streszczenie badań

Streszczenie wyników badań w ramach projektu:
WROCŁAWSKA DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
 Badania
2500 gospodarstw domowych
 Badania 5000 respondentów indywidualnych –
mieszkańców Wrocławia w wieku 15-64 lat
Zakres problemowy badań GD








Struktura gospodarstwa domowego
Aktywność zawodowa i edukacyjna członków gospodarstwa
Sytuacja ekonomiczna i źródła utrzymania
Warunki mieszkaniowe
Wyposażenie i infrastruktura gospodarstwa domowego
Identyfikacja sytuacji problemowych: ekonomicznych,
zdrowotnych, patologii społecznych
Udzielane wsparcie i kontakty z instytucjami
Podejmowane działania dotyczące przystosowania
gospodarstwa/mieszkania do potrzeb osób chorych,
niedołężnych, starych itp.
Zakres problemowy badań - ID













Stosunki rodzinne i role społeczne realizowane w rodzinie
Realizacja funkcji wychowawczej i opiekuńczej w rodzinie (opinie i
postawy)
Aktywność ekonomiczna, edukacyjna i społeczna
Stan zdrowia i stosunek do zdrowia (zachowania prozdrowotne)
Więzi społeczne w przestrzeni miejskiej (rodzinne, sąsiedzkie, kręgi
towarzysko-przyjacielskie)
Budżet czasu wolnego i sposoby jego konsumpcji
Konsumpcja i zachowania konsumpcyjne (potrzeby i sposoby ich
zaspokajania)
Korzystanie z instytucjonalnej oferty miasta
Orientacje życiowe / profile psychospołeczne (zaufanie, aktywność,
autorytaryzm, otwartość na zmiany, nastawienie na działania
kolektywne-współpracę itp.)
Strategie zachowań w sytuacjach problemowych (dotyczących zdrowia,
finansów, bezpieczeństwa, ładu prawnego, funkcjonowania w świecie
instytucji)
Zaufanie społeczne
Elementy jakości życia (ocena możliwości zaspokajania potrzeb,
problemy w miejscu zamieszkania i pracy/nauki)
Informacje o gospodarstwie (metrykowe: struktura gospodarstwa,
warunki mieszkaniowe, występowanie sytuacji problemowych)
Wybrane wyniki badan
zasadniczych
Podstawowe informacje
Liczba
osób
Częstość
Procent
Procent
skumulowany
1
553
22,1
22,1
2
763
30,5
52,6
3
646
25,8
78,5
4
402
16,1
94,6
5
100
4,0
98,6
6
26
1,0
99,6
7
7
,3
99,9
9
2
,1
100,0
10
1
,0
100,0
Ogółem
2500
Średnia liczba
osób w GD = 2,5
100,0
większe gospodarstwa domowe występowały najczęściej w
peryferyjnie usytuowanych częściach miasta
Gospodarstwo domowe
Liczba osób w GD
Rodzaj zajmowanego mieszkania
n=2458
12,3
mieszkanie pokój wynajmowane od innych
status mieszkania
mieszkanie zakładowe / służbowe
0,8
16
mieszkanie komunalne / kwaterunkowe
mieszkanie spółdzielcze lokatorskie / TBS
3,7
mieszkanie własnościowe spółdzielcze
16,4
mieszkanie własnościowe pełna własność
37,1
własny dom część/ domu szeregówka, bliźniak itp
12
0
procent
5
10
15
20
25
30
35
40
Gospodarstwo domowe
1,6
mieszkanie "u rodziny"






Średni miesięczny budżet, jakim dysponują objęte
badaniem gospodarstwa wynosił nieco ponad
3700 złotych.
Bez uwzględnienia 5% najwyższych i najniższych
dochodów dochód wyniósł 3289 złotych. (me=3000zł)
W co dwudziestym gospodarstwie dochód był nie
większy niż 876 złotych,
Co dziesiąte GD deklarowało dochody nie większe niż
1200 złotych
Nie mniej niż ¼ gospodarstw uzyskiwała dochody na
poziomie przynajmniej 4500 złotych, 10% najlepiej
uposażonych przyznawało się do dochodów nie
mniejszych niż 6000 złotych.
