ILUSTRACJE Z KRAKOWSKIEGO „PRZEKROJU”

Transkrypt

ILUSTRACJE Z KRAKOWSKIEGO „PRZEKROJU”
C
Ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie
zym był sarmatyzm? Skąd się wziął? Jak wpłynął na sztukę i kulturę Rzeczypospolitej? I co z niego pozostało? To
tylko niektóre z pytań stawianych przez kuratorów wystawy
Sarmatyzm. Sen o potędze, którą można oglądać od 26 lutego do
30 maja br. w Kamienicy Szołayskich przy ul. Szczepańskiej 11.
Na wystawie zaprezentowanych zostanie 170 dzieł sztuki pochodzących z kolekcji
Muzeum Narodowego
w Krakowie, a także
z Muzeum Narodowego w Warszawie,
Muzeum Narodowego
w Kielcach, Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Biblioteki Jagiellońskiej, Fundacji
Książąt Czartoryskich oraz
z rezydencji arcybiskupa poznańskiego. Z pewnością największą ciekawość wzbudzą
portrety sarmackie tworzone
przez Polaków od XVI do
XIX wieku, przedstawiające
członków znanych polskich
rodów: Sapiehów, RzewusUbiór kontuszowy, Lwów, K. Kropiowski & K. Matlas, 1860–1870, kich, Tarnowskich, Czarniecszyty ręcznie i maszynowo z aksa- kich, Sanguszków. Do naj-
piękniejszych należy
portret Lwa Sapiehy
autorstwa Henryka Rodakowskiego, jednego
z najważniejszych polskich malarzy.
Splendoru
wystawie dodadzą kunsztowne przedmioty,
takie jak broń,
biżuteria, ubiory,
starodruki, grafiki, wykwintne tkaniny oraz
niezwykłe hafty, wykonane – jak głosi tradycja – przez Turków
wziętych do niewoli po
Portret szlachcica „Bez ucha”, XVIII w.
bitwie pod Wiedniem.
Ekspozycji będą towarzyszyć filmy fabularne i dokumentalne
związane z sarmatyzmem. Atrakcją będzie możliwość sfotografowania się przez widzów w kontuszu, czyli tradycyjnym ubiorze
Sarmaty.
Wystawa jest przygotowywana przez Muzeum Narodowe
w Krakowie w ramach Festiwalu re_wizje/sarmatyzm, organizowanego przez Narodowy Stary Teatr w Krakowie.
mitu, jedwabiu wzorzystego
ILUSTRACJE Z KRAKOWSKIEGO
„PRZEKROJU”
O
d 29 stycznia do 11 kwietnia 2010
roku w Zwierzynieckim Salonie Artystycznym przy ul. Królowej
Jadwigi 41 można oglądać wystawę
Funio z „Przekroju”. Collage i rysunek
Stefana Berdaka z lat 1968–2009.
Zaprezentowano na niej kolaże i rysunki Stefana Berdaka, w szczególności
przygotowane dla krakowskiego tygodnika „Przekrój”, założonego w 1945
roku przez Mariana Eilego.
Funio to jeden z „Przekrojowych”
pseudonimów Stefana Berdaka, krakowskiego malarza i grafika, który
z pasją uprawia też kolaż, emalierstwo,
a także zajmuje się grafiką użytkową
(plakat, opakowania). Pochodzi ze
Lwowa, ale po 1945 roku trafił do
Krakowa. Po uzyskaniu dyplomu Aka-
72
ALMA MATER nr 122–123
Stefan Berdak szuka koncepcji okładki do „Przekroju”
w kostce Rubika
demii Sztuk Pięknych (w pracowni
prof. Ludwika Gardowskiego) rozpoczął pracę artystyczną, współtworząc
oprawę graficzną dla wielu pism,
w tym dla „Zdarzeń” (1958–1960),
„Magazynu Kulturalnego” (1975–
–1983), „Czarno na białym” (1957) czy
„Zebry” (1958–1959).
