pobierz PDF - Koalicja Klimatyczna
Transkrypt
pobierz PDF - Koalicja Klimatyczna
C zy P o ls k a m o że p r o w a d zi ć a k t y w n ą p o lit y k ę k lim a t yc zn ą? A n d r z ej K assen b erg I n sty tu t n a r z ec z E k o r o z w o j u C zy Polska jest odpowiedzialnym krajem w kwestii zmian klimatu? – TAK ? R edukcja o blisko 30% (1988-2006) tj. wypełnienie K ioto Polityka klimatyczna – 40% redukcja (1988-2020) Z ero wzrost energetyczny - Projekt Polityki Energetycznej do 2030 15/20% udział OZ E w 2020/30 - Projekt Polityki Energetycznej do 2030 w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU C zy Polska jest odpowiedzialnym krajem w kwestii zmian klimatu? – NI E 2% udział w emisji G HG w latach 1900 – 2002, obecnie 1,6% intensywność węglowa 3 pozycja w UE – 1,5 tony G HG / E uro ponad 10 ton G HG / mieszk. - potrzeba 2 ton G HG /mieszk. I i I I K PR U – dbanie o interes przemysłu zwłaszcza energetyki, a nie ochrona klimatu osłabienie Pakietu klimatyczno-energetycznego wzrost ze 195 sam. os./ 1000 miesz. w 1995 do 323 w 2005 w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU C zy Polska jest odpowiedzialnym krajem w kwestii zmian klimatu? NI E od wejścia do UE co roku sprowadzamy ok. 1 mln starych samochodów moda na samochody typu SUV – w ubiegłym roku sprzedaż wzrosła o ponad dwie trzecie nakłady na infrastrukturę kolejową wzrosły niecałe 4 razy, a drogową 7 razy. spadku o 63% liczby pasażerów na kolei w 2006 w stosunku do 1990 z 67 mld euro przyznanych Polsce na lata 2007 - 2013 blisko 70% przeznaczone na transportu (przede wszystkim nowe drogi i autostrad); transport zagrażających środowisku 2 razy więcej środków w programach krajowych niż dla przyjaznego środowisku, a w programach regionalnych aż 3 razy więcej K onsekwencja - W zrost emisji w okresie 2006-2020 roku o 18% , a wzrost emisji C O 2 z transportu w okresie 2006-2010 o 14% . w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Emisja gazów cieplarnianych w Polsce w latach 1988 - 2006 i prognozy do 2020 r. 600,0 mln ton CO2e 500,0 400,0 300,0 200,0 100,0 19 88 19 90 19 92 19 94 19 96 19 98 20 00 20 02 20 04 20 06 20 08 20 10 20 12 20 14 20 16 20 18 20 20 0,0 rok poziom Protokołu z Kioto wg NSRO – efekt funduszy UE w interesie przyszłych pokoleń wg IV Sprawozdania do Sekretariatu Konwencji Klimatycznej Polityka klimatyczna przyjęta w 2003 r. INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Polska C hinami UE Dominacja wzrostu gospodarczego nad zrównoważonym rozwojem - gonimy najsłabszych z UE 15 Polskę nie stać na aktywna i zdecydowaną politykę klimatyczną – zdanie wielu polityków i działaczy gospodarczych PL choć kraj na dorobku to jest widziany jako rozwinięty w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Skutki braku zdecydowanego przeciwdziałania zmianom klimatu dla PL W g przeprowadzonych studiów wzrost poziomu Bałtyku o 1 m może spowodować w Polsce zagrożenie dla 2.400 km2 oraz 244.000 osób. C ałkowite straty z tym związane są szacowane na 30 mld USD nie uwzględniając dodatkowych strat związanych z powodziami tj. 18 mld USD. Przeciwdziałanie tym zagrożeniom wymagać będzie wydatkowania 6 mld USD. (szacunki z 1995 roku). W g European Severe W eather Database w Polsce w 1991 r. zdarzyło się tylko jedno tornado, w 1996 r. - siedem, w 2001 r. osiem, a w 2006 r. już aż 52, a co będzie dalej Nagłe powodzie i susze (wzrost liczby i gwałtowności). Zaburzenia w rolnictwie np. znaczna utrata plonowania ziemniaków. M igracje klimatyczne także do Polski. w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU W wyniku nawałnicy, która przeszła nad Polską (05.08.08) ciężko ranna została 15-latka; kobieta z dzieckiem, przygnieciona przez drzewo na M azowszu i dwie osoby na Śląsku C ieszyńskim. Do Sanu wpadło dwóch młodych ludzi, którym burza przewróciła kajak. Trwają ich poszukiwania. strażacy z Białegostoku musieli już ponad 80 razy wyjeżdżać do powalonych drzew i konarów tarasujących drogi woj. podlaskim kilkadziesiąt tysięcy osób zostało odciętych od prądu. Burza łamała drzewa, zrywała dachy i uszkadzała