukrotnym klikniciem
myszy.
63
Dzia
Zagadnienia
wiadomie podejmuje decyzj o zapisywaniu
lub rezygnacji z zapisu zmian w pliku na dysku.
Kopiuje pojedyncze elementy rysunku.
Zmienia rozmiary elementów rysunku
wedug wskazówek.
Dokonuje poprawek w pracach graficznych
wedug wskazówek.
Operuje kolorem rysowania i ta.
Z pomoc nauczyciela umieszcza napis
w obszarze rysunku.
Wypenia kolorem wskazane miejsca
na rysunku, odpowiednio dobiera kolory.
Uzupenia rysunek, dorysowujc fragmenty
wedug wasnego pomysu.
Wykonuje samodzielnie proste rysunki
wedug okrelonego wzoru.
Z pomoc nauczyciela zapisuje rysunek
pod zmienion nazw.
Wskazuje podobiestwa i rónice w pracy
w poznanych programach graficznych.
Samodzielnie drukuje rysunek bez zmiany
parametrów drukowania.
Samodzielnie umieszcza napis w obszarze
rysunku.
Dba o estetyk tworzonego rysunku i trafny dobór
kolorów.
Zna dwa przyciski myszy i korzysta z nich podczas
kolorowania rysunku.
Objania zastosowanie elementów okna edytora
grafiki.
Korzysta z Lupy do likwidowania przerw
(szczelin) w konturze rysunku.
Wyjania sposób otwarcia pliku przy uyciu
polecenia Otwórz.
Rozrónia rodzaje zaznaczania fragmentu
rysunku.
Z pomoc nauczyciela zapisuje rysunek,
nie zmieniajc jego nazwy.
64
V. Podstawy edycji tekstu
Wstawianie rysunku
do dokumentu
tekstowego.
Formatowanie
i modyfikacja
dokumentu
tekstowego.
Zapisywanie
i otwieranie
dokumentu
tekstowego.
Tworzenie
dokumentu
za pomoc edytora
tekstu na podany
temat.
Wyjania pojcie akapitu.
Przepisuje tekst wedug wzoru, zachowujc
akapity.
Wybiera czcionk i ustala jej atrybuty
przed napisaniem tekstu.
Wyszukuje bdy w gotowym tekcie
i wprowadza poprawki.
Zna wyrównywanie tekstu i stosuje
je na róne sposoby.
Samodzielnie zapisuje dokument w pliku we
wskazanym katalogu, posugujc si poleceniem
Zapisz jako z menu Plik.
Wykorzystuje klawisz Tab do wyrównania tekstu
w kolumnach.
Redaguje i formatuje tekst na zadany temat
z wykorzystaniem poznanych narzdzi i funkcji
edytora tekstu.
Pisze teksty bez bdów zgodnie ze wzorem,
zachowujc akapity.
Redaguje i formatuje proste teksty wedug
podanego wzoru.
Pisze prosty tekst z zastosowaniem maych
i wielkich liter oraz polskich znaków.
Uywa klawisza Enter do wstawiania nowego
akapitu.
Samodzielnie uruchamia edytor tekstu
Z pomoc nauczyciela uruchamia edytor
tekstu wykorzystywany na lekcji.
Drukuje rysunek bez zmiany parametrów
drukowania, wedug wskazówek.
Wskazuje elementy okna edytora grafiki.
Nazywa poznane edytory grafiki.
65
Dzia
Wyjania sposób otwarcia pliku przy uyciu
polecenia Otwórz.
Zapisuje dokument po wprowadzeniu
w nim zmian wedug instrukcji, posugujc
si poleceniem Zapisz z menu Plik.
Dokonuje podstawowych operacji
formatowania tekstu: wyrównywanie
tekstu, zmiana rodzaju czcionki i jej
atrybutów.
Wykonuje operacje zaznaczania tekstu,
usunicia, przeniesienia w inne miejsce,
kopiowania wedug instrukcji.
Dokonuje zmian w tekcie i zachowuje
zmieniony plik na dysku.
Posuguje si poleceniem Cofnij do zmiany
wykonanej operacji.
Samodzielnie drukuje dokument bez zmiany
parametrów drukowania.
Wyjania zastosowanie elementów okna edytora
tekstu.
Wskazuje podobiestwa i rónice w pracy
w rónych programach tekstowych poznanych
na lekcji.
Rozpoznaje pliki tekstowe na podstawie ich ikon.
Wedug instrukcji ustawia wydruk i drukuje
dokument tekstowy.
Z pomoc nauczyciela tworzy listy numerowane
i punktowane.
Wstawia rysunki, obiekty WordArt i clipart
do dokumentu tekstowego.
Samodzielnie zapisuje dokument po
wprowadzeniu w nim zmian, posugujc
si poleceniem Zapisz z menu Plik.
