transport a dynamika wzrostu gospodarczego w południowo

Tadeusz Truskolaski
TRANSPORT A DYNAMIKA
WZROSTU GOSPODARCZEGO
W POŁUDNIOWO-WSCHODNICH
KRAJACH BAŁTYCKICH
Białystok 2006
SPIS TREŚCI
WSTĘP
7
ROZDZIAŁ I
WZROST GOSPODARCZY I JEGO ZWIĄZKI Z TRANSPORTEM
W ŚWIETLE TEORII EKONOMICZNCH
13
1. Wybrane teorie rozwoju i wzrostu gospodarczego
2. Teorie i prawa rozwoju transportu
3. Znaczenie transportu we wzroście gospodarczym
3.1. Transport na tle procesów gospodarczych
3.2. Transport jako sektor wytwórczy
3.3. Transport a ograniczenie bezrobocia
3.4. Transport jako katalizator współczesnych procesów sieciowego
rozwoju
3.5. Transport w procesach dyfuzji efektów wzrostu
3.6. Transport a peryferyzacja regionów
4. Transport na tle czynników i barier wzrostu gospodarczego
4.1. Czynniki wzrostu gospodarczego i ich związki z transportem
4.2. Transport a bariery wzrostu gospodarczego
4.2.1. Bariery ekologiczne
4.2.2. Bariery pozaekologiczne
4.2.3. Bariery kreowane
13
25
30
30
38
40
41
42
44
45
47
50
51
52
54
ROZDZIAŁ II
INFRASTRUKTURA TRANSPORTOWA W GOSPODARCE
55
1. Infrastruktura jako element systemu gospodarczego.'.
1.1. Istota infrastruktury
1.2. Klasyfikacja infrastruktury
1.3. Właściwości infrastruktury
1.3.1. Cechy inwestycji i obiektów infrastrukturalnych
1.3.2. Cechy usług infrastrukturalnych
1.3.3. Specyfika rynku infrastruktury
55
55
57
60
60
62
64
1.4. Funkcje infrastruktury
2. Miejsce transportu w infrastrukturze gospodarczej
- podstawowe pojęcia
2.1. Klasyfikacja infrastruktury transportowej
2.2. Istota potrzeb transportowych
2.2.1. Źródła potrzeb transportowych
2.2.2. Cechy potrzeb transportowych
2.3. Funkcje transportu
3. Infrastruktura a determinanty wzrostu popytu na transport
4. Analiza relacji transport- środowisko
4.1. Polityka ekologiczna Unii Europejskiej
4.2. Współzależność transportu i środowiska
4.3. Wpływ transportu na ekosystemy, zdrowie i życie ludzi
4.4. Internalizacja kosztów
69
69
73
73
75
75
77
78
80
82
83
86
ROZDZIAŁ III
ZMIANY W POLITYCE TRANSPORTOWEJ W KONTEKŚCIE
TRANSFORMACJI USTROJOWEJ I PRZYSTĄPIENIA DO UNII
EUROPEJSKIEJ
89
1. Teoretyczne rozważania dotyczące transportu w okresie transformacji
ustrojowej
1.1. Transport w okresie transformacji
1.2. Zmiany instytucjonalne w transporcie w Europie Środkowej
i Wschodniej
2. Cechy i założenia polityki transportowej
3. Integracja europejska w zakresie ujednolicenia polityki transportowej
3.1. Cele integracji europejskiej w odniesieniu do transportu
3.2. Zadania integracji europejskiej w odniesieniu do transportu
3.3. Funkcje integracji europejskiej w odniesieniu do transportu
3.4. Dostosowanie transportu do wymogów Unii Europejskiej
3.4.1. Transport samochodowy
3.4.2. Transport kolejowy
3.4.3. Transport wodny śródlądowy i transport morski
3.4.4. Transport lotniczy
3.5. Transeuropejskie Sieci Transportowe (TEN)
3.6. Wsparcie finansowe - fundusze unijne
3.7. Transport kombinowany
4. Ogólne uwarunkowania rozwoju transportu w badanych krajach
66
89
90
92
94
96
96
97
99
101
101
102
103
105
106
109
110
114
ROZDZIAŁ IV
TRANSPORT SAMOCHODOWY A WZROST GOSPODARCZY
PAŃSTW BAŁTYCKICH
1. Transport samochodowy w kontekście uwarunkowań rozwojowych
1.1. Sieci drogowe
1.2. Tabor samochodów)'i firmy transportowe