samochody. na L ubelszczyźnie prądu nie ma około 22 tysięcy odbiorców. W dwóch kopalniach: Szczygłowice i Jankowice z powodu braku energii trzeba było ewakuować górników. Pod ziemią przestały bowiem pracować systemy wentylacyjne. Ogółem na południu województwa śląskiego straż interweniowała ok. 250 razy, głównie przy usuwaniu połamanych drzew. w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU W ojewódzkie C entrum Z arządzania K ryzysowego w Szczecinie ostrzega - 04.08.08 Przed silnymi burzami, które mieszkańców regionu mogą występować przez cały dzień. Burzom towarzyszyć mogą opady deszczu oraz silne porywy wiatru o prędkości do 75 km/h C entrum zaleca mieszkańcom regionu, by zwracali uwagę na należyte zabezpieczenie drzwi i okien, uprzątnięcie mebli ogrodowych i innych przedmiotów znajdujących się na zewnątrz, np. na balkonach czy parapetach. Osoby, które burza zastanie w aucie, powinny natychmiast zjechać na parking lub pobocze drogi z dala od pojedynczych drzew, tablic reklamowych i linii energetycznych. Bezwzględnie nie wolno opuszczać wnętrza pojazdu - należy sprawdzić jedynie, czy drzwi i okna są szczelnie zamknięte. Należy także zaprzestać kąpieli i uprawiania sportów wodnych na otwartych akwenach. Biwakując w bezpośrednim sąsiedztwie brzegów rzek i jezior, natychmiast przenieść obóz w bezpieczne miejsce. Zagrożeniem dla życia i zdrowia jest też schronienie się przed burzą np. pod drzewem lub w pobliżu wysokiego masztu czy komina. Niebezpieczeństwo stwarza również bliskość np. linii tramwajowej linii wysokiego napięcia. w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU K orzyści zdrowotne w roku 2020 przy celu 30% (wg C AN Europe, W W F i Health and Environment Alliance) K orzyści (ograniczenie emisji SO 2, NO x i PM 2,5): 105.000 lat skrócenia życia 5.300 mniej przypadków chronicznego bronchitu 2.800 mniej pobytów w szpitalach W iele milinów mniej dni o ograniczonej aktywności w wyniku chorób dróg oddechowych. w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU K orzyść ekonomiczne wynikające z ochrony klimatu w UE – zdrowie (wg C AN Europe, W W F i Health and Environment Alliance) K orzyści wynikające z ograniczenia strat (życie), wydatków na służbę zdrowia (choroby, szpitale) i uniknięte koszty nieobecność w pracy przewiduje się, że wyniosą rocznie: Dla celu ograniczenia emisji G HG do 2020 o20% tj. 13-52 mld Euro; Dla celu 30% redukcji do 2020 roku wyniosą 20 – 76 mld E uro. w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Jakie wyzwania przed Polską i jej sektorem energetycznym? Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych emisja w 2006 r. 400,5 mln tonC O 2eq - energetyka - 187,5 mln ton C O 2eq Polityka klimatyczna z 2003 r. redukcja emisji o 40% (1988 – 2020) tj. 338,0 energetyka 161 mln C O 2eq C ele UE redukcja 20-30% (1990 – 2020) tj. energetyka 184,2 – 159,6 mln ton C O 2eq W yzwania globalne dla krajów rozwiniętych redukcja 60-80% (1990 – 2050) tj. energetyka 91,0 – 45,6 mln C O 2eq w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Uwarunkowania aktywnej polityki klimatycznej - Niekorzystane Silne lobby energetyczno-węglowe przeciwne szybkim zmianom Brak woli politycznej długofalowych zmian – krótko wzroczne widmo wzrostu cen Brak integracji w PL polityki klimatycznej z gospodarczymi Brak integracji polityki klimatycznej UE z transportową i strukturalną Słabo wykorzystywane możliwości rozwoju transportu kolejowego i publicznego nadmierna promocja samochodu w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Uwarunkowania aktywnej polityki klimatycznej - K orzystne 2,67 razy niższa efektywności energetyczna gospodarki niż UE15 sprawność elektrowni wynosi 36,5% , w Polsce a 46,5% w UE-15 tylko 17,4% możliwości ekonomicznych OZ E wykorzystujemy zaledwie 20% sieci ciepłowniczych ma rury preizolowane izolacyjność termiczna mieszkań wynosi 150÷350 kW h/m2/rok, a w UE15 40÷90 kW h/m2/rok bogata sieć kolejowa i nadal duży udział transportu publicznego w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Ź ródła wspomagania finansowego ▸ nadwyżki