Zapisuje dokument w pliku wedug
instrukcji, posugujc si poleceniem
Zapisz jako z menu Plik.
Ustawienia wydruku,
wydruk gotowych
prac.
Pisze krótki tekst z zachowaniem zasad
poprawnego wpisywania tekstu.
Zagadnienia
66
VI. Komputer w edukacji i rozrywce
Przygotowanie
gazetki szkolnej.
Gry komputerowe.
Poznajemy
multimedialne
programy edukacyjne.
Co to s multimedia?
Uruchamia gry komputerowe wedug
wskazówek.
Wymienia elementy zestawu
komputerowego niezbdne do prezentacji
programów multimedialnych.
Wymienia poznane programy edukacyjne,
encyklopedie, sowniki multimedialne, gry.
Obsuguje programy multimedialne
bez zmiany opcji.
Obsuguje programy multimedialne
poznawane na lekcji wedug wskazówek
nauczyciela.
Wskazuje kursor tekstowy i kursor myszy.
Wskazuje elementy okna edytora tekstu.
Nazywa poznane edytory tekstu.
Drukuje dokument bez zmiany
parametrów drukowania, wedug
wskazówek.
Omawia ogólne zasady pracy z programami
multimedialnymi.
Opisuje charakterystyczne cechy programów
multimedialnych.
Wymienia rodzaje programów
multimedialnych.
Tworzy proste formy wypowiedzi na zadany temat
z wykorzystaniem zgromadzonych informacji.
Omawia sposób wybierania polece z menu
uruchomionego programu.
Wybiera i wykorzystuje dostpne opcje
w poznanych programach multimedialnych.
Samodzielnie obsuguje programy
multimedialne poznawane na lekcji.
67
Dzia
VII. Internet
Przesyamy listy
poczt elektroniczn.
Wyszukiwanie
w internecie
informacji na podany
temat za pomoc
wyszukiwarki
internetowej.
Przegldanie stron
internetowych
o podanych adresach.
Zagadnienia
wiadomie wykorzystuje poznane gry
i programy edukacyjne do nauki.
Samodzielnie uruchamia gry komputerowe,
sprawnie si nimi posuguje.
Korzystajc z programów i gier
edukacyjnych, weryfikuje swoj wiedz.
Odczytuje informacje zgromadzone
na stronach WWW.
Zna i stosuje zasady internetowego
savoir-vivre’u.
Redaguje i wysya list elektroniczny.
Tworzy proste formy wypowiedzi na zadany temat
z wykorzystaniem zgromadzonych informacji.
Otwiera i obsuguje wskazane wyszukiwarki
internetowe.
Wykorzystuje podstawowe funkcje przegldarki
do przegldania stron WWW o podanych
adresach.
Opisuje elementy strony WWW.
Wprowadza w polu adresowym
przegldarki podany adres internetowy.
Przeglda otwart stron WWW
o podanym adresie, posuguje si
przyciskami Wstecz i Dalej.
Otwiera w przegldarce stron WWW o podanym
adresie i wyszukuje na niej okrelone informacje.
Uruchamia wybran przegldark
internetow z pomoc nauczyciela.
Sprawnie rozwizuje zadania w grach i zabawach
edukacyjnych.
Samodzielnie dokonuje analizy treci
edukacyjnych programów multimedialnych
i na ich podstawie formuuje wypowied.
68
Internetowy
savoir-vivre.
Edukacja
w internecie.
Korzysta z dostpnych w internecie gier
i zabaw dla dzieci.
Rozrónia charakterystyczne elementy
strony WWW.
Wskazuje poznane elementy okna
redagowania wiadomoci.
Nazywa przegldark internetow
wykorzystywan na lekcji.
Wysya, odbiera i odczytuje poczt
elektroniczn wedug wskazówek
nauczyciela.
Rozumie pojcie: netykieta.
Omawia elementy okna redagowania wiadomoci.
Omawia zasady korzystania z wyszukiwarki
internetowej.
Omawia charakterystyczne elementy okna
przegldarki.
Wymienia charakterystyczne elementy okna
programu pocztowego.
Wyjania pojcia: przegldarka, wyszukiwarka,
internet.
Wskazuje charakterystyczne elementy
strony WWW.
Odpowiada na zadane pytania, korzystajc
ze zdobytych informacji.
Wyszukuje w internecie informacje z rónych
dziedzin wedug zainteresowa.
69
Dzia
VIII. Komputer
w naszym otoczeniu
Wskazuje zastosowanie techniki komputerowej
w urzdzeniach z ycia codziennego.
Wyjania pojcie urzdzenia opartego na technice
komputerowej.
Wymienia sposoby zastosowania
komputera w szkole.