1.3. Pasażerski transport samochodów}'
1.4. Przewozy ładunków w transporcie samochodowym
2. Transport samochodów}' a transportochłonność gospodarki
3. Transport samochodów}7 a dynamika wzrostu gospodarczego
4. Związek pomiędzy popytem na transport samochodów}' a wzrostem
gospodarczym — analiza korelacji kanonicznej
4.1. Specyfikacja zbiorów zmiennych do analizy kanonicznej
4.2. Wyniki analizy korelacji kanonicznej
121
121
122
124
128
130
132
133
135
135
138
ROZDZIAŁ V
TRANSPORT KOLEJOWY A WZROST GOSPODARCZY PAŃSTW
1. Poziom rozwoju transportu kolejowego
2. Składniki infrastruktur}'ekonomicznej kolei i ich wykorzystanie
3. Przewozy ładunków, poziom pracy przewozowej i ich uwarunkowania...
3.1. Praca przewozowa transportu pasażerskiego
3.2. Przewozy ładunków transportem kolejowym
3.3. Kolejowe przewozy wewnątrzkrajowe
4. Determinanty rozwoju transportu multimodalnego z wykorzystaniem
kolei
•
.
~
.'.
5. Zależności pomiędzy zapotrzebowaniem na transport kolejowy
a wzrostem gospodarczym — analiza korelacji kanonicznej
5.1. Specyfikacja zbiorów zmiennych do analizy kanonicznej
5.2. Wyniki analizy korelacji kanonicznej
ROZDZIAŁ VI
TRANSPORT MORSKI A WZROST GOSPODARCZY PAŃSTW
BAŁTYCKICH
1. Transport morski a gospodarka
2. Produkcja usług i praca przewozowa w transporcie morskim
2.1. Pasażerski transport morski
'
2.2. Przewozy ładunków w transporcie morskim
2.3. Zdolność przeładunkowa portów morskich
3. Związek pomiędzy popytem na transport morski a wzrostem
gospodarczym — analiza korelacji kanonicznej
3.1. Specyfikacja zbiorów zmiennych do analizy kanonicznej
3.2. Wyniki analizy korelacji kanonicznej
151
152
154
154
155
158
159
160
160
161
173
173
176
176
177
179
180
180
181
ROZDZIAŁ VII
POZOSTAŁE RODZAJE TRANSPORTU I ICH INTERAKCJE
ZE WZROSTEM GOSPODARCZYM
1.
2.
3.
4.
191
Rynek usług transportu wodnego śródlądowego
Żegluga śródlądowa w systemie transportowym poszczególnych krajów
Substytucyjność i komplementarność żeglugi śródlądowej
Transport lotniczy jako ogniwo systemu transportowego
4.1. Porty lotnicze
4.2. Pasażerski transport lotniczy
4.3. Przewozy ładunków transporcie lotniczym
5. Transport rurociągów}' w południowo-wschodnich krajach bałtyckich ....
6. Zależność pomiędzy zapotrzebowaniem na transport lotniczy
i rurociągów}' a wzrostem gospodarczym-analiza korelacji kanonicznych
6.1. Transport lotniczy
6.1.1. Specyfikacja zbiorów zmiennych do analiz}' kanonicznej
6.1.2. Wyniki analizy korelacji kanonicznej
6.2.N Transport rurociągów}'
6.2.1. Specyfikacja zbiorów zmiennych do analizy kanonicznej
6.2.2 .Wyniki analizy korelacji kanonicznej
191
192
193
194
195
196
197
198
200
200
200
200
212
212
212
ROZDZIAŁ VIII
MODEL TRANSPORTU I KIERUNKI POLITYKI
TRANSPORTOWEJ POŁUDNIOWO-WSCHODNICH
KRAJÓW BAŁTYCKICH
219
1. Ogólny model transportu w krajach południowo-wschodniego Bałtyku..
1.1. Specyfikacja modelu miękkiego transportu
1.2. Estymacja i weryfikacja modelu miękkiego transportu
2. Prognozy w zakresie rozwoju transportu
3. Instytucje i kierunki polityki transportowej południowo-wschodnich
ktajów bałtyckich
219
219
221
229
ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI
241
BIBLIOGRAFIA
245
SPIS TABEL
261
SPIS WYKRESÓW
265
SPIS RYSUNKÓW
269
ANEKS STATYSTYCZNY
271
234