pobierz PDF - Koalicja Klimatyczna

Transkrypt

pobierz PDF - Koalicja Klimatyczna
C zy P o ls k a m o że p r o w a d zi ć a k t y w n ą
p o lit y k ę k lim a t yc zn ą?
A n d r z ej K assen b erg
I n sty tu t n a r z ec z E k o r o z w o j u
C zy Polska jest odpowiedzialnym krajem w
kwestii zmian klimatu? – TAK ?
R edukcja o blisko 30% (1988-2006) tj.
wypełnienie K ioto
Polityka klimatyczna – 40% redukcja
(1988-2020)
Z ero wzrost energetyczny - Projekt Polityki
Energetycznej do 2030
15/20% udział OZ E w 2020/30 - Projekt
Polityki Energetycznej do 2030
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
C zy Polska jest odpowiedzialnym krajem w
kwestii zmian klimatu? – NI E
2% udział w emisji G HG w latach 1900 – 2002, obecnie
1,6%
 intensywność węglowa 3 pozycja w UE – 1,5 tony G HG /
E uro
ponad 10 ton G HG / mieszk. - potrzeba 2 ton
G HG /mieszk.
I i I I K PR U – dbanie o interes przemysłu zwłaszcza
energetyki, a nie ochrona klimatu
osłabienie Pakietu klimatyczno-energetycznego
wzrost ze 195 sam. os./ 1000 miesz. w 1995 do 323 w
2005
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
C zy Polska jest odpowiedzialnym
krajem w kwestii zmian klimatu? NI E
 od wejścia do UE co roku sprowadzamy ok. 1 mln starych samochodów
 moda na samochody typu SUV – w ubiegłym roku sprzedaż wzrosła o
ponad dwie trzecie
 nakłady na infrastrukturę kolejową wzrosły niecałe 4 razy, a drogową 7
razy.
 spadku o 63% liczby pasażerów na kolei w 2006 w stosunku do 1990
 z 67 mld euro przyznanych Polsce na lata 2007 - 2013 blisko 70%
przeznaczone na transportu (przede wszystkim nowe drogi i autostrad);
 transport zagrażających środowisku 2 razy więcej środków w
programach krajowych niż dla przyjaznego środowisku, a w
programach regionalnych aż 3 razy więcej
K onsekwencja - W zrost emisji w okresie 2006-2020 roku
o 18% , a wzrost emisji C O 2 z transportu w okresie
2006-2010 o 14% .
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Emisja gazów cieplarnianych w Polsce
w latach 1988 - 2006 i prognozy do 2020 r.
600,0
mln ton CO2e
500,0
400,0
300,0
200,0
100,0
19
88
19
90
19
92
19
94
19
96
19
98
20
00
20
02
20
04
20
06
20
08
20
10
20
12
20
14
20
16
20
18
20
20
0,0
rok
poziom Protokołu z
Kioto
wg NSRO – efekt
funduszy UE
w interesie przyszłych pokoleń
wg IV Sprawozdania do Sekretariatu
Konwencji Klimatycznej
Polityka klimatyczna przyjęta w
2003 r.
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Polska C hinami UE
Dominacja wzrostu gospodarczego nad
zrównoważonym rozwojem - gonimy
najsłabszych z UE 15
Polskę nie stać na aktywna i zdecydowaną
politykę klimatyczną – zdanie wielu
polityków i działaczy gospodarczych
PL choć kraj na dorobku to jest widziany
jako rozwinięty
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Skutki braku zdecydowanego
przeciwdziałania zmianom klimatu dla PL
 W g przeprowadzonych studiów wzrost poziomu Bałtyku o 1 m
może spowodować w Polsce zagrożenie dla 2.400 km2 oraz
244.000 osób.
 C ałkowite straty z tym związane są szacowane na 30 mld USD
nie uwzględniając dodatkowych strat związanych z powodziami
tj. 18 mld USD. Przeciwdziałanie tym zagrożeniom wymagać
będzie wydatkowania 6 mld USD. (szacunki z 1995 roku).
 W g European Severe W eather Database w Polsce w 1991 r.
zdarzyło się tylko jedno tornado, w 1996 r. - siedem, w 2001 r. osiem, a w 2006 r. już aż 52, a co będzie dalej
 Nagłe powodzie i susze (wzrost liczby i gwałtowności).
 Zaburzenia w rolnictwie np. znaczna utrata plonowania
ziemniaków.
 M igracje klimatyczne także do Polski.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
W wyniku nawałnicy, która przeszła
nad Polską (05.08.08)
 ciężko ranna została 15-latka;
 kobieta z dzieckiem, przygnieciona przez drzewo na M azowszu i dwie
osoby na Śląsku C ieszyńskim.
 Do Sanu wpadło dwóch młodych ludzi, którym burza przewróciła kajak.