Wymienia poznane dziedziny zastosowania
komputerów w najbliszym otoczeniu
i wskazuje korzyci wynikajce z ich
zastosowania.
Poznajemy zakres
zastosowa
komputerów.
Opisuje korzyci pynce z wykorzystania
komputera w szkole.
Wymienia zastosowania komputera
w najbliszym rodowisku.
Komputery wokó
nas.
Omawia dziedziny ycia, w których zastosowano
komputer.
Zagadnienia
70
METODY PRACY
71
13. Metody pracy
Metody pracy
Lekcje informatyki odbywaj si zawsze w pracowni komputerowej,
gdzie uczniowie pracuj bezporednio przy komputerach. Materia nauczania jest tak zrónicowany, e niezbdne jest stosowanie
rónych metod nauczania. Wanym elementem jest równie dobre porozumiewanie si z uczniami na kadym etapie ksztacenia
oraz zapewnienie uczniom jak najlepszych warunków do nauki.
W pracy z uczniami w szkole podstawowej bardzo dobrze sprawdzaj si metody nauczania oparte na czynnociach praktycznych,
gdy wymagaj one od ucznia zaangaowania i dziaania. Dziki
temu oswaja si on z zagadnieniami i widzi, e „co dziaa lub nie”,
uczy si wic przez osobiste dowiadczenia.
Uwaam, e metody praktyczne w odniesieniu do informatyki
s jak najbardziej celowe. Komputer to w kocu narzdzie i najlepszym sposobem na jego poznanie jest uywanie go w typowych
zastosowaniach. Myl, e takie podejcie jest wystarczajce na
etapie szkoy podstawowej. Na teori przyjdzie czas póniej, gdy
wtedy ucze z pewnoci bdzie w stanie lepiej poczy nowe wiadomoci z wasnym dowiadczeniem i obyciem ze sprztem komputerowym i oprogramowaniem.
Uczenie si przez osobiste dowiadczenia wdraam dwustopniowo. Najpierw uczniowie pod kierunkiem nauczyciela wykonuj typowe operacje i czynnoci (np. dla programu Paint moe
to by wybór okrelonego koloru ta i czyszczenie tym kolorem
obszaru roboczego). Nastpnie otrzymuj zadania w formie elektronicznej (np. jako dokument html), które wykonuj indywidualnie. Oczywicie przez cay czas mog liczy na pomoc nauczyciela. Zadania bazuj na czynnociach wykonywanych wczeniej
podczas wicze wprowadzajcych.
Tematyka przykadów i zada jest powizana z innymi przedmiotami i z otaczajc nas rzeczywistoci. Problemy interdyscyplinarne pokazuj bardziej realny obraz otaczajcego nas wiata.
Uczniowie mog dostrzec powizania midzy rónymi dziedzinami, moliwoci zastosowania podobnych rozwiza do wielu
zada. W ten sposób pomagamy równie nauczycielom starszych
klas szkoy podstawowej.
72
Analizujemy zawsze z uczniami wyniki ich pracy, omawiamy
mocne i sabe strony proponowanych rozwiza. Dyskusja uczy
ich formuowa wasne uwagi i wnioski.
Bardzo wane jest równie planowanie niektórych dziaa jako pracy zespoowej i wspieranie wspódziaania uczniów. Jest
to jedna z istotnych umiejtnoci potrzebnych wspóczesnemu
czowiekowi.
Metoda nauczania okrela sposób pracy nauczyciela z uczniem.
Czesaw Kupisiewicz [3] przez metod nauczania rozumie „celowo
i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami,
umoliwiajcy uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejtnociami posugiwania si ni w praktyce, a take rozwijanie zdolnoci i zainteresowa poznawczych”. Dobór metod nauczania jest
zaleny od wielu czynników, np.:
i specyfiki przedmiotu (konkretnych jednostek lekcyjnych),
wyraonej midzy innymi w celach i treciach ksztacenia,
i dotychczasowego poziomu wiedzy uczniów i ich wieku,
i wyposaenia pracowni w rodki dydaktyczne,
i stworzonych uczniom warunków samoksztacenia,
i indywidualnych predyspozycji nauczyciela.
Na lekcjach informatyki mona zastosowa metody wymienione
w dalszej czci rozdziau. Wincenty Oko [2], opierajc si na
„koncepcji wielostronnego nauczania-uczenia si”, dokona nastpujcego ich podziau:
Metody podajce — to uczenie si gotowych treci poprzez
stosowanie opowiadania, wykadu, odczytu, pogadanki, dyskusji
oraz pracy z ksik.
Metody wicze praktycznych stosuje si na kadej lekcji informatyki podczas omawiania poszczególnych zagadnie oraz:
i korzystania z rónych róde informacji;
i prezentowania efektów swojej pracy.
