Program „POWRÓT OSÓB BEZDOMNYCH DO SPOŁECZNOŚCI

CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE
Program „Powrót osób bezdomnych do społeczności – II”, jest skorygowaną wersją formuły
programowej, jaka została zatwierdzona przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w 2006 r.
W okresie 2006-2009 program realizowano w oparciu o dwa tory realizacyjne, a mianowicie:
TOR Nr 1. Regionalny, oraz TOR Nr 2. Centralny, oraz adekwatny podział kwoty środków
budżetowych, jaką dysponuje każdego roku Minister Pracy i Polityki Społecznej – 5,0 mln zł.
Wobec niejasności prawno-finansowych związanych z formą przekazywania Wojewodom
środków finansowych w ramach Toru Nr 1, co miało miejsce w 2009 roku a także zastrzeżeń
Najwyższej Izby Kontroli w zakresie realizacji przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. art.23 ust. 1 pkt 7, oraz art. 25 (przeprowadzanie konkursu ofert przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej), wprowadzono korektę programu.
Korekta ta polega na:
1. Wycofaniu dwutorowej formuły realizacyjnej programu oraz odstąpieniu od zawierania umów z Wojewodami na przekazanie programowych środków finansowych na zadania Toru Nr 1. Regionalny.
2. Wprowadzeniu zasady zawierania umów z realizatorami zadań programowych, tj.
podmiotami uprawnionymi w myśl art. 25 ustawy o pomocy społecznej do świadczenia usług wobec osób bezdomnych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
3. Podziale pełnej kwoty programowej według algorytmu ustalonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej na poszczególne województwa, co oznacza określenie puli
środków finansowych na dany rok budżetowy w ramach której Wojewodowie będą
przedstawiali najlepsze oferty konkursowe podmiotów uprawnionych.
4. Rezygnacji z konieczności ścisłego podziału środków finansowych po 50% na Moduł
I -Osłonowy i Moduł II.-Wspierający.
Mając na względzie nadesłane w poprzednich latach do Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej uwagi z Wydziałów Polityki Społecznej Urzędów Wojewódzkich mówiące, że wspomniana zasada nie zawsze się sprawdza, że sami Wojewodowie najlepiej
wiedzą
jakie
występują
na
terenie
ich
działania
największe
potrzeby
- już w 2009 r Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zrezygnowało z tej zasady
i wprowadziło pewną dowolność w tym względzie.
2
5. Zachowaniu reguły, iż program stanowi ważny element uzupełniający działania
samorządowych jednostek organizacyjnych w realizowaniu ich ustawowych zadań w obszarze pomocy osobom bezdomnym.
CZĘŚĆ II. GŁÓWNE CELE SKORYGOWANEGO PROGRAMU
CEL NR 1: INTEGRACJA I AKTYWIZACJA SPOŁECZNO-ZAWODOWA OSÓB BEZDOMNYCH W ŚRODOWISKU LOKALNYM
Cel ten będzie osiągany przez wspieranie i promowanie działań o charakterze aktywizującym,
tj. zmierzających do wyprowadzenia z bezdomności oraz usamodzielnienia ekonomicznego
(realizacja
kontraktów
socjalnych
oraz
indywidualnych
programów
wychodzenia
z bezdomności). W tym pakiecie działań preferowane będzie:
-
przeprowadzanie cyklów edukacyjno- szkoleniowych (szkoleń zawodowych dla osób
bezdomnych) przy współudziale instytucji rynku pracy, w tym głównie Powiatowych
Urzędów Pracy a także takich podmiotów jak Centra i Kluby Integracji Społecznej,
-
udzielanie pomocy oraz doradztwa w znalezieniu pracy (także w zatrudnieniu subsydiowanym),
-
podejmowanie pomocy i umożliwianie leczenia uzależnień,
-
poszukiwanie stałych miejsc zamieszkania, oraz dążenie do uzyskania meldunku,
-
udzielanie pomocy prawnej, doradztwa w sprawach lokalowych, meldunkowych,
uzyskiwaniu orzecznictwa o stopniu niepełnosprawności,
-
udzielanie pomocy psychologicznej mającej na celu: przywracanie godności ludzkiej,
naukę przebywania w zbiorowiskach ludzkich, odtwarzanie kapitału społecznego
(współpraca, pomoc wzajemna),
-
przystosowanie do życia na wolności w społeczeństwie, oraz przestrzegania obowiązujących norm w odniesieniu do byłych więźniów, nauka zaspokajania potrzeb w
sposób aprobowany społecznie.