Bez oszczędności żyje 42% GD
Gospodarstwo domowe
Kondycja ekonomiczna GD
Problemy finansowe GD
tak, mamy
z tym
stale
problemy
tak,
zdarza się
dość
często
tak,
zdarza się
od czasu
do czasu
tak, jeden,
dwa razy
nie, nigdy
czynsz i opłaty
związane z
mieszkaniem
2,3
1,9
4,5
6,2
85,1
2479
żywność
1,2
1,2
3,1
2,6
91,9
2480
wydatki związane
z leczeniem
1,0
2,0
3,4
2,7
90,9
2428
edukację
0,4
0,4
1,9
1,8
95,3
2225
odzież, obuwie
1,5
1,7
4,8
3,9
88,1
2461
środki czystości i
higieny osobistej
1,0
1,3
1,8
1,5
94,5
2471
wydatki z wiązane
z kulturą i rozrywką
2,8
3,0
7,4
4,0
82,9
2392
spłatę kredytów
konsumpcyjnych
0,9
1,1
1,7
3,5
92,7
2177
Gospodarstwa mogły wskazywać na wiele problemów finansowych
N
Gospodarstwo domowe
Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy zdarzyło się, że w gospodarstwie zabrakło
pieniędzy na:
Bezrobocie w gospodarstwie domowym
szukający pracy obecni byli w 7%
gospodarstw, nie szukający pracy – w 2% a
osoby niepracujące, zajmujące się domem w
5%.
 Gospodarstw, których dotyczy problem
bezrobocia i wyłączenia z aktywności
ekonomicznej w próbie było w sumie 355, co
stanowi 14% ogółu. Tzn. gospodarstwa
domowe z osobami szukających pracy, ale
też nie szukających pracy oraz osoby
zajmujące się domem. wliczając także ich
kombinacje (np. osoba poszukująca pracy +
osoba zajmująca się domem).
Gospodarstwo domowe
 Bezrobotni
Gospodarstwo domowe
Osoby niepełnosprawne w GD
 W badaniu GD zidentyfikowano 197 osób
niepełnosprawnych, przewlekle chorych, które mają
problemy zdrowotne trwające dłużej niż pół roku i z tego
powodu nie mogą w pełni wykonywać pewnych czynności –
w pracy, w szkole, prowadzeniu domu, czynności
higienicznych, samoobsługi itp. Mieszkali oni w 177
objętych badaniem gospodarstwach (7%)
 w 20 GD były po dwie osoby niepełnosprawne. W
interesującej nas tu kategorii osób 61 z nich miało 65 lat
i więcej. Dzieci i młodzieży do lat 18 było wśród osób
niepełnosprawnych 12 osób.
 W sumie 37% ogółu niepełnosprawnych, niezależnie od
stopnia niepełnosprawności wymagało mniejszej lub
większej pomocy i opieki ze strony innych członków ich
rodzin.
 Obecność osób niepełnosprawnych w gospodarstwie
domowym bardzo czytelnie wpływa na ich kondycję
ekonomiczną. Odsetki gospodarstw żyjących bardzo
skromnie i biednych były znacznie wyższe (łącznie 41% tej
kategorii gospodarstw) niż pozostałych gospodarstwach.
Skala wykluczenia społecznego GD – wymiar ekonomiczny
osoby bezrobotne w
gospodarstwie
osoby niepełnosprawne
w gospodarstwie
NIE
TAK
NIE
TAK
NIE
TAK
czynsz i opłaty związane z
mieszkaniem
88,40%
84,30%
89,50%
72,40%
87,9%
76,6%
żywnośd
94,20%
94,40%
95,50%
86,50%
94,7%
87,3%
wydatki związane z
leczeniem
91,20%
91,40%
93,40%
77,90%
92,2%
77,8%
edukację
85,20%
93,50%
88,90%
80,10%
88,4%
77,2%
odzież, obuwie
90,40%
87,90%
91,70%
76,70%
90,3%
80,4%
środki czystości i higieny
osobistej
96,60%
96,40%
97,70%
89,30%
96,7%
93,7%
wydatki z wiązane z kulturą
i rozrywką
81,50%
82,90%
83,90%
69,30%
82,7%
70,9%
spłatę kredytów
konsumpcyjnych
82,50%
85,70%
84,70%
75,20%
83,8%
77,8%
Ogółem (N)
1706
713
2093
326
2261
158
(odsetek odpowiedzi „tak”)
Gospodarstwo domowe
Nie brakuje
pieniędzy na:
dzieci w
gospodarstwie
Rodzaj problemów społecznych w obrębie GD
liczba
gospodarst
w
udział w
próbie
(%
przypadków)
gospodarstwa z osobami w wieku 65 i więcej lat
290
11,6*
gospodarstwa z 3 i więcej dziećmi na utrzymaniu
74
3
gospodarstwa dzielące mieszkania z innymi lub
mieszkające „u rodziny”
325
13
gospodarstwa w których stale lub często brakuje
pieniędzy na zaspokojenie potrzeb
egzystencjalnych
151
6
gospodarstwa z osobami niepełnosprawnymi i
wymagającymi opieki
177
7,1
gospodarstwa z osobami bezrobotnymi
poszukującymi pracy lub na zasiłkach
przedemerytalnych
185
7,4
gospodarstwa mające problemy uzależnieniami
członków GD
157
6,3
gospodarstwa z osobami mającymi problemy
prawne o charakterze karnym
52
2,1
OGÓŁEM (N)
2500
*wskaźnik nie uwzględnia GD wyłącznie z osobami w wieku powyżej 65 r.ż.
