Współpraca ze Światową Organizacją Zdrowia

Współpraca ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO)
Sprawozdanie za rok 2011
Rok 2011 był pierwszym rokiem piątej już kadencji IPiN, jako Ośrodka Współpracującego z WHO
(WHO Collaborating Centre for Research and Training in Mental Health). Partnerem Krajowym do
współpracy z WHO jest dr B. Habrat. Dr J. Moskalewicz jest od ponad 20 lat członkiem panelu
ekspertów WHO w zakresie uzależnienia od substancji psychoaktywnych i problemów związanych
z alkoholem (WHO expert advisory panel on drug dependence and alcohol problems). Bezpośrednia
współpraca między WHO i IPiN obejmowała badania naukowe, udział w konferencjach oraz
konsultacje i wymianę informacji.
I. Współpraca badawcza
1.Gender and Health
Projekt badawczy „Gender and Health” zainicjowało Biuro Europejskie WHO (WHO EURO). Jego
celem
jest
przegląd
społecznych
determinantów
zdrowia.
Przedmiotem
szczególnego
zainteresowania są czynniki specyficzne dla kobiet i mężczyzn, w tym ocena programów
interwencyjnych zmniejszających ryzyko zdrowotne związane z płcią. W projekcie uczestniczą
wszystkie kraje europejskie należące do WHO. IPiN jest zaangażowany w część projektu dotyczącą
samobójstw. Dr W.A. Brodniak przygotował opracowanie „Gender differences in suicide risks in
Poland”.
2. Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostępność psychiatrycznej opieki zdrowotnej
– EZOP
Projekt EZOP finansowany był z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Jednak dzięki statusowi Ośrodka
Współpracującego z WHO, IPiN mógł podjąć bezpośrednią współpracę z jedną z najlepszych
uczelni medycznych w USA - Harvard Medical School (HMS), która na zlecenie WHO, koordynuje
na świecie badania epidemiologiczne dotyczące zdrowia psychicznego (World Mental Health
Survey Intiative – WMH). W ramach tej współpracy uzyskaliśmy dostęp do najnowszej,
elektronicznej wersji instrumentu Composite International Diagnostic Instrument (CIDI) wraz z
algorytmami diagnostycznymi, który zastosowaliśmy do badań na 10-tysięcznej próbie losowej
mieszkańców Polski. Badania przeprowadziliśmy wg standardów metodologicznych WMH, co
umożliwi ich pełną porównywalność z badaniami prowadzonymi w 30 innych krajach.
1
II. Konferencje
1. Spotkanie Partnerów Krajowych WHO w zakresie polityki wobec alkoholu w Europejskim
Regionie WHO (WHO Meeting of National Counterparts for Alcohol Policy in the WHO
European Region), Zurich, 3-5 maja 2011 r.
Spotkanie zostało zorganizowane przez WHO EURO, projekt AMPHORA (FP7) oraz Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych Szwajcarii. Uczestniczyło w nim blisko stu uczonych i praktyków z
wszystkich krajów Regionu Europejskiego WHO. Z racji naszego wkładu do projektu AMPHORA,
w spotkaniu wzięło udział trzech pracowników IPiN: mgr M. Bujalski, dr J. Moskalewicz i dr G.
Świątkiewicz. Celem spotkania była wymiana informacji i doświadczeń pomiędzy naukowcami a
politykami, a zwłaszcza prezentacja wstępnych wyników badań AMPHORA nad determinantami
spożycia alkoholu i potencjałem polityki wobec alkoholu.
2. Spotkanie Grupy Roboczej WHO (WHO Working Group Meeting),
Barcelona, 16 grudnia 2011 r.
Celem spotkania, w którym uczestniczyło dziewięciu ekspertów z sześciu krajów, było przygotowanie
publikacji “Alcohol in EU Member States - consumption, harm and policy response”. Omawiano
pierwsze wersje kolejnych rozdziałów publikacji, która ma podsumować postępy w badaniach na temat
polityki alkoholowej, jakie odnotowano od czasu publikacji w 2006 r. raportu Komisji Europejskiej
“Alcohol in Europe – public health perspective”. Dr J. Moskalewicz jest autorem rozdziału nt
możliwości monitoringu spożycia alkoholu, konsekwencji picia i polityki wobec alkoholu w Europie.
III. Konsultacje i wymiana informacji
1. WHO EURO, z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia Kazachstanu, podjęło się konsultacji
dotyczącej konsumpcji alkoholu, redukcji szkód, lecznictwa oraz polityki wobec alkoholu w tym
kraju. Mimo szybkiego rozwoju gospodarczego i wielu inicjatyw zmierzających do poprawy stanu
zdrowia,
podstawowe
wskaźniki
zdrowia
są
tam
ciągle
niezadowalające.
Szczególne
zaniepokojenie budzi stosunkowo krótka oczekiwana długość życia, zwłaszcza wśród mężczyzn, co
po części może wynikać z wysokiej konsumpcji alkoholu w niektórych kategoriach ludności kraju.
Misję przeprowadzenia konsultacji WHO powierzyła dr J. Moskalewiczowi. Po analizie dostępnych
2
dokumentów, dr Moskalewicz przebywał w dniach 14-19 sierpnia 2011 r. w stolicy kraju, Astanie,
gdzie
odbył
serię
spotkań
z
przedstawicielami
Ministerstwa
Zdrowia,
Ministerstwa
Sprawiedliwości, Ministerstwa Finansów oraz odwiedził kilka placówek ochrony zdrowia i
profilaktyki. Dr Moskalewicz przygotował kompleksowy raport zawierający sugestie dotyczące
polityki wobec alkoholu, w tym metodologii gromadzenia i opracowywania danych.
2. Merytoryczny wkład dr J. Moskalewicza do publikacji WHO EURO “Alcohol in the European
Union. Consumption, harm and policy approaches”, pod red. P. Anderson, L. Møller, G. Galea,
opublikowanej w Kopenhadze w 2012 r.
3. Sekcja Wydawnictw sprzedała 21 egzemplarzy przetłumaczonych na język polski książek WHO,
opublikowanych w poprzednich latach przez IPiN:
Leksykon terminów - psychiatria i zdrowie psychiczne,
Leksykon terminów - alkohol i narkotyki,
Leksykon terminów - międzykulturowe pojęcia.
3