3
CEL NR 2: POPRAWA STANDARDÓW POBYTU i NOCLEGU
Dążenie do osiągnięcia tego celu będzie odbywało się poprzez preferowanie i wspieranie finansowe następujących działań:
-
podejmowanie w placówkach pobytu i noclegu osób bezdomnych specjalistycznych
prac adaptacyjnych i remontowych istniejącej bazy, przy jednoczesnym organizowaniu
programów
aktywizacji
zawodowej
(programów
rynku
pracy)
z udziałem osób bezdomnych, przebywających w tych placówkach
-
inicjowanie budowy nowych pomieszczeń, lub budynków oraz rozbudowy istniejących budynków, stanowiących zasób noclegowo-mieszkaniowy na obszarze gminy
pod potrzeby osób bezdomnych lub zagrożonych bezdomnością,
-
inicjowanie wspólnie z władzami gminy rozwoju (ilościowo-jakościowego) gminnego
zasobu
mieszkań
socjalnych,
mieszkań
chronionych
i
kontraktowych,
z przeznaczeniem dla osób realizujących indywidualne programy wychodzenia
z bezdomności
CEL NR 3: WSPIERANIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNO - OSŁONOWYCH
Główne kierunki preferowanych działań profilaktycznych wobec osób bezdomnych to:
-
udzielanie pomocy psychologicznej mającej na celu: przywracanie godności ludzkiej,
naukę przebywania w zbiorowiskach ludzkich, odtwarzanie kapitału społecznego
(współpraca, pomoc wzajemna),
-
udzielanie wsparcia w przystosowywaniu do życia w społeczeństwie, oraz przestrzegania obowiązujących norm społecznych, zwłaszcza przez osoby opuszczające zakłady karne, nauka zaspokajania potrzeb w sposób aprobowany społecznie,
-
promowanie i organizowanie pomocy sąsiedzkiej, włączania się grup obywatelskich
w poszukiwanie osób zaginionych, osób które utraciły kontakt z rodziną oraz lokalnym środowiskiem,
-
działalność informacyjno-wydawnicza, zawierająca informacje o możliwości uzyskania pomocy – jej rodzaju oraz adresach placówek, noclegowni, ośrodków wsparcia
itd,
4
-
opracowanie wzorów (standardów) indywidualnych programów wychodzenia
z bezdomności oraz jej zapobieganiu, a także promowanie koncepcji programowych
w formule „pomocy dla samopomocy
W ramach działań osłonowych, będą wspierane przedsięwzięcia z zakresu
-
zabezpieczenie noclegu, wyżywienia, środków higieny i odzieży, szczególnie
w okresach jesienno-zimowych,
-
udzielanie pomocy medycznej i sanitarnej,
-
pomoc w uzyskaniu miejsc w domach pomocy społecznej.
-
pomoc w uzyskaniu świadczeń z zabezpieczenia społecznego, w tym z pomocy społecznej, oraz świadczeń rentowych i emerytalnych.
CZĘŚĆ III. REALIZATORZY ZADAŃ PROGRAMOWYCH
Zlecenie realizacji Programu kierowane jest do podmiotów uprawnionych, działających
w obszarze pomocy i integracji społecznej, a w szczególności do:
a) organizacji pozarządowych prowadzących działalność w zakresie pomocy społecznej,
b) osób prawnych i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów o
stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku
Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności
sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w
zakresie pomocy społecznej,
-
o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.).
CZĘŚĆ IV. KWALIFIKOWALNOŚĆ ZADAŃ RZECZOWYCH
I. Środki finansowe przekazane przez ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego na realizację programu mogą być przeznaczone na:
1.
Aktywizację społeczno-zawodową osób bezdomnych
1). finansowanie szkoleń zawodowych dla osób bezdomnych
2). zakup i montaż urządzeń i narzędzi służących nabywaniu kwalifikacji zawodowych przez świadczeniobiorców
5
3). terapie anty-nałogowe (przeciwdziałanie alkoholizmowi, narkomanii)
4). opiekę psychologiczną
2.
Poprawę standardu placówek udzielających nocleg osobom bezdomnym
1). zakup drobnego sprzętu i wyposażenia pomieszczeń w placówkach dla osób
bezdomnych
2). Zakup urządzeń do gromadzenia żywności, jej przetwarzania, przechowywania
i wydawania,
3). specjalistyczne prace adaptacyjne i remontowe,
4). budowa nowych pomieszczeń, budynków oraz rozbudowa istniejących już budynków, których zadaniem jest udzielanie noclegu osobom bezdomnym
3.
Działania osłonowe
1). finansowanie opłat stałych, związanych z bieżącą działalnością placówek, takich
jak: należności za czynsz, nośniki energii i ciepła, dostawę wody, odprowadzanie ścieków, opłaty telekomunikacyjne i inne,
2). zakup żywności
3). Zakup odzieży,
4). Zakup środków czystości i higieny osobistej,
5). zakup środków opatrunkowych i w uzasadnionych przypadkach leków,
4.
Inne niezbędne i uzasadnione opłaty służące realizacji zakładanych celów.