W 1971 roku Stefan Berdak trafił do
„Przekroju” na przeszło 30 lat. Blisko
współpracował z Ludwikiem Jerzym
Kernem, współtworząc graficznie
ostatnią stronę tygodnika. Opracowywał
graficznie inne stałe działy tygodnika,
projektował okładki.
Na wystawie znajdzie się 50 reprodukcji kolaży i okładek „Przekroju”
oraz 41 rysunków z okresu 1968–2009.
Nie zabraknie fotografii Stefana Ber-
Ze zbiorów xx. Sanguszków w Gumniskach, Muzeum Okręgowe w Tarnowie
SARMACKIE PORTRETY
Stefan Berdak collage
daka – i tych sentymentalnych z okresu lwowskiego, i tych już
z czasów krakowskiej nauki i studiów, z małżonką Janiną, z przyjaciółmi, z okresu pracy w „Przekroju”. Zaprezentowane zostaną
także archiwalne numery krakowskiego tygodnika. Nie zabraknie
fragmentu wyposażenia pracowni pana Stefana...
Wystawą kolaży i rysunków Berdaka Zwierzyniecki Salon
Artystyczny rozpoczyna w 2010 roku nowy artystyczny cykl
wystawowy zatytułowany W kręgu pani Haliny. Jest on de-
dykowany współzałożycielce
ZSA i inicjatorce Zwierzynieckiego Koła Przyjaciół Sztuk
Wszelkich, artystce i aktywistce
zwierzynieckiej Halinie Cieślińskiej-Brzeskiej, która będzie patronowała wystawom
artystycznym, nowym projektom wystaw młodych artystów
– malarzy, grafików, rzeźbiarzy
czy designerów. Drugim cyklem
wystawowym stanie się cykl
historyczny nazwany Z dziejów Zwierzyńca – poświęcony
historii Zwierzyńca, ludzi i rodzin, którzy tę historię tworzyli,
Stefan Berdak collage
oraz tradycji zwierzynieckich,
wchłoniętych przez kulturę Krakowa i wpisanych mocno w nurt
tradycji i kultury narodowej.
Wystawie towarzyszyć będą projekcje filmu o twórczości Stefana Berdaka, zrealizowanego przez krakowski oddział TVP 3.
10 kwietnia 2010 roku o godzinie 12 odbędzie się debata dotycząca tygodnika „Przekrój”, zatytułowana Co dał „Przekrój”
krakowskiej i polskiej kulturze współczesnej?
Maciej Twaróg
KULTURA ARTYSTYCZNA CZECH I MORAW
T
a wystawa pisana jest przyjaźnią, ale wynika również z mojego przekonania o deficycie naszej
wiedzy o najbliższych sąsiadach
oraz o deficycie obecności sztuki
i kultury czeskiej w Polsce – mówił
dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury prof. Jacek Purchla
1 lutego 2010 roku w sali Pod Kruki podczas konferencji prasowej
inaugurującej otwarcie ekspozycji
Dom miłośnika sztuki. Kultura artystyczna Czech i Moraw 1870–1930.
– Wystawa prezentująca ponad 300
dzieł architektury, malarstwa, rzeźby, grafiki i rzemiosła artystycznego
twórców związanych z mecenatem
znanych koneserów sztuki na terenie Czech i Moraw przełomu
XIX i XX wieku przedstawia po raz
pierwszy polskiej publiczności tak
szeroki obraz kultury Czech i Moraw w kontekście sztuki (nie tylko)
europejskiej; od symbolizmu, przez
secesję, ekspresjonizm i kubizm do
funkcjonalizmu, czyli od syntezy
sztuk na przełomie XIX i XX wieku,
do modernizmu drugiej i trzeciej
dekady zeszłego wieku.
