Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie 2

Transkrypt

Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie 2
Bogusław Kreja
Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie 2
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Gdańsk 2001
Spis treści
UWAGI WSTĘPNE / 9
ZAGADNIENIA FONETYCZNE / 11
Bibloteka zamiast biblioteka / 11
Dedektyw / 14
Dekold, dekoldu? / 15
Mólt się za nami / 18
Odrzwia i podenerwować a oddrzwia i poddenerwować / 20
Wspomienie ‘wspomnienie’ (też o sumieniu) / 24
Zrucić, zrucać ‘zrzucić, zrzucać’ / 26
ZAGADNIENIA SŁOWOTWÓRCZE / 29
RZECZOWNIKI
Aktorzyca i wieśniara / 29
Czy biblioteczka jest zdrobnieniem? / 34
Blokersi, pampersi, normalsi, rowersi – co to za jedni? / 37
Bursztyniarz czy bursztynnik? / 42
Czekadełko / 47
Eksport wewnętrzny i masło roślinne / 49
Gimbusy i mammobusy (też o nowych nazwach na -gate) / 52
Hamburgery i inne formacje na -burger(y) / 55
O międzyszczycie (komunikacyjnym) / 58
Nominanci? / 61
Okręt nawodny / 65
Pazłotko / 68
Pieniążki / 71
Podglądactwo a podglądanie / 73
Popiel ‘kolor popielaty’ (i ogólnie o nazwach kolorów) / 76
O prawojazdach (czyli o ‘prawie jazdy’) / 82
Rodzic ‘ojciec lub matka’ / 85
Rzeźnictwo ‘sklep rzeźniczy’ / 87
Samobój i nówka / 92
Segment ‘komplet mebli’ / 94
Jak o kobiecie: sędzina czy (ta) sędzia? też: (pani) prezes, prezydent, starosta, wojewoda? / 97
Spoko ‘spokojnie’, nara ‘na razie’ itd. / 101
O Świadkach Jehowy czyli o jehowych itd. / 104
Trójmasztowiec czy trzymasztowiec? / 107
Tyszcz czy pryszcz / 110
Wykwincja językowa / 112
Zakluczyć / 113
PRZYMIOTNIKI
Jakie powinny być światła: przeciwmgłowe czy przeciwmgielne? / 115
Usługi tartaczne czy tartacznicze? / 118
CZASOWNIKI
Błyszczeć się / 121
Wylądować / 125
Zaopiekować dzieci? / 130
Zaoptować się – o co tu chodzi? / 132
ZAGADNIENIA FLEKSYJNE / 135
RZECZOWNIKI
Bluzka z krótkim rękawem / 135
W cudzysłowie czy w cudzysłowiu? / 137
Pani doktor habilitowana / 141
Pani doktor jest profesorem! / 142
Półtora czy półtorej roku? / 144
CZASOWNIKI
Myśmy byliśmy zamiast gwarowego my byli / 148
Pani podpisze / 152
Teraz leżymy spokojnie / 154
LICZEBNIKI I ZAIMKI
Kiedy dwóch, kiedy dwu? / 156
Problem mi // mnie (itp.) / 158
ZAGADNIENIA SKŁADNIOWE / 160
Basen do kąpieli czy basen dla kąpieli / 160
(Poległym) w służbie ojczyzny czy też … w służbie ojczyźnie / 163
Policja nam należy ‘należy do nas’ / 166
Uroczystości beatyfikacyjne o. Pio / 168
ZAGADNIENIA SEMANTYCZNE
Bynajmniej a przynajmniej / 170
Ciekać – ciekawy / 172
Element / 173
Jak najbardziej / 177
Liszka / 178
Łowcze obierze / 180
Manhattan / 181
Pociotek, a także kuzyn / 184
Pogoda / 188
Pożyczyć / 191
ZAGADNIENIA FRAZEOLOGICZNE / 194
Małpi gaj – co to właściwie takiego? / 194
Napytać sobie biedy / 200
Niech mnie kule biją / 202
Umoczony / 205
ZAGADNIENIA ETYMOLOGICZNE / 209
Badziewie / 209
Brójek i rojber / 212
Kociewie / 214
Wybrzeże / 217
ZAGADNIENIA ONOMASTYCZNE / 221
Problemy z imieniem żeńskim Ava (Awa) 221
Kaszuba czy Kaszub? / 223
Czy rynek może być ulicą? / 224
Olicia / 227
Strzyża / 230
Średzki (< Środa Wielkopolska), zamojski (< Zamość) i leszczyński (< Leszno) / 232
ZAGADNIENIA ORTOGRAFICZNE / 235
Problem małej // dużej litery: żwirowisko czy Żwirowisko? też zagłada i Zagłada itd. / 235
OBJAŚNIENIA SKRÓTÓW / 241