Metody eksponujce (przeywanie okrelonych wartoci) —
maj zastosowanie na zajciach, podczas których za pomoc komputera wykonuje si pokaz czynnoci, programów, zjawisk, przebiegu procesów. Pokaz wykonanych przez uczniów prac (zadania
wykraczajce poza program) to take sposób na wyeksponowanie
osignitych przez uczniów umiejtnoci.
METODY PRACY
73
Zaoeniem metod problemowych jest rozwizywanie zagadnie. Na lekcjach informatyki w szkole podstawowej moe to by
na przykad poszukiwanie rozwizania danego problemu poprzez
tworzenie schematów rozwizania — oczywicie dostosowanych
do moliwoci dzieci w modszych klasach szkoy podstawowej.
Klasyfikacj t warto, jak sdz, uzupeni o metod opart na
nauczaniu programowym, które polega na zwikszaniu trudnoci
pracy ucznia przez racjonalne zmniejszanie liczby wskazówek
naprowadzajcych. W tej metodzie nauczania obowizuj nastpujce zasady podane przez Czesawa Kupisiewicza [3]:
i maych kroków,
i aktywizowania ucznia,
i natychmiastowej oceny odpowiedzi ucznia i korekty
popenionych bdów,
i indywidualizowania tempa i treci nauczania,
i empirycznej weryfikacji.
Ta metoda nauczania zmusza nauczyciela do precyzyjnego
opracowania i dawkowania materiau lekcyjnego, a uczniowi pozwala samemu kontrolowa trafno rozumowania.
Ciekaw metod pracy jest aktywizujca ucznia metoda projektów. Ma ona za zadanie pobudza do aktywnoci i zaangaowania. Umoliwia jednoczesne osiganie wielu celów ksztacenia.
Uczniowie, realizujc dany projekt, mog by podzieleni na grupy.
Kada z grup moe przygotowywa inne zadanie. Koordynatorem
wspierajcym i ukierunkowujcym prac uczniów jest nauczyciel.
Praca w poszczególnych grupach koczy si zaprezentowaniem
efektów przed ca klas. Przykadem projektu moe by realizacja dowolnego tematu, np. „Moja klasa w Europie”.
Realizujc projekt, uczniowie ukadaj plan pracy, dobieraj
to, grafik, redaguj teksty. Mog korzysta z rónych róde oraz
wykorzystywa róne programy. Jedne grupy mog przygotowa
projekt pod ktem historycznym, inne pod ktem plastycznym,
jeszcze inne pod ktem geograficznym itd.
Na zajciach z informatyki mona równie zastosowa metod debaty, podczas której powinna wywiza si dyskusja, prezentowanie pogldów „za” i „przeciw”. Oczywicie nie oznacza to,
74
e caa lekcja ma by prowadzona tylko z wykorzystaniem tej
metody, szczególnie w szkole podstawowej. Zagadnieniami, które mona wykorzysta na takich zajciach, s:
i zagroenia i korzyci wynikajce z zastosowania
komputerów;
i róne aspekty powszechnego dostpu do informacji;
i rozmowy przez internet, czyli jak zachowa bezpieczestwo
w sieci;
i prawo autorskie.
Z innych metod nauczania warto wymieni [16]:
i prowadzenie pogadanki (logicznie powizany cig pyta
nauczyciela i odpowiedzi ucznia),
i prowadzenie wykadu, np. na temat historii komputerów,
i kierowanie dyskusj, np. na temat korzyci i zagroe
wynikajcych ze stosowania gier komputerowych,
i kierowanie obserwacj, np. temat dotyczcy programów
multimedialnych,
i kierowanie korzystaniem z materiaów ródowych,
np. wyszukiwanie informacji, czenie informacji
z rónych róde,
i kierowanie ksztatowaniem wartoci, np. temat dotyczcy
prawa autorskiego,
i kierowanie nabywaniem umiejtnoci praktycznych,
np. temat dotyczcy obsugi drukarki, czyszczenia myszy.
Uzupenieniem podanej klasyfikacji s metody przedstawione
w opozycji do siebie [15]:
i nauczanie pogadankowe — na pocztku kadego dziau
podaje si „odpowiedni liczb podstawowych poj,
po tym nastpuj przykady”.
i uczenie si przez osobiste dowiadczenie — ogranicza si
liczb podawanych informacji do niezbdnego minimum
i dy do tego, aby ucze móg rozpocz samodzieln
prac.
Najczciej jednak podczas zaj nauczyciel wykorzystuje kilka
metod pracy (metoda mieszana, kombinowana), dziki czemu
WSPIERANIE UZDOLNIE
75
realizowany temat, a raczej wiadomoci i umiejtnoci z tego zakresu s przez ucznia lepiej przyswajane i rozwijane. Zajcia takie
s ciekawsze i atrakcyjniejsze dla ucznia, dziki czemu pracuje on
efektywniej.