Trwają ich poszukiwania.
 strażacy z Białegostoku musieli już ponad 80 razy wyjeżdżać do
powalonych drzew i konarów tarasujących drogi
 woj. podlaskim kilkadziesiąt tysięcy osób zostało odciętych od prądu.
Burza łamała drzewa, zrywała dachy i uszkadzała samochody.
 na L ubelszczyźnie prądu nie ma około 22 tysięcy odbiorców.
 W dwóch kopalniach: Szczygłowice i Jankowice z powodu braku energii
trzeba było ewakuować górników. Pod ziemią przestały bowiem
pracować systemy wentylacyjne.
 Ogółem na południu województwa śląskiego straż interweniowała ok. 250
razy, głównie przy usuwaniu połamanych drzew.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
W ojewódzkie C entrum Z arządzania
K ryzysowego w Szczecinie ostrzega - 04.08.08
 Przed silnymi burzami, które mieszkańców regionu mogą występować
przez cały dzień. Burzom towarzyszyć mogą opady deszczu oraz silne
porywy wiatru o prędkości do 75 km/h
 C entrum zaleca mieszkańcom regionu, by zwracali uwagę na należyte
zabezpieczenie drzwi i okien, uprzątnięcie mebli ogrodowych i innych
przedmiotów znajdujących się na zewnątrz, np. na balkonach czy
parapetach.
 Osoby, które burza zastanie w aucie, powinny natychmiast zjechać na
parking lub pobocze drogi z dala od pojedynczych drzew, tablic
reklamowych i linii energetycznych. Bezwzględnie nie wolno opuszczać
wnętrza pojazdu - należy sprawdzić jedynie, czy drzwi i okna są szczelnie
zamknięte.
 Należy także zaprzestać kąpieli i uprawiania sportów wodnych na
otwartych akwenach. Biwakując w bezpośrednim sąsiedztwie brzegów
rzek i jezior, natychmiast przenieść obóz w bezpieczne miejsce.
 Zagrożeniem dla życia i zdrowia jest też schronienie się przed burzą np.
pod drzewem lub w pobliżu wysokiego masztu czy komina.
Niebezpieczeństwo stwarza również bliskość np. linii tramwajowej linii
wysokiego napięcia.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
K orzyści zdrowotne w roku 2020 przy
celu 30% (wg C AN Europe, W W F i Health and Environment
Alliance)
K orzyści (ograniczenie emisji SO 2, NO x i PM 2,5):
105.000 lat skrócenia życia
5.300 mniej przypadków chronicznego bronchitu
2.800 mniej pobytów w szpitalach
W iele milinów mniej dni o ograniczonej
aktywności w wyniku chorób dróg oddechowych.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
K orzyść ekonomiczne wynikające z ochrony
klimatu w UE – zdrowie (wg C AN Europe, W W F i Health and
Environment Alliance)
K orzyści wynikające z ograniczenia strat
(życie), wydatków na służbę zdrowia (choroby,
szpitale) i uniknięte koszty nieobecność w pracy
przewiduje się, że wyniosą rocznie:
Dla celu ograniczenia emisji G HG do 2020
o20% tj. 13-52 mld Euro;
Dla celu 30% redukcji do 2020 roku wyniosą
20 – 76 mld E uro.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Jakie wyzwania przed Polską i jej sektorem
energetycznym?
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych
emisja w 2006 r. 400,5 mln tonC O 2eq - energetyka - 187,5
mln ton C O 2eq
Polityka klimatyczna z 2003 r. redukcja emisji o 40% (1988
– 2020) tj. 338,0 energetyka 161 mln C O 2eq
C ele UE redukcja 20-30% (1990 – 2020) tj. energetyka 184,2
– 159,6 mln ton C O 2eq
W yzwania globalne dla krajów rozwiniętych redukcja
60-80% (1990 – 2050) tj. energetyka 91,0 – 45,6 mln C O 2eq
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Uwarunkowania aktywnej polityki
klimatycznej - Niekorzystane
Silne lobby energetyczno-węglowe przeciwne
szybkim zmianom
Brak woli politycznej długofalowych zmian –
krótko wzroczne widmo wzrostu cen
Brak integracji w PL polityki klimatycznej z
gospodarczymi
Brak integracji polityki klimatycznej UE z
transportową i strukturalną
Słabo wykorzystywane możliwości rozwoju
transportu kolejowego i publicznego nadmierna promocja samochodu
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Uwarunkowania aktywnej polityki
klimatycznej - K orzystne
2,67 razy niższa efektywności energetyczna
gospodarki niż UE15
sprawność elektrowni wynosi 36,5% , w Polsce a
46,5% w UE-15
tylko 17,4% możliwości ekonomicznych OZ E
wykorzystujemy
zaledwie 20% sieci ciepłowniczych ma rury
preizolowane
izolacyjność termiczna mieszkań wynosi 150÷350
kW h/m2/rok, a w UE15 40÷90 kW h/m2/rok
bogata sieć kolejowa i nadal duży udział transportu
publicznego
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Ź ródła wspomagania finansowego
▸ nadwyżki w stosunku do limitów z K ioto - 2 mld €
rocznie od 2008r do 2012,
▸ 5-7 mld € rocznie w 2013 - 2020 ze sprzedaży
uprawnień na aukcji
▸ alokacja funduszy UE 2007 – 2013 (przegląd w 2009 r.)