5.
Koszty pośrednie (do 20% kosztów całości zadania)
1). płace dla personelu zabezpieczającego właściwe wykonanie zleconego zadania,
2). Koszty administracyjne (utrzymania biura, księgowości)
II. Ze względu na cel i zakres programu finansowanie nie obejmuje:
-
inwestycji i środków trwałych,
- leczenia i rehabilitacji osób uprawnionych do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz innych zinstytucjonalizowanych form w tym
zakresie.
6
CZĘŚĆ V. ŚCIEŻKA REALIZACYJNA PROGRAMU – KONKURS OFERT
V.1 ALGORYTM PODZIAŁU KWOTY PROGRAMOWEJ
Podstawą ustalenia wielkości środków dla poszczególnych województw jest algorytm, obliczany na bazie danych za rok poprzedni.
ALGORYTM
PRZYDZIAŁU ŚRODKÓW DLA WOJEWÓDZTW
L – liczba ludności w danym województwie – 25% ogólnej kwoty dotacji,
Bp –liczba osób bezdomnych w województwie objętych pomocą stacjonarną – 35% ogólnej
kwoty dotacji,
N
–
liczba
miejsc
noclegowych
w
placówkach
dla
osób
bezdomnych
w województwie - 40% ogólnej kwoty dotacji.
K – 100% kwoty ogólnej dotacji na Program w danym roku budżetowym.
D – kwota środków finansowych dla województwa na pulę konkursową dla podmiotów
uprawionych .
Wl – współczynnik udziału liczby ludności województwa do ludności kraju.
Wb – współczynnik udziału osób bezdomnych w województwie objętych pomocą stacjonarną
do liczby ogółem osób bezdomnych objętych pomocą stacjonarną w kraju.
Wn – współczynnik udziału liczby miejsc noclegowych w placówkach dla osób bezdomnych
w województwie do liczby takich miejsc w kraju.
Pula środków dla województwa z przeznaczeniem na oferty konkursowe:
D
=
{ 25% x K x Wl }
+
{ 35% x K x Wb }
7
+
{ 40% x K x Wn }
V.2 ETAPY KONKURSU OFERT
Konkurs ofert będzie przeprowadzany etapowo:
I.
DZIAŁANIA WSTĘPNE
Minister Pracy i Polityki Społecznej na podstawie Algorytmu określa ile środków można
przeznaczyć na poszczególne województwa a w związku z tym - ile podmiotów w danym
województwie można wyłonić w konkursie do dofinansowania, o czym powiadamia Wojewodów.
II.
WOJEWÓDZKI ETAP KONKURSU – polega na przeprowadzeniu przez Wojewodów (Wydziały Polityki Społecznej Urzędów Wojewódzkich) otwartego konkursu
ofert podmiotów uprawionych oraz przedstawienie Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej
wyłonionych podmiotów.
III.
CENTRALNY ETAP KONKURSU - Minister Pracy i Polityki Społecznej podpisuje
umowy z wyłonionymi w przeprowadzonych przez Wojewodów konkursach - podmiotami, przekazuje im środki finansowe, rozlicza umowy oraz przeprowadza ewentualne działania kontrolne.
Uwaga: Minister Pracy i Polityki Społecznej ma decydujący głos przy podjęciu decyzji o zawarciu umowy z daną organizacją, może też odrzucić wytypowaną przez Wojewodę organizację (np. w przypadku gdy okaże się że przeciwko danej organizacji
prowadzone są działania dyscyplinujące, czy też organizacja nie rozliczyła się prawidłowo z innego konkursu o czym jest poinformowany Minister Pracy i Polityki Społecznej). W takim przypadku Wojewoda nadsyła kolejne propozycje innych organizacji które otrzymały najwyższe notowania w konkursie przeprowadzonym przez
Wojewodę.
V.3 JEDNOSTKOWA KWOTA DOTACJI DLA OFERTY KONKURSOWEJ
Podmiot, który zostanie wyłoniony w konkursie otrzyma dofinansowanie do kosztów realizacji projektu w kwocie od 100.000 do 200.000 złotych w formie dotacji ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego.
Kwota dotacji stanowi maksymalnie 80% kosztów całkowitych projektu, co oznacza konieczność dysponowania przez podmiot składający ofertę konkursową własnym wkładem finansowym.
8
CZĘŚĆ VI. NADZÓR i MONITORING REALIZACJI PROGRAMU
Nadzór nad realizacją Programu jest prowadzony przez Departament Pomocy i Integracji
Społecznej, który będzie współpracował z Biurem Finansów w zakresie przestrzegania zasad
gospodarowania środkami publicznymi oraz z Biurem Kontroli w zakresie stopnia oceny realizacji umów jakie zawarte będą przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej z wybranymi
w konkursie podmiotami.
9