Zasady nauczania informatyki
Podczas zaj z informatyki powinno wystpowa stopniowanie
trudnoci, czyli przechodzenie od zagadnie prostych, zrozumiaych do trudniejszych i bardziej zoonych, które wymagaj wczeniejszego zaznajomienia z podstawami.
Wan zasad jest równie czenie teorii z praktyk. Po zaznajomieniu uczniów z podstawowymi pojciami dotyczcymi danego zagadnienia naley przej do wicze praktycznych. Uczniowie
powinni równie dostrzec celowo wykonywania danych wicze.
Wane jest, aby nie byy one oderwane od rzeczywistoci, lecz by
dotyczyy spraw bliskich uczniom, na przykad spraw klasowych,
szkolnych (np. przygotowanie gazetki klasowej, laurka dla babci
i dziadka).
Bezporednie poznawanie programów, zaznajamianie si z ich
funkcjami i rozwizywanie konkretnych problemów to stosowanie zasady pogldowoci. Systematyczno w nauczaniu kadego przedmiotu jest nie tylko zasad, ale wanym zadaniem w nauczaniu.
14. Wspieranie uzdolnie
Wspieranie uzdolnie
Ucze ponadprzecitnie (szczególnie) uzdolniony to chluba dla
nauczyciela i szkoy, ale czsto bywa kopotliw jednostk, ródem konfliktu w klasie. Nauczyciel prowadzcy lekcje musi umiejtnie wyway proporcje, na ile zajmowa si grup jako caoci,
a na ile zwróci uwag na potrzeby edukacyjne poszczególnych
uczniów. Podstawowym celem ksztacenia uczniów uzdolnionych
jest poszerzanie i pogbianie wiedzy. Praca z uczniem zdolnym
czsto wymaga od nauczyciela wikszego zaangaowania oraz rozlegej wiedzy nie tylko ze swojej dziedziny, ale take z psychologii
i pedagogiki.
76
Jak pracowa z uczniem zdolnym? Jakie cechy posiada ucze
uzdolniony? Jak ustali, czy ucze ma okrelone zdolnoci? Jak
umiejtnie prowadzi ucznia? Jak rozwin jego zdolnoci? S to
bardzo trudne pytania i wielu nauczycieli, a nawet wikszo, nie
zna na nie odpowiedzi. Jednak na te i inne pytania nauczyciel
musi sobie odpowiedzie, aby w peni wykorzysta moliwoci
ucznia do realizacji zada zarówno na lekcjach, jak i na zajciach
pozalekcyjnych.
Zdolnoci to, wedug Z. Pietrasiskiego, takie rónice indywidualne, które sprawiaj, e przy jednakowej motywacji i uprzednim
przygotowaniu poszczególni ludzie osigaj w porównywalnych
warunkach niejednakowe rezultaty w uczeniu si i dziaaniu [14].
Ucze zdolny to taki, który w podobnych warunkach przewysza innych uczniów w wykonywaniu tych samych dziaa; osignicia ucznia zdolnego w nauce i w innych dziedzinach s najczciej wysokie, oryginalne i twórcze; legitymuje si on prawie zawsze
wysokim lub bardzo wysokim poziomem zdolnoci ogólnych
i specjalnych.
Uczniowie uzdolnieni przejawiaj wysokie zdolnoci do okrelonego dziaania, tzn. szybkiego uczenia si pod kierunkiem
nauczyciela, skutecznego uczenia si samodzielnego, rozlegego
i swobodnego przenoszenia wyników nauki na dziedziny i sytuacje
pokrewne, osigania w wyniku nauki ponadprzecitnej sprawnoci
dziaania.
Ale nie tylko. Ucze uzdolniony moe wykazywa na lekcji
informatyki wybitne zdolnoci jedynie w wskim zakresie, np. rysowania lub tylko sprawnego pisania i redagowania tekstów itd.
Kiedy si ju okreli uzdolnienia uczniów, naley je rozwija.
Uwaam, e w kadym dziecku tkwi okrelone zdolnoci, trzeba je
„tylko” dostrzec i umiejtnie rozwija.
