pobierz PDF - Cukrzyca i Ty

Zalecenia dietetyczne
dla osób z cukrzycą typu 2
Zalecenia dietetyczne
dla osób z cukrzycą typu 2
Odżywiaj się zdrowo
Podstawowym zaleceniem zdrowotnym dla osób chorych na
cukrzycę jest „jedz zdrowo”. Osoba chora nie musi stosować
specjalnej diety, może spożywać te same posiłki co ludzie zdrowi,
musi jednak przestrzegać zasad prawidłowego odżywiania. Dieta
osoby z cukrzycą powinna być dietą zbilansowaną.
Co znaczy odżywiać się zdrowo:
jeść posiłki regularnie, rozpoczynając od śniadania
nie przejadać się
nie jeść bezpośrednio przed snem
jeść posiłki urozmaicone
codziennie jeść warzywa, przynajmniej do głównych posiłków
jeść owoce w umiarkowanych ilościach
unikać cukru i produktów zawierających cukier
unikać tłustych potraw, zwłaszcza bogatych
w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego
gasić pragnienie wodą
unikać podjadania pomiędzy posiłkami
Postaraj się odchudzić swoją dietę.
Tłuszcz jest składnikiem diety potrzebnym naszemu organizmowi. Jednak
nadmierne jego ilości sprzyjają tyciu i zwiększają ryzyko chorób przewlekłych.
Osobom z nadwagą i otyłością zaleca się ograniczenie ilości tłuszczu w diecie,
zwłaszcza tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Należy zaznaczyć, że jest to
zalecenie dla wszystkich osób dbających o zdrowie, nie tylko dla osób chorych
na cukrzycę.
Tłuszcze zwierzęce to między innymi smalec, słonina, masło. Trzeba także
pamiętać, że tłuszcze te występują w boczku, wędlinach i mięsie. Bardzo często
nie są one widoczne.
Jak zmniejszyć ilość tłuszczu pochodzenia zwierzęcego w diecie:
nie smarować pieczywa masłem; osoby, które muszą smarować pieczywo,
niech spróbują zamiast masła wykorzystać koncentrat pomidorowy lub
serek o niskiej zawartości tłuszczu
jeśli widzimy tłuszcz w porcji mięsa lub w wędlinach, to należy go odkroić
nie polewać tłuszczem ziemniaków
unikać wędlin, które zawierają dużo tłuszczu,
ale nie jest on widoczny (są to wszelkiego rodzaju
wędliny drobno zmielone, np. pasztety,
drobno zmielone kiełbasy, np. metka)
Tłuszcze roślinne, takie jak oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej słonecznikowy
i inne, mają korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Dlatego powinny znaleźć
się w codziennej diecie. Można je dodawać do sałatek i surówek. Jednak, jak
każdy tłuszcz, są one bardzo kaloryczne i nierozsądne jest dodawanie ich
w nadmiernych ilościach.
Jak przygotować potrawy?
Potrawy powinniśmy przygotowywać metodami, które nie zwiększają
w nich ilości tłuszczu, czyli: gotowanie w wodzie i na parze,
pieczenie w folii, pieczenie w rękawach foliowych,
grillowanie czy duszenie.
Smażenie na tłuszczu niestety wiąże się ze zwiększeniem
ilości tłuszczu w przygotowanych daniach. Jednak można ograniczyć ilość
tłuszczu, który pozostaje w usmażonej potrawie. Wystarczy smażyć na dobrze
rozgrzanym tłuszczu. Na powierzchni tak smażonego kotleta wytwarza się
szybko skórka, która zmniejsza ilość tłuszczu dostającego się do środka. Nie
powinno się panierować kotletów, ale lekko oprószać je mąką. Panierowane
kotlety lub ryby są znaczne bardziej tłuste, ponieważ tłuszcz wsiąka do panierki
w trakcie smażenia.
Po usmażeniu należy wykładać usmażone produkty
na papierowy ręcznik, co pozwala na odsączenie
pewnej ilości tłuszczu z potrawy.
Nigdy nie zostawiaj usmażonych kotletów na patelni,
zanurzonych w tłuszczu, wsiąknie w nie
dodatkowa ilość tłuszczu.
Dodawaj oleje do potraw, zawsze odmierzając
je łyżeczką; jeśli dodasz olej „na oko”, zazwyczaj
wlejesz go więcej, niż potrzeba.
Węglowodany
Bezpośrednio po posiłku, na stężenie glukozy we krwi, wpływa zarówno ilość
węglowodanów, jak również ich jakość. Węglowodany, zwane także cukrami,
są składnikami niemal wszystkich produktów spożywczych. Węglowodanów
nie zawiera woda. Produkty spożywcze różnią się między sobą zawartością
węglowodanów, np. 100 g arbuza zawiera jedynie 17 g węglowodanów,
natomiast banan w 100 g zawiera 23 g węglowodanów.
W celu ułatwienia kontroli zjadanych pokarmów w diecie wprowadzono
pojęcie wymiennika węglowodanowego (1 WW). 1 WW to ilość produktu
zawierająca 10 g węglowodanów przyswajalnych. Dla przykładu banan
o wadze 100 g zawiera ok. 23 g węglowodanów, czyli 2 WW.
