17 informator pelpliński

kowski – Dworcowa 9, zdun B. Mañkowski – Sambora 1a. Skóry oferowa³ F.
Schleif – Koœciuszki. By³a to jedynie
czêœæ us³ug, jako ¿e istnia³y dwa zak³ady fotograficzne, których w³aœcicielami
byli £. Dzioch – Dworcowa, F. Rauchfleisch – Sambora 1a. By³o 3 fryzjerów: J.
Brodnicki – Rynek 6, W. Koz³owski –
Dworcowa 26a, Wiœniewski – Koœciuszki 38, introligator S. Kwiatkowski –
Rynek 1, koszykarz wykonuj¹cy jak¿e
wówczas potrzebne kosze J. Walter –
Dworcowa 10.
O ubiór mieszkañców Pelplina i okolic dbali krawcy, kapelusznicy, szewcy.
Krawieckie us³ugi œwiadczyli F. Eliszewski – Sambora 31, J. Guziñski –
Dworcowa, J. Kraszewski – Sambora
18a, B. Mechliñski – Dworcowa 25, F.
Neuman – Sambora 1a, J. Okonek – Koœciuszki, I. Potocki – Starogardzka 5,
bracia Rezmer – Koœciuszki, F. Suchowski – Starogardzka. W krawiectwie damskim specjalizowali siê M. Borowska –
Koœciuszki 37, M. Ko³odziejska – Dworcowa 27, A. Sikorska – Koœciuszki 25,
J. i A. Tomaszewska – Koœciuszki 38.
Kapelusze damskie oferowa³a O. Reich
– Dworcowa. Obuwie oferowali J. Grucza – Rynek 5, P. Iwanowski – Dworcowa 1a oraz L. Wo³oszyk* – Rynek 6, a
korki (buty drewniane lub na drewnianej podeszwie) sprzedawa³ M. Kamiñski – Koœciuszki 37. Nie mog³o zabrakn¹æ szewców, których w Pelplinie by³o
siedmiu, I. Bartoszewski – Starogardzka 8, M. Klin – Koœciuszki 34a, F. Panner – Dworcowa 7, J. Sikorski – Koœciuszki 35, J. Szulc – Dworcowa 25, F.
Zwoliñski – Starogardzka 5.
Nie mog³o w Pelplinie zabrakn¹æ
sklepów, których by³o bardzo wiele. B³awaty oferowa³y sklepy: „Bazar”* – dla
którego nie podano adresu, F. Malewski
– Dworcowa, L. Mechliñski – Dworcowa
26a, A. Mroczek – Dworcowa 32, Zagrodnik – brak adresu. Artyku³y elektromechaniczne mo¿na by³o nabyæ w siedzibie Oddzia³u Elektrowni Obwodowej.
Naczynia kuchenne oferowa³y sklepy J.
Dam – Dworcowa 26, P. Gapa – Rynek 7,
A. Krêciszewski – Rynek 5. W³aœcicielami drogerii byli: T. Anczykowski – Rynek, „Centrala”* – Rynek 1, „Pod Or³em”
E. Schwarz – Dworcowa. Galanteriê oferowa³a M. Koz³owska przy ul. Dworcowej 27. Szk³o okienne, a zapewne i us³ugi szklarskie, oferowali K. Riedger – Rynek 7, L. Rybkowski – Dworcowa 28.
Zegarmistrz C. Cichosz mia³ swój zak³ad
przy ul. Dworcowej 32. Wyroby ¿elazne
oferowali Bracia Bieliñscy – b.a. oraz B.
Nadolny – Dworcowa 14.
Kolonialne artyku³y mo¿na by³o kupiæ w 5 sklepach. Ich w³aœcicielami byli
W. Böhnke – Rynek 5, P. G³owacki* –
Dworcowa 1, B. Koz³owski – Rynek 7,
F. Majewski – Koœciuszki 7, J. S³omska
– Koœciuszki. Wyjaœniæ tu trzeba, ¿e
sklep z artyku³ami kolonialnymi to
sklep spo¿ywczy, w którym sprzedaje
siê tak¿e takie towary takie jak kawa,
herbata, ry¿, które importowano z krajów zamorskich, jak mówiono wówczas
o krajach Ameryki, Azji i Afryki. Mieszkañców Pelplina w pieczywo zaopatrywa³y 3 piekarnie, których w³aœcicielami byli A. Hinz – Dworcowa, A. Radojewski – Dworcowa 2, E. Reiske – Sambora. Spo¿ywcze artyku³y oferowa³a R.
Owidzka – b.a., oraz „Zgoda”* Sp. z o.o.