Cechy charakterystyczne uczniów zdolnych
W szkole podstawowej zdolnoci ucznia praktycznie ujawniaj
si w toku pracy nad materiaem nauczania. Uczniowie zdolni
z reguy:
i ucz si szybciej,
i opanowuj szerszy zakres materiau,
WSPIERANIE UZDOLNIE
77
i ucz si inaczej, swobodniej zestawiaj wiadomoci, sigaj
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
po dodatkowe informacje, potrzebuj wikszej liczby
i lepszych argumentów,
ich wyniki uczenia si sigaj gbiej, obejmuj rozumienie
materiau,
jeli tylko uznaj sens pracy nad danym materiaem, czytaj
duo i chtnie,
bardziej zaley im na nagrodach,
s zdolni do koncentracji i wytrwaoci w rozwizywaniu
problemów,
charakteryzuje ich sownictwo bogatsze ni sownictwo
rówieników,
s zdolni do samodzielnej i efektywnej pracy,
wczeniej ni inni (czsto w wieku przedszkolnym)
opanowuj umiejtno czytania i pisania (i potrafi z niej
korzysta),
wykazuj zdolno wnikliwej obserwacji,
wykazuj inicjatyw i oryginalno w pracy umysowej,
wykazuj wysok sprawno umysow i szybk reakcj
na nowe pomysy,
szybko ucz si na pami (zapamituj nowe rzeczy),
interesuj ich problemy natury czowieka i wiata,
maj niezwyk wyobrani,
z atwoci stosuj si do skomplikowanych instrukcji,
charakteryzuje ich wyszy poziom wiary we wasne siy,
maj wiksze poczucie humoru, atwiej dostrzegaj
komiczne aspekty rzeczywistoci,
s na ogó lepsi od innych w matematyce.
Metody i formy pracy z uczniami zdolnymi
Specjalna opieka nad uczniami zdolnymi stale jest postrzegana
jako kontrowersyjna. Budzi emocje zarówno wród zwolenników,
jak i przeciwników pogldu, e nawet najzdolniejszym potrzebna
jest troska, a czsto wyrana pomoc. Tymczasem z mojego wieloletniego dowiadczenia wynika, e wiele dzieci zdolnych pozbawionych waciwej opieki i do tego jeszcze dostrzegajcych niech
78
otoczenia nie rozwija si na miar swoich moliwoci. Rozpoczynajc prac z uczniami, naley przede wszystkim dobrze pozna
ich potrzeby i ustali zgodny z nimi plan dziaania. Dobór treci,
metod nauczania, form organizacyjnych dydaktyki oraz oddziaywa wychowawczych jest bardzo wany.
W zakresie pracy dydaktycznej postuluje si wprowadzenie
metod badawczych i problemowych przy uwzgldnieniu indywidualnych moliwoci, zainteresowa oraz potrzeb ucznia. Podkrela si konieczno formuowania takich zada, które miayby
optymalny poziom trudnoci i motywoway ucznia dziki odpowiednio wprowadzonej ocenie. Wane jest, by nawizujc do indywidualnych predyspozycji ucznia, umoliwi mu peny rozwój
zdolnoci.
Jeli chodzi o warunki wychowawcze stworzone przez szko,
to naley dy do waciwej i bezstronnej postawy wobec dziecka
zdolnego, tolerancji dla jego ewentualnej nietypowoci w zachowaniu, doceni samodzielno jego mylenia i dziaania, oryginalno w rozwizywaniu zada. Trzeba te ustrzec si przed traktowaniem go jako uciliwego czonka zespou klasowego, który
albo „za duo wie”, albo „za duo chciaby wiedzie”. Wywieranie
presji lub nadmierne chwalenie take s zbdne w pracy z dzieckiem zdolnym.
Najlepsz metod jest yczliwa, poparta argumentami dyskusja
i ocena.
W pracy z uczniem zdolnym mona wyodrbni kilka etapów:
i Organizacja wstpna. Prac naley rozpocz od wyonienia
uczniów zdolnych i wdroenia ich do samodzielnej
i indywidualnej pracy. Nastpny etap to praca z caym
zespoem podzielonym na podgrupy pracujce pod
kierunkiem kolegów. Wane jest, aby uczniowie od
pocztku nauki wiedzieli, skd i jakie informacje oraz
instrukcje bd uzyskiwa, w jaki sposób bd kontrolowani
i jak bd egzekwowane od nich wiadomoci. Uczniowie
powinni samodzielnie proponowa sposoby wykonywania
pracy i podzia zada.
i Praca samodzielna i niezalena oraz w rónym stopniu
indywidualna. Uczniowie realizuj swój plan pracy
WSPIERANIE UZDOLNIE
79
indywidualnej i grupowej: pracuj w czytelni, zbieraj
potrzebne materiay. Poza konsultacjami z nauczycielem,
który powinien nadzorowa prac grup poprzez
wspópracujcych z nim uczniów, odbywaj si wspólne
spotkania powicone omawianiu przebiegu pracy i ocenie
jej rezultatów.
i Podsumowanie wyników i sformuowanie wniosków
— spotkanie zamykajce. Przygotowujc si do niego,
uczniowie musz krytycznie oceni prac wasn i prac
innych. Zmusza to ich do nabywania i doskonalenia
umiejtnoci, argumentowania, prezentowania wasnego
dorobku i pogldów, a co najwaniejsze — nowych
pomysów.