Gospodarstwo domowe
Skala obciążeń problemami społecznymi
N
nie
korzystały
(%)
korzystały
(%)
2500
89,4
10,6
rodziny z dziećmi na utrzymaniu
741
85,7
14,3
gospodarstwa z biernymi
zawodowo
425
71,8
28,2
gospodarstwa z
niepełnosprawnymi
177
67,2
32,8
Gospodarstwa ogółem
w tym:
Niektóre gospodarstwa kontaktowały się z wieloma instytucjami, ale
znakomita większość 194 gospodarstwa, czyli 73% pozostających w
kontaktach z tym zewnętrznym otoczeniem, kontaktowała się tylko z
jedną instytucją.
Z dwoma podmiotami kontaktowało się kolejnych 56 gospodarstw.
Tylko 16 gospodarstw kontaktowało się z trzema i więcej podmiotami.
Gospodarstwo domowe
Korzystanie ze wsparcia instytucjonalnego
nie
korzysta
(%)
Korzysta
zajęd w lokalnym domu kultury
Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy ktokolwiek z
członków P. gospodarstwa domowego korzystał z:
Ogółem (N)
(%)
potrzeba
korzystania (%)
96,5
3,5
7,0
2495
pomocy w formie opieki bytowej (pomoc
w codziennym życiu) dla niepełnosprawnych,
niedołężnych itp.
99,6
0,4
2,3
2497
posiłków
98,7
1,3
2,9
2495
pobytu w mieszkaniu chronionym
99,9
0,1
1,1
2496
pomocy prawnej adwokata, radcy, notariusza
96,2
3,8
4,7
2494
pomocy psychologicznej
98,8
1,2
3,3
2494
z pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego (ale
nie z Urzędu Pracy)
97,8
2,2
4,3
2496
szkoleo zawodowych lub przekwalifikowania (ale nie z
Urzędu Pracy)
97,7
2,3
4,6
2497
kredytów, pożyczek (także poza bankowych)
89,0
11,0
9,4
2494
pomocy w formie materialnej, rzeczowej (żywnośd,
odzież, różne sprzęty do gospodarstwa, wyprawka
szkolna itp.)
98,9
1,1
4,1
2497
zajęd pozalekcyjnych dla dzieci
93,4
6,6
13,9 (n=1151)*
2496
pomocy w załatwianiu spraw urzędowych
98,6
1,4
3,4
2496
wsparcia finansowego (zapomóg, zasiłków)
96,5
3,5
7,7
2497
*Wyłącznie dla GD z dziećmi uczącymi się do 24 r.ż.
Gospodarstwo domowe
Korzystanie z form pomocy przez członków gospodarstw domowych.
brak
potrzeby
korzystani
a (%)
potrzeba
korzystania
(%)
zajęcia w lokalnym domu kultury
93,0
7,0
2479
pomoc w formie opieki bytowej (pomoc
w codziennym życiu) dla
niepełnosprawnych, niedołężnych itp.
97,7
2,3
2491
posiłki
97,1
2,9
2492
pobyt w mieszkaniu chronionym
98,9
1,1
2490
pomoc prawna adwokata, radcy, notariusza
95,3
4,7
2491
pomoc psychologiczna
96,7
3,3
2486
pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe
(ale nie z Urzędu Pracy)
95,7
4,3
2488
szkolenia zawodowe lub przekwalifikowanie
(ale nie Urzędu Pracy)
95,4
4,6
2487
kredyty, pożyczki (także poza bankowe)
90,6
9,4
2469
pomoc w formie materialnej, rzeczowej
(żywność, odzież, różne sprzęty do
gospodarstwa, wyprawka szkolna itp.)