Jaki z tego wniosek? Spośród produktów węglowodanowych najlepiej
wybierać te o niskiej zawartości węglowodanów, które są mało przetworzone
lub mają dużą zawartość błonnika.
Przykłady: warzywa, pieczywo razowe, pieczywo graham, pumpernikiel,
płatki owsiane, płatki zbożowe, niesłodzone musli, naturalne jogurty, kefir.
Indeks glikemiczny
Indeks glikemiczny (IG) pozwala podzielić produkty na takie, po spożyciu
których poziom glukozy we krwi rośnie szybko, oraz na takie, po spożyciu
których stężenie glukozy we krwi rośnie wolno. Jest to wzorzec, do którego
porównywane są inne produkty. Zatem te, które mają:
indeks glikemiczny bliski wartości 100, po spożyciu powodują bardzo szybki
wzrost glukozy we krwi
indeks glikemiczny 70, przyczyniają się do tego, że poziom glukozy we krwi
rośnie już trochę wolniej
indeks glikemiczny 50, powodują, że poziom glukozy we krwi rośnie wolno
indeks glikemiczny wynoszący około 30, podnoszą poziom glukozy bardzo
wolno
Pewne produkty wchłaniają się wolno, co spowodowane jest koniecznością
trawienia węglowodanów złożonych do węglowodanów prostych oraz
obecnością błonnika, który spowalnia proces trawienia. Efektem dłuższego
trawienia i powolnego wchłaniania glukozy jest dłuższe uczucie sytości,
co wpływa na zmniejszenie ilości spożywanej żywności i zapobiega
przejadaniu się.
Z produktów o wysokim indeksie glikemicznym glukoza uwalniana jest szybko,
ponieważ są one szybko trawione i wchłanianie. U osób z cukrzycą typu 2, gdy
produkcja insuliny jest niewystarczająca do potrzeb organizmu, spożywanie
produktów o wysokim indeksie glikemicznym powoduje gwałtowny wzrost
poziomu glukozy we krwi, jednak ilość uwalnianej insuliny przez organizm jest
niewystarczająca do potrzeb i dochodzi do hiperglikemii.
Najniższy indeks glikemiczny (mniejszy niż 30) mają surowe
warzywa.
8BSUPžŗJOEFLTVHMJLFNJD[OFHPo*(
3PE[BKQSPEVLUV
T’PELJFOBQPKFQ’BULJSZƒPXFQ’BULJLVLVSZE[JBOF
[JFNOJBLJQVSFFNJØESZƒQSFQBSPXBOZ
QJFD[ZXPQT[FOOFQJFD[ZXPQT[FOOPƒZUOJF
QJFD[ZXPƒZUOJFDIMFCDISVQLJNŕLBQT[FOOB
SZƒHPUPXBOZCBCLBQJBTLPXBIFSCBUOJLJCJT[LPQUZ
Q’BULJPXTJBOFLVLVSZE[BOJFT’PE[POFTPLJ
PXPDPXFDIMFCHSVCP[JBSOJTUZQJFD[ZXPSB[PXF
NMFLPKPHVSUOBUVSBMOZPXPDFNBLBSPOZSPžMJOZTUSŕD[LPXF
QPOJƒFK
Gotowanie a indeks glikemiczny
Gotowanie wpływa na zwiększenie indeksu
glikemicznego. Aby indeks glikemiczny
nie zwiększał się zbytnio, należy gotować
potrawy, tak żeby nie były przegotowane,
np. warzywa po ugotowaniu nie powinny być
zupełnie miękkie, powinny lekko „chrupać”
podczas jedzenia.
TVSPXFXBS[ZXB
Pamiętajmy, że indeks glikemiczny to nie wszystko. Na wartość kaloryczną
potrawy składają się, poza węglowodanami, białka, a zwłaszcza tłuszcze.
Koniecznie zatem trzeba kontrolować ilość tłuszczu w potrawach.
Z tłustego dania węglowodany nie wchłaniają się szybko. Powoduje
to utrzymywanie się przez dłuższy czas podwyższonego poziomu cukru we
krwi.
Spróbuj wprowadzić do swojej kuchni tych kilka prostych rad,
które pomogą Ci w utrzymaniu poziomu cukru we krwi na
pożądanym poziomie.
Materiał opracował: dr inż. lek. med. Dariusz Włodarek
Konsultacja: Rada Naukowa Programu „Poprawa Kontroli Glikemii”
Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
ul. 17 Stycznia 45B, 02-146 Warszawa
tel.: (+48 22) 444 49 00, fax: (+48 22) 444 49 01
[email protected]
www.novonordisk.pl
DIA/179/11-10/12-12
Zalecenia lekarza:
DIA/179/11-10/12-12
Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
ul. 17 Stycznia 45B, 02-146 Warszawa
tel.: (+48 22) 444 49 00, fax: (+48 22) 444 49 01
[email protected]
www.novonordisk.pl