Pracujc z dzieckiem uzdolnionym w pierwszym etapie edukacyjnym, naley bardzo uwaa, by nie przesadzi z wymaganiami
oraz stopniem trudnoci zada, tak by nie zniechci go do dodatkowej pracy.
Metody nauczania s podporzdkowane celom ksztacenia,
gdy s zamierzonymi sposobami pracy nauczyciela. Ogólnie metody mona podzieli na dwie grupy:
i I — oparte na przyswajaniu gotowych informacji,
i II — oparte na tworzeniu wiedzy teoretycznej.
Do metod z I grupy nale midzy innymi: wykad, pokaz, obserwacja, opis, pogadanka, metoda algorytmiczna, praca z lektur,
nauczanie programowane.
i Wykad to metoda, której jedynie pewne elementy mog
by wykorzystane na zajciach w szkole podstawowej.
i Pokaz w pracy z uczniem zdolnym peni dwie role:
eksponujc i inspirujc.
i Obserwacja to metoda podobna do pokazu. Zadaniem
ucznia jest analizowanie szczegóowych operacji.
i Opis u uczniów zdolnych ma wyzwoli wyobrani
i zastpi im demonstracj omawianego obiektu.
i Pogadanka uczy samodzielnego i prawidowego pod
wzgldem logicznym mylenia uczniów, kierowanego
przez nauczyciela poprzez zadawanie odpowiednich pyta.
80
i Metoda algorytmiczna to metoda, dziki której ucze
drog samodzielnej analizy dochodzi do potwierdzenia
penej skutecznoci i jednoznacznoci algorytmu.
i Praca z lektur to metoda pogbiajca wiadomoci
z tematu omawianego na zajciach. Praca z ksik wyrabia
u uczniów nawyk samodzielnej pracy, studiowania.
Do metod z II grupy nale: analiza wyników obserwacji, projektowanie, sporzdzanie planu rozumowania, nauczanie problemowe, metoda heurystyczna.
i Analiza wyników obserwacji. W wyniku obserwacji ucze
jest zdolny wytworzy swoj wizj modelu czy procesu.
i Projektowanie to metoda pozwalajca uczniom
przewidywa wygld modelu ilustrujcego zaleno
matematyczn.
i Sporzdzanie planu rozumowania to stwarzanie uczniom
moliwoci wielokierunkowego mylenia.
i Nauczanie problemowe to wykorzystywanie rozwizania
jednego problemu do tworzenia i rozwizywania innego.
i Metoda heurystyczna to metoda umoliwiajca rozwój
twórczego dziaania w zakresie formuowania zada,
wykrywania nowych faktów, zwizków zachodzcych
midzy nimi, budowania i weryfikacji hipotez.
Innymi metodami majcymi na celu dogbne przyswojenie wiedzy s gry dydaktyczne i modelowanie.
i Gry dydaktyczne rozwijaj sprawno instrumentaln
i kierunkow.
i Modelowanie wzbudza u uczniów dziaalno zarówno
w sferze teorii, jak i praktyki.
Praca z uczniem uzdolnionym wymaga od nauczyciela równie
stosowania wielu zrónicowanych form. Do najciekawszych mona zaliczy: prac w grupach, konkurs, prac indywidualn, turniej, lig zadaniow, projekt, krótki wykad, konkurs zadaniowy
i konsultacje.
i Praca w grupach. W grupach o skadzie uczniowskim
zrónicowanym ucze zdolny ma wan rol, która wymaga
wielu umiejtnoci.
INFORMACJE O REALIZACJI
81
i Podczas konkursu funkcj kapitana w druynie powierza
si uczniowi wybranemu przez kolegów.
i Praca indywidualna to najczciej stosowana forma pracy.
i
i
i
i
i
i
Nale do niej rozmowy ucznia z nauczycielem, zadawanie
prac dodatkowych, asystowanie nauczycielowi.
Turniej (mecz informatyczny lub inny) to szczególna forma
pracy midzyszkolnego koa.
Liga zadaniowa to cotygodniowa lista zada do
samodzielnego rozwizania. Rozwizania omawiane
s póniej przez uczniów na zajciach dodatkowych.
Projekt to dusza forma umoliwiajca przeprowadzenie
bada, oblicze i analizy ciekawego zagadnienia.
Krótki wykad jest najczciej przygotowywany przez
uczniów i oparty na podanej przez nauczyciela literaturze.
Konkurs zadaniowy — za rozwizanie zada uczniowie
otrzymuj punkty, nagrody i dyplomy.
Konsultacje — nauczyciel ustala dla uczniów
zainteresowanych stay termin, w którym uzyskuj oni
dodatkowe informacje oraz odpowiedzi na nurtujce ich
pytania.