95,9
4,1
2488
zajęcia pozalekcyjne dla dzieci*
86,1
13,9
1151
pomoc w załatwianiu spraw urzędowych
96,6
3,4
2489
wsparcie finansowe (zapomogi, zasiłki)
92,3
7,7
2489
*Wyłącznie dla GD z dziećmi uczącymi się do 24 r.ż.
Ogółem
(N)
Gospodarstwo domowe
Czy istnieje potrzeba korzystania z takich
form wsparcia jak:
Najbliższa
rodzina
Instytucje
państwowe i
publiczne/opieka
społeczna
Sami
zainteresowani
44,6
25,3
27,3
niepełnosprawnymi
30
50,4
15,7
obłożnie chorymi
28
54,9
13,7
Opieka nad osobami:
starszymi
Respondenci indywidualni
Kto powinien ponosić koszty opieki nad…
Jakie obowiązki powinny mied dorosłe dzieci w stosunku do
swych rodziców w podeszłym wieku?
Nie
Tak*
Tak**
Żadnych
97,0%
3,0%
19%
opiekowad się i pielęgnowad w czasie choroby
11,0%
89,0%
72%
pomagad w bieżącym prowadzeniu gospodarstwa domowego
41,1%
58,9%
42%
pomagad robieniu większych zakupów
25,1%
74,9%
67%
wspierad finansowo rodziców
44,1%
55,9%
26%
mieszkad z nimi, by nie czuli się samotni
80,4%
19,6%
20%
sfinansowad ich pobyt w domu opieki społecznej
63,2%
36,8%
14%
załatwiad różne sprawy w urzędach, instytucjach
25,6%
74,4%
64%
zapewniad towarzystwo, odwiedzad, rozmawiad o różnych
sprawach
17,4%
*Pominięto odpowiedzi „trudno powiedzieć”. Pytano respondentów posiadających dzieci
**Dane porównawcze z badań rodzin zastępczych n=270
82,6%
30%
Respondenci indywidualni
Opinie o obowiązkach dorosłych dzieci wobec rodziców w
podeszłym wieku
Relacje rodzice - szkoła
zdecydowanie nie
raczej nie
raczej tak
zdecydowanie tak
0
5
10
15
20
25
30
35
40
%
Na pytanie to odpowiedziało 580 osób z 697 respondentów posiadających
dzieci w wieku szkolnym, ale aż 16.7% pytanych rodziców uchyliło się od
odpowiedzi. Deklaratywnego potwierdzenia gotowości współpracy ze
szkołą udzieliło 42% respondentów, ale tylko 12% wskazało odpowiedź
”zdecydowanie tak”.
45
Respondenci indywidualni
Czy gdyby istniała taka możliwość to chciał(a)by się P. bardziej zaangażować w
różne sprawy szkoły, do której uczęszczają P. dzieci?
Proszę powiedzieć, jakie są największe
problemy, uciążliwości przeszkadzające
P. w miejscu zamieszkania:
Procent
(nie sumuje się do
100)
Ogółem
(N)
lokacja osiedla w przestrzeni miejskiej
7,64
382
dysfunkcje zbiorowej komunikacji publicznej
7,3
365
czystość i estetyka
16,56
828
bezpieczeństwo
4,28
214
dysfunkcje systemu drogowego
30,26
1513
kwestie ekologiczne
19,02
951
niedostatki infrastruktury wyposażenia osiedla /
budynku
15,72
786
dostęp do infrastruktury społecznej
0,88
44
dostęp do systemu konsumpcji zbiorowej
(systemu usług, okazji)
3,44
172
problemy „społeczne”
20,34
1017
12
600
18,2
910
inne
nie ma problemów/uciążliwości
Respondenci indywidualni
Dysfunkcje przestrzeni publicznej w miejscu
zamieszkania
Intensywność stylu życia
3,5
2,5
2
1,5
1
0,5
0
Wartości średnie na skali częstości praktyk: 0 – wcale; 5- min. raz w tygodniu
Respondenci indywidualni
3
Programy profilaktyczne zdrowia publicznego
Czy słyszał/a, wiedział/a P
Czy uczestniczył/a
nie
tak
nie
tak
Wczesnego wykrywania wad i schorzeń
narządu wzroku i słuchu
70%
30%
98%
2%
Profilaktyki wad postawy u dzieci i młodzieży
63%
37%
98%
2%
wczesnego wykrywania chorób nowotworowych