Ekspozycję, która swój tytuł
zapożyczyła od nazwy konkursu
architektonicznego ogłoszonego
przez wydawcę Alexandra Kocha
w 1900 roku na łamach niemieckiego magazynu poświęconego
sztuce wystroju wnętrz – przygotowało Międzynarodowe Centrum
Kultury we współpracy z Muzeum
Sztuki w Ołomuńcu. Zachwycają
na niej obrazy i rysunki Alfonsa
Muchy, Gustava Klimta, Františka
Kupki, Josefa Váchala, Emila
Filli; secesyjne szkło i rzeźba;
kubistyczne meble Pavla Janáka;
słynne „thonety” – gięte krzesła,
fotele, kanapy; modele i rysunki
architektoniczne Dušana Jurkoviča, Josefa Hoffmanna, Lubomíra
Šlapety.
Atrakcją ekspozycji jest także
pokaz dwóch czeskich filmów
telewizyjnych na temat domów
ALMA MATER nr 122–123
73
R. Pagacz-Moczarska
pory dziedzinami rzemiosła artystycznego – informują kuratorki
ekspozycji Anežka Šimková i dr Monika Rydiger. – Celem tego
przedsięwzięcia jest przybliżenie zwiedzającym w Polsce szerokiego
zakresu kultury artystycznej najbliższego sąsiada, z którym łączą
go wspólne etapy historii.
Gustav Klimt, Palas Athéne, światłodruk barwny, papier, 1918 r.,
(Oryginał: olej, płótno, 1909)
A prof. Jacek Purchla we wstępie do towarzyszącego wystawie
bogato ilustrowanego albumu w wersji polsko-angielskiej akcentuje: Podjęta przez Międzynarodowe Centrum Kultury współpraca
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Ołomuńcu
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Ołomuńcu
miłośników sztuki oraz możliwość przeglądania książek na ekranie
dotykowym.
– W skali ogólnoeuropejskiej to jeden z największych projektów
wystawowych, jakie przygotowała Republika Czeska z myślą
o zagranicznym odbiorcy – akcentował ambasador Republiki
Czeskiej w RP Jan Sechter podczas konferencji, w której uczestniczyli także minister kultury
Republiki Czeskiej Vaclav
Riedlbauch, podsekretarz
Stanu w Ministerstwie Kultury
i Dziedzictwa Narodowego dr
Monika Smoleń oraz dyrektor
Muzeum Sztuki w Ołomuńcu
Pavel Zatloukal.
Warto podkreślić, że
wyeksponowane w galerii
Międzynarodowego Centrum
Kultury obiekty, które można
będzie oglądać do 25 kwietnia br., stanowią kolekcję
przedmiotów pochodzącą
głównie ze zbiorów Muzeum
Sztuki w Ołomuńcu, uzupełnioną o dzieła wypożyczone
z kilku kolekcji prywatnych
oraz instytucji muzealnych
– z Muzeum Artystyczno-Przemysłowego w Pradze,
Śląskiego Muzeum Krajowego w Opawie oraz Muzeum
w Velkim Meziříčí.
– Wystawa pokazuje przede wszystkim początki sztuki nowoczesnej, nastawione
na odradzanie się kultury
Alfons Mucha, Blask dnia, litografia i jak najszersze łączenie sztuki
barwna, karton, 1899 r.
z lekceważonymi do tamtej
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Ołomuńcu
Jedna z sal wystawowych MCK prezentująca slynne „thonety“
Adolf Kašpar, Ilustracja do wiersza Adama Mickiewicza –
Pani Twardowska, Ucieczka diabła, tusz, papier, 1898 – 1899
z naszymi przyjaciółmi z Muzeum Sztuki w Ołomuńcu i jej owoc
w postaci wystawy mają na celu otworzyć przed polską publicznością nową perspektywę na wkład naszych najbliższych sąsiadów
w kulturę artystyczną XX wieku, a także pobudzić do szerszej refleksji nad kulturowym wymiarem Europy Środkowej.
RPM
Ciekawym dopełnieniem wystawy są tak zwane „Czeskie czwartki” – spotkania ze sztuką południowych sąsiadów.
Kolejne takie spotkanie odbędzie się 25 marca br., a następne jeszcze 15 kwietnia. Wstęp wolny.
74
ALMA MATER nr 122–123

Podobne dokumenty