– Rynek 1. Wyroby tytoniowe oferowali
Leon Gehrmann – Dworcowa i A. Mitlewska – Rynek 7. RzeŸnicy R. Gehrmann – Dworcowa 3, F. Gierszewski –
Koœciuszki 27, M. Grabowski – Starogardzka 4, J. Liniecki – Dworcowa 29,
K. Michna – Rynek 7, F. Neistrowski –
Koœciuszki 36, J. Sielski – Sambora 30.
Ksi¹¿ki oferowa³y Ksiêgarnia „Pelplin”*
– b.a. oraz W. Lipiñski – Rynek 5.
Oczywiœcie w tak du¿ej wsi, która
w³aœnie lada moment mia³a staæ siê miastem, nie mog³o zabrakn¹æ hoteli, restauracji i kawiarni. By³ wiêc „Hotel Pruszak” z restauracj¹ przy ul. Podgórnej 5,
hotel „Pod Or³em” – Rynek, „Pelplin” –
Dworcowa 30, „Rohlera” – Rynek 4, oraz
hotele, których w³aœcicielami byli: O.
Lutz – Dworcowa, Sikorski – b.a., B. Zawadzki – b.a. Ponadto restauracje prowadzili Lutz – Rynek, W. Niedrzwicki*
– Koœciuszki 12, L. Nowak – Dworcowa,
T. Pruszak* – Podgórna 5, W. Reich –
Rynek, B. Szczeblewski – Koœciuszki 4,
T. Rezmer – Starogardzka, B. Zawadzki
– Dworcowa. By³ te¿ zajazd – Rynek 3,
którego w³aœcicielem by³ W. Reich. Kawiarnie prowadzili A. Radajewski – b.a.,
J. Œli¿ewski – Dworcowa.
Prezentowany powy¿ej spis pokazuje, i¿ g³ówne centrum przemys³u, handlu i us³ug znajdowa³o siê wówczas
przy ul. Dworcowej oraz nieco mniej przy
ul Koœciuszki, Sambora, Starogardzkiej
i Rynku. Ponadto po kilka punktów us³ugowych znajdowa³o siê przy ulicach
Podgórnej i Mestwina. Oczywiœcie jakieœ us³ugi b¹dŸ sklepy mog³y byæ zlokalizowane przy innych ulicach, jednak
– jak zaznaczono na wstêpie – nie we
wszystkich przypadkach podano adres
sklepu czy zak³adu us³ugowego. Bior¹c
pod uwagê wymienione instytucje publiczne, fabryki, zak³ady, sklepy oraz
ró¿nego rodzaju us³ugi, stwierdziæ nale¿y, ¿e Pelplin by³, w wymienianym
1930 roku, silnym centrum gospodarczym i administracyjnym i s³usznie stara³ siê o to, by otrzymaæ prawa miejskie.
A starania te, jak wiemy, zakoñczy³y siê
sukcesem.
Krzysztof Kowalkowski
PODZIÊKOWANIE
Jeden z najg³êbszych sekretów ¿ycia polega
na tym,
¿e tylko to wszystko
co robimy dla innych,
jest tym, co naprawdê warto robiæ.
C. Lewis
Dyrekcja Przedszkola nr 1
w Pelplinie
serdecznie dziêkuje
PAÑSTWU:
D. L. Meler,
J. M. Olszewskim,
K. M. R¹ba³a,
D. K. Adamczyk,
K. Dettlaff
za bezinteresown¹ pomoc materialn¹
oraz finansow¹
dla naszej placówki,
okazan¹ ¿yczliwoœæ i wspieranie
naszych inicjatyw.
Mamy nadziejê,
¿e nasza wspó³praca zaowocuje
i pomo¿e dzieciom
w dalszym rozwoju,
pozytywnych przemianach
naszej placówki,
a w szczególnoœci
w realizacji zadañ organizacyjnych
i wychowawczych.
¯yczymy
pe³ni satysfakcji
z podejmowanych przedsiêwziêæ,
sukcesów
i spe³nienia marzeñ.
Dyrektor Przedszkola nr 1, J. Dettlaff
Œwiêtuj¹c
Zmartwychwstanie Pañskie,
¿yczê z ca³ego serca,
aby radoœæ tego dnia przenika³a nasz¹
pracê, odpoczynek,
modlitwê, nasz¹
myœl i nasze drogi.
Weso³ego Alleluja
wszystkim Klientom
Piekarni „Meler” ¿ycz¹
Danuta i Leszek Meler
wraz z pracownikami
INFORMATOR PELPLIÑSKI
17