u dzieci młodzieży
69%
31%
100%
0%
profilaktyki chorób nowotworowych (np. raka
piersi, raka skóry)
44%
56%
91%
9%
profilaktyki chorób sercowo - naczyniowych
62%
38%
96%
4%
dla chorych na cukrzycę i schorzenia
metaboliczne
70%
30%
98%
2%
dla uzależnionych od palenia tytoniu
64%
36%
99%
1%
zdrowego żywienia, profilaktyki otyłości,
osteoporozy i narządów ruchu
68%
32%
97%
3%
świadomego rodzicielstwa, naturalnego
karmienia piersią
76%
24%
99%
1%
poprawy jakości życia osób chorych przewlekle
i nieuleczalnie (pomoc w opiece, poradnictwo
dla rodzin, opieka paliatywna)
81%
19%
99%
1%
promocji zdrowia psychicznego
80%
20%
99%
1%
„białe niedziele”
67%
33%
98%
2%
Respondenci indywidualni
programy profilaktyczne dotyczące
zdrowia, organizowane dla
mieszkańców Wrocławia


Liczba biernych zawodowo 1135 osób (23,4% osóbw
wieku 19-64 lata)
Liczba osób poszukujących pracy w ostatnim roku
185 (3,8% spośród osób w wieku 19-64 lata))
Okres pozostawania bez pracy
N=1134
0
5
10
15
poniżej jednego roku
12,2
rok
12,1
od dw óch do trzech lat
20
25
30
35
17,1
od czterech do ośmiu lat
31
ponad osiem lat
27,7
procent
Respondenci indywidualni
Bierni zawodowo i
poszukujący pracy
Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy brał/a P.
udział w takich działaniach jak:
nie
manifestacja / protest
98,7%
1,3%
4988
strajk
99,5%
,5%
4989
zebranie w jakiejś publicznej sprawie
96,7%
3,3%
4982
petycja
94,2%
5,8%
4984
przekazanie jakiejś informacji do mediów
98,2%
1,8%
4988
przekazanie jakiejś informacji do urzędu,
instytucji
96,8%
3,2%
4989
wspólne aktywne, "społeczne" działania
sąsiadów, znajomych, / w miejscu pracy/
94,9%
5,1%
4987
organizowanie pomocy innym
potrzebującym ludziom (załatwienie
czegoś, zbiórka odzieży itp.)
91,6%
8,4%
4986
honorowe oddanie krwi
91,7%
8,3%
4987
wpłata pieniędzy dla organizacji
społecznych (bez 1% w PIT)
83,0%
17,0%
4981
Razem
(N)
tak
Respondenci indywidualni
Aktywność społeczna
Czy generalnie rzecz biorąc
czuje się P. bezpieczna/
bezpieczny:
nie
raczej
nie
trochę tak,
trochę nie
raczej
tak
tak
Ogółem
(N)
w swoim mieszkaniu / domu
w dzień
0,4%
0,7%
3,3%
15,1%
80,5%
4987
w swoim mieszkaniu / domu
w nocy
1,1%
1,4%
5,4%
19,8%
72,2%
4975
na swojej ulicy / osiedlu w dzień
0,8%
1,5%
6,3%
22,4%
69,0%
4985
na swojej ulicy / osiedlu w nocy
6,5%
11,3%
18,3%
26,7%
37,2%
4853
w centrum Wrocławia w dzień
0,6%
1,2%
8,8%
25,3%
64,0%
4907
w centrum Wrocławia w nocy
8,6%
15,1%
24,8%
25,8%
25,6%
4531
w innych częściach Wrocławia
w dzień
1,1%
3,3%
14,9%
30,3%
50,4%
4735
w innych częściach Wrocławia
w nocy
17,1%
26,0%
27,6%
16,3%
13,0%
4290
w parkach, na skwerach w
dzień
1,8%
4,0%
16,1%
29,9%
48,2%
4902
w parkach, na skwerach w nocy
37,5%
24,0%
18,0%
11,0%
9,4%
4438
Respondenci indywidualni
Poczucie bezpieczeństwa
Obszary aktywności
dzień
noc
3,75
3,61
swoja ulica / osiedle
3,57
2,77
centrum Wrocławia
3,51
2,45
3,26
1,82
3,19
1,31
własne mieszkanie / dom
inne części Wrocławia
parki, skwery
[1]
poziom bezpieczeństwa[1]
Maksymalna wartość jest równa 4, minimalna 0.
Respondenci indywidualni
Uogólniony poziom poczucia bezpieczeństwa
Projekt
WROCŁAWSKA DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
www.diagnoza.um.wroc.pl