w stosunku do limitów z K ioto - 2 mld € rocznie od 2008r do 2012, ▸ 5-7 mld € rocznie w 2013 - 2020 ze sprzedaży uprawnień na aukcji ▸ alokacja funduszy UE 2007 – 2013 (przegląd w 2009 r.) ▸ projektowany budżet UE na lata 2014-2020 na wspieranie budowy niskowęglowych gospodarek w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Narzędzia w ręku ekologiczna reforma podatkowa (uzyskać neutralność budżetową), likwidacja antyekologicznych subsydiów, białe i tęczowe certyfikaty, wzmocnienie promocji odnawialnych źródeł energii promocja kolei, transportu publicznego i niezmotoryzowanego Fundusze UE w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU M ożliwości działań na przykładzie energetyki ▸ znaczące wspieranie poprawy efektywności wykorzystania energii (wzrost cen rekompensowany niższym zużyciem energii) ◦ zainwestowanie 1,2 mld euro w oszczędzanie energii mogłoby przynieść trwałe, a nie jednoroczne oszczędności w potrzebie zakupu uprawnień w wielkości rzędu 17 mln ton C O2/rok. ◦ W ymiana na kosztów państwa 26 mln żarówek na energooszczędne to oszczędności ok. 2000 M W (tj. kilka razy taniej niż tradycyjna elektrownia, ponad 20 razy taniej niż EJ) ◦ W ymiana silników średniej i małej mocy na efektywne to 5% oszczędności energii (1250 M W ) ◦ W prowadzenie limitu na zużycia energii na tryb czuwania np. 1 W lub nawet 0,5 W obecnie ok. 5 W to oszczędność ok. 500 -600 M W ▸ dalszy rozwój wspierania OZE ◦ wybudowanie ok. 10.000 M W w energetyce wiatrowej za sumę ok. 10 mld euro – wg Polskiego Stowarzyszenia Energetyki W iatrowe do 2020 roku można zainstalować 13.500 M W w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Optymalna np. energetyki hierarchia czasowa do 2030 r. W zrost efektywności już od zaraz np. białe certyfikaty Pobudzenie aktywności w OZE – dwa lata R estytucja mocy – kilka lat i dalej + tęczowe certyfikaty (węgiel brunatny – duże ryzyko) E nergetyka jądrowa (pomijając zagrożenia jak odpady czy terroryzm) – nie stanowi opcji ekonomicznie uzasadnionej do 2030 minimum 20 lat na pierwszą elektrownię , a generując wysokie koszty inwestycyjne i około inwestycyjne ogranicza finansowo rozwój innych tańszych możliwości. w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU C o jest konieczne? Dotrzymanie zobowiązania do redukcji emisji C O 2 o 40% . Pozytywna reakcja na propozycję K omisji Europejskiej. I ntegracja polityki klimatycznej z innymi zwłaszcza energetyczną i transportową z wykorzystaniem funduszy z nadwyżek z K ioto, aukcji i UE – punktem wyjścia do formułowania polityk dla poszczególnych sektorów powinien być limit emisji gazów cieplarnianych w nawiązaniu do limitu dla Polski. Przygotowanie narodowego programu adaptacji do zmian klimatycznych. Aktywne i odpowiedzialne stanowisko Polski jako gospodarza X I V K onferencji K limatycznej w Poznaniu w 2008 r. L obbowanie na rzecz wykorzystania w UE w okresie budżetowym 2014-2020 funduszy strukturalnych na budowania gospodarek nisko węglowych. w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU K orzyści ze zmiany podejścia Aktywność na globalnym forum działań na rzecz ochrony klimatu M otor napędowy innowacyjności i modernizacji polskiej gospodarki 0,58 proc. PK B w 2004 r. na R +B (w 2003 r. – średnia UE15 – 2 proc., średnia UE25 – 1,95 proc.) Pole do wykorzystania budowy gospodarki opartej na wiedzy Dbałość o przyszłe pokolenia Oddziaływanie na świadomości ekologiczną społeczeństwa Ograniczenie kosztów dostosowywania się (adaptacja) i strat wynikających ze zmian klimatu w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Brak w Polsce perspektywicznych studiów, które pokazałyby jakie mogłyby być koszty dla całej gospodarki oraz społeczeństwa podejmowania i nie podejmowania (tzn. koszty zaniechania) działań na rzecz ochrony klimatu w interesie przyszłych pokoleń INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU Dziękuje za uwagę ! Andrzej K assenberg I nstytut na rzecz E korozwoju www.ine-isd.org.pl ul. Nabielaka 15 lok. 1 00-743 Warszawa tel. (22) 8510402 fax. (22) 8510400 a.kassenberg@ ine-isd.org.pl