Nauczyciel informatyki moe wspomaga i wzbogaca wszechstronny rozwój uczniów w modszych klasach szkoy podstawowej poprzez udzia w realizacji wikszoci zada stawianych przed
szko przez podstaw programow. Moe te zwikszy moliwoci rozwijania umiejtnoci uczniów. Zdobywanie podstawowej wiedzy przez ucznia i jej utrwalenie odbywa si na zajciach
obowizkowych, ale pogbianie wiadomoci to praca pod kierunkiem nauczyciela na zajciach koa informatycznego w szkole lub
praca samodzielna ucznia w domu.
15. Informacje o realizacji
Informacje o realizacji
Do realizacji programu Informatyka Europejczyka. Program nauczania
informatyki w szkole podstawowej w ksztaceniu zintegrowanym zostay opracowane:
i podrcznik, bdcy jednoczenie zeszytem wicze;
skada si z trzech poziomów:
82
i poziom 1. — dla klasy I
i poziom 2. — dla klasy II
i poziom 3. — dla klasy III
i pyta CD zawierajca materia dla kadego poziomu
edukacyjnego,
i rozkady materiau do poszczególnych klas,
i karty obserwacji ucznia.
Podrcznik jest piknie ilustrowany, wzbogacony o kolorowe
naklejki.
Na lekcji ucze korzysta z podrcznika oraz pyty CD; mona
wczeniej skopiowa zawarto pyty dla danego poziomu edukacyjnego na dysk twardy komputera, wówczas praca bdzie atwiejsza dla ucznia, szczególnie w pierwszym roku nauki.
Nie jest wymagane przygotowanie informatyczne nauczyciela
prowadzcego zajcia, wystarczy podstawowa znajomo obsugi
komputera i programów uytkowych.
BIBLIOGRAFIA
83
Bibliografia
1. Rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia
23 sierpnia 2007 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego
oraz ksztacenia ogólnego w poszczególnych typach szkó.
2. Materiay XX konferencji „Informatyka w szkole”, Wrocaw,
6 – 9 wrzenia 2004.
3. R. I. Arends, Uczymy si naucza, Warszawa 1995.
4. T. Buzan, B. Buzan, Mapy twoich myli, ód 1999.
5. L. Cohen, L. Manion, K. Morrison, Wprowadzenie
do nauczania, Pozna 2001.
6. R. Fisher, Uczymy, jak si uczy, Warszawa 1999.
7. Ch. Galloway, Psychologia uczenia si i nauczania, Warszawa 1988.
8. K. Kraszewski, Sztuka nauczania — czynnoci nauczyciela,
Warszawa 1995.
9. Cz. Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.
10. B. Niemierko, ABC testów osigni szkolnych, Warszawa 1975.
11. B. Niemierko, Midzy ocen szkoln a dydaktyk.
Bliej dydaktyki, Warszawa 1999.
12. B. Niemierko, Pomiar sprawdzajcy w dydaktyce, Warszawa 1990.
13. B. Niemierko, Pomiar wyników ksztacenia, Warszawa 1999.
14. Z. Nowakowski, Dydaktyka informatyki w praktyce,
Warszawa 1996.
15. J. Ochenduszko, Planowanie pracy dydaktycznej nauczyciela.
Poradnik, Bydgoszcz 1997.
16. W. Oko, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.
17. W. Pulecki, Dydaktyka — zeszyt 1 i 2, Warszawa 2004.
18. W. Pulecki, Superdydaktyka i jej trendy, [w:] Czowiek i wiat,
Warszawa 2001.
19. B. Samoraj, Wewntrzszkolny system ksztacenia i oceniania.
Informatyka. Szkoa podstawowa, Wabrzych 2005.
20. A. E. Skowski, Osignicia uczniów zdolnych, Lublin 2000.
21. K. Stróyski, Ocenianie szkolne dzisiaj. Poradnik
dla nauczycieli, Warszawa 2003.
22. T. Tomaszewski, Psychologia, Warszawa 1978.
23. A. Walat, Wybrane problemy dydaktyki informatyki,
Jelenia Góra 1991.
84
NOTATKI
NOTATKI
NOTATKI
NOTATKI

pobierz - Helion Edukacja

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zabawki edukacyjne : Ser i mysz do przewlekania

Trening interpers - Wyższa Szkoła Finansów i Informatyki im. prof. J

ZADANIE 11 WYKORZYSTANIE TECHNIKI DISNEY`A W

dvdhity Sztuka Ninja cz.2.

pobierz ofertę - AUTO-SERVIS sc JGMW Mońkowie, Krzepice

list motywacyjny pdf

pobierz ofertę - AUTO-SERVIS sc JGMW Mońkowie, Krzepice

Centrum zakupu

dvdhity Mark Dacascos `Doskonalenie Umiej?tno?ci`

Ferie zimowe 2015 r. - ppp