▸ projektowany budżet UE na lata 2014-2020 na
wspieranie budowy niskowęglowych gospodarek
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Narzędzia w ręku
 ekologiczna reforma podatkowa (uzyskać neutralność
budżetową),
 likwidacja antyekologicznych subsydiów,
 białe i tęczowe certyfikaty,
 wzmocnienie promocji odnawialnych źródeł energii
 promocja kolei, transportu publicznego i
niezmotoryzowanego
 Fundusze UE
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
M ożliwości działań na przykładzie energetyki
▸ znaczące wspieranie poprawy efektywności wykorzystania energii
(wzrost cen rekompensowany niższym zużyciem energii)
◦ zainwestowanie 1,2 mld euro w oszczędzanie energii mogłoby przynieść trwałe, a
nie jednoroczne oszczędności w potrzebie zakupu uprawnień w wielkości rzędu 17
mln ton C O2/rok.
◦ W ymiana na kosztów państwa 26 mln żarówek na energooszczędne to
oszczędności ok. 2000 M W (tj. kilka razy taniej niż tradycyjna elektrownia, ponad
20 razy taniej niż EJ)
◦ W ymiana silników średniej i małej mocy na efektywne to 5% oszczędności energii
(1250 M W )
◦ W prowadzenie limitu na zużycia energii na tryb czuwania np. 1 W lub nawet 0,5
W obecnie ok. 5 W to oszczędność ok. 500 -600 M W
▸ dalszy rozwój wspierania OZE
◦ wybudowanie ok. 10.000 M W w energetyce wiatrowej za sumę ok. 10 mld euro –
wg Polskiego Stowarzyszenia Energetyki W iatrowe do 2020 roku można
zainstalować 13.500 M W
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Optymalna np. energetyki hierarchia czasowa
do 2030 r.
W zrost efektywności już od zaraz np. białe certyfikaty
Pobudzenie aktywności w OZE – dwa lata
R estytucja mocy – kilka lat i dalej + tęczowe
certyfikaty (węgiel brunatny – duże ryzyko)
E nergetyka jądrowa (pomijając zagrożenia jak odpady
czy terroryzm) – nie stanowi opcji ekonomicznie
uzasadnionej do 2030
 minimum 20 lat na pierwszą elektrownię , a generując wysokie koszty
inwestycyjne i około inwestycyjne ogranicza finansowo rozwój innych
tańszych możliwości.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
C o jest konieczne?
 Dotrzymanie zobowiązania do redukcji emisji C O 2 o 40% .
 Pozytywna reakcja na propozycję K omisji Europejskiej.
 I ntegracja polityki klimatycznej z innymi zwłaszcza energetyczną i
transportową z wykorzystaniem funduszy z nadwyżek z K ioto, aukcji i
UE – punktem wyjścia do formułowania polityk dla poszczególnych
sektorów powinien być limit emisji gazów cieplarnianych w nawiązaniu
do limitu dla Polski.
 Przygotowanie narodowego programu adaptacji do zmian
klimatycznych.
 Aktywne i odpowiedzialne stanowisko Polski jako gospodarza X I V
K onferencji K limatycznej w Poznaniu w 2008 r.
 L obbowanie na rzecz wykorzystania w UE w okresie budżetowym
2014-2020 funduszy strukturalnych na budowania gospodarek nisko
węglowych.
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
K orzyści ze zmiany podejścia
 Aktywność na globalnym forum działań na rzecz ochrony





klimatu
M otor napędowy innowacyjności i modernizacji polskiej
gospodarki
 0,58 proc. PK B w 2004 r. na R +B (w 2003 r. – średnia
UE15 – 2 proc., średnia UE25 – 1,95 proc.)
Pole do wykorzystania budowy gospodarki opartej na wiedzy
Dbałość o przyszłe pokolenia
Oddziaływanie na świadomości ekologiczną społeczeństwa
Ograniczenie kosztów dostosowywania się (adaptacja) i strat
wynikających ze zmian klimatu
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Brak w Polsce perspektywicznych
studiów, które pokazałyby jakie
mogłyby być koszty dla całej
gospodarki oraz społeczeństwa
podejmowania i nie podejmowania
(tzn. koszty zaniechania)
działań na rzecz ochrony klimatu
w interesie przyszłych pokoleń
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
Dziękuje za uwagę !
Andrzej K assenberg
I nstytut na rzecz E korozwoju
www.ine-isd.org.pl
ul. Nabielaka 15 lok. 1
00-743 Warszawa
tel. (22) 8510402 fax. (22) 8510400
a.kassenberg@ ine-isd.org.pl